AAN- EN VERKOOP ONROEREND GOED

MartinHUUR Trap - Joost Coutinho EN VERHUUR Martin Trap - Joost Coutinho TAXATIES EN ADVIEZEN

Martin Trap - Joost Coutinho

Martin Trap - Joost Coutinho

Overweegt u de verkoop van uw huis, belt u ons gerust voor een vrijblijvend gesprek. Wellicht kunnen wij u verder helpen.

KOGERSTRAAT 57, 1791 EP DEN BURG • [email protected] • TEL.: 0222 - 313025 • WWW.TEXELVASTGOED.NL

GARAGE DROS

Bar/Zaalverhuur/Snackbar Oorsprongweg 3, 1795 LA De Cocksdorp • Tel. 0222-311611 [email protected] • www.garagedrostexel.nl Info 0619749159

RUIM ASSORTIMENT ELEKTRISCHE FIETSEN!

Gazelle·Batavus·Sparta·Cannondale·Koga·Cortina·Giant Lokale producten uit een ambachtelijk keuken…

Karin van Dompselaar en René Remmers Nikadel 60 De Koog · Kikkertstraat 3 De Cocksdorp · 0222 316432 [email protected] www.topido.nl Kikkertstraat 23 1795AA De Cocksdorp 0222 316227 www.vanderlindefietsen.nl

Herinnering aan de Russenoorlog

Een verhaal van mijn vader, Henk Prins

Na de lange, koude winter, die wij nu de Hongerwinter noemen, was het dat voorjaar uitzonderlijk mooi weer. En hoewel het nog maar begin april was, stond er al veel gras. Klaar met melken, joeg Henk Prins, van boer- derij Oud Duinoord aan de Postweg in de polder Eier- land samen met onderduiker Cor ter Horst de koeien naar buiten, de sappige wei in, terwijl zijn broer Dirk alvast het ontbijt klaarzette. Het leek allemaal rustig die morgen, hoewel er hemelsbreed enkele kilometers bij hen vandaan al een paar dagen een bloedige opstand woedde. Net op het moment dat Henk de woonkeuken weer binnenkwam om even snel te ontbijten, floot er plotseling een kogel dwars door het vertrek en even la- ter nog één.

‘Naar de schuur, jongens, wegwezen,’ riep Henk. In de haast gristen de broers een paar boterhammen en het net gekookte eitje mee. In de schuur, in het lege hooi- vak, op een inderhaast aangesleept pak stro, wachtten ze angstig op wat er komen ging. Het duurde niet lang er twee handgranaten. De mannen schreeuwden het of daar kwam de eerste voltreffer al door het dak. Het uit. Dirk en Cor raakten beiden zwaar gewond aan hun riet onder de pannen begon te schroeien en de stal- bovenbeen, terwijl Henk wonder boven wonder niets zolder vloog bij de volgende inslag in brand. ‘Pak die mankeerde. Met tegenwoordigheid van geest wist hij aardappelzakken! Sláán! Zo hard je kunt!’ Er was geen met een touwtje een paar knevels aan te leggen om het werken tegen; de ene na de andere granaat sloeg naar ergste bloeden te stoppen. binnen. Het regende gruis van verpulverde dakpannen en binnen de kortste keren stond de schuur vol rook. Toen het schieten na lange tijd luwde, bracht hij met Het werd heet in de schuur. En benauwd. een buurman de gewonden op een wagen naar een naburige boerderij, waar inderhaast een E.H.B.O-post ‘Naar buiten, achter de gerstklamp!’ Vol angst ploften was ingericht. Pas in de avond toen het wat rustiger de mannen achter de graanschelf. Hun gedachten bij de was, werden de gewonden verder gebracht, naar het paarden die nog op stal stonden. Toen het vuren even noodhospitaal in Den Burg. Voor Cor ter Horst had het minderde, waagde Cor het erop naar de paardenstal te te lang geduurd. Verzwakt door ernstig bloedverlies rennen om de dieren naar buiten te jagen. Hij was nog overleed hij kort na aankomst. Hij is maar vijfentwin- amper met hen bij de wei toen hem de kogels al weer tig jaar oud geworden. Maaike, zijn vrouw, kwam na de om de oren vlogen. Geen tijd om het hek te sluiten, wist oorlog nog regelmatig naar Texel en logeerde dan bij hij niet hoe gauw hij weer achter de klamp moest ko- mijn oma. Ik herinner me haar breiend aan tafel. Molli- men. Met de benen over elkaar gevouwen, zich zo klein ge vrouw, rode blozende wangen. Maaike is nooit meer mogelijk makend, hielden de mannen zich schuil. Even hertrouwd. leken ze veilig tot er ineens iets op hun schoot viel. Voor ze zich realiseerden wat het was of ook maar iets kon- Ingeleverd voor de verhalenvertelmiddag 2012 van het den doen, klonk er een geweldige knal en ontploften Texelfonds door Corrie Timmer-Prins

3 Bewaren (vervolg), de bevrijding

Eindelijk was het ook voor mij be- huizen op Texel, die niet allen meer vrijding. In het westen van het land in gebruik waren en verkocht zijn. waren er overal grote feesten on- der andere samen met onze bevrij- In november 1957 ben ik op Texel ders, de Amerikanen. getrouwd. Het afscheid van mijn ouders was niet gemakkelijk. Ze Ik mocht weer thuiskomen en mijn vonden Texel zo ver!! ouders hadden besloten dat ik Later begreep ik dat mijn moeder mocht doorstuderen. Iets wat toen- gehuild had bij het afscheid. Ik was tertijd nog niet voor iedereen was haar enige dochter en we hadden weggelegd, maar ik vond het heer- een heel fijne relatie. lijk. In 1947 ging ik naar een meis- jesschool in de Breestraat (hoofd- Als je trouwde mocht je niet bui- straat) in de stad Leiden. tenshuis werken van de regering, maar ook niet van mijn schoonou- Ons gebouw stond naast de Waal- ders. Stel je voor: ‘Een echtgenoot se kerk (De Eglise Wallone) aan de moest de kost verdienen’. In dit ge- éne kant en aan de andere zijde het val had ’t ook niet gekund. Ik kwam beroemde stadhuis. Het tramme- als jong meisje, die nooit iets in het tje van Leiderdorp naar Oegstgeest huishouden had hoeven doen, be- reed langs mijn school. Ook heb ik halve mijn eigen slaapkamertje net- een paar keer met mijn fiets in de typen geleerd, dus ik kon na mijn jes houden, in een huis met kantoor rails vastgezeten. Deze tram is al examen een baantje zoeken en ‘s (15 kamers ) te wonen. Binnenburg heel lang weg. avonds verder studeren. Handel- 6. Het was een monumentenpand, scorrespondentie Nederlands/En- stijl Amsterdamse School. We kregen les in 13 vakken en ik gels en alle talen steno bij Schoe- deed ook in deze vakken in 1951 ex- vers in Den Haag. Tenslotte kwam Als ik thuis vroeg zal ik helpen dan amen. Wiskunde (algebra en meet- er een nieuw beroep op de markt zei mijn moeder: “Nee, niet nodig kunde) was er ook bij. Ik was beter namelijk maatschappelijk werkster. want later kun je nog genoeg wer- in de alfa- en de gammakant, maar ken”. Dit is ook uitgekomen. Alle toch moest je examen doen in de Er was een spoedcursus in Haarlem, vloeren hadden parket (restanten bètavakken. maar vijf of zes vakken. Vandaag de van het Vredespaleis) in Den Haag dag is het veel uitgebreider en dat en een lambrisering van eikenhout. Tegenwoordig heet het een “pret- was mijn laatste studie met einddi- pakket” en mag je kiezen welke ta- ploma voor ik naar Texel vertrok. Het was geen gemakkelijke start. len, maar ik moest 4 talen leren. We De ochtend na mijn bruidsnacht in hadden een geweldige leraar Duits, Ik ben directiesecretaresse geweest de Lindeboom, kwam mijn schoon- de Heer Oele, die de theorie erin voor de twee directeuren van de Fa. moeder, die naast mij woonde, ach- stampte. De rijtjes voor de derde en Krantz in Leiden, die wollen stoffen terom bij mij om uit te leggen hoe ik vierde naamval kan ik nog opdreu- en uitmonsteringslaken voor de de lambrisering moest poetsen en nen. gala uniformen van de officieren in mijn man was al weg. Ik voelde mij het leger produceerde. Daarnaast niet gelukkig toen. Nu heb ik er nog voordeel van met ligt het Museum “De Lakenhal” aan alle Duitsers, die hier hun vakantie de Oude Singel. Mijn moeder is wel tien keer in het doorbrengen. Nu ik dit schrijf denk eerste jaar komen logeren en ik ik: “wat tolerant waren die Neder- De Duitse familie Krantz bewoonde reed op maandag als mijn man naar landers toch na alle ellende van de in Warmond het kasteeltje ‘t Huys de Graanbeurs in Rotterdam ging oorlog om ons gelijk weer Duits te te Warmond. Bij hen had ik een fijne mee. Dan zette hij mij af bij mijn laten leren”. baan en ik verdiende meer dan mijn ouders en ‘s avonds haalde hij mij man, die ik tijdens een vakantie op weer op. Na een jaar kreeg ik mijn Er werd heel hard gewerkt na de Texel had leren kennen. Hij was bij eerste zoon Hans en had ik genoeg oorlog en de banen lagen voor het zijn vader in dienst, die directeur te doen, ook was ik inmiddels ge- opscheppen. Op school had ik op was van de graanhandel, de firma wend op Texel en ben er altijd blij- mijn vrije woensdagmiddag gelijk C.R. Keyser en Co. met de vele pak- ven wonen.

Mijn man is in 1982 op 55-jarige is. Hun dochter Selma Oele was de op haar kamer. leeftijd overleden en ik werkte toen vriendin van Frouwke Rab, de zuster Verkleurde platen al een aantal jaren bij het RIN naast van Ben Rab. Wat is de wereld toch hangen verlaten het NIOZ voor de heer prof. Dr. Wim klein! Dit waren mijn herinneringen aan de wand. Wolff, die later professor in de Estu- aan de oorlog. In het volgende blad arine ecologie is geworden in Gro- zal ik een verhaal van mijn man ver- Op een vergeelde krant ningen. Het was fijn werken met de tellen uit de oorlog op Texel. Hij was die ze toen nog las biologen. Op Texel heb ik mijn Duit- 13 jaar toen de oorlog uitbrak. staat welke dag het was. se leraar uit Leiden weer ontmoet, hij had als onderwijzer op de lagere Riny Wielinga Touw bindt strak school in De Cocksdorp gewerkt en de grijze vuilniszak. daar zijn vrouw leren kennen. Ze heette Suwie v.d. Kooi en was de tan- Dag dochter Restanten uit een nabij verleden te van Erna v.d. Kooi (de Wethouder) Sinds haar vertrek weer is de navelstreng doorgesne- en Gerard v.d. Kooi, (Rozendijk). Zij is een geraniumstek den woonden toen in de Binnenburg te- het enige leven genover mij, waar nu de Witte Engel dat is gebleven Nina Altena Ondervoeding bij ouderen

Ondervoeding bij ouderen komt het lichaam reservevoorraden in in verpleeghuizen bij 20 tot 25% vet- en spierweefsel. Er wordt niet voor en in de thuiszorg bij 15 tot alleen vetweefsel, maar ook spier- 25%. Bij ondervoeding is er spra- weefsel afgebroken. Vooral de af- ke van verlies van lichaamsgewicht braak van spieren is nadelig. Dit en spiermassa. Hierdoor daalt de heeft onder andere gevolgen voor weerstand, hebben ouderen een het dagelijks functioneren en de verhoogde kans op opname in een zelfredzaamheid. Ook de kans om instelling, op complicaties bij ziek- te vallen neemt toe. Andere gevol- tes, zijn zij verminderd zelfredzaam gen zijn: vlugger moe voelen, min- en ervaren zij een verminderde der zin hebben om te eten, sneller kwaliteit van leven. Uiteindelijk en ernstiger ziek worden, langer zorgt ondervoeding voor een ver- nodig hebben om te herstellen na hoogde kans op overlijden. een ziekte en moeilijkere wondge- nezing. Oorzaken van ondervoeding bij ouderen Iemand die last heeft van een of Ondervoeding leidt tot een langza- • afhankelijkheid meer van deze oorzaken kan maal- mer herstel bij ziekte. Als een pati- • depressie tijden gaan overslaan of kleinere ënt ziek is of niet actief is kan on- • ‘dorstgevoel’ neemt af porties gaan eten. Dit zie je vaak bij dervoeding leiden tot afname van • eenzaamheid ouderen. De oudere heeft dan geen gewicht en spiermassa. Dit kan weer • eenzijdig voedingspatroon zin meer in eten of minder trek. tot gevolg hebben dat de algehele • herstel van fracturen Eten wordt een kwelling of wordt conditie en de hart- en longcapaci- • kauw- en slikproblemen ervaren als noodzakelijk kwaad. teit afneemt. Ook zorgt ondervoe- • medicijngebruik / bijwerkingen ding voor een verminderde afweer medicijnen, zoals misselijkheid, bra- Dit heeft als gevolg dat de oudere en vertraagde wondgenezing. Dit ken… te weinig calorieën en voedingsstof- kan leiden tot decubitus (doorlig- • oncologische aandoeningen fen binnenkrijgt en daardoor weinig wonden). Daarnaast kan ondervoe- • operatie ondergaan energie heeft, de weerstand omlaag ding ook leiden tot depressiviteit. • problemen met het gebit gaat, duizelig wordt en krachtverlies • verminderde eetlust / sneller een ontstaat. Bron: Seniorenpraat 38 een uitga- ‘vol’ gevoel ervaren Je spreekt dan van ernstige onder- ve van Seniorenvereniging Noorder • verminderde reuk en smaak voeding. Bij ondervoeding gebruikt Koggenland. NIMBY en NIVEA

Wat hebben we nou weer aan onze fiets hangen zult u als lezer den- ken. Bovenstaande termen komen echter steeds meer voor, ook op ons eiland. De betekenis van de woorden is als volgt:

NIMBY – Not in my back yard (niet in mijn achtertuin) NIVEA – In Vlaanderen als afkorting in gebruik met de betekenis niet in voor- en achtertuin.

