De Vierklank 11 3 februari 2021 Breed verzet in Hollandsche Rading over mogelijke komst windturbines Geschokte inwoners komen in actie en starten petitie door Rob Klaassen

Maandagavond 25 januari werd er door de gemeente een participatieavond ‘Kansen voor zonne- en windenergie’ georganiseerd, waarbij tevens werd vermeld ‘Denk mee over de energie van de toekomst’. De avond vond digitaal plaats via ZOOM. Hollandsche Rading komt in actie voor behoud van de natuur.

De uitnodiging om mee te denken nelijk ook geen weet van wat zich heid van onze dorpskernen verster- van de draaiende rotoren van deze een eventueel waardeverlies? Dit bleef in het tweede gedeelte van de hier in dit gebied het verleden pla- ken. De eigenheid van de Biltse ker- reuzeturbines. Onderzoeken door komt voor Hollandsche Rading glo- bijeenkomst beperkt tot de medede- nologisch heeft afgespeeld’. nen is een kracht’. de VU en RUG hebben aangetoond baal neer op een bedrag tussen 9 en ling dat in een onderzoeksrapport dat binnen een straal van 2 km van 26 miljoen euro’. Vandaar de oproep het gebied tussen en Extra doelstelling Onvolkomenheden. deze windturbines er sprake is van van Alice en Wim: ‘Hollandsche Hollandsche Rading was aange- ‘De windturbinedeskundige plaatste ‘Ook qua procedure valt er het nodi- 5 tot 15% waardevermindering van Rading laat dit niet gebeuren en kom merkt als één van de gebieden waar maandagavond vraagtekens bij de ge aan te merken. Zo vragen we ons woningen. Dit zal de gehele kern met elkaar in actie: Zie https://geen- mogelijk grote windturbines kunnen geschiktheid van de beoogde locatie sterk af of de eisen van de participa- Hollandsche Rading treffen tot en molensindebilt.petities.nl of www. worden geplaatst, ingeval de ge- qua hoeveelheid wind voor toepas- tiewet wel worden nagekomen. De met de Schaapsdrift. Wie vergoedt hollandscherading.com meenteraad van De Bilt überhaupt sing van windturbines. Maar een gemeente mag in de voorbereidende voor windenergie zou kiezen. De dag later tijdens de bijeenkomst voor fase nog niets anders plannen dan al- bewoners van Hollandsche Rading Lage Vuursche werd toegelicht, dat leen participanten bij elkaar te bren- Groenekanse bewoners starten voelen zich hier volledig door over- het wettelijk inderdaad zo is, dat bij gen om samen te overleggen. De vallen en hebben besloten actie te minder wind er meer subsidie wordt Provincie heeft hierover op 13 janu- petitie tegen komst windturbines gaan voeren. Wij spreken met twee verstrekt’. ari 2020 een brief naar de gemeente De gemeente de Bilt staat voor wat betreft het verduurzamen van bewoners, Alice Plantinga en Wim Wim: ‘Alice zei al iets over de gezonden’. Alice en Wim vragen energie voor een grote opgave. De gemeente streeft ernaar om in Kapteyn, die bereid zijn een voor- kwetsbaarheid van dit gebied. In zich af of het onderzoeksbureau bij 2050 net zoveel duurzame energie op te wekken als wij samen in De trekkersrol te nemen bij deze actie. het begin van de jaren ’70 van de het opmaken van het rapport gebruik Bilt - alle inwoners, bedrijven en instellingen – verbruiken. Energie- vorige eeuw wilde het gemeentebe- heeft gemaakt van verouderde rap- neutraal heet dat. Op zich een hele mooie ambitie, immers zullen wij Begin stuur van de toenmalige gemeente porten: ‘Het RIVM hanteert een rap- allemaal onze bijdrage moeten leveren aan de klimaatverandering. Wim: ‘Laat ik vooropstellen dat we Maartensdijk het gebied tussen de port uit 2013 en gaat nog steeds uit niet democratisch gekozen zijn. We Dennenlaan en het Schepersveld van een afstandsnorm tot de huizen In 2017 heeft de gemeente al onderzoek gedaan naar zonnevelden in de zijn de nieuwe app ‘zon en wind’ volbouwen met ruim 