Japonia: Wystawa Średniowiecznej Niemieckiej Sztuki 57 Polka Sprzeciwiła Się Pracodawcy I Poszła Na Mszę Św

Autor: o. Paweł Jarosław Janociński

Korespondencja O.Pawła Janocińskiego OP z Japonii, dla Klubu Polsko-Japonskiego w Szwajcarii (Zebrał: Andrzej Jankowski)

Andrzej Jankowski o.Paweł Jarosław Janociński

korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

Spis tresci

Nr Temat str Nr Temat str 1 ŻYCIORYS: 4 48 Japoński reżyser telewizyjny: Nie ustaje zainteresowanie 39 2 Nowy Informator o kościołach i muzeach postacią Jana Pawła II 5 chrześcijańskich na wyspie Kiusiu 49 dyrektor katolickiej biblioteki laureatem "Nagrody dla 40 3 Kontrowersja wokół symboli państwo-wych zaczyna Społeczników" 5 dotyczyć szkół katolickich 50 wystawa pamiątek po Janie Pawle II w Nagoya 40 4 Nauka i Wiara z perspektywy japońskiego profesora 7 51 rodzina najskuteczniejszą terapią antydepresyjną 41 5 duże zainteresowanie filmem o Olimpiadzie Specjalnej i 52 Dni skupienia liderów grup "100 tygodni z Pismem 8 42 irlandzkiej rodzinie katolickiej Świętym" 6 chrześcijańskie centrum rekreacyjno-modlitewne dla 53 Japoński rzeźbiarz odkrył wiarę studiując dzieła 9 42 marynarzy Gaudiego 7 telewizja NHK o pokojowych inicjatywach Papieża 9 54 "Mama Kalkuta" o działalności i problemach 43 8 diecezje zapraszają do współpracy duchownych z woluntariuszy w Indiach 10 Wietnamu 55 artyści upiększają największe sanktuarium maryjne w 44 9 rząd nieskuteczny w walce z handlem kobietami 11 Fuzhou 10 Indie: ukończono przekład Pisma Świętego na 56 Pierwsze schronisko młodzieżowe prowadzone przez 12 45 współczesny język asamski katolików 11 Japonia: Wystawa średniowiecznej niemieckiej sztuki 57 Polka sprzeciwiła się pracodawcy i poszła na Mszę św. 45 12 liturgicznej 58 "Cuda mszy świętej": zwierzenia wiernych związane z 46 12 Japońska misjonarka o posłudze chorym w Algierii 13 Eucharystią 13 Otokichi, żeglarz i współautor pierwszego przekładu 59 katolicka parafia kultywuje khmerskie tradycje tańca i 14 46 Biblii muzyki 14 "Dzienniki" prawosławnego apostoła tego kraju 16 60 światowa sława restauracji prowadzonej przez 47 15 Dominikanie w Japonii 17 zakonnice 16 Chrześcijańskie alternatywy - "uranai"- wróżbiarstwo 18 61 pierwszy katechizm internetowy 47 17 List O.Juliana po przeczytaniu artykułu "Chrześcijańskie 62 media i władze krytykują budowę cerkwi na spornym 18 48 alternatywy - "uranai"- wróżbiarstwo" terytorium 18 wystawa ikon malowanych przez japońską katoliczkę i jej 63 książka o wojennych doświadczeniach chrześcijan 48 19 uczniów 64 Unia Europejska apeluje o zniesienie kary śmierci w 49 19 Niesłabnące zainteresowanie postacią Matki Teresy 20 Japonii 20 Biskup, Caritas oraz klasztory z pomocą ofiarom 65 Tajlandia: Kościół pomaga dzieciom - ofiarom turystyki 21 49 trzęsienia ziemi seksualnej 21 100-lecie kościoła prowadzonego przez polskich 66 wystawa ikon i sztuki sakralnej tzw. ukrytych chrześcijan 50 21 dominikanów 67 Tajwan: kard. Shan optymistycznie patrzy na przyszłość 50 22 Modlitwa niebieskich wstążek 22 Kościoła w Chinach 23 