We willen van alles, maar het moet wel in ‘ons plaatje’ passen. Huisvesting voor mensen die inten- terlijk aanvechten. Windmolens, van omwonenden die de ontwikke- sieve zorg nodig hebben, een goede heel belangrijk, maar niet op ons lingen (vaak bouwvergunningen) te- zaak, maar niet in de Molenstraat, eiland gen willen houden en daarmee voor want het ontwerp van de bouw past uitstel zorgen. niet in deze omgeving volgens naas- Veiligheid op onze niet al te brede te bewoners van de te realiseren wegen, prima, maar 60 kilometer Bestuurders worden met enige re- appartementen. per uur doen ze maar ergens an- gelmaat bedreigd en dat zorgt er Kunstwerk in de buurt van het ‘t ders. De gemeenteraad heeft ech- mede voor dat aantal wethouders Horntje: niet mooi en te veel in het ter daarover anders beslist en de in den lande er de brui aan geeft. zicht (grote impact op het land- automobilist zal zich daaraan moe- Ook raadsleden en ambtenaren schap), dus dit werk met de titel ’in ten houden. worden geconfronteerd met verba- veilige handen’ is daar niet zo veilig. le en fysieke bedreigingen. Weg ermee en ergens ander plaat- ‘Not in my back yard’ is niet typisch sen. Texels. Voor overheden is het vaak Gelukkig zijn deze zaken op Texel een crime om projecten die de minder te vinden, maar de NIMBY is Texel energie neutraal: goede zaak, leefbaarheid in dorpen en steden volop aanwezig. maar zonneparken niet in onze om- kunnen vergroten, gerealiseerd te geving. Desnoods gaan we het rech- krijgen. Er zijn altijd wel bezwaren Henk Snijders De Koog schoolreisje naar Schiphol + Artis ‘37

Voor: Duw Maas – Tine List (geboren 1927, Kees Groenhof – Tonny Dros – Rein gehuwd met Klip) – Henny Henstra van Heerwaarden – Bert Kuneman – (gehuwd met v.d. Berg) – Alie Mast Daan Bonne (1922-1996) (gehuwd met Blom) – Anny Eelman (gehuwd met van Liere) – Riet Jel- 2e rij: lema (gehuwd met Nagel) – Janny Johannes Bugel – Michiel Hopman Groenhof (gehuwd met Albers). – Jan Mast – Kees Zutphen – Hans List (1925-1985) Klaas Bonne (1925- Achter: 1998) – Jan Bonne (1929-1999) – Ab Juf Mulder (gehuwd met van Om- Kiewiet. meren) – Jane Langeveld (gehuwd met van Ingen Schenau) – Pietje 3e rij: Stoepker (geboren 1927, gehuwd Grietje Henstra (gehuwd met Vis- met Herweijer) – Bertus Eelman en ser) – Anny van Heerwaarden (ge- meester Zuidema. huwd met Vendel) – Anne Langeveld (gehuwd met Mosk) – Corry Bakker (gehuwd met Witte) – Bregtje Spigt (1929-2009 gehuwd met Lemstra) – Tekst en foto: Simon Dros Ode aan de vindingrijke Texelaar

Ondernemers laten van zich horen. Ze vinden allerlei manieren om toch de klant de bereiken. Zo is de kip van Kets mede een succes door de hilarische bezorging. Hij heeft er Jinek en nog wat andere tv programma’s mee gehaald. Op televisie zag ik hoe appeltaarten per post worden bezorgd. Vind ik ook wel een idee dat op Texel zou passen. Het enige nadeel is dat soms de hond eer- der bij de post is dan de bewoners. Daar moet ik dan weer vreselijk om lachen.

Dankzij al die hardwerkende ondernemers kunnen we nog steeds lekkere dingen bestellen. De sushi van het Pakhuus is ongeëvenaard. Ook andere gerenommeerde Eind februari hadden we nog een leuke ledenvergade- restaurants als Bij Jef en Bosq halen alles uit de kast. ring met de Seniorenvereniging. Toen kon het nog. Ik Wilt u het ietsje minder culinair, dan is friet met stoof- vond het een geslaagde bijeenkomst met verschillen- vlees van ‘t Zilte Friethuys een aanrader. En ik heb Jan de onderwerpen zoals parkeren in Den Burg, 30 en 60 Stolk ontdekt van de Parkstraat. Wat kan die man koken. km wegen, wonen voor ouderen en een zeer onder- Asperges met ei, kriel een beenham van de snackbar. Ik houdende Arthur Oosterbaan. Door het bestuur werd vind dat toch wel heel bijzonder. Als we verder allemaal gevraagd of mensen zich wilden opgeven voor de gezond blijven, redden we het wel op Texel. En laten we Ideeëncommissie. Het leek me leuk om mee te den- hopen dat ook de ondernemers het redden. Onderne- ken over onderwerpen en activiteiten dus heb ik me mers moeten natuurlijk vindingrijk zijn om tegenslagen aangemeld. te overwinnen maar een coronacrisis overstijgt het ni- veau van een tegenslag. Twee weken later zaten we ineens in een coronacri- sis. Van geen handen meer mogen schudden naar een Het is een compleet nieuwe wereld waarin we ons stilstand van het sociale leven. En zo worden we, uit- begeven. Het nieuwe normaal, voortaan bewegen op gerekend in het jaar waarin we 75 jaar vrijheid vieren, anderhalve meter afstand van elkaar. Ik vind het best enorm beperkt in onze vrijheid. Maar mensen zijn veer- een uitdaging. Bijvoorbeeld in de supermarkt waar je krachtig. We maken er met z’n allen het beste van. natuurlijk altijd precies bij het vak moet zijn waar ie- mand voor staat. En ik vind het lastig dat je niet iemand Ik las ergens ‘We zitten met z’n allen in dezelfde scheve even kunt knuffelen of vasthouden. Wij mensen heb- schuit. Laten we goed voor mekaar zorgen. Dan komen ben daar soms gewoon behoefte aan. Toch moeten we we er samen sterker uit.‘ Gelukkig gaat dat op Texel al- volhouden. En ook hier worden we weer geholpen door tijd al zo. Hier zijn altijd mensen die initiatieven nemen. de vindingrijkheid van mensen. Zo’n bizarre toestand Als de mensen in Gollards en Hollewal geen bezoek maakt veel creativiteit los. Ik moet erg lachen om de mogen hebben, dan gaan Texelaars aan de slag om een filmpjes en de grapjes die over de social media tot ons quarantainecabine te maken waarin dat wél kan. Of komen. Of de foto in de Texelse Courant van de bur- we gaan samen met de bewoners van Gollards digitaal gemeester die het eiland bewaakt, gehuld in een geel eten met Kieke & Skranse. Je moet het maar bedenken. hesje en met politiepet. Het eten is heerlijk en via de computer doen we dat Al dit soort dingen helpt ons de moed erin te houden. toch een beetje samen. We gaan niet bij de pakken neerzitten. Op Texel zit dat in de genen. Kan het niet linksom, dan moet het maar Op kanaal 991 is er een TV Texel kanaal waar Kieke & rechtsom. En Texelaars helpen elkaar, te allen tijde. Het Skranse en andere beelden van Texel worden uitgezon- zijn mooie eigenschappen die juist in tijden van crisis den. Voor de jeugd is het inmiddels mogelijk om weer nog sterker naar boven komen. Ik ben altijd weer onder naar school te gaan en worden ander-halve-meter acti- de indruk van die Texelse vindingrijkheid. Het geeft me viteiten georganiseerd. Maar toen de scholen nog dicht een gevoel van kracht en hoop. Wij gaan er samen wel waren, kwamen mensen ook met superleuke ideeën. Ik doorheen komen. denk aan de berenactie waarbij mensen werden opge- Pas op uzelf en denk aan anderen. Blijf de regels volgen roepen een beer in het raam te plaatsen zodat kinde- zodat we onszelf en anderen beschermen. En steun de ren op berenjacht konden gaan. Ook goed bedacht: een lokale economie. Het is nergens zo goed als hier. moeder die met haar kinderen het afval in de bermen ging opruimen. Elke dag een ander stukje. Hennie Huisman, Wethouder Economie 7 Thuis met Omring Zo lang mogelijk zelfstandig thuis wonen

Meer informatie : 088 - 206 89 10 www.omring.nl Jan de Wit

Weverstraat 18, Den Burg tel: 0222 - 31 21 34

Zit u ergens mee?

Heeft u vragen over mantelzorg, langer zelfstandig thuiswonen, werken, geld of opvoeden & opgroeien? Bij het Sociaal Team Texel kunt u terecht met al uw vragen op het gebied van zorg, begeleiding en werk & inkomen.

U kunt ons bellen op 14 0222 of via www.texel.nl/sociaalteam.

Liever persoonlijk contact? Dan kunt u een afspraak maken.

Dagelijks handgemaakte verse bonbons MARTIN TROMP JUWELIER

Waalderstraat 25 1791 EB Den Burg Tel. 06 - 22 376 222 [email protected] Weverstraat 34 www.chocolaterie-smidt.nl Den Burg

KALVERBOER KOOTVlamkast 15 - Oudeschild Oosterendtel. 0222-314515 0222-315555 Rondritten TAXIFamilie-uitjes WMO-vervoer Taxi, WMO-vervoer, Vervoer vervoermindervaliden mindervaliden en Dé partner in touringcarvervoerdé partner in touringcarvervoer

Taxi- en touringcarbedrijf TEXELTOURS Heemskerckstraat 31 1792 AA Oudeschild - Texel Touringcarbedrijf TEXELTOURS Internet: www.texeltours.nl ¢ ¢ ¢ Heemskerckstraat 31, 1792 AA Oudeschild Tel. 0222 315 555 E-mail: [email protected] www.texeltours.nlE-mail: [email protected] Nieuwe donorwet per 1 juli 2020 van kracht

Het Nederlandse Donorregister is een register met de Uw keuze invullen op de website zonder DigiD bedoeling om de keuze van Nederlanders vast te leg- Ga naar www.donorregister.nl en kies voor “Vul uw gen over eventuele orgaandonatie. keuze in”. Klik daarna op “Invullen formulier”. De wet op de orgaandonatie (Wod) bepaalt dat ieder- U vult uw persoonsgegevens en uw keuze in op het for- een van twaalf jaar of ouder die is ingeschreven bij een mulier. Nederlandse gemeente, zijn of haar keuze over orgaan- Het ingevulde formulier krijgt u thuisgestuurd. donatie kan registreren, alleen wilsonbekwamen mo- U hoeft het dan alleen nog te ondertekenen en gratis gen dit niet. Eigenaar van dit register is het CIBG van terug te sturen in de meegestuurde antwoordenvelop. het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Registratie kan op papier met een donorformulier of di- U krijgt na een aantal weken een brief met een bevesti- gitaal met behulp van identificatie per DigiD. ging van uw keuze.

De Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS) treedt Uw keuze invullen met een papieren formulier als tussenpersoon op als een arts het Donorregister wil Haal het papieren formulier op bij het gemeentehuis, of raadplegen. vraag het op bij het Donorregister. Op het formulier vult u uw persoonsgegevens en uw Op 1 juli 2020 wordt de nieuwe donorwet van kracht. keuze in. Deze wet bepaalt dat wanneer iemand zich niet aan- Daarna ondertekent u het formulier, en verstuurt u het meldt en geen keuze doorgeeft aan het Donorregister, in een eigen envelop gratis naar het antwoordnummer hij of zij automatisch als donor geregistreerd staat. dat op het formulier staat. U krijgt na een aantal weken een brief met een bevesti- Hoe maakt u een goede keuze? ging van uw keuze. Of u donor wordt is een belangrijke keuze. En praat er met uw partner en familie over. Uw keuze veranderen? Dat kan altijd op www.donor- Als u een keuze maakt, staat in het register wat u wilt. register.nl, of door een nieuw papieren formulier in te Dan weet uw partner en familie of u donor wilt worden vullen. of niet. Het is belangrijk dat u op tijd kiest. Bron: www.donorregister.nl van het Ministerie van VWS. Hoe vult u uw keuze in? In het Donorregister vult u uw keuze in. In dit register staat voor veel mensen of ze wel of geen donor willen worden. U kunt uw keuze op drie manieren invullen.

Uw keuze over orgaan- en weefseldonatie invullen in het Donorregister hoe doet u dat? Dat kan op de website www.donorregister.nl, met of zonder uw DigiD. Of met een papieren formulier.

Uw keuze invullen op de website met DigiD Ga naar www.donorregister.nl en kies voor “Vul uw keuze in”. Klik daarna op “Inloggen met DigiD”. Log in met uw DigiD-gegevens. Uw persoonsgegevens worden automatisch ingevuld. U vult zelf uw keuze over orgaan- en weefseldonatie in. Heeft u uw keuze aangevinkt? Klik vervolgens op “registratie bevestigen” om het for- mulier te onderteken.

U krijgt na een aantal weken een brief met een bevesti- ging van uw keuze.

9 Frans Hattink

We kwamen elkaar voor het eerst tegen bij Johan Tromp in de werk- plaats. Daar heeft Frans op zolder een eigen plekje. Hij selecteert daar het hout en doet de eerste bewer- kingen van wat de pijpen moeten worden van een doedelzak. Op dit moment is hij nog één van de wei- nige doedelzakbouwers in Neder- land.

