40 A A 4 5 7 46 0 A 9 Monmouth 05 A A4 Ebbwb Abergavennyrggavennyavenny 42 A4 21 Merthyrtthyryr Valeale 0 1 Glyn-y Tydfilfil Blaina A Raglan Neath 4 5 A 13 6 6 A A4 4 7 9 Rhymneymney 0 2 4 4 8 4 4 4 6 4 Hirwauna 6 0 A 6 A 4 5 A Aberdareerdare A 46 4 A 0 4 Pontypoolo A 7 6 A Crumlin A 4 0 1 4 05 A 6 9 4 5

7 6 Usk M NeathN 9 N Treorchy R E 14 SWANSEASWANSEAW Cwmbrana Chepstow V 42 A40 A48 22 E 58 S M Tonypandy Poontypriddn d 4 M M4 41 26 24 4 8 21 41 23 A46 48 A 8 27 A 40 Tonyrefail 4 A Caerphillyaerphilly Port 1 4 28 M4 39 1 70 20 9 Y BONT-FAEN Talbott 15 38 29 NEWPORTN PORT 16 30 9 Llantrisantt 4 36 32 M 17 37 35 Avonmouthth 19 34 33 A A48 4 BRISTOL 18 M4 2 3 2 CHANNEL Bridgendend 19 2 3 A48 M 5 CARDIFF M 0 OR 5 BRISTOLTOLOL IT A S 0 20 I BRO MORGANNWG 3 V 4 7 A COWBRIDGE / Cardiff A 4 8 IDE 0 A3 U 7 G Airportp Barry 3 Y BONT-FAEN A I'R www.visitthevale.com WEINIAD AR YDD HOW TO GET HERE SUT I GYRRAEDD YMA YMWEL ROAD AR Y FFORDD Cowbridge has excellent road Mae gan y Bont-faen gysylltiadau ffyrdd connections and is conveniently ardderchog ac mae wedi ei leoli mewn man situated just off the A48 midway cyfleus oddi ar yr A48 hanner ffordd rhwng between Cardiff and Bridgend. It is Caerdydd a Phen-y-bont ar Ogwr. Mae also within a short journey time of hefyd o fewn siwrnai fer i gyffyrdd 33, 34 a junctions 33, 34 and 35 of the M4. 35 yr M4. BUS BWS For details contact Traveline Cymru I gael manylion cysylltwch â Traveline Cymru Tel: 0871 200 2233 Ffôn: 0871 200 2233 www.traveline-cymru.info www.traveline-cymru.info RAIL RHEILFFORDD The closest mainline railway stations Mae’r gorsafoedd rheilffordd prif lein agosaf are at Bridgend and Cardiff. For ym Mhen-y-bont ar Ogwr a Chaerdydd. I gael details call National Rail Enquiries manylion ffoniwch Ymholiadau National Rail Tel: 08457 484950 Ffôn: 08457 484950 www.nationalrail.co.uk www.nationalrail.co.uk TOURIST INFORMATION GWYBODAETH I DWRISTIAID Our friendly staff will be pleased to Bydd ein staff cyfeillgar yn fwy na pharod i'ch help you with information on places helpu gyda gwybodaeth am leoedd i ymweld to visit, events and activities. â hwy, digwyddiadau a gweithgareddau. Tel: 01446 704867 Ffôn: 01446 704867

r STAY A WHILE r BETH AM AROS For information on accommodation I gael gwybodaeth am lety neu i or to order a brochure, visit archebu llyfryn, ewch i www.visitthevale.com or www.visitthevale.com neu Tel: 01446 704867 Ffôn: 01446 704867

PEFC Certified

This product is from sustainably 1. / Gerddi Dyffryn managed forests and 1 2. / Neuadd y Dref Y Bont-faen controlled sources 3. Shopping /Siopa PEFC/16-33-297 www.pefc.org 2 3 The Vale of Glamorgan Council 3 Tourism Unit, Dock Office, Barry, Vale of Glamorgan CF63 4RT (01446) 704867 ELEGANT MARKET TOWN E-mail: [email protected] www.visitthevale.com Cyngor Bro Morgannwg TREF FARCHNAD GAIN Uned Dwristiaeth, Swyddfa’r Doc, Dociau’r Barri, Y Barri CF63 4RT (01446) 704867 E-bost: [email protected] www.visitthevale.com