bożonarodzeniowe koncerty dobroczynne 23 68 Popularny tygodnik o rosnącej liczbie ślubów 51 24 Armia Zbawienia kwestuje na rzecz ofiar kataklizmu w chrześcijańskich 24 Azji 69 nowa sztuka Teatru No "Matka Boża z Nagasaki" 52 25 Były zastępca dyrektora Międzynarodowej Agencji 70 katolik - społecznik walczy o nowy wzorzec wychowania 24 53 Energii Atomowej został tercjarzem dominikańskim młodzieży 26 Dyskusje wokół miejsca i przyszłości szintoizmu w 71 Rok 2005 przełomowy dla Kościoła katolickiego w 25 53 społeczeństwie Wietnamie 27 polscy stażyści włączaj się w życie Kościoła 26 72 Uśmiech Pana Boga - Świętej pamięci ksiądz - poeta 54 28 Abp Pittau o 20 latach spędzonych u boku Jana Pawła II 27 Jan Twardowski 29 katolików-obcokrajowców jest więcej niż katolików 73 O problemie „japońskich desperatów” 55 28 Japończyków 74 dziennikarz-katolik mówi o problemach współczesnej 55 30 Zmarł twórca katedry katolickiej w Tokio 28 kultury 31 Dziękujemy Ci Ojcze Święty 29 75 USA: misjonarze Maryknoll pomagają kształcić przy- 56 32 kard. Shirayanagi ma nadzieję, że nowy papież będzie szłych księży z Chin 29 jak Jan Paweł II 76 rośnie zainteresowanie ojczyzną Jana Pawła II 57 33 następca tronu uczestniczył we Mszy św. w intencji Jana 77 w ewangelizacji coraz większą rolę odgrywają świeccy 30 58 Pawła II wolontariusze 34 Tysiące ludzi na Mszy za Jana Pawła II w Szanghaju 30 78 Uniwersytet Kioto odrestaurował 400-letni obraz 59 35 Japoński noblista –astrofizyk wygłosił wykład w kościele "ukrytych chrześcijan" 31 katolickim 79 książka o samurajach-katolikach w XVI-wiecznej Europie 60 36 czy zostaną wyjaśnione okoliczności zabójstwa 80 Chiny: dawny ministrant wspiera powołania kapłańskie 60 31 katolików w 1944 r.? 81 Chiny: nieznany los reżysera dokumentującego życie 61 37 Chiny: pandę wielką odkrył katolicki misjonarz w XIX w. 32 Kościoła "podziemnego" 38 Indie: Chrześcijanie w stanie Sikkim czują się 82 Polonia tokijska modliła się o rychłą kanonizację Jana 33 61 bezpiecznie Pawła II 39 Buddyjsko-chrześcijańskie spotkanie "Wymiana 83 Polka bada "światopogląd chińskich chrześcijan" 61 33 Duchowa" 84 Pękający w szwach „juche” 62 40 S. Helen Prejean krytykuje zasady orzekania wyroków 85 wielkanocne chrzty katechumenów 63 34 śmierci 86 odkryto pierwsze po okresie prześladowań tłumaczenie 64 41 porwana dziewczyna uratowana "dzięki mszy" 35 Biblii 42 ksiądz-astronom mówi o swoim powołaniu 35 87 Kościół wyjaśnia znaczenie Niedzieli Miłosierdzia 65 43 etycy i psychologowie walczą z pseudonaukową teorią Bożego 36 "grupy krwi" 88 buddyjski duchowny zabiega o dobre relacje z katolikami 65 44 pierwsza internetowa szkoła ewangelizacyjna dla 89 przygotowania do IV Azjatyckich Dni Młodzieży 66 37 Chińczyków 90 Francuski misjonarz o podobieństwach i różni-cach 66 45 Filipiny: kard. Sin był "ojcem dla Wietnam-czyków" 38 między buddyzmem a chrześcijaństwem 46 prezentacja tłumaczenia książki o Duchu Świętym 38 91 Japonia: musical o bracie Zenonie Żebrowskim cieszy 67 47 Chińczycy znają Benedykta XVI dzięki państwowej się powodzeniem 39 publikacji