Anderhalve meter Voor dit interview spraken we af bij hem thuis op Oost. “Als je Oost door- rijdt, ga je na de oude school rechts- af en kijkt naar een grote bloeiende bremstruik. Daar moet je zijn”. We zouden buiten gaan zitten, maar het was te koud en daarom zaten we in de kleine werkplaats op 1 ½ meter van elkaar. Het ruikt er naar lijm en hout, aan de wand hangen een paar graag naar één van de Waddeneilan- Sociale Academie met als speciali- doedelzakken en de werkbank staat den en vonden Texel van de vijf het satie ‘creativiteit’. Zijn eerste baan vol met allerhande fluiten en pijpen. meest ‘open- minded’ “en dat beviel was die van creatief therapeut in het Vijf jaar geleden zijn Frans en zijn ons”. In 2015 hebben ze de boerderij internaat voor Bijzonder Jeugdwerk vrouw Fokje naar Texel gekomen. in Oudehorne verruild voor een mo- van Friesland. “Geen heimwee naar Friesland?” dern huis in de voormalige B&B op vroeg ik. In 1970 hadden ze in Oude- Oost. Daarna werd hij docent houtbewer- horne een oud woudenboerderijtje ken en muziekinstrumenten bou- gekocht (het kleine type boerde- Doedelzak wen aan twee kunstzinnige centra rijtje dat je vindt in het gebied van Bij het woord ‘doedelzak’, zie ik al- in Friesland. Zijn liefde voor hout is de Friese Wouden) met land voor tijd meteen de Schotse grenadiers van meet af aan inzet geweest bij een paar paarden en een moestuin. voor me met hun sjerpen en kilts en het werk dat hij deed. “Maar”, vroeg Ze hebben er jaren aan gewerkt om lange kousen, die met een vreselijk ik hem, “waarom van Amsterdam het op te knappen, maar ze hadden snerpend geluid ‘Scotland the brave’ naar Friesland?” Tijdens zijn oplei- er ook ieder weekend aanloop van spelen. Maar Frans liet me op een ding was hij bij een stage in Bussum vrienden waarmee ze muziek maak- paar schilderijtjes van oude Holland- Fokje tegen gekomen die uit Sna- ten: jazz, blues, folk. “Maar heim- se meesters: Bruegel en Jan Steen, woude (een dorpje ten oosten van wee… nee” zegt Frans, “op een zeker zien, dat de doedelzak niet alleen Leeuwarden) kwam. En toen werd moment was het klaar. De vrienden een instrument is voor militaire pa- Friesland in eens aantrekkelijk. hadden allemaal hun eigen besog- rades, maar ook het instrument van nes, onze drie kinderen hadden hun rondtrekkende muzikanten en ook Zo begon het plek gevonden, het boerderijtje zag voor gebruik in de huiskamer. En hij Bij een trektocht door Ierland kwa- er piekfijn uit en de Friese paarden, vertelde mij, dat sinds de 17e eeuw men Fokje en hij bij toeval op een waarmee we wel prijzen hebben ge- er veel muziek geschreven is voor de muziekfestival en maakten daar wonnen, konden alleen nog maar doedelzak als ensemble-instrument. kennis met een oude muzikant, die naar een bejaardenwei. Trouwens Pas toen het muziekleven verschoof een Ierse doedelzak bespeelde. Dat die Friese paarden zijn intussen zo van particuliere huizen en paleizen heeft zoveel indruk gemaakt, dat populair geworden, dat er tegen- naar grote zalen, ging de doedelzak Frans meteen zo’n doedelzak voor woordig veel geld in om gaat en de terug naar de straat. zichzelf heeft laten bouwen. Ieder keuringen zijn in plaats van folklore jaar bezochten zij daarna samen meer en meer een ‘ballengebeu- Van origine een Amsterdammer hetzelfde festival en raakten bekend ren’ geworden. Wij waren na 40 jaar Frans komt uit een Amsterdams en bevriend met verschillende van klaar voor wat nieuws.” Ze wilden gezin van 6 kinderen. Hij volgde de de muzikanten. Doedelzak spelen

heeft hij zich zelf aangeleerd en in hij wel gas terug nemen. Hij houdt zijn vrije tijd begon hij langzamer- van fietsen, zee-kanoën en hand- hand ook doedelzakken te bouwen. boogschieten en bouwt nu per jaar Fokje naaide daarbij de zakken. Dat nog met liefde een paar mooie in- is een heel precies werk en alleen strumenten. de fijnste stukken leer kun je daar- voor gebruiken. Inmiddels hebben Spelen in Oosterend ze samen 30 jaar ervaring. Ze bou- Hij speelt nog wel veel. Maar het is, wen nu nog 3 verschillende typen wat hij noemt, pretentieloos plezier doedelzak: één uit de Lage Landen, maken. De organist en componist de Cornemuse uit midden-Frank- Klaas Hoek vroeg hem mee te doen rijk en de Zweedse Sackpipa. Iede- met een stuk dat hij had geschreven re landstreek heeft zijn eigen type voor het Fries Festival, een modern doedelzak. Frappant is, dat de oud- stuk voor de bijzondere bezetting ste teruggevonden doedelzak (van van: een mezzosopraan, strijkkwar- rond het jaar 1000) uit een Friese tet, harmonium, doedelzak en tuba grafheuvel is gekomen. Die ligt nu in op een tekst van de Friese dichter het Fries Museum in Leeuwarden. Tsjebbe Hettinga. Een andere keer werd hij gevraagd Draailier mee te doen op Oeral in een stuk Het dorp Saint Chartier in het Loire- voor wind, riet en bourdon met 30 dal en het nabijgelegen kasteel van doedelzakken op het strand. Het de schrijfster George Sand staat ie- was een overdonderend succes. der jaar rond 14 juli open voor een Maar hij geniet misschien nog wel festival van doedelzak- en draailier het meest van spelen op de kerst- spelers. Fokje is intussen ook markt in Oosterend of voor Ooste- draailier gaan spelen – draailier en rend Present een paar lessen geven doedelzak is een geijkte combina- aan de kinderen van de Vliekotter: tie in veel volksmuziek – en samen je eigen instrument bouwen en er hebben ze met veel plezier jaar na op leren spelen. “Zulke dingen doe jaar het festival bezocht en er aan ik graag”. meegedaan. Maar ze gingen er niet als hobby doedelzakken. Op zijn 53e alléén heen om te spelen, want elk zette hij de stap om van zijn hobby Mantelzorger jaar werden er tijdens het festival zijn beroep te maken. Opdrachten Op dit moment is hij mantelzorger wel instrumenten bij Frans besteld. waren er genoeg. Naast het bou- voor zijn buurvrouw. “De kunst is”, Zo ging het nuttige samen met het wen gaf hij nog les op de muziek- zegt Frans “je eigen beperkingen aangename. school in Groningen, gaf thuis les te kennen als je wat ouder wordt, en verhuurde instrumenten. Hij was maar ik wil wel mijn instrument de Van hobby naar beroeps docent bij de Stichting Draailier en doedelzak de plek blijven geven die Frans werkte een aantal jaren als Doedelzak: twee keer per jaar een het verdient.” Stoppen? “Nee, pas activiteitentherapeut in het Anto- muziekweekend en nog 6 zaterdag- als ik dood ga.” niusziekenhuis in Sneek, vier dagen cursussen. Tot hij zes jaar geleden in de week en daarnaast bouwde hij een hartaanval kreeg. Toen moest Peter Bakker

Legitimeren

1971. Twintig was ik en ik reisde na een weekje kerst- is anders dan bij een gewone kaart.’ Ineens besef ik dat vakantie terug naar Londen, waar ik werkte als au pair. ze niet gelooft dat ik 65+ ben en roep opgetogen: ‘Wilt Op het station in Den Helder kwam ik erachter dat ik u mijn rijbewijs zien?’ Dat wil ze inderdaad. Zodra ze een trein eerder had moeten nemen. Nu had ik in Haar- mijn geboortejaar 1951 ziet zegt ze: ‘Jeetje, dat zou je lem maar één minuut om over te stappen! Lichtelijk in niet zeggen. Ik dacht echt dat u jonger was dan ik.’ Zij paniek vroeg ik de conducteur of ik het kon halen. Hij blijkt 52 te zijn. Ze verontschuldigt zich uitgebreid en keek me meewarig aan en zei: ‘Ach meisje, ben je he- wenst me een fijne dag verder. In plaats van beledigd lemaal alleen op reis? Ik zorg ervoor dat de boottrein dat ik me moest me legitimeren op verdenking van naar Hoek van Holland een minuutje later vertrekt, dan fraude, zweef ik euforisch en 15 jaar jonger de boot op. haal je hem wel.’ Terugrekenend had die conducteur me destijds inder- Dankzij die minuut extra overstaptijd haalde ik de trein daad voor een kleuter aangezien. en de boot naar Harwich, maar wel met gemengde ge- voelens. Hoezo ‘ach meisje’ en ‘helemaal alleen’? Ik Tekst en foto: Marianne Witte was twintig en geen kleuter! Ik woonde notabene al een half jaar in Londen! Natuurlijk wist ik wel dat ik er jong uitzag met mijn sprieterige lijf, maar de conduc- teur had me diep beledigd.

2019. Ik scan mijn abonnement van de Texelse boot bij de zelfbediening. Met een piep gaan de poortjes open. Dan komt een TESO-medewerkster uit haar kassahokje, kijkt me vorsend aan en zegt: ‘Klopt het dat u net met een 65+ kaart incheckte?’ Ik knik verbaasd. ‘Ja,’ zegt ze streng, ‘dat kan ik namelijk horen aan de pieptoon. Die TBOUoW- mEN TIMTMEReBEDxRIJF tel: 06 – 135 308 77 Vlamkast 53, tegenover Spar Oudeschild mail: [email protected] Tel. (0222) 310783 www.deoudevismarkt.nl www.tomtex.nl IJsboerderij „Labora” Ambachtelijk gemaakt schep-ijs Hollandseweg 2 (afslag 32) • 1795 LE De Cocksdorp Zorg zoals u gewend bent, T 0222 316088 E [email protected] afgestemd op uw wensen en gewoontes www.ijsboerderijlabora.nl Alphine Smit www.verzorgingoptexel.nl - tel: 06-37273439

A l t i j d d e b e s t e d e a l s !

Kogerstraat 61 - Den Burg - Tel 0222 - 315207

www.waaijeradvies.nl Wie alleen loopt, raakt de weg kwijt

gering een groot beroep op de ge- meenschap. Ons werd gevraagd zo veel mogelijk thuis te blijven en van- uit huis te werken. Mochten men- sen er toch uit moeten, dan werd gevraagd op tenminste anderhalve meter afstand van de ander te blij- ven. En daarmee deed een nieuw woord zijn intrede: de anderhalve meter samenleving met als doel de besmettingskansen terug te dringen en zo onze meest kwetsbare men- sen te beschermen. Omdat voor dit virus (nog) geen vaccin bestond, was dit een logische keuze van de regering. En de bevolking reageer- de meer dan positief. Op de gang na naar de supermarkt kwam zo on- geveer de hele samenleving tot stil- stand. Het werd heel stil op straat. Als mensen elkaar tegenkwamen, Het is de laatste week van april van stand. In deze dagen kwam een Afri- liepen ze met een boog om elkaar het jaar 2020, het einde van een kaans gedicht terug in mijn herinne- heen. Soms en steeds vaker ont- maand die we niet snel meer zullen ring. Het is een gedicht van Patrice stonden er gesprekjes op afstand. vergeten. April 2020 was een zon- Koyo uit Kameroen. Vreemde tijd, zeiden we tegen el- overgoten maand, maar het was kaar, maar het kan niet anders. niet de zon die het nieuws domi- Wie alleen loopt, raakt de weg kwijt. Maar de anderhalve meter samen- neerde, maar het coronavirus. Alleen uit de gemeenschap leving had ook consequenties die komt de wijsheid. ernstiger waren. Plotseling konden Een pandemie die in december in Eén hand kan geen touw we niet meer bij elkaar op bezoek, China in de stad Wuhan begon, ver- om een bundel knopen. we konden zelfs niet meer naar een moedelijk op een van die niet zo erg opgenomen hulpbehoevende part- schone markten waar exotische wil- Wie alleen loopt, raakt de weg kwijt. ner of ouder, we konden er soms de dieren voor consumptie of -ver Wie dan valt, heeft niemand malen tot medicijn verhandeld wor- om haar te helpen. den. Van deze markten kwamen al Wie dan schreeuwt, eerder kwaadaardige virussen van- heeft niemand die haar hoort. daan zoals het sars-virus en het vo- gelgriepvirus. Maar China weigert Wie alleen loopt, deze markten te sluiten of in ieder gaat gebukt onder haar last. geval onder hygiënische controle te Niemand deelt haar vreugde, brengen. Het gevolg was ernaar. In niemand haar verdriet. recordtempo raasde het virus over de hele wereld en bereikte Neder- Wie alleen loopt, raakt de weg kwijt. land in februari met desastreuze Ze heeft maar twee voeten, gevolgen voor de gezondheidszorg ze heeft maar twee armen, met overbevolkte intensive care ze heeft maar twee ogen. afdelingen en grote sterfte, vooral Maar in de gemeenschap onder ouderen. De daaropvolgen- heeft ieder duizend handen, de intelligente lockdown beperkte heeft ieder duizend voeten, onze bewegingsvrijheid, scholen loopt niemand ooit alleen. gingen dicht, de horeca en andere bedrijvigheid ging op slot en het Anderhalve meter samenleving vliegverkeer kwam vrijwel tot stil- In het coronatijdperk deed de- re

veel bedrijven was dat niet genoeg. Kleine zelfstandigen gaven het op en sloten hun zaak, zzp-ers zagen alles wegvallen waarvoor ze jaren gewerkt hadden, veel werknemers werden ontslagen. De coronacrisis veroorzaakte een economische cri- sis die nog jarenlang voelbaar zal zijn. En ook die crisis is een aanslag op de gemeenschap. De sterkere bedrijven met diepere zakken red- den het wel, maar minder sterke bedrijven voelden zich naar de rand van de afgrond drijven met of zon- der overheidssteun.

Een intelligente exit-strategie De zorg om de gemeenschap te red- zelfs niet bij zijn als zo’n partner of soms ronduit opstandig door het den en daarbinnen eerst en vooral ouder kwam te overlijden. Omdat gemis van hun vertrouwde naas- de meest kwetsbaren, keerde zich mensen elkaar toch wilden zien en ten. Zij raakten letterlijk de weg tegen diezelfde gemeenschap. Het horen, ontstonden er raamvisites, kwijt. Net zoals veel pubers hun gedicht van Patrice Koyo zegt te- soms met het raam op een kier. weg kwijtraakten, omdat ze zonder recht dat een gemeenschap met Mensen spraken met elkaar van hun leeftijdsgenoten er niets meer duizend handen en duizend voeten straat naar balkon. Ouderen leer- aan vonden. En als ze dan toch de sterk is, maar teveel mensen kregen den videogesprekken voeren, niet straat optrokken, kregen ze boetes door de eisen van de anderhalve altijd gemakkelijk, maar er was toch opgelegd, alleen maar omdat ze meter samenleving het gevoel dat iets van contact. Maar dit ging niet wilden samenzijn. Samenzijn kan ze er alleen voor stonden. En zij op voor ouderen met dementie of niet zonder anderen en zonder sa- raakten vervolgens de weg kwijt. andere handicaps die niet begrepen menzijn is er geen gemeenschap. In deze laatste aprilweek hoorde ik wat er aan de hand was en alleen Dit geldt ook voor de economisch premier Rutte zeggen dat de intel- maar gemis voelden. En dat gemis kwetsbaren. Plotseling bleken dui- ligente lockdown voorlopig gehand- aan contact werd steeds breder ge- zenden bedrijven uiterst kwetsbaar haafd blijft met uitzondering van voeld, ook onder mensen die wel te zijn. De overheid kwam met op het primair onderwijs en de kinder- begrepen wat de maatregelen be- zichzelf robuuste bedragen om de opvang die vanaf 16 mei weer kun- oogden. economie te steunen, maar voor nen functioneren.