Whilst every effort has been made to ensure accuracy in this brochure, The Vale of Glamorgan Council can accept no liability whatsoever for any 3 1 . 4

errors, inaccuracies or omissions, or for any matter in any way connected with or arising out of the publication of this information. This brochure . 1 3

may not be reproduced in any part or in whole without prior consent. 4 www.visitthevale.com 1 1 Produced by The Vale of Glamorgan Council Tourism Department. Designed by Martin Hopkins Partnership, Cardiff (029) 2046 1233 www.martinhopkins.co.uk www.visitthevale.com Grateful thanks to the Cowbridge and District Local History Society for providing historical text. www.visitthevale.com ELEGANT MARKET TOWN Set in a beautiful and secluded area of countryside is this elegant market town, known as the ‘Capital’ of the rural Vale. Its busy High Street is lined with fashionable shops and inns, wine bars and restaurants. Quite apart from the multitude of chic boutiques etc., it is the atmosphere which makes Cowbridge so appealing. The town has a wealth of historic buildings and has a prosperous unhurried feel to it. Good old-fashioned values and service are what makes Cowbridge tick, yet with all modern facilities, it belies the town’s long and fascinating history stretching back to Roman times. (continued in centre pages)

TREF FARCHNAD GAIN Mae’r dref farchnad gain yma wedi ei lleoli mewn ardal brydferth a thawel a chaiff ei galw’n “Brifddinas” y Fro wledig. Mae yna nifer o siopau a thafarnau, bariau gwin a thai bwyta ffasiynol i ymweld â nhw ar hyd y Stryd Fawr. Mae yma amryw o siopau dillad o steil hefyd ond yr awyrgylch sy’n rhoi ei hapêl unigryw i’r Bont-faen. Mae 1 1 gan y dref gyfoeth o adeiladau hanesyddol ac mae yna deimlad llewyrchus a hamddenol am y dref. Gwerthoedd a gwasanaeth hen-ffasiwn sy’n gyrru’r dref ac er gwaethaf 2 3 holl gyfleusterau modern Y Bont-faen, mae hanes y dref yn 1. High Street / Stryd Fawr 2. Beautiful countryside surrounds dyddio’n ôl i adeg y Rhufeiniaid. (parhad ar y tudalennau canol) Cowbridge / Mae cefn gwlad prydferth yn amgylchynu Y Bont-faen 3. High Street / Stryd Fawr PLACES TO VISIT... www.visitthevale.com

