HET LANDSCHAP SPREEKT Vo o r u i t bladeren naar de toekomst

ee van aardappelen, onontkoom- Wat kun je zien op plaatsen Kraggenburg opgeworpen: een vuurtoren met ben verloren, maar als littekens nog zichtbaar baar beeld. Groen blad tot aan de waar op het eerste gezicht een vluchthaventje. Kraggen zijn stukken zijn in het landschap. Het zijn vaak deze spo- horizon, hier en daar een boerde- niet zo veel is te zien? Een veenbodem, taai als iets door de verknoopte ren die we als ruimtelijke kwaliteit koeste- rij in een plukje bomen. Dit was wortels, die als zinkstukken werden gebruikt re n”, vertelde hij tegen Straatb e eld, een tijd- zeebodem. Ginds de dijk, waar- zomerse serie reportages om de dammen en dat eilandje op te bouwen. schrift over de openbare ruimte. „Voor een achter voorheen die Zuiderzee door heel Nederland. Deel 6, Van 1848 tot 1920 woonden er lichtwachters. goede verstaander vertelt het landschap boei- Zwerd teruggedrongen. Toen kon het droog- Oud-Kraggenburg, een Daarna werd het licht geautomatiseerd. En ende verhalen. Met mijn kunst wil ik zo’n goe- malen van de beginnen. Een toen kwam de ringdijk van de Noordoostpol- de verstaander zijn. […] zodat ik de argeloze jaar later al, in 1941, werd hier een eerste oogst voormalig vuurtoreneilandje der, die ook Kraggenburg afsneed en op het passant op de schouder kan tikken om te zeg- binnengehaald: rogge. in de Noordoostpolder. droge legde. gen: Kijk dan, daar!” In de akker ligt een vierkant heuveltje bekleed Tekst�Hans�Steketee�Foto�Rien�Zilvold met basaltsteen. Er staat een vuurtorentje op erugbladeren in het landschap is hier k kijk over het water en volg een flottielje met rode pet, een huis, bomen nu. De stenen niet moeilijk. Kun je ook vooruitblade- eendjes. Dan blijft mijn oog haken aan een waren zeewering. Je mag er niet op of binnen Tren? De oude dam loopt nog een stukje Istokje in het water, niet dikker dan een –er is een ‘holistisch centrum’ge ve s t i g d , als een kaarsrechte rug door de polder, rich- riet. En daar, een paar meter verder, staat er waar je terechtkunt voor klankschaalmassage ting Genemuiden, eerst door de weiden langs nog een, zie ik, en daar, en daar. Het water en ander onderhoudswerk aan de ziel –maar een sloot, dan langs een betonnen pad van staat vol stokjes. Het kan niet anders of op de het schelpenpad slaat een lus om de glooiing, Blokzijl een kilometer. Bij de Zuiderzeedijk houdt hij plek van die stokjes komt straks een pen te zodat je het van meer kanten kunt bekijken. o p. staan waarmee een drijvende krag wordt vast- Zo moet een zeemeermin naar Oud-Kraggen- En gaat hij verder. Als kunstwerk. Mooi dub- ge p r i k t . burg hebben opgekeken, zwemmend in de bel woord, omdat waterbouwers het ook ge- Christo, de inpakkunstenaar, legde drie kilo- branding, hopend de lichtwachter te verlei- bruiken voor bruggen, tunnels en sluizen en meter knalgele drijvende pontons in een Itali- den. Kraggenburg dijken. Want aan de buitenkant van de dijk aans meertje, waarover je naar eilanden kunt Bij eilanden die in de polder zijn gestrand verschijnt dit najaar Pier + Horizon, een land lopen. Robert Smithson, grondlegger van de denk je meteen aan , een paar kilo- Ens Zwarte Meer art-project van kunstenaar Paul de Kort Amerikaanse land art-beweging, bouwde met meter westelijker. Al een eeuw voor de droog- (1961). Een pier van 150 meter, omringd door graafmachines in 1970 zijn Spiral Jetty in een making werd het onbewoonbaar verklaard en 2km tientallen drijvende kraggen, die met de wind zoutmeer in Utah. De Kort doet het met bijna ontruimd. Westerstormen knabbelden er Kampen en de golfslag allemaal in dezelfde richting niets. En voor het er is, kun je het al zien. steeds een stukje af. Nu staat het op de Werel- maps4news.com/©Andes kunnen draaien. Zodat het, uit de lucht ge- Dit najaar kun je over het water een eindje derfgoedlijst. En op de toeristenkaart van zien, een beetje lijkt op Mondriaans schilderij naar Genemuiden lopen en kijken naar die als „tijdloos mysterie”. Je kunt er van een Zeeuwse golfbreker dat hij Pier & Oce- drijvende kraggen, die meedraaien op de ook trouwen. Oud-Kraggenburg is een beter aan noemde. wind. Soms wijzen ze naar het land, soms bewaard geheim. Van De Korts pier, een lange steiger eigenlijk, naar de horizon. Pier + Horizon krijgt een op- was bang onbereikbaar te worden is nog niets te zien. Er is nog helemaal niets te pervlak van 12 hectare, geen toeval. Het is de doordat de mond van het Zwolse Diep, bij zien. Nu ja, de horizon, maar die was hier al- maat van de kleinste landbouwkavel waar- Genemuiden, verzandde. Besloten werd om tijd al. Genemuiden in de verte, zeilboten en mee de Noordoostpolder is ingericht. Zo gaat daarvandaan twee dammen in zee te leggen, motorkruisertjes die door het beeld varen. het land, het oude en het nieuwe, de dijk zes kilometer lang, waartussen schepen onge- Het is niet moeilijk te zien wat De Kort hier voorbij. Paul de Kort tekent op het water. Op hinderd naar Genemuiden konden varen. Aan trekt. „Mijn fascinatie ligt bij de sporen van een paal van een visfuik zoekt een aalscholver de kop van die bedijkte geul werd het eilandje menselijke activiteiten die hun functie heb- iets in zijn veren.