3 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

ŻYCIORYS: Janociński Jarosław, Tadeusz, imię zakonne: Ojciec Paweł data i miejsce urodzenia: 14.10.1951, Gdynia DOMINIKANIE: • prof, wieczysta.29.12.1974. swiecenia:19.06.1976 r. • wykształcenie: .Licencjat Teologii (PAT,Krakow) • Master of Pastoral Studies (Loyola Univ. of Chicago) • Studia Podyplomowe, Sophia Univ. Tokio CURICULUM VITAE: • 11.1980-89, Wikary, Proboszcz • 1996-2000 Wikary w Fukushima. • 2000- Kapłan pomocniczy, subprzeor w Tokio-Shibuya ZAJĘCIA: • Catholic Women Univ. SHIRAYURI, Tokio., wykładowca (Pismo Św.-modlitwa), od 1996- • KEIO, Cultural Center , Tokio, wykładowca (Pismo sw), od 1994- grupy modlitewne: • Opieka duszp. nad grupami modlitewnymi w Tokio (Shibuya, Setagaya i Shirayuri Univ.). • Działalność w ramach Katalickiego Ruchu Odnowy w Duchu Św. • Opieka nad Trzecim Zakonem • news dla KAI z Japonii i z Azji HOBBY: • Góry , • dialog z innymi religiami (buddyzm, hinduizm), • krajoznawstwo (Japonia), • pielgrzymki do Polski, etc.

4 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

Japonia: Nowy Informator o kościołach i muzeach chrześcijańskich na wyspie Kiusiu Staraniem Prefekturalnego Urzędu w XVII-XIX w. W Nagasaki znajduje się kilka Nagasaki i tamtejszego Biura Informacji Tury- miejsc związanych z tym okresem, z których stycznej ukazał się nowy informator- najbardziej znane jest „Muzeum – miejsce przewodnik po kościołach i przykościelnych śmierci św. Pawła Miki i 26 Japońskich mę- ekspozycjach muzealnych związanych z po- czenników”. To jedno z najbardziej znanych czątkami i rozwojem Chrześcijaństwa oraz wydarzeń w historii japońskiego Kościoła miało okresem męczenników w XVI-XIX w. miejsce 5 lutego 1597 r. Miasto znane jest tak- „Nagasaki. Nowy przewodnik po miejscach że ze zniszczonej przez wybuch atomowy 9 kultu chrześcijańskiego” zawiera dokładną ma- sierpnia 1945 r. a następnie odbudowanej ka- pę tych miejsc położonych przeważnie w pół- tedry Urakami-Tenshudo. nocno - zachodniej części Kiusiu, którą podzie- 5.Shimabara-Unzen-Amakusa. Są to lono na 5 odrębnych regionów; miejscowości związane z powstaniem w Shi- 1.Hirado- Ikitsuki-Tabira. Tu rozpoczął mabara w 1637-1638 r.. W powstaniu, wojnie działalność misyjną św. Franciszek Ksawery, ok. religijno-domowej, poniosło śmierć ok. 37 tys. 1549 r. Wydarzenie to upamiętnia Muzeum św. chrześcijan , w tym wiele kobiet i dzieci. W Franciszka Ksawerego przy tamtejszym koście- przepięknym parku narodowym Unzen , którego le katolickim. Rejon ten znany jest także z za- cecha charakterystyczną są gorące źródła , tu i mieszkujących tam od pokoleń tzw. Ukrytych tam widać duże krzyże. Są to miejsca mę- Chrześcijan (Kakure Kirishitan), którzy przez czeństw z XVII w. Przez zanurzenie w gorącej 250 lat prześladowań chrześcijaństwa w Japonii wodzie chciano wymusić wyrzeczenie się wiary. potrafili w ukryciu kultywować swoją wiarę. Historie i tradycje Ukrytych Chrześcijan w tym 2-3. Sasebo i archipelag Goto. Przy- rejonie wyraża z kolei ekspozycja w specjalnym jeżdżający do Goto zachwycają się tamtejszymi poświeconym im „Muzeum Różańca” w Ama- krajobrazami. Archipelag słynie także z zupeł- kusa. nie innych powodów: stąd, z wielu kościołów W tym bezpłatnie wydanym Informato- mających niekiedy ponad 100 letnią tradycję, rze, który rozesłano w początku maja b.r., m.in. pochodzą liczni księża i siostry działający w do wszystkich parafii w Tokio, znajduje się wie- całym kraju i dlatego jest on uważany za naj- le praktycznych informacji i zdjęć pielgrzymko- bardziej „katolicki” w Japonii. wych miejsc. Podane są modelowe dwudniowe 4.Miasto Nagasaki. Będące tradycyj- trasy zwiedzania najważniejsze kościołów i nym centrum japońskiego Kościoła i siedzibą muzeów, w każdym z pięciu wspomnianych Archidiecezji miasto Nagasaki znane jest wyżej regionów oraz zdjęcia i adresy tamtej- zwłaszcza z kościoła Oura –Tenshudo. Tu w szych księży i woluntariuszy, którzy oprowadza- latach pięćdziesiątych XIX w. doszło do wzru- ją zwiedzających. W liście , który towarzyszy szających i mających głębokie znaczenie spo- Informatorowi napisane jest, że prefektura Na- tkań przedstawicieli Ukrytych Chrześcijan z gasaki zabiega o to, aby przedstawione tam nowoprzybyłymi misjonarzami katolickimi z Pa- kościoły znalazły się na liście Światowego ryskiego Towarzystwa Misji Zagranicznych. Dziedzictwa Kulturalnego (The World Heritage Przy kościele Oura znajduje się muzeum upa- List)UNESCO. miętniające początki chrześcijaństwa oraz o.Pawel Janociński OP okres męczeństwa japońskiego kościoła w