Cowbridge Physic Garden Plas Llanmihangel juniors (low impact kids paintball for Warren Mill Farm Park Cowbridge CF71 7BB Nr Cowbridge CF71 7LQ 8 years and above). Situated just off Nr CF71 7UJ Cowbridge Physic Garden has been 16th century Elizabethan manor the main A48 at Penllyn near A large variety of miniature, rare and created, planted and nurtured to house with some parts dating back Cowbridge. Booking is essential. unusual farm animals, colourful give a true sense of physic gardens to the 12th century. Guided tours Tel: 029 2059 3900 waterfowl and a new family of of old. It has the mix of plants, and Victorian teas for groups by wallabies. Situated around a natural flowers and trees that would have arrangement. 3 miles south of South Karting Centre 4-acre coarse lake, which is well been found in traditional herbalists’ Cowbridge. Tel: (01446) 774610 CF71 7PB stocked with carp, tench, perch, gardens; it is enclosed within high Over 1000 metres long and the roach and bream. Situated 1 mile stone walls (parts dating back to Holy Cross Church only fully floodlit outdoor Kart north of the A48 near . the 13th century); and it offers a Cowbridge CF71 7BB Circuit in Wales. A range of Karts Tel: (01446) 781274 delightfully calm ambience. The The ‘Cathedral of the Vale’ in are available to suit both the novice garden is accessible to the public. Church Street is well worth a visit. and more experienced driver. Just Llanerch Vineyard Open everyday accept Christmas off the main A48 near Llandow. Hensol CF72 8GG Day. 10am-6pm Summer. 10am- Amelia Trust Farm Tel: (01446) 795568 A unique and tranquil treasure 4pm Winter. Nr Bonvilston CF62 3AS nestling in 22 acres of beautiful 160 acre working farm situated just Dyffryn Gardens countryside. Woodland walks, self St Quentin’s Castle off the A4226 to Barry. Woodlands, St Nicholas CF5 6SU guided vineyard tours, restaurant, CF71 7JT ponds, wetland meadow, farm Run by the , Dyffryn bistro, boutique hotel rooms and The impressive 14th century animals and visitor centre selling Gardens are an exceptional example cookery classes. Tel: 01443 222716 gatehouse at St Quentin’s Castle, farm produce, souvenirs and of Edwardian garden design, Llanblethian is now open to the refreshments. Tel: (01446) 782030 covering more than 55 acres public following restoration work featuring a stunning collection of by CADW. Tel: (01443) 336000 Taskforce Paintball intimate garden rooms, formal Penllyn CF71 7AQ lawns and seasonal bedding. Within Beaupre Castle South Wales' premier paintballing the gardens, Dyffryn House, a grand Nr St Hilary CF71 7LT and outdoor activity centre offering Victorian mansion overlooks the Part castle, part-Elizabethan manor. an exciting range of activities key aspects of the gardens. Situated in fields south-east of including paintballing, laser tag Significant parts of the ground and Cowbridge on the . (quasar outdoors), archery and first floors have been restored to CADW (01443) 336000 teambuilding command tasks. their Victorian splendour and are 30 acre site and 12 different game now open to the public. Situated 1 Cowbridge Museum fields/zones. Games for adults and mile south of the A48 near St Cowbridge CF71 7AD Nicholas. Tel: 029 2059 3328 Housed in the cells of the former ’House of Correction’ which became the Town Hall in 1830. The museum is open the first Saturday of every month.

