Mój Krajeński Park Krajobrazowy

Na tropie przygody Mój Krajeński Park Krajobrazowy

Trzy kroki do bycia ekspertem

Mapa - vademecum przewodnika!

Poznajmy się z Krajeńskim Parkiem Krajobrazowym

Natura zostawia ślady

Ekologa do mądrości droga

„Edukacja społeczności zamieszkujących obszary chronione województwa kujawsko-pomorskiego: Lubię tu być... na zielonym!” 01 Poznajmy się

Udaj się z nami w niezwykłą podróż po cudownych

Obszary zakątkach Krajeńskiego Parku Krajobrazowego. NATURA 2000 Tuchola Po naszej wspólnej wędrówce, kiedy po raz BRODNICKI Br PARK KRAJOBRAZOWY da Grudziądz kolejny odwiedzisz te tereny, będziesz miał okazję poczuć się jak prawdziwy ekspert Brodnica

świata roślin i zwierząt. Zaś Twoi bliscy Drwęca Bydgoszcz z pewnością docenią ciekawostki, które im Toruń opowiesz. W Parku dominuje krajobraz rolniczy, W isła Inowrocław urozmaicony lasami, pagórkami i jeziorami. Włocławek Wody Parku są bardzo czyste, o czym świadczą

żyjące w nich liczne raki, kryjące się wśród roślinności w tamtejszych zbiornikach. Rzeki i jeziora obfitują w różne gatunki ryb i są dużą atrakcją dla wędkarzy. Złowić tu można między innymi: leszcza, okonia, karasia, szczupaka czy lina. Podczas swoich wędrówek zapewne napotkasz także któregoś z przedstawicieli świata płazów, w tym: kumaka nizinnego, którego brzuch pokryty jest jaskrawymi czerwonymi lub pomarańczowymi plamami o charakterystycznym kształcie. Szczególnie bogata jest awifauna. Na terenie Parku występuje wiele gatunków ptaków drapieżnych, jak: jastrząb, kobuz, krogulec, kania ruda, bielik oraz niezwykle cenny orlik krzykliwy. Jeśli będziesz odwiedzał Park wieczorem możesz spotkać nietoperze – jest ich 14 gatunków. Jeśli wsłuchasz się w odgłosy przyrody, usłyszysz pohukiwanie sowy – puchacza. Teren Parku słynie również z licznych zabytków architektury świeckiej i sakralnej, takich jak kościoły parafialne, efektowne ruiny pałacu w Runowie Krajeńskim oraz pałac w Sypniewie z połowy XIX wieku.

symbole żuraw z pisklęciem (w logotypie KPK)

powierzchnia 74 985,60 ha

rośliny rosiczka okrągłolistna, grążel żółty, grzybień biały

ptaki 140 gatunków

ssaki jelenie, daniele, sarny, dziki, lisy, borsuki, jenoty, kuny, zające

ryby 13 gatunków

rezerwat leśne (Lutowo, Gaj Krajeński, Buczyna, Dęby Krajeńskie), wodny Jezioro Wieleckie Trzy kroki do bycia ekspertem 02 Ruiny zamku w Runowie Krajeńskim Runowie 5 Na przełomie XVI i XVII Na przełomie wieku Jan Orzelski, rogoziński kasztelan kościański, i starosta piękny zbudował dwór, renesansowy w 1860 roku przebudowany neorenesansowym. w stylu W czasie drugiej wojny tu rezydował światowej Hermann Göring. Na jednej ze ścian budynku się kamienna zachowała – 1595 rok, z datą płyta o fundacji Jana informująca się Orzelskiego – postaraj ją odnaleźć. Wieleckie) Wieża widokowa Wieża widokowa (rezerwat Jezioro Jezioro (rezerwat 4 platformą do Wieża z platformą ptactwa obserwacji ma 12 m wysokości, że jej jest, a ciekawostką konstrukcja drewniana bez zbudowana została gwoździ. użycia przyrody Rezerwat chroni Wieleckie Jezioro 40 około lęgowe stanowiska objętych ptaków gatunków – jakie prawną ochroną Ci się dostrzec? udało ptaki Dwór w Radzimiu Dwór 3 Neogotycki dwór z 1867 dwór Neogotycki piętrowa, budowla to roku z czerwonej murowana Najbardziej cegły. elementem dekoracyjnym tu wieżyczka jest zwieńczona szpiczastym hełmem. rozciąga dworu Dookoła rosną się park, w którym pomniki przyrody, dwa i lipa dąb szypułkowy je – spróbuj drobnolistna odnaleźć. Obkaskich Czarna Góra w Górach w Górach Czarna Góra 2 To najwyższe wzniesienie To (188,8 m województwa szczyt n.p.m.) i szesnasty (lista Polski w Koronie szczytów najwyższych znajduje Góra województw). się na szlaku rowerowym Naszyjnik Greenway Północy. porośnięta Czarna Góra lasem, na jej szczycie jest znajduje się tablica Czy już ją znasz? z legendą.