Gemeenschap is samenzijn Een gemeenschap bestaat bij de gratie van contact, van ontmoe- ting, van gesprek. Dat zijn we in onze individualistische en op -zelf redzaamheid gerichte samenleving misschien wel eens wat te veel uit het oog verloren, maar in crisistijd ervaren we weer helder hoeveel behoefte wij aan elkaar hebben, aan de ontmoeting met onze fami- lies en vrienden. Al na enkele dagen thuiszitten begonnen kinderen te vragen wanneer ze hun vriendjes en vriendinnetjes weer mochten zien. Ouderen in verpleeghuizen, vaak dement, werden onrustig en

ook risico’s en die zijn ook onvermij- delijk. Een intelligente exit-strategie is een keuze tussen twee kwaden, maar met het oog op de gemeen- schap lijkt mij deze te prefereren boven een te gesloten samenleving. De samenleving zal sociaal en eco- nomisch weer moeten gaan functi- oneren, willen wij de gemeenschap die ervan afhankelijk is, kunnen red- den.

Let een beetje op elkaar Tot slot verwijs ik naar een ander gezegde uit Afrika, in dit geval uit Rwanda.’ Als je snel wilt gaan, ga dan alleen. Als je ver wilt gaan, ga dan samen’. De harde lockdown strategie oogt als een snelle oplos- sing die de beste kans leek te bie- den om het virus buiten de deur te houden, hoewel inmiddels wel is gebleken dat dit lang niet overal is gelukt, getuige het oprukken van het virus in te veel verpleeghuizen. De oudere jeugd mag weer sporten, ten leven en daar horen veiligheids- maar met inachtneming van ander- maatregelen bij zoals mondkapjes, Maar de snelle oplossing is sociaal halve meter. Maar de economie beschermende kleding, handgel en economisch niet lang vol te hou- blijft stil staan en dat heeft ernstige en ook de anderhalve meter, maar den en dus zullen we meer moeten gevolgen, overal maar ook op Texel deze laatste maatregel niet altijd zoeken naar een uitweg die wellicht dat zo afhankelijk is van het toeris- en overal. Scholen zijn weer open meer risico inhoudt, maar de ge- me. Ik kan niet voorspellen waar en kinderen zullen spelen. Maar meenschap ook meer perspectief wij over vijf weken staan, wanneer daarnaast moet ook bezoek bij kin- biedt. En binnen dat kader zullen dit verhaal in Leef-Tijd naar buiten deren, partners of ouders in ver- we zorgvuldig met elkaar moeten komt. Misschien is er dan een intel- pleeghuizen, zorgcentra en andere omgaan. Let een beetje op elkaar, ligente exit-strategie bedacht en tot instellingen mogelijk zijn, omdat zei de afgetreden minister van me- uitvoer gekomen. Ik hoop het, want anders eenzaamheid en verdriet dische zorg Bruno Bruins bij het in- ik zie zo’n strategie als de beste weg grotere schade aanrichten dan het gaan van de lockdown. Dat advies om de gemeenschap van het co- gevaar op een besmetting. blijft recht overeind staan in een ronavirus te redden. opener samenleving die sociaal en En ja, in een opener samenleving economisch meer contactmogelijk- Een werkend en veilig vaccin zal er zullen we meer risico lopen, dat is heden biedt. voorlopig nog niet zijn. Zonder zo’n onvermijdelijk, maar in een te ge- vaccin zullen we met het virus moe- sloten samenleving lopen mensen Kees Dekkers E L S E S L I Vliegwiel 25 1792 CS Oudeschild Tel. 310133/0645158421 X J T T E E R Voor een eerlijk en goed stuk vlees van eigen bodem, E I WWW.BOUW2020.NL J moet je langs de Vakslager in Oudeschild D

E L S E S L I X J T T E E R E I J D S M T E I D T - W I T Waalderstraat 27-29 1791 EB Den Burg - Texel [email protected] S 0222-313185 M T E I D T - W I T Waalderstraat 27-29 1791 EB Den Burg - Texel [email protected] 0222-313185

Tuinaanleg Tuinonderhoud Bestrating Groot groen onderhoud Levering beplanting

Postweg 145, De Cocksdorp Tel. 0222 - 31 22 50 - www.absgraafspuiterij.nl 06-215 935 97 www.hooijschuurgroen.nl SHOP Specialist in alles

www.ibstexel.nl tel. 313144 Haven 15, Oudeschild 0222 - 312771 [email protected] www.civtexel.nl

Elektrische installaties Haal met VEM Brand- en inbraakbeveiliging Sta op stoelen die optimaal Parkstraat 3, Den Burg zitcomfort combineren met T: 0222-312 246 de zon in huis Zonnepanelen een technisch perfecte E: [email protected] en veilige sta-op-functie. I: www.oosterhofwonen.nl Spinbaan 10, Den Burg ▪ Tel. 31 34 58 ▪ www.vemtexel.nl April doet wat hij wil

Met dank aan de familie, ook deze andere weidevogels zijn nog groter Verder wordt op een aantal plek- keer weer een stukje van de eni- dan die van de merels. Ook zij zijn ken gekeken wat de resultaten zijn ge jaren overleden vogelaar Andri niet in staat om in de harde bodem (het aantal uitgevlogen jongen). Op Binsbergen. Dit artikel werd eerder van het droge land naar prooi te bo- Texel zullen in mei en juni leden van geplaatst in het ‘Strender Vogel- ren. Bovendien trekken regenwor- de Vogelwerkgroep op pad gaan om nieuws’. men en ander klein gedierte zich overal in boerderijen, schuren en op terug in diepere aardlagen waar het andere plaatsen bewoonde nesten Ja, inderdaad: behalve de koekoek nog enigszins vochtig is. Het gevolg te tellen. In 2005 is dat ook gebeurd en de griet, die leggen in de mei- is dat veel grutto’s – en hun aantal en toen werden er 750 nesten ge- maand niet. Natuurlijk, dat is maar is al angstwekkend teruggelopen – teld, een aantal dat toen als heel een gezegde. In de praktijk valt er zelfs niet beginnen aan het leggen behoorlijk werd gezien. Ooit zul- veel op af te dingen. Dat de april- van eieren. Zij zijn domweg niet vol- len er wel meer zwaluwen op Texel

maand ‘doet wat hij wil’ klopt wel, doende in conditie om dat te doen. hebben gebroed, maar vergeleken wat ook dit jaar weer bleek. On- Ik voorzie ook problemen voor boe- met veel andere streken in ons land gewoon warm en ook ongewoon ren- en huiszwaluwen, die hun nes- gaat het hier met de zwaluwen nog droog. Die droogte is lastig voor de ten bouwen van leemachtige grond. goed. Ik ben erg benieuwd wat het groentetuin; ik heb de afgelopen Er zijn nog nauwelijks modderige resultaat van de telling van dit jaar weken heel wat akers water uit de plekken te vinden waar zij materi- zal zijn. regenput opgehaald en naar de tuin aal voor hun nesten kunnen vinden. gebracht om de sla, spinazie, raap- Zwaluwen kun je goed helpen door Ja, en dan de stelling dat in mei alle stelen enzovoorts te besproeien. te zorgen dat er in de buurt van hun vogels een ei leggen, behalve de Maar dat is niets vergeleken bij wat broedplaatsen modder te vinden is koekoek en de griet (er wordt ook veel vogels beleven. De merels die in slootkanten, randen van kolken wel spriet gezegd). ‘Griet’ is een bij ons broeden hebben grote moei- en eventueel een natte plek op het oude volksnaam voor grutto en met te voldoende regenwormen uit de erf van de boerderij. Je zou ook een ‘spriet’ wordt kwartelkoning be- grasmat te trekken om hun jongen bak met modder kunnen neerzet- doeld, een ral achtige vogel die in mee te voeren. Het enige wat je ten. vochtige weilanden broedt, in Ne- zou kunnen doen om ze te helpen is derland vooral in rivieruiterwaar- regelmatig het gras sproeien, maar Dit jaar is het in Nederland ‘het den. Zowel de koekoek als de grutto dat is ook zoiets: we worden geacht jaar van de boerenzwaluw’. Dat en de kwartelkoning leggen ook in zuinig te zijn met drinkwater en betekent dat er in de eerste plaats mei eieren, dus dat deel van het ge- daar ben ik het helemaal mee eens. wordt nagegaan hoeveel boeren- zegde is onzin. Hoewel koekoeken De problemen van de grutto’s en zwaluwen er in ons land broeden. vaak pas in de tweede helft van mei

beginnen te leggen en tot in juni door kunnen gaan. Dan krijg je het eigenaardige verschijnsel dat de oude koekoeken al lang het land uit zijn op weg naar Afrika als er nog volop jonge koekoeken zijn die door hun pleegouders worden gevoerd.

Met al het mooie weer dat we dit voorjaar hebben vraag je je af of vogels ook eerder gaan broeden. Dat is maar zeer ten dele het ge- val. Standvogels, vogels dus die ‘s winters hier blijven, zullen zeker in de verleiding komen om vroeger te gaan nestelen, maar dat hangt niet alleen samen met de temperatuur, maar ook met de beschikbaarheid van voedsel.

Het zijn vooral mezen en andere tuinvogels die dit jaar vroeger zijn begonnen. Op trekvogels heeft het mooie weer veel minder invloed gehad. Als je in Afrika overwintert werden door leden van de Texelse Er is niets te zien! Die vrees is wel de heb je natuurlijk geen weet van het kerkuilenwerkgroep al vier broe- reden waarom broedgevallen soms mooie weer in Nederland. Het is be- dende kerkuilen gevonden. Er han- niet worden gemeld aan de Texel- gin mei als ik dit schrijf en sommige gen verspreid over het eiland enige se kerkuilengroep. Bovendien hou- Afrikagangers, zoals de spotvogel tientallen kasten in boerderijen en den de leden van de werkgroep de en de grauwe vliegenvanger, zijn schuren. Kerkuilen zijn geheimzinni- broedplaatsen ook zoveel mogelijk zelfs nog niet teruggekeerd. ge nachtvogels die zich zelden laten geheim, ook om te voorkomen dat zien. Overdag zitten ze in donke- ‘stropers’ de jongen roven. Het als Het enige voordeel van het war- re hoeken en gaten ( bijvoorbeeld huisdier houden van uilen en roof- me voorjaar is dat insecten eerder nestkasten ) en pas als het donker vogels is populair geworden door tot ontwikkeling komen en nu al is gaan ze naar buiten op zoek naar de films van Harry Potter en het in overvloed beschikbaar zijn voor voedsel. houden van die vogels is toegestaan deze ‘zomervogels’. als ze in gevangenschap zijn gebo- Door een bijzondere constructie ren en als bewijs daarvan van een In het voorjaar zijn veel leden van van hun veren kunnen uilen geruis- gesloten voetring zijn voorzien. de Vogelwerkgroep Texel en an- loos vliegen; het opsporen van prooi deren druk met het tellen en be- doen ze grotendeels op gehoor, ter- Om aan de vraag te voldoen worden schermen van vogels. Van veel wijl die prooi ( voornamelijk mui- jonge vogels uit nesten gehaald en soorten weten we daardoor aardig zen en spitsmuizen ) ze niet hoort illegaal verhandeld. Van nature zijn goed hoeveel ervan op Texel broe- aankomen. Vaak verraden kerkui- uilen echter licht- en mensenschuw. den. Een van de soorten die extra len hun aanwezigheid in schuren In gevangenschap kunnen zij niet aandacht krijgt is de kerkuil. Na ja- en boerderijen door braakballen en hun natuurlijke leefwijze volgen. renlange afwezigheid hebben er in witte uitwerpselen, maar ook dan De Kerkuilenwerkgroep Nederland, 2009 voor het eerst weer kerkuilen blijven ze veelal onzichtbaar. waarvan ook de Texelse groep deel op Texel gebroed. Vorig jaar waren uitmaakt, is daarom tegen het hou- er zelfs 4 paar. Hoeveel er dit jaar De vrees van veel mensen dat ze den van uilen. op Texel zullen broeden is nog niet last krijgen van horden nieuwsgieri- bekend, maar waarschijnlijk meer ge vogelaars als ze een broedende Tekening en tekst: Andri Binsbergen dan in 2010. Bij een inspectie van kerkuil in hun schuur hebben, is dan een aantal broedkasten begin mei ook ongegrond. Foto: Marije Binsbergen Nederigheid