Coed Hills Rural Artspace St Hilary CF71 7DP 12 Wales’ leading venue for art in the landscape. Sited on a 180-acre 3 4 farm at St Hilary, near Cowbridge. 1. Dyffryn Gardens / Gerddi Tel: (01446) 774084 Dyffryn 2. Shopping / Siopa 3. Llanerch Vineyard / Gwinllan Llanerch 4. Beaupre Castle / Castell y Canolfan Gwibgerti De Cymru Llandw^ CF71 7PB LLEOEDD I YMWELD Dros 1000 metr o hyd a’r unig Drac Gwibgertio awyr agored wedi ei lifoleuo’n llawn yng Nghymru. Mae  HWY... amrywiaeth o Wibgerti ar gael a fydd yn addas ar gyfer y dechreuwr a’r gyrrwr mwy profiadol. Oddi ar Gardd Berlysiau y Bont-faen dirwedd. Wedi’i leoli ar fferm 180 yr A48 ger Llandw^ . Y Bont-faen CF71 7BB erw yn Saint Hilari, ger Y Bont-faen. Ffôn: (01446) 795568 Mae Gardd Berlysiau y Bont-faen Ffôn: (01446) 774084 wedi ei chreu, ei phlannu a’i Gerddi Dyffryn meithrin i roi gwir synnwyr o erddi Plas Llanmihangel Sain Nicolas CF5 6SU perlysiau yr hen ddyddiau. Mae Ger y Bont-faen CF71 7LQ Mae Gerddi Dyffryn, sydd yng ynddi gymysgedd o blanhigion, Maenordy o’r 16eg ganrif a chyfnod ngofal yr Ymddiriedolaeth blodau a choed a fyddai wedi bod Elizabeth y Cyntaf gyda rhai darnau Genedlaethol ac yn enghraifft mewn gerddi llysieuyddion ohono’n dyddio’n ôl i’r 12fed ganrif. eithriadol o gynllun gardd traddodiadol; mae wedi ei hamgáu Teithiau tywys a the Fictoraidd i Edwardaidd, yn ymestyn dros 55 gan furiau cerrig uchel (rhannau grwpiau drwy drefniant. 3 milltir i’r erw ac yn cynnwys casgliad ohonynt yn dyddio’n ôl i’r drydedd de o’r Bont-faen. trawiadol o ystafelloedd gardd ganrif ar ddeg); ac mae’n cynnig Ffôn: (01446) 774610 cartrefol, lawntiau ffurfiol a awyrgylch tawel hyfryd. Mae’r gwelyau phlanhigion tymhorol. O ardd yn agored i’r cyhoedd. Ar agor Eglwys Y Groes Sanctaidd fewn y gerddi mae Ty^ Dyffryn, bob dydd heblaw am Ddydd Y Bont-faen CF71 7BB plasty Fictoraidd mawreddog, yn Nadolig. 10am-6pm Haf. 10am- Mae ‘Cadeirlan y Fro’ yn Stryd yr edrych dros brif elfennau’r gerddi. 4pm Gaeaf. Eglwys yn werth ymweld â hi. Mae rhannau sylweddol o’r llawr gwaelod a’r llawr cyntaf wedi eu Castell Sain Cwentin Fferm Ymddiriedolaeth Amelia hadnewyddu i’w hysblander Llanblethian CF71 7JT Ger Tresimwn CF62 3AS Fictoraidd ac maent nawr ar agor i’r Mae’r porthdy trawiadol 14eg Fferm weithredol 160 erw wedi’i cyhoedd. Wedi eu lleoli 1 filltir i’r lleoli’n agos i’r A4226 i’r Barri. ganrif yng Nghastell Sain Cwentin, de o’r A48 ger Sain Nicolas. Ffôn: Coetir, llynnoedd, maes tir gwlyb, Llanbleiddian yn agored bellach i’r 029 2059 3328 anifeiliaid fferm a chanolfan cyhoedd yn sgîl gwaith adfer gan ymwelwyr yn gwerthu cynnyrch Parc Fferm Warren Mill CADW. Ffôn: (01443) 336000 fferm, cofroddion a lluniaeth. Ffôn: (01446) 782030 Ger Pendeulwyn CF71 7UJ Castell y Bewpyr Mae yma gasgliad helaeth o Ger Sain Hilari CF71 7LT anifeiliaid fferm bychan, prin ac Taskforce Paintball ^ Rhannol yn gastell, rhannol yn Penllyn CF71 7AQ anarferol yn ogystal ag adar dwr a faenordy oes Elizabeth. Wedi ei Prif ganolfan gemau peli paent a theulu newydd o walabïod. Yn leoli mewn caeau i’r de-ddwyrain gweithgareddau awyr agored De amgylchynu llyn 4 erw bras, sydd o’r Bont-faen ger Afon Ddawan. Cymru sy’n cynnig ystod eang o ag ynddo ddigonedd o garpiaid, CADW (01443) 336000 weithgareddau, ac yn eu plith saethu ysgretennod, draenogiaid, cochiaid peli paent, laser tag (quasar yn yr a merfogiaid. Wedi’i leoli filltir i’r Amgueddfa’r Bont-faen awyr agored), saethyddiaeth a gogledd o’r A48 ger Tresimwn. Y Bont-faen CF71 7AD thasgau adeiladu tîm. Safle 30 erw Ffôn: (01446) 781274 Mae ei gartref yng nghelloedd y gyda 12 cae/parth ar gyfer gemau “Cospty” gynt a ddaeth yn neuadd gwahanol. Gemau ar gyfer oedolion Gwinllan Llanerch y dref yn 1830. Mae’r amgueddfa a phobl ifanc (gemau peli paent Hensol CF72 8GG ar agor ar ddydd Sadwrn cyntaf ergydio ysgafn i blant, at gyfer 8 Perl unigryw a thawel yn swatio bob mis. oed a hy^n). Wedi ei leoli ychydig mewn 22 erw o gefn gwlad Ffôn: (01446) 775243 oddi ar yr A48 ym Mhenllyn ger y godidog. Llwybrau drwy’r goedwig, Bont-faen. Archebu yn teithiau hunan-dywys o amgylch y Celf-fan Gwledig Coed Hills angenrheidiol. Ffôn: 029 2059 3900 winllan, bwyty, bistro, ystafelloedd 1 St Hilary CF71 7DP gwesty bwtîc a dosbarthiadau Y man mwyaf blaenllaw yng coginio. Ffôn: 01443 222716 2 3 Nghymru am gelfyddyd yn y 1. Cowbridge Physic Garden / Gardd Berlysiau y Bont-faen www.visitthevale.com 2. Penny Lane 3 3. Shopping / Siopa HISTORIC TIMES parliamentary elections. Some fine Georgian buildings date from this It was in 1977 that the first real time. Throughout the century the evidence of a Roman settlement at town played host to the Quarter COWBRIDGE Cowbridge came to light when remains Sessions where people could be of shops and houses were discovered sentenced to be transported to the during the Cooper’s Lane excavation colonies. The Great Sessions for more ELEGANT MARKET