symbole żuraw z pisklęciem (w logotypie KPK) powierzchnia 74 985,60 ha rośliny rosiczka okrągłolistna, grążel żółty, grzybień biały Zespół pałacowo

ptaki 140 gatunków w Sypniewie ‑ parkowy 1 Zespół został wzniesionyZespół został XIXw drugiej połowie jednymwieku i jest zabytków z najcenniejszych W pałacuw województwie. potraw, można skosztować mają znak Dziedzictwa które Kulinarnego Kujaw są Prowadzone i Pomorza. kulinarne warsztaty także lokalne propagujące i dania. Kompleks produkty pięknym jest otoczony 8,85parkiem o powierzchni wokół terenie ha, na którego wierzby rosną ładnego stawu i jesiony. - się, jakie są re Dowiedz związane gionalne potrawy i Pomorzem. z Kujawami ssaki jelenie, daniele, sarny, dziki, lisy, borsuki, jenoty, kuny, zające ryby 13 gatunków i zabytki przyroda przyroda zapamiętaj! Zapraszamy Cię do wspólnej zabawy, po której zapewniamy, że staniesz się prawdziwym ekspertem w tematyce Krajeńskiego Paru Paru Krajeńskiego w tematyce ekspertem się prawdziwym że staniesz zapewniamy, po której zabawy, Cię do wspólnej Zapraszamy na ich ciekawostki / odwiedzić 2) zapamiętać 1) musisz zobaczyć i zabytki, które przyrodnicze atrakcje przedstawiamy Poniżej Krajobrazowego. J ekspertem że zostaniesz – zapewniamy, 3 kroki Jeśli przejdziesz te na zadane pytanie. 3) odpowiedzieć temat rezerwat leśne (Lutowo, Gaj Krajeński, Buczyna, Dęby Krajeńskie), wodny Jezioro Wieleckie zadanie dla Ciebie 03

Angowice Gockowice CZŁUCHÓW Mapa –vademecumprzewodnika 212 240 Grochowo Jęczniki- Lichnowy Jaromierz Dębnica -Mł. Lubierzyn 22 Moszczenica Silno Skarszewo -Wlk. Cołdanki Nw. a Przytok Nw. w Doręgowice Dwór Ostrowite Żalno Chrząstówko sto rzą Piastoszyn Ch 188 Płonica Melanowo Żalno Wierzchowo Ciechocin Sławęcin w Ogorzeliny oj Mosiny Zamarte Jerzmionki . p om Bukowo Melanówko w or Słupia Jakubowo uja sk sk Obrowo k o-p ie j. om Słupy o or Tuchołka Niwy Nw. Wieś w Dąbrówka sk Strzeczona ie Służewo Nw. Myśligoszcz Obkas Gronowo 25 2 Siciny Smug Boboszewo Orzełek DEBRZNO Kęsowo Str. Przymuszewo Jeleńcz J. Żuczek Gronowo K J. Mochel w a o m Krajenki j. io p nka Drożdzienica oj. wie o o w lk m rs Witkowski o k i e Duża Cerkwica Debrzno Wieś p Młyn KAMIEŃ Ludwichowo Wieszczyce olsk Drozdowo ie Witkowo KRAJEŃSKI Radzim