Het zal je maar gebeuren. Naar Texel gaan voor een be- rustig beginnen – boven de 2000 meter moet je sowie- spreking. Lekker even weg uit de Randstad. Maar als je so eerst acclimatiseren, maar we wilden ook de 3316 dan ‘s middags weer van het eiland af wil, gaat die ver- meter hoge Texelspitze beklimmen. Vanuit Dorf Tirol rekte boot niet meer. Zit je gevangen! Ja, de heren wa- namen we de lift naar boven en liepen in een paar da- ren voor mij naar hier gekomen. Tussen de middag heb gen naar de Lodnerhütte, het uitgangspunt voor onze ik ze voor een beetje eilandgevoel op het strand getrak- beklimming van de Texelspitze. Omdat we maar met z’n teerd op een visje, maar het echte eilandgevoel hebben tweeën waren sloten we ons daar aan bij een groep van ze die keer toch gekregen bij het afscheid op de haven. 4 Duitsers, die hetzelfde plan hadden als wij. We bestu- Ik stamelde nog iets van: “Oostenwind, springtij, laag deerden op detailkaarten de tocht, inspecteerden het water”. “Maar nee, maak je geen zorgen, ze hadden wel gezamenlijke materiaal, verdeelde dat over de rugzak- moeilijkere klussen opgelost”. Typische reactie van de ken en aten als avondmaal een heerlijke goedgevulde heren, gearriveerde managers: ze pakten onmiddellijk goulashsoep. Voor het slapen gaan informeerden we hun telefoons. “Ga jij nou maar rustig terug naar je win- nog bij de Hüttenwirt naar het weer van morgen: “Mis- kel.” Zij zouden nog wel een kopje koffie nemen in het schien gaat het later op de dag sneeuwen.”; dan wilden Havenrestaurant. Niet te overreden. Ik was nog maar wij alweer terug zijn. We gingen er op tijd in, want een net in Den Burg toen de telefoon ging: of ik toch niet topbeklimming begint altijd vroeg. Dat moet wel, omdat nog even naar het Havenrestaurant wilde komen, dan in de vroegte de sneeuw nog bevroren is en de boven- konden we op ons gemak nog wat door vergaderen. De laag nog een begaanbare brug vormt over verraderlijke natuur had het kennelijk toch gewonnen van doorge- gletsjerspleten. Als de zon er eenmaal op staat, wordt schoten regelzucht. de sneeuw zacht en zak je er door. Ik heb één keer in zo’n spleet hangen te bungelen, dat is geen pretje. We slie- pen als rozen, tot iemand net voor het moment dat we zouden opstaan met ingehouden stem, maar duidelijk hoorbaar door het Matratzenlager riep: “Es schneit….. es schneit”. Iedereen was onmiddellijk klaarwakker en iedereen wilde ook zelf door het kleine raampje kijken hoeveel sneeuw er gevallen was en of de steenmanne- tjes nog zichtbaar waren. Het was triest; alles was wit, er was niets te onderscheiden. Er was geen denken aan dat we de berg op konden gaan. Ik lag te knarsetanden in mijn lakenzak: waar had ik dit eerder meegemaakt? (Het was een paar jaar eerder geweest bij de beklim- ming van de Grossglockner vanaf het Kaprunertorl.) De grillen van de natuur stonden onze idealen behoorlijk in de weg. Aanpassen, je plan veranderen is dan de enige optie. We hebben van de nood een deugd gemaakt en zijn afgedaald langs de Bockerhütte, de oude berghut zonder elektrisch licht, zonder waterleiding, de WC bo- ven een diepe bergspleet, wassen doe je in de beek, In 1980 ging ik met mijn zwager Jaap een weekje de altijd zelfgebakken brood en jam van de vruchten van bergen in. Ik had vanwege de naamsovereenkomst mijn de alm. Een dagje paradijs, heerlijk! oog laten vallen op de ‘Texelgruppe’. Maar alle speur- werk ten spijt: de naam van ons eiland heeft niets te Iedereen heeft wel van die ervaringen, waarin de na- maken met de naam van het natuurpark aan de zuid- tuur het laatste woord heeft gekregen. Dat voelt dan kant van de Ötztaler Alpen in het Italiaanse Zuid-Tirol. heel ongemakkelijk, omdat we groot geworden zijn met Ik ben over die naam, na speurwerk in oude talen, niet de aanmoediging zo snel mogelijk op eigen benen te verder gekomen dan dat het vroeger een gebied was staan, assertief te zijn, niet de kaas van je brood te laten waar je goed hout kon sprokkelen. Het is nu een na- eten en vol te houden. En het is ons nog aardig gelukt tuurpark (334 km2). In de aardkorst zitten daar diverse ook. We raakten er meer en meer van overtuigd, dat de breukvlakken, waardoor het een zeer rijk gevarieerde wereld maakbaar was. In de neo-liberale wereld begint flora heeft. De vele hooggelegen bergmeren waren, het idee, dat het geluk te organiseren is, utopische vor- toen wij er waren, in september nog met ijs bedekt. men aan te nemen met aan het eind voor iedereen het Voor wie van bergwandelen houdt is het gebied een el- ‘Zwitserleven’. Maar die maakbare wereld keert ons af dorado. Wij wilden in de eerste plaats even genieten, en toe de rug toe. En of je nu een directeur bent in een 20

streepjespak, of een boer in Afrika, die tot wanhoop ge- bracht is door de sprinkhanenplaag, een Australiër die net zijn eigen huis bij elkaar heeft gespaard en het ver- volgens in vlammen ziet opgaan, of een bergtoerist met een uitgekiende uitrusting, als de natuur zich tegen je keert, kun je niets anders meer doen, dan buigen, dan je nederig tonen, een stap terug doen en een nieuw plan maken.

Ik was dit keer al vroeg begonnen aan deze column, die ik de titel ‘Nederigheid’ had gegeven en toen kwam co- rona. Zodra het effect van de pandemie op de samenle- ving zichtbaar werd, begon ik me af te vragen: “Hoe zal de wereld er uit gaan zien na corona?” Want iedere cri- sis, heb ik geleerd, is goed voor een omwenteling. Gaan we straks inderdaad meer thuiswerken, de nieuwe techniek gebruiken om minder te reizen, minder benzi- ne te verstoken? Zouden we echt bewuster gaan leven? Het toverwoord van Mark Rutte is: “Samen”. Worden we straks dan echt socialer? Worden we eindelijk één Europa? Wordt dit werkelijk het einde van de uitbuiting van de natuur en het einde van de uitwassen van het kapitalisme?

Toen ik het er met een van mijn zonen over had zei die werkloosheid, faillissementen en schrijnende armoe- al, dat hij rondom zich heen juist heel veel angst zag en de, zal in een tweede golf weer zwaar op ons drukken. de filosoof Bas Heijne temperde in een column van 10 Nu zoeken we naar de grenzen van wat kan: bij elkaar april nog maar eens mijn al te hoge verwachtingen: “De op de koffie met inachtneming van 1½ meter. Kan dat? gevolgen van de pandemie blijken een voortzetting van Weer eens samen muziek maken. (bestaande) overtuigingen met andere middelen.” Onze goeroes beklimmen gewoon weer hun eigen stokpaard- Op Koningsdag was er gelukkig zoals ieder jaar muziek jes. Wie nationalist was, wordt niet ineens Europeaan van de toren, nu door drie blazers van het Texels Fanfa- of globalist en een klimaatontkenner niet ineens een recorps. Afremmen en opstarten, hoe vaak zal het nog milieufreak. Stokpaardjes geven natuurlijk wel houvast, moeten in de komende jaren? maar ze maken van het toernooi in de Tweede Kamer of in het Witte Huis bij tijd en wijle een schaamteloze Nadat we in de Bockerhütte onze intrek hadden geno- vertoning. Al hangt de beoordeling natuurlijk sterk af men en op het terras een pilsje hadden gedronken, ben van wie er naar kijkt, want ook de toeschouwers (en ik mijzelf spiernaakt in de koude bergbeek gaan was- geldt ook voor mijzelf) zitten te (stok)paard. Ieder wil sen. We hadden de top van de Texelspitze niet bereikt, zo gauw mogelijk het oude ‘normale’ leven hervatten. maar wel een heerlijke week gehad. De volgende dag Het ‘nieuwe normaal’, leven op afstand, is maar één van zouden we weer terugreizen naar het ‘normale’ leven. de middelen om dat te bereiken en we weten nog niet of dat wel voldoende gaat werken. De crisis zelf met Peter Bakker druk op de gezondheidszorg, met zieken en doden, met Tekening: Monica Maas

21 Maandagochtend 30 maart 2020

Ik schuif het artikel, dat ik voor de aankomende Leef- van de Duitsers gesprongen. Op de Hoornderweg vlak- Tijd wilde schrijven, op. Want afgelopen vrijdag las ik bij Den Hoorn, bij een boerderij, vertelde Cor mij, en in de Texelse Courant over de voorgenomen beper- bij die sprong belandde hij aan de rand van de sloot, kingen vanwege het coronavirus. In het artikel gaat en daar zat ie dan. De boer riep nog naar hem: ‘Als je het om de herdenkingen en vieringen van 4 en 5 mei maar wegblijft, want ik moet jullie hier niet hebben’. aanstaande en over de herdenking van 6 april op De En dat, zei Cor, blijft je nog lang bij.” Mok. In mijn gedachten verschijnt een foto uit een Texelse Courant van vorig jaar. Drie mannen, Henk Zo is hij door de sloot en over het land richting Den Spigt, Friedt Kortenhoeve en André Ran die deelne- Burg vertrokken en belandde hij bij Immetjeshoeve. men aan deze herdenking. André zit in mijn kennis- Daarboven op de zolder keek hij door een gat in het senkring, en ik heb nooit geweten dat hij daar zo be- rieten dak, richting Texla. Daar zag hij soldaten met trokken bij was. Daar werd ik nieuwsgierig naar en een mitrailleur boven op de bunker staan, die de hele pakte de telefoon. omgeving in de gaten hielden. Cor was niet de enige die de sprong uit die rijdende Duitse wagen had ge- waagd. Met hem waren er nog één of twee mannen gesprongen. Maar in hun latere leven konden ze daar moeilijk over praten. Ze hebben daar veel last van overgehouden. De andere tien Texelaars die in die wa- gen zaten zijn op De Mok geëxecuteerd.

5 en 6 april 1945 “Zelf heb ik in die Russenoorlog ook wel het één en ander meegemaakt. Op 6 april 1945, toen de opstand uitbrak, woonden wij in de Julianastraat. We keken boven vanuit het achterraam zo op het terrein van de Uloschool op het landje van Geus. Op dat landje tussen ons huis en de school in, stonden een aantal bunkers. Dagelijks zagen wij die soldaten. We waren thuis van school, want die was bezet. Maar zo kenden we wel een aantal van die mannen. Je kon ze wel niet goed verstaan, maar met handen en voeten kwam het aardig voor elkaar.

Op de avond van 5 april werden we zoals altijd door Ik vroeg aan André: “Hoelang doen jullie dit al, en hoe mijn ouders naar bed gestuurd. Ik sliep met broer Kees ben je er zo betrokken bij geraakt?” “Ik ben er al jaren boven op die achterkamer. We kregen in de gaten dat bij betrokken,” zegt André. “Maar nu valt die herden- er op het terrein flink gerommeld werd. We bleven king op De Mok onder de paraplu van de Dorpscom- door het raam kijken. Maar op zeker ogenblik zagen missie van Den Hoorn. Ze wilden deze gebeurtenis na we één van die Russen staan, die we vaag van gezicht 75 jaar niet zomaar voorbij laten gaan. Wij zijn met kenden. Die maakte met zijn arm een zwaaibeweging, ons drieën daarbij opgenomen.” zo van, weg wezen jullie. Maar wij, als jochies zo nieuwsgierig als wat, wilden Ik vraag: “Maar hoelang doen jullie dit al?” “Dat her- weten wat ze allemaal deden en waar zij zich mee be- denken,” zegt André. “nou, dat zal twaalf, veertien of zighielden. Die Rus vond het zeker te lang duren. Die vijftien jaar zijn. In ieder geval al een hele lange tijd. pakte zijn geweer, en schoot op het bovenraam van Mijn betrokkenheid komt mede door mijn oudste neef buurvrouw Koorn, het huis links van ons, in één keer Cor Kievits. Als Cor op Texel kwam bezocht hij altijd het bovenraam eruit. Dus toen was het toch wel even mijn moeder, voor hem Tante Greet. Zo kwam ik ook duiken. weer in contact met mijn neef Cor. Die altijd goed over die geschiedenis kon vertellen. Niet ter eigen glorie, Mijn vader was erg boos op ons, en zei: ‘rotjongens, ga maar hoe het daadwerkelijk is gegaan. jullie bed in, jullie moeten gaan slapen en niet kijken’. ’s Nachts zijn ze begonnen met de rebellie. De vol- Ik weet niet of jij het verhaal kent, maar Cor Kievits is gende dag konden we zo hun spoor volgen. Langs de in die tijd van de opstand van de Russen uit de wagen Uloschool richting het Schilderend. Door de tuin van 22

rooie Pietje, die daar woonde op de hoek, wat nu de op de Russenbegraafplaats herbegraven. De lucht ca- rotonde is. Over de landjes van dames Dijt richting Tex- moufleerden ze door koolzaad. Dat gaf effe een ander la of Ongeren. Die Russen waren bepakt en bezakt en ‘luchie’.” gingen met de munitie en handgranaten en al wat niet meer ervandoor. Af en toe lieten ze er eentje vallen, dus Vader Harry of Henry Kievits zo kon je het spoor volgen, en horen. “Zo vertelde neef Cor aan mij een verhaal over zijn va- der Harry, of ook wel Henry, zoals sommige in geschrif- Daags erop werden de Duitse soldaten die in de ten schrijven. Maar voor mij oom Harry. Hij was onder- Uloschool met bajonetten vermoord waren, begraven wijzer aan de Rooms-Katholieke school hier aan Den op het landje van dames Dijt. Dat landje lag in het be- Burg. Hij was in de oorlog opgepakt door de Duitsers gin van de Wilhelminalaan en de Hallerweg, net naast en overgebracht naar concentratiekamp Neuengamme, de Bocksberg, waar nu dat parkeerterrein is. Daar werd dat tussen Hamburg en Bremen lag. door Piet Spigt en Jelle Visser een groot gat gegraven. Nu moet ik eerst even vertellen dat Cor werkzaam was De omgebrachte Duitse soldaten werden hier naar toe- bij de KLM als boordwerktuigkundige en richting Ame- gebracht, en dat ging toch om een man of vijftien á ze- rika vloog, op de Constellation. Op één van die rustmo- ventien. Ze werden in het gat neergelegd. Piet Spigt zei: menten van zo’n reis, want ik weet niet of je dat weet, ‘Ze moesten voor een baas ook in de houding staan, dus maar een bemanning van een vliegtuig moet na zoveel moeten ze hier ook netjes liggen’. De benen werden te- uur vliegen rust nemen. Zo zaten ze een keer in een gen elkaar aangelegd, en de armen netjes naast hun li- hotel aan de andere kant van de oceaan aan het ont- chaam. Hij zei: ‘Ik hoop dan maar dat de heer hierboven bijt met een crew van een ander vliegtuig. Daar vertelt de Grote Heer ze genadig is, en dat ze goed hun best er eentje, zei Cor, en zijn haren gingen recht overeind, hebben gedaan’. Hij gooide er dan zand over. Als jochie over een onderwijzer die van een eiland kwam in Ne- van bijna negen jaar, vergeet je dat nooit meer.” derland en die zijn brood deelde in het concentratie- kamp met een jongere medegevangene, met het idee Nog meer jeugdherinneringen van “ jij hebt meer kans om te overleven dan ik”. “Ik heb ook nog eens bij de Bocksberg gestaan waar zo’n Rus achter een muurtje stond. De Bernhardlaan Dat is ook zo uitgekomen, want oom Harry is daar over- bestond nog niet. Dat waren allemaal landerijen. In leden. Oom Harry, vader van Cor maar ook van Hans de verte zag hij een Duitser. Die werd te nieuwsgierig. Kievits. Met deze neef trok ik veel op, die was van de- Maar dat kostte hem wel zijn kop, want die Russen kon- zelfde leeftijd als ik. Oom Harry was voor ons als jon- den fabelachtig schieten, zo boven zijn neus en tussen gens zijnde altijd wel aardig in de weer, want hij regelde de ogen. voor ons nog wel eens wat speelgoed en zo.”