Japonia: Kontrowersja wokół symboli państwo- wych zaczyna dotyczyć szkół katolickich Tokijski Metropolitalny Urząd ds. Eduka- jakie) dotyczyć mają, co prawda tylko nauczy- cji (Tokyo Board of Education-TBE) ogłosił pu- cieli ze szkół stopnia średnio-wyższego: publicznie, że ukarze nauczycieli, którzy w marcu, blicznych i dla dzieci niepełnosprawnych podczas ceremonii zakończenia roku szkolnego (ok.200 nauczycieli z 347 szkół), a więc nie w szkołach średnich nie wstawali i nie śpiewali szkół katolickich czy protestanckich, jednakże hymnu narodowego. Kary (nie powiedziane, problem zaczyna dotyczyć także i tych szkół.

5 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

Do nich, bowiem między innymi zostało skiero- Niektóre szkoły nie widzą w ogóle problemu w wane w październiku 2003r. zarządzanie TBE, używaniu tych symboli. Inne maja zastrzeżenia, w którym podkreślony został „obowiązek śpie- ale tolerują status quo dla świętego spokoju. wania hymnu na stojąco, także przez nauczy- Niektóre zaś zdecydowanie są „przeciw”. Na cieli, oraz używania flagi państwowej w czasie przykład dyrektor pewnej szkoły, który prosił o szkolnych ceremonii. Zarządzenie to dotyczy zachowanie anonimowości pisze,że „w kwe- zresztą szkół na terenie całego kraju, gdyż stiach moralnych zgadzam się z opinią JCCJP. oparte zostało na ogólnokrajowych wytycznych Jednakże biorąc pod uwagę malejącą liczbę Ministerstwa ds. Edukacji, Kultury, Sportu, Na- uczniów i problem dalszej działalności szkoły a uki i Technologii. także zapewnienia pracy dotychczasowym pra- Przeciwnicy używania flagi ze wscho- cownikom, jestem zmuszony zachować dyrek- dzącym słońcem oraz śpiewania państwowego tywy Ministerstwa. Chcemy jednak wyrobić hymnu „Kimigayo” (Niech cesarz rzą- wśród naszych uczniów etyczną wrażliwość, dzi...wiecznie)-symboli państwowych zatwier- także w tej kwestii. Pragniemy także zachować dzonych prawnie nie dawno, bo dopiero w „katolicką obecność“ na tym terenie i dlatego 1999r. -powołują się na ciągle jeszcze bolesna nie możemy odpowiedzieć pozytywnie na list pamięć wydarzeń z przed i w czasie ostatniej JCCJP”. Z kolei Hiroshi Hasegawa, dyrektor wojny i militarystycznego rządu, który w ich imię zarządzanej przez Braci Szkolnych (Brothers of ograniczał demokratyczne swobody mieszkań- Christian Instructions) „Seiko Gakuin „w Shizu- ców, a także dokonywał agresji na sąsiednie oce nie widzi w ogóle problemu. Twierdzi on, że kraje. Problem dotyczy nie tylko bolesnej, nie „od samego początku naszej szkoły wywiesza- do końca uczonej w szkołach i ciągle traktowa- liśmy narodową flagę i śpiewaliśmy państwowy nej jako tabu, najnowszej historii Japonii, a w hymn. Myślę, że to jest rzeczą naturalną. niej np. sprawy odpowiedzialności cesarza Hi- Diametralnie odmienne stanowisko zaj- rohito w wojnie na Pacyfiku. Przeciwnicy uży- muje w tej kwestii dobrze znana z w całym kraju wania tradycyjnych symboli