241 Bralewnica Mł. 3 Smolnica Buka Cerkwica Adamkowo Zalesie Bługowo Dąbrowa Przyrowa Lipka Rez. Gaj Pamiętowo Skarpa K am Krajeński Krajeński ionk Płocicz a Batorowo Rez. Lutowo Karczewo Rez. Buczyna Teklanowo Białobłocie Lutówko Mł. Batorówko Trzciany Włościbórz Buczek Rez. Dęby Wlk. Krajeńskie Piaseczno Klonia Sikorz Wałdowo Czyżkowo Włościbórek Dziechowo Wilkowo J. Sępoleńskie Komierowo Buczek- SĘPÓLNO Bagienica Osowo Zaleśniak Wałdówko Mł. Lutowo Wiśniewka KRAJEŃSKIE Klonia

-Nw. a Przepałkowo -Wlk. onk Wiśniewa bż o Olszewka Ł J. Niechorz Niechorz Radońsk Kawle Sępoln Osowiec a Iłowo Obodowo Park Łakomowo Borówki Jazdrowo Świdwie Dziedno 25 Wersk 241 Dębiny Szynwałd Folwark Klementynowo Wielowicz Dalkowo Sośno Zboże Wysoka Wielowieczek Wejnowo Adamowo 1 Zakrzewskie Roztoki Jeleń Nw. Krajeńska Płosków Dorotowo Sypniewo Wybudowania Dwór Dziedzinek Frydrychowo Wymysłowo Zakrzewek w Suchorączek Rez. Wąwelno oj. Młynki Rogalin ku Krajobrazowy jaw Wilcze Jary Lubcza Wilcze wo sk 189 j. o-p Toninek Sitowiec wie om WIĘCBORK lk orskie Zakrzewska opols Witunia J. Więcborskie Jastrzębiec kie Osada Śmiłowo Tonin Osiek Karolewo Huta Łąsko- Ostrówek 5 Rez. Bagno -Mł. Rudna J. Runowskie Duże Głusza J. Stryjewo Runowo Jaszkowo Witrogoszcz-Kol. Pęperzyn II Krajeńskie Wąwelno Wiskitno Górowatki Runowo- Witrogoszcz Dźwierszno- 242 -Kol. Borzyszkowo 241 Sitno Mierucin Wierzchucin Łobżonka -Mł. Czarmuń Królewski Pęperzyn Skoraczewo -Wlk. Klarynowo Puszcza Tuszkowo Popielewo J. Czarmuńskie Zabartowo Topola Katarzyniec Leśniewice Krąpiewo Izdebki Kocimin J. Rościmińskie Duże Rez. Jezioro J. Łukowiec Wieleckie 243 Dziegciarnia Wieleckie Konstantowo Chlebno Wiele Murucin Ferdynandowo R Dąbrowice Rościmin ok Luchowo it Rajgród k Wierzchucinek J. Witosławskie 4 a Słupowo Jeziorki Białowieża Drzewianowo Trzeboń Puszczka ŁOBŻENICA Nowina Zabartowskie Orlinek J. Słupowskie Izabela Orle MROCZA Gliszcz-Kolonia Fanianowo Dębno Dziunin Szczerbin Witosław -Mł. Podgórz Ostrowo Trzemiętowo Liszkowo wka Gliszcz Kościerzyn- ba Kaźmierzewo Lu Matyldzin Drążno Samsieczno -Wlk. Dębionek Wyrza Krukówko Liszkówko Samsieczynek Skala 1:210Kasprowo 000 Masłowo Drążonek Ł dotyczy działu „3 kroki do eksperta” 1 0 o Michalin 1Teresin2 3 km 1b Kozia Góra Sicienko Falmierowo ż o Orla Broniewo Kosowo Kraj. n Radzicz

k Goncarzewo Kościół Auguścin Wiatrak Kąpielisko Gumnowice Szlak rowerowy Polinowo a LeśniczówkaSuchary