800 wonin- van 300 meter. Maar die 300 meter gemeente, het realiseren hiervan lijkt al in een gevorderd stadium. Ver- gestart’. We hebben gemerkt dat de gen. Vooruitlopend daarop werden is uit de lucht gegrepen en niet ge- volgens heeft de gemeente adviesbureau Bosch en Van Rijn opdracht inwoners zich volledig overvallen er al bouwvergunningen verstrekt baseerd op wet- en regelgeving of gegeven om een ruimtelijk onderzoek te doen naar de mogelijkheden voelden met wat er in het onder- om op het Schepersveld te bouwen. vastgesteld beleid. In Duitsland en binnen onze gemeente om windturbines te plaatsen. In juli 2020 heeft zoeksrapport door de gemeente De Tegen die plannen werd toen vanuit Denemarken zou dat 2,5 km zijn het bureau het rapport “Ruimtelijk haalbaarheidsonderzoek Windenergie Bilt over hun hoofden wordt uitge- de bewoners van Hollandsche Ra- (voor elke meter hoogte van de gemeente De Bilt” opgeleverd. Het volledige rapport is terug te vinden stort. Beseft de gemeente wel hoe ding massaal beroep ingesteld bij windturbine neemt de afstandsnorm op de gemeentesite onder “zon en windenergie, kopje documenten”. moeilijk het is om in deze corona-tijd de Raad van State, omdat iedereen met 100 meter toe). Naast de geluid- Uit het rapport blijkt, zie onderstaande plattegrond, dat het gebied tussen te communiceren? Aan een ZOOM- dit prachtige coulissen-landschap hinder van de A27 komt er nu nog Nieuwe Wetering-Maartensdijk, aangeduid als locatie 6 en Nieuwe We- bijeenkomst nemen maar weinig wilde behouden. Een uiterst kwets- een geluidsbron bij: de overlast van tering--, aangeduid als locatie 7, als enige gebieden mensen deel in vergelijking met een baar gebied en een cultuurhistorisch de windturbines. Het geluid van de ruimtelijke gezien, geen enkele belemmering oplevert. Dit betekent dat informatie- of inspraakavond. Voor- landschap. Er is hier nog sprake van snelweg is een hoogfrequent geluid. op locatie 6 maximaal 6 en op locatie 7 maximaal 7 windturbines met een al voor de oudere bewoners zijn dit een prachtige gradiënt. Een over- Dit geluid kan voor een belangrijk hoogte van 240 meter geplaatst zouden kunnen worden als de gemeente soort ZOOM-bijeenkomsten al hele- gangsgebied tussen zand en veen. deel nog worden afgeschermd met de keuze voor deze gebieden maakt. Windturbines om een beeld te geven maal nieuw. Je moet dan ook vraag- Het is een van de laatste goed in b.v. geluidschermen. Het geluid die zeker 2x zo hoog zijn dan de Domtoren. tekens plaatsen bij het democratisch stand gehouden gradiëntgebieden van de windturbines daarentegen is gehalte en het draagvlak van dit hele van de Gooise heuvelrug. laagfrequent. Geluid dat niet valt af U kunt zich voorstellen dat het plaatsen van windturbines een grote im- gebeuren’? Een gebied dat de overgang vormt te schermen. Dit soort geluid kruipt pact heeft op het landschap, flora en fauna maar ook op de gezondheid en van hoog naar laag, van droog naar als het ware over geluidschermen woongenot van de bewoners van Groenekan, Nieuwe Wetering, Maar- Haast nat, van bos naar weiland. Een voed- heen en is een geluid dat je voelt re- tensdijk en Bilthoven. Tot uiterlijk 25 februari stelt de gemeente de bewo- Alice: ‘Ja, ook erger ik me vreselijk selbron voor veel fauna, die vanuit soneren in je lichaam, b.v. tijdens de ners in de gelegenheid om haar mening te geven over de locaties. Wij ver- aan de enorme haast van het college. de bossen naar de voedselrijke om- slaap. Niet alleen mensen maar ook zoeken u om uw mening door middel van het invullen van de kanskaarten Er heeft wel overleg plaatsgevon- geving van de weilanden trekt. Ree, die van dieren wordt door dit lawaai kenbaar te maken aan de gemeente. De