wskazują na fakty z wysokiego poziomu nauczania jezuicka szko- świadczące o odradzaniu się tendencji nacjona- ła średnia Rokko, w prefekturze Hyogo. Dyrek- listycznych w japońskim społeczeństwie, także tor administracyjny tej szkoły, Iozumi Takahashi w kołach rządowych. Dowodem tu mogą być np. stwierdził, że „jako szkoła katolicka obchodzimy wypowiedzi obecnego mera Tokio Shintaro ceremonię zakończenia roku przez nabożeń- Ishihra, znanego ze swoich radykalnie nacjona- stwo Słowa Bożego. Ceremonia rozpoczyna się listycznych poglądów. W wypowiedzi odnośnie od dziękczynnej modlitwy i błogosławieństwa, a używania symboli w szkołach, w czasie obrad kończy odśpiewaniem szkolnego hymnu”. Po- Rady Miejskiej 16 marca br. podkreślał on, że dobny scenariusz szkolnych uroczystości ma flaga i hymn są ważnymi narzędziami dla „wpo- średnia szkoła dla dziewcząt “Seibo Gakuin jenia dzieciom japońskim ich tożsamości” oraz, (Matki Bożej)” w Osace. Tu także odbywa się że nauczyciele powinni w końcu zaprzestać nabożeństwo Słowa Bożego połączone z wy- uczenia „dwuznacznych” teorii i wartości. konywaniem utworów muzycznych na organach Mając na uwadze te problemy, Katolicka i popularnych ostatnio w Japonii, orkiestrowych Rada ds. Sprawiedliwości i Pokoju (JCCJP) w dzwonkach. liście wysłanym do dyrektorów szkół katolickich Szkoła używająca narodowych symboli w całym kraju w 2001 r. prosiła ich o „roztrop- jest mieszczącą się w Tokio „Gyosei” . Szkołą ność i rozwagę” odnośnie używania państwo- zarządza zakon Marianów. Ponieważ zakon ten wych symboli, a także odnośnie używania ka- powstał we Francji, w czasie ceremonii szkol- lendarza cesarskiego, tj. liczenia lat od rozpo- nych śpiewa się tam „Kimigayo”, a następnie częcia cesarskiego panowania (rok 2004 od- Marsyliankę. Wywieszone zaś są trzy flagi: ja- powiada tu 15 roku „Heisei”), w miejsce kalen- pońska, francuska i watykańska. Możliwe są darza gregoriańskiego. także połowiczne rozwiązania. Niektóre szkoły, Ze względu na widoczną polaryzację na przykład kierowana przez Siostry Zgroma- stanowisk w tej kwestii tak, że w szkołach kato- dzenia od Dzieciątka Jezus (Holy Infant Si- lickich, sprawą zajęły się m.in. ogólno japońska sters）- „Futaba” w Jokohamie nie wywiesza „Gazeta Katolicka” oraz „Japońskie Wiadomo- flagi, ale toleruje za to śpiewanie hymnu. Ryichi ści Katolickie”. Czasopisma przeprowadziły Urushibara, dyrektor tej szkoły tłumaczy swoje ankietę wśród dyrektorów tych szkół z pyta- stanowisko następująco: „Traktujemy poważnie niem: dlaczego jestem „za” lub „przeciw” wy- ten delikatny problem. W prawdzie przewidzia- wieszeniu flagi oraz śpiewaniu „Kimigayo” w ne jest śpiewanie „Kimigayo”, ale ja osobiście mojej szkole? Odpowiedzi, opublikowane w wtedy milczę.” marcowym numerze Wiadomości Katolickich W tej kwestii wypowiedział się także zadziwiają różnorodnością opinii w tej sprawie. ostatnio biskup z Osaka, Goro Matsuura, prze-