Langs de weg zag je genoeg hoopjes liggen met een stok De Herdenking erbij. Daar lag dus een gesneuvelde, die vlug begraven “Daar liggen wel de linken die ik met het herdenken was. Het aantal slachtoffers zullen we dus nooit weten, heb. Van het begin af aan zijn we er met ons drieën bij al hielden de Duitsers dat altijd wel goed bij. Maar aan betrokken, Henk Spigt, Friedt Kortenhoeve en ik. Ma- het eind van de oorlog waren ze niet meer bij de les. joor van Gils die toen de leiding had op De Mok heeft Duitse soldaten werden van heinde en ver ingevoerd en zich enorm ingezet voor de herdenking van 6 april. die moesten er tegenaan. Bij de herdenking was er altijd een wacht van zes man- Iemand, die aan de Kogerweg woonde, vertelde dat nen met geweren, en er werd muziek gespeeld. In de daar een kanonnetje stond, dat op De Koog schoot. kantine dronken we altijd even koffie. Na de ceremonie Want daar zaten de Russen. Diegene vertelde: ‘Dat ka- om ongeveer een uur of half twaalf kon je wat bijpraten. non werd bemand door een twaalftal van die Duitse Om twaalf uur hadden we een Chinese maaltijd. Maar jonge jongens, die van school waren geplukt. De leiding dat is de laatste jaren wegbezuinigd. Het was altijd wel bestond uit een oudere man. Van dat groepje zijn er informatief. Je sprak altijd weer mensen, die ieder op maar drie overgebleven. Want als er ook maar één in zijn of haar manier erbij betrokken waren. het vizier kwam, werd die overhoop geschoten’. De laatste jaren kwam Cor Kievits met zijn zoon naar Later heb ik genoeg doden voorbij zien gaan. Karren- de herdenking. Na afloop gingen ze bij slager Goënga vrachten vol, die naar de Hoge Berg werden gebracht. langs, namen daar lamsvlees mee en gingen zo weer Die waren allemaal opgegraven en werden centraal huiswaarts. 23

paar soldaten hebben gezeten. Want een jaar of acht terug was mijn broer Joop op zijn boerderij aan de Veenselangweg zijn dampalen aan het vernieuwen.

Toen kwam hij een paal tegen met ingeslagen hulzen. Dat paaltje kreeg ik voor het museum.”

“Ben je trouwens al eens in het vernieuwde museum geweest?” vraagt André. “Ja,” zeg ik, “met mijn vrien- din heb ik al eens een kijkje genomen, maar het is ze- ker voor herhaling vatbaar.” André en ik spreken af dat we, na de lockdown, als het Luchtvaart- en Oorlogsmuseum weer open mag, Museum er een rondje doorheen gaan. Mijn moeders kant komt van boerderij de Hal en ver- derop stond een schapenboet. Nu ben ik daar nog Irene Zegers steeds niet achter, maar ik denk, dat daar ook wel een Foto’s: Texelse Courant en Rob Dapper Telebakkie

Een mooie en laagdrempelige manier om mensen te- wacht tot deze heeft opgenomen, tik op de knop Voeg lefonisch bij elkaar te brengen is ‘Telebakkie’. Wil je toe, enzovoorts. samen met familie, kennissen van de sportclub of be- woners uit de buurt bijkletsen? Dan is deze manier van Wat zijn de kosten? groepsbellen de oplossing! Je hebt geen ingewikkelde Het is veel eenvoudiger dan apps en voordeel is dat ook apps of digitale kennis nodig. Eén persoon moet een mensen zonder smartphone mee kunnen doen. Het na- smartphone hebben en kan vijf mensen toevoegen. deel zijn de gesprekskosten: De eerste persoon betaalt per gesprek per minuut. Met bijvoorbeeld 5 deelne- Telebakkie is heel simpel en is precies wat het woord mers 40 minuten, maakt 200 minuten belkosten. zegt. Samen een bakkie doen aan de telefoon met meer personen tegelijk (maximaal zes personen)... Je kan om beurten de kosten voor je rekening nemen, Of je kan kijken of iemand in jouw groep een ‘onbeperkt Wat heb je nodig: bellen’ abonnement heeft. • Eerste persoon heeft een mobiele smartphone nodig; Tip: • Tweede en andere personen gebruiken een wille- Het is handig als iemand gespreksleider is. En dat deel- keurige, gewone telefoon. nemers even hun naam noemen als ze iets willen zeg- gen. Ga niet in een holle ruimte zitten en zet radio en Stapsgewijs gaat het dan als volgt: televisie uit. • Persoon één belt persoon twee en wacht tot het ge- sprek tot stand is gekomen. Texels Welzijn Heeft u een vraag over Telebakkie? Laat het ons gerust • Persoon één tikt nu op de knop Voeg toe (de knop weten. Uiteraard kunt u ons nog steeds bellen als u een met het + teken) en tikt het nummer in van persoon hulpvraag voor uzelf heeft of voor een ander, of als u drie (of kiest deze persoon uit zijn adresboek). gewoon een praatje wil maken. Iedere vraag is een te- rechte vraag. U kunt erop rekenen dat wij samen met u • Is het gesprek met persoon drie tot stand gekomen op zoek gaan naar antwoorden of oplossingen. Texels dan tikt persoon één op de knop Voeg samen. Deze Welzijn is op werkdagen telefonisch bereikbaar van knop zie je rechts op je telefoonscherm. Nu ben je al 8.30-13.30 uur, tel. 312696 of [email protected] met drie personen in één gesprek! Bovenaan op de pagina hier naast staan de schermaf- • Nog meer personen erbij? Je kunt tot zes personen beeldingen, waarin je de besproken handelingen kunt gaan. Druk op het plusje, bel de volgende persoon, verrichten.

Juf Gré Dros met haar klas (1957/58), te Oudeschild

De achterste rij: – Peter Bremer – Theo Backer Dz Witte – Nel Bruin – Margriet de Adrie Hutjes – Rini Dootjes – Theo – Alfred Schaatsenberg – René Kui- Boer en Map Dros. Schraag – Bert van der Schans – per – Jan Schaart – Dirk Krijnen – Kasper Tuinder – Hans den Brok – Sjaak Maas – Chris van der Meer. Voor: Walter Bremer – Piet Hillen – Jan Hillie Vlas – Gerrie Slikker – Duwie Flier – Hans Dogger en juf Gré. Derde rij: Weijdt – Emmy Boekel – Ria Boom Janneke Schade – Tinie Visser – – Syliva Kleve. Tweede rij: Toos Spaans – Carla Kuip – Tinie Martien Visser – Bert van der Vis Kuiper – Janny Zutphen – Martha Tekst en geleverde foto: Simon Dros Heeft u behoefte aan een luisterend oor?

De corona-uitbraak heeft een grote ker is en is daarom de Helpdesk Wel- en met vrijdag bereikbaar via het impact op de Nederlandse samen- kom Online gestart. Ouderen kunnen telefoonnummer 0900-3000 300 leving. Vele senioren en mensen, hier vragen stellen over bijvoorbeeld (9.00-13.00 uur) en via de chatknop die alleen wonen zitten met onze- videobellen en sociale media, maar op de website (8.30-16.30 uur). kerheden en problemen rond het ook over waar de laatste informatie coronavirus. Diverse instanties zijn over het coronavirus te vinden is. De Mantelzorglijn hulplijnen gestart om die mensen te helpdesk is op werkdagen van 9.00 Mantelzorg.nl heeft de meest gestel- helpen. Een overzicht. tot 17.00 uur te bereiken op 088- de vragen al op een rij gezet, maar 344 2000 (gebruikelijke belkosten). mantelzorgers die de richtlijnen van Het landelijk informatienummer de overheid met betrekking tot hun Het landelijk informatienummer situatie nog onduidelijk vinden, kun- van de Rijksoverheid voor vragen nen op werkdagen contact opne- over het coronavirus is 0800-1351 men. Dat kan tussen 9.00 en 18.00 (gratis). Dit informatienummer is uur op 030-760 60 55 (gebruikelijke elke dag van 8.00 tot 22.00 uur te belkosten). bereiken. Voor vragen over ernstige gezondheidsklachten geldt: neem Monuta Uitvaart Hulplijn (telefonisch) contact op met de huis- Monuta heeft voor mensen die ie- arts. mand verloren hebben een hulplijn opgezet. Er zijn namelijk corona- Rode Kruis maatregelen over uitvaarten opge- Het Rode Kruis heeft een hulplijn steld en daar zijn veel vragen over. opgezet voor mensen die een luiste- De Uitvaart Hulplijn is de hele week rend oor nodig hebben of hulpvra- van 9.00 tot 21.00 uur te bereiken gen hebben omdat ze in quarantaine via 0800-7236274 (gratis). of thuisisolatie zitten. Dit nummer is zeven dagen per week van 9.00 tot Psychosociale hulplijn voor zorg- 21.00 uur bereikbaar op 070-4455 Ouderen-Infolijn personeel 888 (gebruikelijke belkosten). Daarnaast heeft ook seniorenorgani- Zorgmedewerkers die mentale druk satie KBO-PCOB een hulplijn. Deze is ervaren door de coronacrisis en alle De Luisterlijn van maandag tot en met vrijdag van drukte en onzekerheid die daarmee Omroep Max en de Luisterlijn heb- 9.00 tot 17.00 uur te bereiken op gepaard gaan, kunnen bellen met ben in verband met de coronacrisis 030-3 400 600. het Instituut voor Psychotrauma de handen ineen geslagen. De Luis- ARQ IVP. Ook leidinggevenden in de terlijn is de hele dag bereikbaar voor MIND Korrelatie zorg kunnen hier terecht voor tips mensen die zich geconfronteerd Mensen met psychische en sociale of als ze vragen hebben. De hulplijn voelen door de coronacrisis en hier- problemen kunnen terecht bij ex- wordt bemand door psychologen en over willen praten. Dat kan dag en perts van MIND Korrelatie. is dagelijks tussen 8.30 uur en 21.30 nacht via 0900-0767 (gebruikelijke Zij zijn op werkdagen tussen 9.00 en uur bereikbaar op 088-3305500 (ge- belkosten). 22.00 uur bereikbaar via 0900-1450 bruikelijke belkosten). (gratis). Ook worden doordeweeks ANBO via een livestream vragen beant- Speciale hulplijn voor ouderen Ouderen die graag een praatje wil- woord door deskundigen en erva- met een migratieachtergrond len maken of met specifieke vra- ringsexperts. Het telefoonnummer 030-3400600 gen zitten, kunnen zeven dagen per is bedoeld voor vragen over het week bellen met ouderenorganisa- Hartstichting coronavirus maar staat ook open tie ANBO. De medewerkers zijn van Hart- en vaatpatiënten kunnen vol- voor een ‘gewoon’ praatje. De oude- 9.00 tot 21.00 uur op 0348-466 666 gens de Hartstichting ernstig ziek ren worden te woord gestaan door (gebruikelijke belkosten) bereikbaar worden door het coronavirus en vrijwilligers die zelf een Caribische, voor zowel leden als niet-leden. lopen meer kans om eraan te over- Chinese, Italiaanse, Marokkaanse, lijden. Patiënten die die zich zorgen Molukse, Spaanse, Surinaamse of Nationaal Ouderenfonds maken of onzeker zijn, kunnen con- Turkse achtergrond hebben. Het Nationaal Ouderenfonds vindt tact opnemen via chat of telefoon. dat online contact nu nog belangrij- De Hartstichting is van maandag tot Bron: www.nu.nl + Texels Welzijn UitvaartcentrumUitva Texel

VoorVo een uitvaart Beatrixlaan 1, 1791 GA Den Burg BeatrixlaanTelefoon 1, 1791 (0222) GA 31 Den 52 41Burg [email protected] (0222) 31 52 41 naar uw wens [email protected] Ook met vragen over een persoonlijke invulling dede notarisnotaris kunt u bij ons terecht. opop texeltexel Wij werken samen met alle verzekeringsmaatschappijen. Advies, notariële akten en meer! Advies,Voor particulier notariële en akten ondernemer en meer! Mark en Yolanda Pijper Voor particulier en ondernemer Bernhardlaan 147, Den Burg Tel. (0222) 310 168 Bezoek ook onze website www.notariskantoortexel.nl Mobiel (06) 51 283 246 Bezoek ook onze website www.notariskantoortexel.nl www.uitvaartcentrumtexel.nl

uit, AANKOOP VERKOOP TAXATIES Het lekkerste fr de beste groente! Beatrixlaan 1, 1791 GA Den Burg Iedere maandag op de markt VOOR EEN GOED ADVIES Jan Swier van 8.00 uur tot 14.00 uur Tel. 313 888 [email protected]

EA5 envelop 220x156mm.indd 1 20-12-13 09:20 Binnenburg 8 Slagerij en 1791 CG Den Burg worstmakerij Reserveren Peperstraat 5, Oosterend Tel. 0222-318505 0222- 760036 www.slagerijmaastexel.nl www.deconinckvanpoolen.nl Rob & Meta Maas Aandacht voor lekker! Lange Ben IJS PATAT VIS

bloembinderij l beelden l De Cocksdorp woonaccessoires l Texels goed! Schilderweg 220 l Den Burg 0222 - 31 39 49 l texels-wonen.nl www.langeben.nl /langebentexel

RENTENAAR ERKEND OPEL REPARATEUR Catering op maat Kogerstraat 29 - Den Burg Bernhardlaan 200,  318000, Heemskerckstraat 5 - Oudeschild Telefoon 0222 - 31 22 10 www.opelrentenaar.nl www.smakelijkenmeer.nl Thuis blijven we maken er het beste van

Zo goed mogelijk probeer ik ’s morgens mijn krant (1 voor de hele week en 1 voor alleen het weekend) te lezen. Ik hoop op deze manier op de hoogte te blijven van alles wat er om mij heen gebeurt. Ook lees ik over de vele veranderingen in BV Nederland. In de eerste plaats alle verschillende oplossingen die ons dagelijks om de oren vliegen, zoals bijvoorbeeld over het kli- maat en wat daar zijdelings allemaal bij komt kijken.

Wat brengt de toekomst ons Al op leeftijd zijnde, zal ik lang niet alle nieuwe ontwik- kelingen in de toekomst meemaken. Maar toch is het nu al moeilijk om het tempo, waarin alle veranderingen plaatsvinden, bij te houden. Natuurlijk wil ook ik dat ons nageslacht gezond, maar hopelijk wel gelukkig, in een mooi land kan wonen.