TOWN opposite Old Hall. Further excavation serious cases were also held in behind Bear Lane revealed that there Cowbridge and many were TREF FARCHNAD GAIN had been a sizeable military and civilian condemned to the gallows on nearby presence at Cowbridge until the Second Stalling Down. Augustan Legion moved away to defend Hadrian’s Wall, and the town became Trade increased, with some of the WELCOME TO COWBRIDGE deserted. produce of the Cowbridge merchants being sent over the Channel through The Normans entered South Wales at the nearby port of . In 1865, This pretty market town nestled in the Eating out in Cowbridge is always a treat, the end of the 11th century and soon the railway line running south from heart of the rural Vale has much to whether you’re looking for a lunchtime established control of the lordship of Llantrisant was opened and then offer visitors. Steeped in heritage its bite or three-course meal. The town Glamorgan. Richard de Clare, Earl of extended to Aberthaw in1892 but historic past is reflected in its present boasts a superb range of bistros, Gloucester and Lord of Glamorgan without sufficient trade support to buildings, which add to the interest and restaurants, pubs and wine bars catering founded Cowbridge, in the aftermath of ensure its success it eventually closed character of the town. The pretty High for all tastes and each with their own the Siward rebellion of 1245. in 1951. Street, arcades and courtyards are a individual character and style. The town received its first charter in pleasure to explore, each with its own 1254, in which it is called Longa Villa The late 20th century, with the (Long Town) an apt description in distinct character. EVENTS growth of private transport and view of its layout. Unusually for a prosperity, saw Cowbridge flourish Welsh planted town, Cowbridge SHOPPING AND Cowbridge hosts a whole range of and become the thriving market town festivals and events throughout the lacked a castle although Richard de which you see today. EATING OUT year. The annual Cowbridge Food Clare’s castle at Llanblethian was only Shoppers can browse among a myriad Festival arrives every October and sees half a mile away and overlooked the Look out for Blue Plaques on buildings of unique, family owned shops selling the town at its most vibrant. You can town. The town walls were throughout the town depicting sites beautiful clothes for ladies and sample the very best of local food and completed by about 1300, their of historic interest. gentlemen, jewellery, leather goods, drink and enjoy a whole host of live purpose being to protect the Lord of shoes, crafts, furniture, books, antiques talks and demonstrations over the Glamorgan’s valuable rental and unusual gifts. Renowned for its weekend. properties and burgage plots as well customer care and first class service, as providing a suitable way of Cowbridge makes a welcome At Christmas time, Cowbridge has a collecting tolls from the twice-weekly alternative to the large department magical festive feel with the High markets. Much of the wall still stores and modern day shopping Street shops decked with Christmas stands, especially around the Old Hall outlets. trees and colourful lights providing the garden and near the South Gate. perfect backdrop for the Cowbridge Cowbridge is the only town of the old In recent years Cowbridge has Christmas Reindeer Parade. County of Glamorgan to retain its developed a reputation for quality walls and present day Cowbridge is a Welsh crafts. The Old Wool Barn Art Theatre goers can enjoy local member of the Walled Town Circle. and Craft centre set in the attractive productions by Cowbridge Amateur Verity’s Court, is home to local talented Dramatic Society, held in the charming Cowbridge’s role in the Middle Ages artists specialising in cake decoration, 65 seater Market Theatre, whilst was as a market town for the pottery, woodwork, ceramics, jewellery cinema fans can see their favourite surrounding agricultural area. It was design and decorative art. There’s even films at ‘Big Screen Vale’, Cowbridge very much an urban settlement with a chocolate shop to tempt the taste Town Hall. Films are screened once a the occupations of its inhabitants buds! In addition regular craft and month. ranging from a variety of trades and antiques fairs take place at various crafts through to professional people locations in the town - with so much For event details visit - and minor gentry. 1. Ramoth Chapel / choice to offer it’s no wonder www.hubcowbridge.com Capel Ramoth 1 2 Cowbridge entices visitors to return In the 18th century Cowbridge 2. Shopping / Siopa time and time again. became home to many of the Vale 3. Blue Plaque Scheme / gentry, partly because residence in Cynllun Plac Glas Cowbridge gave the right to vote in 4. St Quentin’s Castle / 3 4 Castell Sain Cwentin CROESO I’R BONT-FAEN www.visitthevale.com