kanskaarten Windturbines is terug den met stakeholders en andere be- vos, das, boommarter, bunzing, we- ernstig verstoord. Vele wetenschap- te vinden op de gemeentesite, als u zoekt op duurzaamheid. langhebbenden, maar de bewoners zel en ringslang worden hier aange- pers w.o. de WHO hebben inmiddels Nog een punt van zorg. In het rapport wordt er gerekend met verou- werden lange tijd bewust of onbe- troffen. Een prachtig gebied, maar de noodklok geluid over het gevaar derde richtlijnen, namelijk van 2010, waarin beschreven staat dat wind- wust onwetend gehouden. Nu heeft uiterst kwetsbaar. Zo kwetsbaar, dat van laagfrequent geluid door wind- molens minimaal 300 meter van een woning vandaan moeten staan. wethouder Brommersma namens de Raad van State in 1978 woning- turbines’ Deze berekening is niet gebaseerd op windturbines van deze hoogte. In het college enorme haast en wil men bouw in het overgrote deel van dit Duitsland hanteren ze momenteel een afstand van 10x de hoogte van de deze kwestie de komende maanden gebied heeft afwezen om verdere Vogels wieken (tophoogte). snel aan de gemeenteraad voorleg- aantasting van dit gebied te voorko- ‘Uit onderzoek gedaan in Zeeland De betrokken bewoners zijn de petitie https://petities.nl/petitions/geen- gen. Ook heeft de wethouder in een men. Nu bestaat dus de kans dat de blijkt dat dit soort windturbines windturbines-in-groenekan-de-nieuwe-wetering-en-bilthoven gestart eerdere bijeenkomst gezegd: ‘Het is gemeenteraad van De Bilt dit zeld- fungeren als een soort gehaktmo- om zo aan de gemeente duidelijk te kunnen maken dat wij als bewoners niet de vraag of er windturbines of zame cultuurgoed gaat opofferen. len onder de vogels en vleermui- van dit gebied geen windturbines wensen in onze woonomgeving. Als u zonnevelden komen, maar waar ze Ongehoord wat hier dreigt te gaan zen, die hierdoor een wrede dood het hiermee eens bent, tekent u dan alstublieft deze petitie. komen’. Deze mogelijke locatie is gebeuren. Dit, terwijl in het eigen sterven. Door de enorme grootte Vele bewoners van de betreffende gebieden waren tot voor kort niet op echter desastreus voor de omgeving. collegeprogramma juist zo mooi en hoogte zal ieder huis in de kern de hoogte van deze plannen van de gemeente. Zij zijn door de gemeente De onderzoekers hebben mogelijk staat opgenomen hoe zij met de ker- van Hollandsche Rading, maar ook hierover niet goed geïnformeerd. Het tijdspad die door de gemeente is weinig kennis over de kwetsbaar- nen wenst om te gaan. Ik citeer: ‘We veel huizen buiten die kern last gaan uitgezet is kort, aangezien betrok- heid van het gebied en hebben ken- staan open voor ideeën die de eigen- ondervinden van de slagschaduw kenen niet op de hoogte waren. De bewoners betreuren de slechte communicatie vanuit de gemeente.

De bewoners van dit gebied willen aan de gemeente duidelijk maken dat mega-turbines niet acceptabel zijn. We zijn daarentegen absoluut bereid om mee te denken hoe de doelstellingen duurzame energie wel te behalen zijn. We hopen ve- len met ons.

Groenekanse bewoners maken zich zorgen over de eventuele komst van windturbines. Winterlandschap in Hollandsche Rading. De Vierklank 16 3 februari 2021 Dag vogels, dag bloemen, dag bijen, dag dieren door Henk van de Bunt

‘In 2019 vonden er op het landbouwgebied tussen Lage Vuursche en Hollandsche Rading grootschalige werkzaamheden plaats. Het gebied werd natuurvriendelijk ingericht en daarmee de biodiversiteit vergroot. De landbouwgronden werden omgevormd in kruiden- en faunarijke akkers en graslanden. Daarnaast werd er een heideterrein ontwikkeld waarmee een belangrijke stap gezet werd in de natuurlijke verbindingsroute tussen het Gooi en de Utrechtse heuvelrug’.