Covid-19 Nu blijkt maar weer dat wij van alles kunnen bedenken, maar het toch anders loopt. Zomaar vanuit het niets be- gint in China een uitbarsting van een virus, het corona- virus, officieel Covid-19. Het leek ver van ons bed, maar in enkele weken heeft het Europa en ook Nederland be- reikt. Drukdoende met klimaatbeheersing, nu opeens heel gewoon’, de film ‘The Pink Panther’, uit 1964. And- onze pijlen richten op het virus en alle ernstige onge- re Rieu, die ons samen met Olga Commandeur in be- makken die dat met zich mee brengt. Het begint met weging zet, via korte dansjes. Wij worden zo wel bezig thuisblijven, eerst voor maar 2 weken en dat wordt la- gehouden. ter verlengd. Intussen al ruim 6 weken in- of rond huis. En dat is niet zo makkelijk. Contact maken Toch kun je zelf actief worden, als je een beetje thuis Activiteiten in huis bent in de digitale wereld. Contact hebben via Skype Ons zelf binnenshuis vermaken biedt weer nieuwe kan- met de kinderen en kleinkinderen is nu de oplossing. sen en veel goede voornemens worden ter hand geno- Ook WhatsApp is een leuk communicatiemiddel, dat men. Om mij heen hoorde ik al over opruimen in huis, meestal snel wordt beantwoord. Dan heb je elkaar toch garage of kledingkast, en als je daar geen zin in hebt weer even gesproken. Met mooi weer met de fiets of kan je gaan breien, haken, borduren of het quilten weer scootmobiel erop uit. Het is heel rustig langs de weg, oppakken. Ook legpuzzels zijn te voorschijn gehaald; de geen overvolle fietspaden en de Pontweg kan je zomaar winkels kunnen het niet aanslepen en dan het liefst een oversteken. Maar de wens is dat wij weer snel ons ge- puzzel van 1000 stukjes. wone leventje kunnen oppakken, misschien nog wel met 1,5 meter afstand, maar ook dat zal voorbij gaan. Bezig gehouden worden En wat te denken van de TV-programma’s, speciaal voor Pas op elkaar en blijf gezond. ouderen. Omroep Max, met in de middag ‘Heimwee TV’, met onder andere ‘Zeg ‘ns AAA’, ‘Toen was geluk Tilly Dekker

28 Seniorenvereniging organiseerde stamppotbuffet

baters van het Eierlandsche Huis, beschikbaar gestelde basisrecept.

Basisrecept Zeeuwse stamppot Ingrediënten: • aardappelen • spekjes • 6 eieren per kilo aardappelen • azijn • peper / zout • fijn gesneden kropsla

De hardgekookte eieren fijn snijden, de aardappelen koken, de spekjes bakken. Deze drie ingrediënten door elkaar stampen en op smaak brengen met azijn, peper Op donderdag 12 maart jl. organiseerde Seniorenvereni- en zout. De kropsla wordt ook fijn gesneden en net voor ging Texel in het Eierlandsche Huis in De Cocksdorp een het opdienen toegevoegd. stamppotbuffet. 70 personen hadden zich opgegeven. Voor de geïnteresseerden; er zijn tal van variaties op de Uiteindelijk namen 60 personen aan het buffet deel. Zeeuwse stamppot een voorbeeld vindt u op https:// ah.nl onder de zoekterm ‘koolstamp met mosterd en Het buffet was zeer goed verzorgd. Er was boerenkool, spek’. En uiteraard zullen er nog wel meer variaties op zuurkool en Zeeuwse stamppot. Heel veel deelnemers internet te vinden zijn. kenden de laatstgenoemde stamppot niet. Voor degenen, die deze stamppot ook wel eens willen Willem Vlas proeven volgt hier het door Wil en Henk Dielemans, uit- Foto: Marja Maas Spinazie omelet

Om de mensen die alleen zijn komen te staan weer een nog wat geraspte kaas bv. (jong belegen) over strooien. beetje plezier te laten krijgen in het klaarmaken van Nu mag de omelet dubbel gevouwen worden. eten, heeft Ria Visch uit Oosterend verschillende een- persoons gerechten verzameld. Eet smakelijk maar weer.

Ingrediënten 2 eieren Scheutje melk Snufje zout Paar champignons 300 gram gewassen spinazie Eventueel teentje knoflook.

Roerbak de champignons en leg ze even apart Roerbak de spinazie zachtjes en als het gaar is schep je de gebakken champignons er doorheen

Kluts de eieren met de melk en het zout Doe een klein scheutje olie in de koekenpan met een klontje boter. Als het heet is bak je hier de geklutste eieren in tot een mooie omelet, bak ze vervolgens aan beide kanten licht bruin. Leg de omelet op een groot bord, daarover mag dan weer de spinazie. Als je van kaas houdt kun je er ook Corona

Wee hòdde-n-t nag best troffe zó in ’t fóórst fòn hòd ’n vriend Dirk fòn Hiltje nóód en twie nichies. maart. Ome Rumpie wòs doe jarig en dot most Jane en Alijda. En wee ware d’r fònzellef ok. fiert worre, hod ie docht. Je bent maar iên keer tachetig! Dus hee ging an ’t studdere en wòs òl- Nou dòt wòs bar goêd en erreg gezellig.Maar een deur in de weer. Foor ons hòd ie gien tiêd. week later ginge zówòt alle eettente dicht en ook de hotels en de cafees. Doe wòs ’t thuusbluve! Ik denk dòt ie bang wòs dòt wee fertelle zowe wòt Later hòd ome Rumpie weld’rs opmerkt dot-ie pre- ie ollegaar òn ’t uutbroede was. cies op tiêd ’t féést houwe hòd.

We moste na De Stal in de Kógerstréét komme. Intusse benne wee òlweer een maand vórder en het is nag niet veul veranderd. We zitten thuus, Nou, dòt wòs nag ’n héél geheister wònt òlles wòs doen koffie of een theetje, leze twie krònte en déér zo’n beetje opbroke. De héle Kógerstréét fòn hebbe tiêd sòt. We gaan lekker kuiere nou ’t weer de Stieneplaas òf wòs iên bonk sònd. D’r lagge dòn lekker is en ’t sontje heerlijk skient. Maar ’t is niet wel reeplaate in, maar we moste hillegaar na de je dòt. are kònt om in De Stal te komme. Aafie zei ’t lestes nageres op ’n héle aardige ma- Nou déér zatte ôl wòt puur mênse; ik telde d’r nier. wel ’n stik of dartig. En òllemaal zo’n beetje fòn Ze seid; “Ik hoop niet dot dut net zó lang duurt òs dezelfde leeftiêd; sèèg maar 75-plussers. Iên tafel Coronation Street oppe tillevisie sting vol met gebak. Ome Rumpie hòd zoks ôld ‘rs meemaakt in Oosterijk. Veul gebak wòs deer en Neeltje.” hòd niet ’t lef dòt je ofskeit nam eer òlle taarte en gebakkies op ware.

Ome Rumpie sei dòt ook doe de koffie rondbrocht wier. Niet op iên taartje kieke, je mag ze ollegaar proeve. Nou, doe sag ik puur wòt gesichte na de lachstand gaan. Dot sting se ollegaar best òn.

Nou en déérna wier d’r wòt òfkakeld!

En dot ging nag in ’n hógere versnelling doe de borreltjes òn de beurt ware met lekkere wòrreme happies en kéésplankies en zó.

Nou mense, ’t wòs krimmeneel goêd!

En ’t leukste wòs dòt we foor zesse de deur uut ware en dòt we niet in de donkerte hoefde te stra- kele om gnap thuus te komme.

Dòt wòs dingesdag 3 maart; saterdags benne wee séves nag weze ete déér in De Stal. Ome Rumpie

30 Café-restaurant

Waalderstraat 6 Tel 712 464 1791 EC Den Burg ‘De Slufter’ van Kralingen Waalderstraat 6, Den Burg Hét adres voor een heerlijk kopje koffie tandprotheticus Tel. 712 464 of een uitgebreide maaltijd. www.bosmaslapen.nl Slufterweg 1 - De Cockdorp - Tel: 31 12 58 [email protected] www.caferestaurantdeslufter.nl www.bosmaslapen.nl [email protected] „Wezenspyk” Voor uw kunstgebit en klikgebit met zorg, kennis en aandacht voor Beleef onze boerderij uw persoonlijke wensen Echte Texelse Boerenkaas van aangemeten door uw specialist koeien-, schapen- en geitenmelk.

Hoornderweg 29 (halverwege Den Burg – Den Hoorn) Sommeltjesweg 3, 1793 AL De Waal www.wezenspyk.nl Tel. 0222 - 312069 • [email protected]

Mantje schoenen heeft voor u als lid van Senioren- vereniging Texel een doorlopende aanbieding. Op vertoon van uw ledenpas ontvangt u 10% korting op Durea, Ecco, Finn Comfort, Nimco, Gerookte, gebakken en verse vis Xsensible, Item M6, Sockwell en Superfeet Heemskerckstraat 15, 1792 AA Oudeschild www.mantjestore.nl Tel. 0222-312441 www.vispaleistexel.nl

CENTRALE VERWARMING De Reuze Aardbei LUCHTBEHANDELING Van mei tot oktober VENTILATIE dagverse aarbeien! AIRCONDITIONING DUURZAME ENERGIE Het hele jaar zelfgemaakte producten SERVICE & ONDERHOUD verkrijgbaar! (ijs, jam, siroop, etc.) www.dereuzeaardbei.nl Schorrenweg 32a Oostererend Spinbaan 8, Den Burg 0222-313 703 www.cvi-texel.nl 7 dagen per week geopend van 9.00 - 21.00 uur

Spinbaan 8, Den Burg 0222-313 703 www.cvi-texel.nl

Weverstraat 55, tel. 312692

Nu slechts KLASSIEKE 00 KEUKEN 4795. DESA

HEEMSKERCKSTRAAT 50 OUDESCHILD | WWW.RAB.NL Blijf in Beweging

Aandacht voor uw gezondheid en weerstand is juist nu belangrijk. Maar hoe doet u dat als u thuis druk bent om alles te organiseren. Daarom is het fijn om dagelijks in beweging te blijven. Dat kan ook thuis. Hieronder vindt u een aantal oefeningen die u in de stoel kunt uitvoeren. Frequentie: 10 herhalingen, 2-3 keer per dag. Uitgangshouding: Ga goed achter in de stoel zitten.

Ontspanning Ter ontspanning kunt u na de oefeningen een korte ademhalingsoefening doen. Ga hiervoor comfortabel zit- ten. Adem rustig in en adem rustig uit. Herhaal dit een paar keer totdat u merkt dat de ademhaling rustiger wordt. Was het niveau van de oefeningen te laag voor u? Pro- beer dan de volgende keer de oefening te verzwaren door in plaats van 10 herhalingen 15 herhalingen uit te voeren of de oefeningen staand uit te voeren. Ook kunt u dagelijks meedoen met Nederland in Bewe- ging op NPO 2 om 9.25 uur en de herhaling om op NPO 1 om 10.15 uur. Ook zijn er regionale zenders die dage- lijks een beweegprogramma hebben, bijv. TV Drenthe om 10.00 uur, TV Gelderland om 10.00 uur.

Sportstichting Texel, tel. 322815 www.sportstichtingtexel.nl

Foto's: Gerrit Verhoeven

De Rat

Mijn opa en oma wonen op Zuid-Haffel. Vroeger woonde de familie Vendel tegenover hun. Ze hadden een boerderij en verkochten groenten aan huis. Op een boerderij zijn altijd muizen en ratten. Mijn oma is een poetserige vrouw en was druk met afstoffen. Terwijl ze haar stofdoek uitklopte bij de voordeur, keek ze naar beneden en zag een grote rat zitten op de stoep. Oma gilde er over en rende naar opa toe. “Jan, Jan, er ligt een rat op de stoep.” Opa reageerde als altijd. “Ik ga er zo wel even naar kijken.” Er ging een tijdje overheen en oma ging alvast met haar kinderen aan tafel om te eten. Op een gegeven moment werd er op het raam geklopt. Daar stond opa met de rat aan de hooivork. Hij vroeg: “Is dit hem?” Het gegil was niet van de lucht en opa had lol…

Ingeleverd voor de verhalenvertelmiddag 2012 van het Texelfonds door Sarah Bakker Fietsen met Dirk en Siem

Het is 28 januari 2020. ’t Is wat ‘kiekerig’ weer. We zijn benieuwd of er wel mensen op af zullen komen want het waait puur en het mottert.

Verrassing. Om twee uur rijden we weg met elf frisse, ouwe mensen. Door de wind is de route aangepast. We gaan eerst zoveel mogelijk tegen wind rijden en later voor de wind naar huis. We gaan in noordelijke richting via Georgiëweg en Meyertebos, Burgerdijkje, Nieuwe Weg, Pontweg oversteken en naar de Monni- kenweg en daar links af door het bos. We gaan over het fietspad naar het Westerslag, maar door de over- vloedige regens staat het schelpenpad vol grote plas- sen. Dat geeft mooie, witte druipplaatjes op frame en spatborden. Nu rijden we oostelijk en komen op de Bakkenweg. Hier gaan we links af en meteen rechts af de Kooiweg op. Dan Hemmerweg, Driehuizen én … ‘Wezenspijk’.

We worden hartelijk ontvangen en krijgen een mooi verhaal te horen over de ontwikkeling van de kaas- boerderij. We horen vertellen van de verschillende soorten kaas die er worden gemaakt en dat er speci- wacht op de dingen die komen gaan. Om 14.10 uur ale Texelkaas gemaakt wordt voor de grootgrutters in rijd ik weer naar huis, met mijn auto!! Zo slecht heb- Amsterdam. ben we het nog niet meegemaakt.

Je gelooft ook bijna niet dat er wekelijks tweemaal Toen kwam de coronacrisis. Dan kan er niet worden 4000 liter Texelse melk door Rutten wordt aangevoerd. gefietst. Op het plan stond in ieder geval om het bank- Natuurlijk wordt er ook schapenmelk verwerkt en het je in ogenschouw te gaan nemen dat door leden van bedrijf zelf heeft ook een groot aantal schapen. In de Seniorenvereniging Texel is aangevraagd. Achter in grote schuren liggen veel kazen in opslag te rijpen. Waalenburg langs het nieuwe fietspad. Ik had een De oude kazen worden wel heel speciaal bewaard. Dat vaag idee waar het moest wezen, dus ben ik op een procedé duurt een paar jaar. zonnige dag een rondje gaan fietsen.