Mae gan y dref farchnad hardd hon, DIGWYDDIADAU I gael manylion digwyddiad ewch i - Derbyniodd y dref ei siarter gyntaf Yn ystod y Canol Oesoedd roedd y Tyfodd masnach, gyda pheth o sy’n gorwedd yng nghanol y Fro wledig www.hubcowbridge.com yn 1254, pan y’i gelwid yn Longa Bont-faen yn dref farchnad ar gynnyrch masnachwyr y Bont-faen lawer i'w gynnig i ymwelwyr. Mae'n Mae’r Bont-faen yn cynnal ystod o Villa (Tref Hir) sy’n ddisgrifiad gyfer yr ardal amaethyddol o’i yn cael ei anfon dros Fôr Hafren o wyliau a digwyddiadau drwy gydol y gyfoethog ei threftadaeth ac fe ^ OESOEDD A FU priodol wrth ystyried ei chynllun. chwmpas. Roedd heb os yn borthladd cyfagos Aberddawan. Ym adlewyrchir ei gorffennol hanesyddol flwyddyn. Bydd Gwyl Fwyd y Bont- Yn anghyffredin i dref blanedig, nid anheddiad trefol gyda 1865 agorwyd y rheilffordd yn yn ei hadeiladau presennol, sy'n faen yn cyrraedd bob Hydref pryd y Yn 1977 cafwyd tystiolaeth go iawn oedd i’r Bont-faen gastell er bod galwedigaethau ei thrigolion yn rhedeg tua’r de o Lantrisant ac yna ychwanegu at ddiddordeb a chymeriad gwelir y dref ar ei mwyaf bywiog. cyntaf o anheddle Rhufeinig pan Richard de Clare wedi codi castell amrywio o bob math o fasnachwyr fe’i hestynnwyd ym 1892 i y dref. Mae'n bleser archwilio’r Stryd Gallwch flasu’r bwyd a diod lleol gorau ddaethpwyd o hyd i weddillion ond hanner milltir i ffwrdd yn a chrefftwyr i weithwyr Aberddawan. Fodd bynnag, heb Fawr, yr arcedau a'r cyrtiau hardd, pob a mwynhau nifer o sgyrsiau ac siopau a thai wrth gloddio yn Lôn y Llanbleiddian a oedd yn edrych proffesiynol a mân foneddigion. ddigon o fasnach i’w chynnal fe’i un â'i gymeriad nodedig. arddangosiadau byw dros y Cowper gyferbyn â’r Hen Neuadd. dros y dref. caewyd ym 1951. penwythnos. Wrth gloddio ymhellach y tu ôl i Yn y ddeunawfed ganrif daeth y Bear Lane daeth yn amlwg fod yna SIOPA A BWYTA ALLAN Cwblhawyd muriau’r dref erbyn tua Bont-faen yn gartref i lawer o Yn niwedd yr ugeinfed ganrif, gyda Mae naws tymhorol hudol i’r Bont- bresenoldeb milwrol a sifil mawr ei 1300, eu pwrpas oedd gwarchod foneddigion y Fro, yn rhannol chynnydd mewn cludiant preifat a Gall siopwyr bori ymysg siopau faen adeg y Nadolig gyda'r siopau yn y faint wedi bod yn Y Bont-faen nes i’r eiddo rhentu a thiroedd bwrdais oherwydd bod preswylio yn y ffyniant, tyfodd y Bont-faen i fod y teuluol unigryw di-ri, yn gwerthu Stryd Fawr wedi'u haddurno â choed Ail Leng Awgwstaidd symud i ffwrdd gwerthfawr Arglwydd Morgannwg Bont-faen yn rhoi’r hawl i fwrw dref farchnad lwyddiannus a