De redactie van De Vierklank Gesprek uitsprong. Paul Bosch van Dra- ontving van De Woudloper deze De Gemeente De Bilt ging dinsdag kenstein (Lage Vuursche) had zijn bloemlezing één dag voor de door 26 januari in gesprek met inwoners huiswerk gemaakt en citeerde uit de gemeente De Bilt georganiseer- van met name Lage Vuursche en Hol- de notulen van de vergaderingen Dit kaartje uit het onderzoeksrapport toont aan dat de gedachte locatie te de Zoomhearing speciaal bestemd landsche Rading over een onderzoek van de Biltse gemeenteraad: ‘In de dicht bij een vliegveld ligt. voor inwoners van Hollandsche dat tot onrust onder inwoners heeft vergadering van de gemeenteraad Rading en nabuurgemeente Lage geleid. In een verkennende studie van De Bilt op 30 juni 2020 heeft Petitie dorpsgezicht en het ongerepte Vuursche. Wie deze avond volgde naar mogelijke locaties voor wind- de raad een motie - met 17 stem- De online petitie ’Red natuur- en landschap van Lage Vuursche aan- kon ervaren hoe pakkend en tref- molens is onder andere het Maar- men voor en 8 tegen - aangenomen, recreatiegebied Lage Vuursche’ getast ‘door installaties van indus- fend een deel van de meer dan 100 tensdijkse Bos Noord onderzocht. In waarin het Biltse college wordt van het Actiecomité Windturbines triële proporties. Genieten van de vragen, die tijdens de ontmoeting het gebied zijn windmolens wettelijk gevraagd om in de vervolgbespre- Lage Vuursche tegen de mogelijke rust en de natuur is dan verleden werden gesteld, hierin waren ver- gezien op voorhand niet uit te slui- kingen te benadrukken dat de raad komst van windmolens in de buurt tijd. Laat dit niet gebeuren’, schrij- woord. ten, maar er zijn ook belemmeringen van de gemeente De Bilt ten be- van Lage Vuursche, is in enkele ven ze bij de petitie. Eerder uitten die weggenomen of gecompenseerd hoeve van de participatie lokaal dagen tijd 10360 keer (stand van politici in Baarn en al Verspilling moeten worden. Wethouder Brom- een prioritering wil aanbrengen in zaterdagavond 30 januari) gete- hun verbazing over het feit dat Woudloper: ‘Er werd een wan- mersma: ‘Het betreft hier slechts een de locatiekeuze voor windmolens kend. Volgens het comité van initi- deze gemeenten niet zijn betrok- delpad aangelegd om het gebied studie naar de wettelijk toegestane wanneer er in deze gemeente voor atiefnemer en dorpsbewoner Frans ken bij het Biltse onderzoek. recreatief aantrekkelijk te maken. locaties voor windmolens. Gezien de windenergie wordt gekozen. In Opdam worden het beschermde En doordat er niet meer met land- belemmeringen liggen andere loca- dat beleid dient de prioritering van bouwwerktuigen over de (bos-)pa- ties meer voor de hand’. meest naar minst wenselijk te zijn: den werd gereden, zou er meer rust in de natuur ontstaan. De provincie Ook mijn tijd verglijdt stelde geld beschikbaar Koeien in de wei, bontgekleurd in voor natuurvriendelijk beheren van het groene gras. Zo gewoon, zo landbouwgronden en zou gedeel- Hollands. In groepen grazen ze het telijk bijdragen aan de herinrich- weiland af, slaan hun tong om een tingsplannen. Het plan is om de ko- smakelijke pol gras en werken de mende jaren de natuur in dit gebied hap naar binnen. Ontspannen lig- steeds rijker te laten worden’. gen ze urenlang te herkauwen en verwerken zo de voedingsstoffen Kaalslag tot melk. Als iets in de verte de Woudloper wandelt bijna weke- aandacht trekt, steken ze hun grote, lijks in de bossen aldaar en heeft de natte neus in de lucht. Ruiken om werkzaamheden vanaf het begin op te begrijpen. In de herfst, als het de voet gevolgd: ‘Van kaalslag tot De landbouwgronden zijn omgevormd in kruiden- en faunarijke akkers en land te nat wordt gaan ze naar bin- een weer langzaam opbloeiend ge- graslanden. (foto Lex van Boetzelaer) nen. ‘Hop, hop, hop... vooruit... bied. En nu, anno 2021, vlak voor lopen...’ De koeien loeien terwijl de eindstreep, is juist dit gebied De mening van inwoners en omwo- 1) langs rijkswegen en spoor, waar de kudde langzaam in de richting bij de gemeente De Bilt in beeld nenden telt mee bij de afwegingen mogelijk gecombineerd met zon, 2) van de stal schommelt. Hun poten gebracht als één van de mogelijke rond opwekking van energie met op industrie- en bedrijventerreinen roffelen over het pad en de zoetige locaties voor het plaatsen van 240 windmolens. Wethouder Brommers- en 3) in agrarische gebieden met als geur van mest vult de avond. Naast meter hoge windmolens. Ik vind de ma: ‘We hebben goed geluisterd naar doel de impact op de leefomgeving de stal blijven ze geduldig wachten en kijken naar binnen door de kleine keuze van dit gebied als mogelijke de bezwaren van inwoners en om- van inwoners te minimaliseren. An- raampjes. Dan gaat de deur open en worden ze één voor één naar binnen locatie onbegrijpelijk; na al die wonenden over onder andere natuur dere locaties werden niet genoemd, gehaald. Zorgvuldig wordt een plek gekozen waar ze de wintermaanden tijd, geld en energie welke erin is en gezondheid. Inwoners hebben tij- waarmee ik wel iets gerustgesteld aangenaam naast elkaar aan de band zullen staan, in de Hollandse stal. gestopt om er een rijk natuurgebied dens de bijeenkomst aangegeven dat ben dat er binnen de raad geen van te maken zonder hindernissen. zij meer tijd willen om te reageren, draagvlak is voor windturbines in Eeuwenlang werkte de melkveehouderij volgens dit principe. Veel klei- Voor de aanleg van deze turbines daarom kunnen zij nog tot en met 25 de natuur en dat daardoor de ge- ne boerderijen naast elkaar met ieder 12 tot 25 koeien. Een deel maakte zal er bos moeten worden gekapt februari online hun mening geven via dachte locatie tussen Hollandsche plaats voor grote, moderne loop- en worden er bouwplaatsen aan- een digitale kansenkaart met vragen- Rading en Lage Vuursche als min- stallen met meer bewegingsvrij- advertentie gelegd. Dat gebeurt allemaal in het lijst’. Het college wil de definitieve der kansrijk kan worden aange- heid. Robots stellen de dieren in leefgebied van das, marter, vos en kansenkaart voor zonnevelden in merkt’. Wethouder Brommersma staat hun eigen levensritme te Groenekanseweg 168, Groenekan ree. En dat terwijl er toch meer rust april aan de gemeenteraad voorleg- bevestigt het bestaan van de motie volgen. Dankzij schaalvergroting in de natuur zou ontstaan doordat gen. Voor windenergie is er nog geen en de mogelijke betrokkenheid er- is het gemiddeld aantal melk- er geen landbouwwerktuigen meer concrete kansenkaart omdat er nader van bij de verdere besluitvorming. koeien per bedrijf gestegen naar over de paden zouden rijden? Alle onderzoek nodig is’. 105 stuks. “Wat schaft de pot?” bovenstaande doelen worden zo Veiligheid Afhalen of laten bezorgen. ondermijnd. Als deze locatie wordt Natuur Piloot Jeroen van den Berg (Lage Tegelijkertijd ontstaat er steeds woensdag t/m zondag gekozen is dat een pure verspilling De natuur was dus één van de rode Vuursche) brengt naar voren dat meer weerstand tegen het eten van tussen 17.00 - 19.00 uur. van geld en natuur’. draden, die er bij deze bijeenkomst op basis van een op schaal gete- vlees. Zorgen over de uitputting Bestellen kan tot 15.00 uur op de dag zelf. kende kaart uit het onderzoeksrap- van de aarde verdelen de sector. Saté van varkenshaas port kan worden afgeleid, dat de Aanpassingen en regelgeving ma- Woe. met atjar, kroepoek 3-2 en friet gedachte locatie ruim binnen de ken het boerenleven ingewikkeld € 11,50 Do. 5.2 kilometer vanaf het vliegveld en kostbaar. Nederlandse boeren Spare-ribs met 4-2 knoflooksaus en friet Hilversum valt: ‘Binnen die 5.2 van 55 jaar en ouder hebben moei- (€ 15,00) Vr. Bezorgen kilometer mag niet zomaar nieuwe te om een opvolger te vinden. Het 5-2 Zalmfilet met kruiden- + € 2,50 hoogbouw worden gepleegd’. Van afgelopen jaar sloten 346 melkvee- Za. kaas in korstdeeg per 6-2 bestel- den Berg beschikt ook over ander bedrijven de deuren. Grote veran- en friet Zo. ling kaartmateriaal: ‘Hierop kan men deringen komen haast ongemerkt 7-2 Truffelragout met de aanvliegroute voor landingen in tot stand. De tijd verglijdt en daar- portobello en friet noordelijke of zuidelijke richting mee de positie van de koe. Alle gerechten worden vergezeld door sla. op Vliegveld Hilversum zien. Zo’n (Karien Scholten) Toetje van de week: procedure doen we op 700 ft hoog- Cantuccini-koekjes, chocolademousse te. De hoogte van de tippen van de In haiku: en amaretto-room € 5,00 windturbines komt op zo’n 780 ft Ook mijn tijd verglijdt Flesje huiswijn: € 12,50 Met de heideterrein is een belangrijke stap gezet in de natuurlijke uit. De bedoeling is plm. 6 stuks. Waar de boerderij verdwijnt verbindingsroute tussen het Gooi en de Utrechtse heuvelrug. (foto Lex Dat is echt een te groot obstakel Enkel nog een hek Bestellen via: naastdeburen.ccvshop.nl van Boetzelaer) voor de vliegveiligheid’. Mailen ook nog mogelijk.