Er wordt veel verteld en vragen gesteld. Door een Nou je raadt natuurlijk nooit wat ik daar zag! “Hoe be- groot raam kunnen we zien wat er gedaan wordt, staat het”, riep ik al van verre. “Ja, ik docht ik ga maar want de tijd dat je bij de kaasmakers kon komen kijken ’s een rondje”, riep Dirk verheugd. Nou, en toen kwam op het bedrijf ligt al een flinke tijd achter ons. er een verhaal wat er allemaal verkeerd was gegaan met de plaatsing van het bankje. Het had krek precies We worden in de kantine uitgenodigd om koffie te aan de andere kant van het fietspad moeten staan, drinken. Het weer is er intussen niet beter op gewor- naast de sloot. Dan gaan de fietsers vóór je langs. den, maar wij zitten knus met koffie en koek nog ge- zellig na te praten. En het plaatje wat er op geplakt zit geeft niet de tekst weer die Dirk in het hoofd had. Trouwens. Dirk was Het weer is zó verslechterd dat we besluiten om van weer op oorlogssterkte. Met andere woorden: hij hier terug te gaan naar ons startpunt. De wind is ge- fietst weer – in korte broek – in het rond. Zijn enkel draaid zodat we wéér tegenwind hebben. Bij het ge- is nog niet helemaal de oude maar de stijfheid gaat meentehuis, ons startpunt, nemen we afscheid van nu langzamerhand toch verdwijnen. De corona zal nog elkaar. Al met al en hele geslaagde middag. wel een tijdje aanhouden en als we weer kunnen fiet- sen gaat Dirk vast en zeker weer de leiding nemen. 25 Februari 2020. Wedden? Slecht weer. Ja, gewoon bar slecht weer. Maar je weet maar nooit, toch???? Simon Dros en Piet Arensman Om kwart voor twee ben ik bij het gemeentehuis en Foto: Simon Dros 35 Colofon

Redactie Eindredactie Peter Bakker, Cobie Daalder, Kees Dekkers, Henk Snij- Willem Vlas ders en Willem Vlas. Distributie Leef-Tijd 2020-3 kwam tot stand door bundeling van Cobie Daalder, telefoon 312696 en Truus Zoetelief, kopij ingediend door: telefoon 312890 Piet Arensmans, Peter Bakker, fam. Binsbergen, Kees Dekkers, Cobie Daalder, Tilly Dekker, Simon Dros, Hen- Advertenties nie Huisman, Henk Snijders, Corrie Timmer-Prins, fam. Mediabureau Langeveld & de Rooy met medewerking Verhoeven, Ria Visch, Willem Vlas, Riny Wielinga, Ge- van Tom Steenvoorden, telefoon 316656 rard Witte, Marianne Witte, Irene Zegers en ‘Neeltje’ aangevuld met informatie van internet Websites www.texelswelzijn.nl Opmaak voorpagina en puzzel www.seniorenverenigingtexel.nl Annie van der Heide Leef-Tijd is een uitgave van Foto voorpagina + fotobewerking Mediabureau Langeveld & de Rooy in samenwerking Peter Ampt met Texels Welzijn en Seniorenvereniging Texel.

Vormgeving, opmaak en tekstcorrectie Oplage: 2.500 stuks Cobie Daalder, Marianne Dapper, Rob Dapper en Wil- lem Vlas (coördinator) Kopij voor de volgende krant graag voor 1 juli 2020 Tekstcorrectie; Lina Bruijn en Els Whyte naar [email protected]

Hoe gaat de redactie om met aangeleverde kopij?

De redactie van Leef-Tijd is niet verantwoordelijk voor ten, worden uiteraard met voorrang behandeld. de inhoud van de aangeleverde kopij. De inhoud blijft • Overige artikelen. Hier geldt het devies; Wie het eerst voor rekening van de schrijver. komt, het eerst maalt. • Bij overblijvende artikelen neemt de coördinator Alle tijdig ingediende kopij wordt geplaatst, met uit- ‘Vormgeving en opmaak’ contact op met de inzender, zondering van: om af te spreken in welke Leef-Tijd het artikel daadwer- • Kopij met een commerciële insteek. kelijk zal worden opgenomen. • Kopij met een (gedeeltelijk) kwetsende inhoud. De in- zender zal hiervan op de hoogte gebracht worden. Eigen verhaal, informatie of tips Heeft u als lezer van dit blad zelf een verhaal (of mis- Als meer kopij wordt aangeleverd dan geplaatst kan schien interessante informatie of tips) die u wilt delen worden, dan gelden de volgende prioriteiten: in Leef-Tijd. Dan kunt u deze, per e-mail of ‘ouderwets’ • Een uit een voorgaande Leef-Tijd doorgeplaatst arti- met de hand geschreven, sturen naar: kel, waarbij is afgesproken dat dit artikel in de huidige • Willem Vlas, Molengang 210, 1761 BW Anna- Paulow- Leef-Tijd zal worden opgenomen, wordt in ieder geval na. mail: [email protected] 0223-758137 geplaatst. • Texels Welzijn, Beatrixlaan 43, 1791 GA Den Burg. • Actuele artikelen, zoals uitnodigingen voor activitei- mail: [email protected] 0222-312696 Wilt u ook mooie dingen doen voor de Texelse samenleving? Dat kan met een bijdrage aan het Texelfonds. Eind 2019 vierden we onze vijftiende verjaar- lieren (door bijvoorbeeld een gift, legaat of dag en constateerden we trots dat we meer nalatenschap), bedrijven, stichtingen en an- dan 200 initiatieven hadden ondersteund om deren die Texel een warm hart toedragen. ons eiland nóg mooier te maken dan het al is. We gaven € 770.000,- uit aan uiteenlo- Meer informatie over een bijdrage aan pende, bijzondere projecten. In vijftien jaar de Texelse samenleving vindt u op zijn we uitgegroeid tot een solide, financieel www.texelfonds.nl. sterk fonds. U kunt ons ook een mailtje sturen (secreta- Heel graag gaan we door met ons prachti- [email protected]) of bellen met penning- ge werk. Dat kan alleen dankzij u: particu- meester Dirk Vinke (tel. 06-20075117).

Het bestuur van het Texelfonds | Het bestuur van het Jong Texelfonds

Leden van Seniorenvereniging Texel krijgen op vertoon van hun ledenpas* korting bij de volgende bedrijven:

• OosterhofWoneninDenBurggeeftopalleartikelen5%korting. • D e firmaGraafinDeCocksdorpgeeft10%kortingopTexelsedekbedden(op=op). • I n deKookwinkelvanKeukencentrumTexelkuntualsklantpuntensparenvoor5%korting.Bijiedereeuro spaartueenpunt,bij300puntenontvangtuautomatisch€15,-kortingopuwvolgendeaankoop. • StiehlAudioVideo,DeWaal,geeftopalleaankopen5%korting. • RestaurantTopidoinDeCocksdorpgeeft10%kortingopeendiner(exclusiefdrankjes). • GarageDrosinEierlandgeeftopallereparaties10%korting. • ZegelModesindeWeverstraatenZegelLingerieaandeBinnenburgteDenBurggeven10%korting. • MantjeLifestyleStores(inDenBurgenDeKoog)geeft10%kortingop:schoenenopmaat,sokken,gemak schoenen,semi-orthopedischeschoeneneninlegzolen.Dekortingisvantoepassingopdevolgendemerken: Durea,Ecco,FinnComfort,Nimco,Xsensible,ItemM6,SockwellenSuperfeet. • SlagerijMaasentearoom‘deHuiskamer’inOosterend.Eenkopkoffieplusgebakjevoor€4,50.Hettweede kopjegratis. • TimmersTearoom.Oosterend.Hettweedekopjekoffiegratis. • Bosma,Waalderstraat,DenBurgverleent5%kortingopalleaankopen.

*) De korting geldt niet voor aanbiedingen. U dient van te voren kenbaar te maken, of u voor korting in aanmerking wenst te komen. Toon daarom altijd direct uw ledenpas (wacht daar dus niet mee tot u tot betaling overgaat). De stelregel is: Alleen korting als u het kenbaar maakt, voordat u de koop sluit.

Uw bedrijf kan ook meedoen aan dit initiatief! Hiervoor kunt u contact opnemen met Tom Steenvoorden. (Tel.316656ofmailnaar[email protected])

37 38 Leef-Tijd wordt u gratis aangeboden

Seniorenvereniging

Seniorenvereniging Texel Texel

WILLEM VLAS, VOORZITTER TEXELS WELZIJN BIEDT INWONERS OP TEXEL: Molengang 210, 1761 BW Anna Paulowna. Tel. 0223-758137 • DORPSWERK: Eindredacteur redactie Leef-Tijd, Ideeëncommissie leder dorp op Texel kent zijn eigen dorpswerker als een eerste TOM STEENVOORDEN, \/ICE-VOORZITTER aanspreekpunt bij alle vragen, wensen of ideeën op het gebied Kikkertstraat 84, 1795 AE De Cocksdorp Tel. 0222-316656 van welzijn, leefbaarheid en maatschappelijke ondersteuning. Advertenties Leef-Tijd, Wonen/woonomgeving, PR • MAATSCHAPPELIJK WERK: BEA AALDERS, PENNINGMEESTER Ondersteunt mensen, jong en oud, als psychosociale proble- Noordwester 37, 1791 HE Den Burg. Tel. 06-46633966 men het dagelijks leven belemmeren. Vaak hebben deze pro- blemen te maken met relaties, werk, opvoeding, financiën. WIL BETSEMA, VICE-PENNINGMEESTER • VRIJWILLIGERSWERK: Sluyscoog 58, 1791 WT Den Burg. Tel. 06-53715956 Bent u vrijwilliger of op zoek naar vrijwilligerswerk? Dan kunt GERARD VAN UUNEN, SECRETARIS u rekenen op goede informatie, begeleiding, scholing en on- Cor Bremerstraat 16, 1794 AX Oosterend. Tel. 06-10679174 dersteuning. Het verbinden van vraag en aanbod is maatwerk. ANDRÉ VAN GENT, VICESECRETARIS • MANTELZORGINFORMATIE EN ONDERSTEUNING: Vloedlijn 10, 1791 HH Den Burg. Tel. 0222312320 Mantelzorgers kunnen rekenen op ondersteuning bij hun zorg- MARIJKE OTTEN, ALGEMEEN BESTUURSLID taken en regelzaken, op informatie en advies, cursussen en Epelaan 42, 1796 AT De Koog. Tel. 0222-327010 activiteiten, respijtzorg en een luisterend oor. Wmo/Zorg/Welzijn, Belasting, koopkracht bijz.bijstand. • WONENPLUS: GUUSJE WITTE, ALGEMEEN BESTUURSLID Diensten zoals Tafeltje Dekje en ziekenhuisvervoer maken het Molenstraat 20, 1791 DL Den Burg. Tel. 0222-314171 mogelijk dat ook kwetsbare inwoners zo lang, zelfstandig en Reizen, Verkeer en Vervoer prettig mogelijk kunnen functioneren en wonen in hun eigen MARIAN ZEGERS, ALGEMEEN BESTUURSLID omgeving. Verzetstraat 26, 1791 DS Den Burg. Tel 0222-313561 • DE BUURETON: Lief en leed Stelt haar ruimtes graag open voor de eigen activiteiten en initiatieven van inwoners en maatschappelijke initiatieven. De Buureton, als het dorpshuis van Den Burg. • 55+ IN BEWEGING: LEDENADMINISTRATIE: Jan Meijer, telefoon 06-46025143, Wekelijkse bewegingsactiviteiten ‘op ieders maat’ en in ieder e-mail [email protected] dorp. IBAN nummer van de vereniging NL81 RABO 0307893766 • ONTMOETING, ONTSPANNING EN ONTWIKKELING: Inwoners kunnen deelnemen aan een verscheidenheid aan • LEDEN VAN DE SENIORENVERENIGING TEXEL KUNNEN ON- activiteiten zoals cursussen, sport en spel, muziek en dans, DER ANDERE GEBRUIK MAKEN VAN: speciale projecten, gezamenlijke maaltijden, Invullen jaarlijkse aangifte inkomstenbelasting en aanvragen • U BENT OOK VAN HARTE WELKOM BIJ HET WEKELIJKS IN- ten behoeve van toeslagen door middel van huisbezoek à € LOOPSPREEKUUR VAN DE DORPSWERKER IN UW DORP 14,00 per persoon. Korting bij een aantal Texelse detailhandelszaken (Zie pag.37) Heeft u vragen of wensen over welzijn en maatschappelijke • LEDEN VAN DE SENIORENVERENIGING TEXEL KRIJGEN IN- ondersteuning heeft u ideeën over activiteiten die de leef- DIEN GEWENST: baarheid in het eigen dorp of op Texel kunnen ondersteunen Hulp en advies over vragen m.b.t. Wmo, Zorg en Welzijn. neem dan contact op met Texels Welzijn. Mail: welzijn@ Collectiviteitskorting bij zorgverzekering De Friesland. texelswelzijn.nl óf loop gewoon even binnen bij De Buure- • SENIORENVERENIGING TEXEL STREEFT NAAR: ton, Beatrixlaan 43, 1791 GA Den Burg. tel.312696 Het scheppen van voorwaarden ter verbetering van de socia- le binding binnen de leeftijdsgroep. Het geven van onderricht en het scheppen van voorwaarden voor educatie en ontwikkeling van de leden. Het Eierlandsche Huis maandag 10.30 – 11.30 uur Het bieden van participatemogelijkheden en lokale belan- De Waldhoorn dinsdag 10.00 – 11.00 uur genbehartiging op Texel. De Hof woensdag 10.30 – 11.30 uur Het vertegenwoordigen van de leden in verschillende klank- De Wielewaal woensdag 09.30 – 10.30 uur bord- en adviesgroepen. ‘t Skiltje woensdag 13.30 – 14.30 uur De Bijenkorf donderdag 09.30 – 11.30 uur • JAARCONTRIBUTIE € 30,00 Inwonende gezinsleden € 25,00 • Website: www.seniorenverenigingtexel.nl • Contactadres info@seniorenverenigingtexel 39 Impressies Samen voor zorg en welzijn Een fijne woon- en leefomgeving op Texel, juist voor de kwetsbare groepen binnen onze samenleving, dáár gaan wij voor! Vanuit die gedachte ondersteunt Samen één Texel projecten op het gebied van zorg en welzijn.

Zoals de inrichting van een gezamenlijk huis voor het huis van Tante Jans en Novalishoeve in buurtschap de Tuunen, de bouw van nieuwe zorgappartementen aan 4 juli 2018 Voorontwerp Ontwikkeling Pelgrim locatie te Den• Burg Zorgappartementen Texel Gasthuisstraat de Gasthuisstraat, kunstlessen voor leerlingen van de Kompasschool, een duofiets voor de Texelse Reede en busrondritten voor de bewoners van het verpleeghuis.

Samen één Texel ondersteunt al deze projecten, groot en klein, voor een vitale samenleving waarin jong en oud prettig met elkaar kunnen wonen en werken. Want ons gezamenlijk doel is de leefbaarheid op Texel te bevorderen.

Wij kunnen niet zonder u! Onze stichting krijgt geen subsidie en is afhankelijk van collectes, schenkingen, erfenissen en donaties. Daarom doen wij graag een beroep op u. Want er is nog veel werk te verrichten en zonder uw hulp beginnen wij niets. Wilt u meer weten over de Stichting Samen één Texel of een donatie geven? Wij gaan graag in gesprek met u over de mogelijkheden. Kijk op onze website www.sameneentexel.nl of bel met Arjen Boerhorst (voorzitter), telefoonnr. of 310513 of 06 2323 1795.