dillad hyfryd i fenywod a dynion, Nadolig a goleuadau lliwgar gan roi'r i amddiffyn Mur Hadrian, a gadawyd yn ogystal â darparu dull addas o pleidlais mewn etholiadau welwch chi heddiw. gemwaith, nwyddau lledr, esgidiau, gefnlen berffaith ar gyfer Gorymdaith y dref yn wag. gasglu tollau gan farsiandwyr seneddol. Mae yna adeiladau crefftau, dodrefn, llyfrau, hen greiriau Nadolig y Ceirw y Bont-faen. marchnadoedd a gynhelid Sioraidd cain yn dyddio o’r cyfnod Cadwch lygad am Blaciau Glas ar a rhoddion anarferol. Mae i’r dref enw Daeth y Normaniaid i Dde Cymru ar ddwywaith yr wythnos. Mae cyfran hwn. Trwy gydol y ganrif cafodd y adeiladau drwy’r dref sy’n dynodi da am ofalu am ei chwsmeriaid a’i Gall mynychwyr y theatr fwynhau ddiwedd yr 11eg ganrif ac yn fuan helaeth o’r mur yn dal i sefyll, yn Llys Chwarter ei gynnal yn y dref safleoedd o ddiddordeb gwasanaeth o’r radd flaenaf sy’n cynyrchiadau lleol gan Gymdeithas iawn roeddent yn rheoli enwedig o gwmpas gardd yr Hen lle gallai’r bobl gael eu dedfrydu i hanesyddol. newid derbyniol dros ben ar ôl bod yn Dramatig Amatur y Bont-faen, wedi eu arglwyddiaeth Morgannwg. Neuadd a ger y Porth Deheuol. Y gael eu halltudio i’r gwladfeydd. siopau adrannol mawr y ddinas a’r cynnal yn Theatr Marchnad 65 sedd Sefydlodd Richard de Clare, Iarll Bont-faen yw’r unig dref yn yr hen Cynhelid y Llys Mawr yn y Bont- pentrefi siopa modern. hyfryd, tra gall y rhai sy’n mwynhau’r Caerloyw ac Arglwydd Morgannwg, Y Sir Forgannwg i gadw ei muriau hyd faen hefyd ar gyfer achosion mwy sinema weld eu hoff ffilmiau yn ‘Big Bont-faen yn sgîl gwrthryfel Siward y dydd hwn ac mae’r Bont-faen difrifol ac fe gondemniwyd llawer 1 2 Yn ystod y blynyddoedd diwethaf Screen Vale’, Neuadd y Dref y Bont- yn 1245. bresennol yn aelod o Gylch y Trefi o bobl i’r crocbren ar Fryn Owain 1. High Street shopping / Siopa mae’r Bont-faen wedi ennill bri am ei faen. Caiff ffilmiau eu sgrinio unwaith Caerog. gerllaw. chrefftau Cymreig o safon. Mae y mis. ar y Stryd Fawr Canolfan Celf a Chrefft Yr Hen Ysgubor 2. Holy Cross Church / Eglwys y Groes Sanctaidd Wlân wedi ei lleoli yn libart deniadol Verity’s Court, ac mae’n gartref i artistiaid talentog lleol sy’n arbenigo mewn addurno teisennau, crochenwaith, cerameg, dylunio gemwaith ac arlunio addurniadol. Mae yno hyd yn oed siop siocled i’ch temtio! Yn ogystal â hyn mae Ffeiriau Crefftau’n cael eu cynnal yn rheolaidd mewn gwahanol fannau yn y dref – gyda chymaint i’w gynnig does ryfedd yn y byd fod tref Y Bont-faen yn denu’r ymwelwyr yn ôl dro ar ôl tro.