Machowo Sadkowski Dębowo Zawada Glesno Młyn Karnówko Szlak kajakowy Młyn wodny Małocin Granica parku Inny zabytek Zabytek techniki 241 krajobrazowego Gleszczonek Kraczki Kazin Bagdad Chrząstowo Karnowo Sadki Granica rezerwatu Minikowo S10 Pałac WYRZYSK WSCH. Grodzisko Punkt widokowy okitka 10 Ruda Mrozowo R Olszewka Ścieżka kulturowa Strzelewo 10 Ślesin Głaz Drzewo - pomnik przyrody Szlak pieszyTrzeciewnica Muzeum - pomnik przyrody www.europilot.com.pl Angowice Gockowice CZŁUCHÓW 212 240 Grochowo Jęczniki- Lichnowy Jaromierz Dębnica -Mł. Lubierzyn 22 Moszczenica Silno Skarszewo -Wlk. Cołdanki Nw. a Przytok Nw. w Doręgowice Dwór Ostrowite Żalno Chrząstówko sto rzą Piastoszyn Ch 188 Płonica Melanowo Żalno Wierzchowo Ciechocin Sławęcin w Ogorzeliny oj Mosiny Zamarte Jerzmionki . p om Bukowo Melanówko w or Słupia Jakubowo uja sk sk Obrowo k o-p ie j. om Słupy o or Tuchołka Niwy Nw. Wieś w Dąbrówka sk Strzeczona ie Służewo Nw. Myśligoszcz Obkas Gronowo 25 2 Siciny Smug Boboszewo Orzełek DEBRZNO Kęsowo Str. Przymuszewo Jeleńcz J. Żuczek Gronowo K J. Mochel w a o m Krajenki j. io p nka Drożdzienica oj. wie o o w lk m rs Witkowski o k i e Duża Cerkwica Debrzno Wieś p Młyn KAMIEŃ Ludwichowo Wieszczyce olsk Drozdowo ie Witkowo KRAJEŃSKI Radzim

Wierzchucinek Mapa –vademecumprzewodnika J. Witosławskie 4 a Słupowo Jeziorki Białowieża Drzewianowo Trzeboń Puszczka ŁOBŻENICA Nowina Zabartowskie Orlinek J. Słupowskie Izabela Orle MROCZA Gliszcz-Kolonia Fanianowo Dębno Dziunin Szczerbin Witosław -Mł. Podgórz Ostrowo Trzemiętowo Liszkowo wka Gliszcz Kościerzyn- ba Kaźmierzewo Lu Matyldzin Drążno Samsieczno -Wlk. Dębionek Wyrza Krukówko Liszkówko Samsieczynek Skala 1:210Kasprowo 000 Masłowo Drążonek Ł dotyczy działu „3 kroki do eksperta” 1 0 o Michalin 1Teresin2 3 km 1b Kozia Góra Sicienko Falmierowo ż o Orla Broniewo Kosowo Kraj. n Radzicz

k Goncarzewo Kościół Auguścin Wiatrak Kąpielisko Gumnowice Szlak rowerowy Polinowo a LeśniczówkaSuchary

Natura zostawia ślady – spróbuj odnaleźć je w Parku (najłatwiej szukać tropów zimą).

dzik jeleń sarna lis zając kuna gatunek trop zwierzęcia trop

Pokoloruj zająca według wzoru Ekologa – do mądrości droga 05

Pomóż Rusałce Sępoleńce znaleźć drogę do torfowiska Messy!

3 Pionowo: 1 1. narodowy lub krajobrazowy 2. Most ... w Obodowie ponad 1 rzeką Sępolenką 5 3. Czarna .……, w paśmie Gór 2 Obkaskich 1 3 10 11 12 2 Poziomo: 1. naturalna pusta przestrzeń 4 w skale, bywa domem nietoperzy 2. ryba, która w nocy zapada w stan głębokiego snu

1 2 3 4 5 10 11 12 Wydawca: Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego Plac Teatralny 2 87-100 Toruń www.kujawsko-pomorskie.pl kontakt do parku: Krajeński Park Krajobrazowy ul. Pocztowa 2 89-410 Więcbork tel. 52 389 64 85 www.parki.kujawsko-pomorskie.pl/kpk fotografie: Łukasz Gwiździel (Żurawie) Opracowanie: Mirosław Łebek (wieża widokowa, Pałac w Sypniewie) Euro Pilot Sp. z o.o. Grzegorz Kosmala (Pałac w Radzimiu) ul. Konarskiego 3 Kamil Kiedrowski (Czarna Góra) 01-335 Warszawa Magdalena Kriese (Ruiny Pałacu w Runowie) tel. 22 664 37 20 www.europilot.com.pl ISBN 978-8009-761-2