Mae hi bob amser yn bleser bwyta allan yn y Bont-faen, boed eich bod yn chwilio am damaid i ginio neu bryd tri chwrs. Yn y dref ceir ystod ardderchog o fistros, tai bwyta, tafarndai a bariau gwin a fydd yn darparu at ddant pawb, ac mae gan bob un ei gymeriad a’i steil ei hun. ELEGANT MARKET TOWN www.visitthevale.com TREF FARCHNAD GAIN

VERITY'S COURT & OLD WOOL BARN

TO , HERITAGE COAST AND WALES COAST PATH SPORTS AND LEISURE

For the more active, there’s a wide selection of activities from paintballing to karting – all just on Cowbridge’s doorstep. Cowbridge Leisure Centre has a sports hall, gym, health suite, outdoor bowling green, plus a varied activity programme. Cowbridge Athletic Club provides squash, tennis, cricket and rugby facilities. Golfers can take their pick from a great choice of courses set against the backdrop of spectacular Vale countryside. For further information: www.visitthevale.com or www.valegolfbreaks.com For walking enthusiasts there’s a choice of easy-to-follow nature trails, circular routes and town walks. A short distance from the town are woods, lakes and common land for those who love to be close to nature. For further information on walking in the Vale contact Valeways Tel: (01446) 749000. www.valeways.org.uk The area is also perfect for fishing with a choice of fisheries within a few miles of Cowbridge. Fisheries: • Dyffryn Springs Trout and Coarse Fishery, . Tel: (029) 2059 5929 • Hazel Court Coarse Fishery, . Tel: (01446) 771893 • Seven Oaks Trout and Coarse Fishery, Near . Tel: (01446) 775474 • Warren Mill Farm Park & Fishery, Pendoylan. Tel: (01446) 781274 If relaxation is more appealing then a visit to Beauty Within, Cowbridge’s very own day spa is a must. Designed to subconsciously stimulate all your senses, you will enter a luxurious blend of exotic cultures, colours and textures from around the world. CHWARAEON A HAMDDEN

Ar gyfer y rhai mwy heini mae amrywiaeth eang o weithgareddau ar gael, o saethu paent i rasio ceir gwyllt - i gyd ar drothwy’r Bont-faen. Mae gan Ganolfan Hamdden y Bont-faen neuadd chwaraeon, campfa, ystafell iechyd, llain fowlio awyr agored, yn ogystal â rhaglen amrywiol o weithgareddau. Mae Clwb Athletau'r Bont-faen yn darparu cyfleusterau sboncen, tenis, criced a rygbi. Gall y golffwyr ddewis rhwng nifer o gyrsiau wedi eu lleoli yng nghefn gwlad ysblennydd y Fro. Am ragor o wybodaeth: www.visitthevale.com neu www.valegolfbreaks.com Ar gyfer y rhai y mae cerdded yn mynd â’u bryd mae yna ddewis o lwybrau natur hawdd eu dilyn, teithiau cylchol a theithiau o gwmpas y dref. Ceir coetir, llynnoedd a thir comin nepell o’r dref i’r rheini sy’n hoffi bod yng nghanol natur. Am ragor o fanylion cerdded yn y Fro cysylltwch â Valeways Ffôn: (01446) 749000. www.valeways.org.uk Mae’r ardal hefyd yn berffaith ar gyfer pysgota gyda dewis o bysgodfeydd o fewn ychydig filltiroedd i’r Bont-faen. Pysgodfeydd: • Pysgodfa Brithyll a Physgod Bras Dyffryn Springs, Llwyneliddon. Ffôn: (029) 2059 5929 • Pysgofda Pysgod Bras Hazel Court, Llyswyrny. Ffôn: (01446) 771893 • Pysgodfa Brithyll a Physgod Bra Seven Oaks, Ger Ystradowen. Ffôn: (01446) 775474 • Parc a Physgodfa Fferm Warren Mill, Pendeulwyn. Ffôn: (01446) 781274 Os yw’n well gennych ymlacio yna mae rhaid i chi ymweld â Beauty Within, sba undydd Y Bont-faen. 1 Mae’r profiad wedi ei gynllunio i ysgogi eich synhwyrau i gyd yn ddiarwybod i chi ac fe fyddwch yn 2 1. Cottrell Park / Parc Cottrell profi cymysgedd egsotig o ddiwylliannau, lliwiau a gweadau o bob ban o’r byd. 3 2. Bear Hotel / Gwesty’r Bear 2 3. Verity’s Court / Llys Verity