6 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii wodniczący JCCJP. Uważa on, że „sama dys- pominając niedawny incydent popełnienia sa- kusja na temat używania lub nie używania flagi mobójstwa przez dyrektora jednej ze szkół w lub śpiewania „Kimigayo” świadczy o zachowa- Hiroszimie (nie katolika), który w ten sposób niu swobód demokratycznych w naszym społe- chciał zaprotestować przeciw powracaniu na- czeństwie. Jeśli znikną tego rodzaju dyskusje, cjonalistycznych tendencji, powiedziała ona symbole te mogą stać się w rękach władzy „przypomniały mi się wydarzenia z czasów woj- czymś w rodzaju ”fumie”. ”Fumie” (dosłownie ny, które pamiętam. W związku z tym uważam, „deptać obraz”), to obrazy religijne, „które w że przymusowe narzucanie dyrektyw w tych czasie prześladowań religii chrześcijańskiej w delikatnych sprawach może tylko niszczyć ja- XVII do XIX wieku trybunał inkwizycyjny kładł pońska edukację. Dotyka to, jak sadzę, pod- przed ludźmi, aby przez ich podeptanie lub nie, stawowych i o wiele ważniejszych spraw i war- zbadać czy ktoś jest chrześcijaninem i jeśli tak, tości: samego człowieczeństwa i sposobu wi- to skazać go następnie na śmierć. dzenia świata przez naszych uczniów. Uważam, Na problem wolności w wyrażaniu wła- że powinniśmy uczyć ich cywilnej odwagi po- snych poglądów w społeczeństwie japońskim i wiedzenia „nie”, wtedy, kiedy myślą, że staje się związanej z tym edukacji zwróciła też uwagę coś złego. To jest edukacja, której potrzebuje- Siostra Ronju Kamata, dyrektorka szkoły śred- my”. niej dla dziewcząt „Notre Dame” w Kioto. Przy- Opracował O. Paweł Janociński OP

Chryzantema i Krzyż Nauka i Wiara z perspektywy japońskiego profesora O relacjach współczesnej nauki i wiary hipotetyczny, a ich rezultaty są natury metodo- oraz etyczno-religijnych problemch młodych logiczno-technologicznej, a nie ontologicznej. naukowców w Japonii - pisze na łamach naj- Prawda we współczesnej nauce ma charakter nowszego numeru "Asia Focus" prof. Yoshio hipotetyczny i ograniczony" - zaznacza Oyana- Oyanagi, konsultor Papieskiej Rady ds. Kultury gi. i dziekan wydziału Informacji i Technologii (In- Odnosząc się do kwestii inspiracji reli- formation Science and Technology) na Uniwer- gijnej w badaniach naukowych profesor z jednej sytecie Tokijskim. Czasopismo "Asia Focus" strony uważa, że nauka powinna mięć własny wydaje azjatycka agencja UCAN. niezależny od religii "ścisły" charakter i jest O niełatwych relacjach nauki i wiary prof. przeciwny adoptowania np. fizykalnej teorii Yoshio Oyanagi pisze w sposób zrozumiały, Wielkiego Wybuchu (Big Bang) dotyczącej po- unikając słów i wyrażeń zbyt skomplikowanych i wstania wszechświata dla potwierdzenia chrze- specjalistycznych. ścijańskiej nauki o stworzeniu świata z nicości Oyanagi uważa, że chrześcijaństwo jako religia (creatio ex nihilo). Z drugiej strony podkreśla, monoteistyczna wpłynęło w sposób istotny na że badania naukowe mają także wymiar etycz- rozwój współczesnej nauki. Jego zdaniem po- no-duchowy. Jego zdaniem badaniom nauko- przez monoteizm dokonała się swoista "sekula- wym powinna towarzyszyć odpowiedzialność ryzacja świata": zanegowane zostało istnienie moralna w takich dziedzinach, jak klonowanie, na ziemi wielu bogów i związane z tym wierze- a także, w zastosowaniu ich wyników w różne- nia, nakazy i tabu. Przygotowany też został go rodzaju technologiach. grunt do badań naukowych, które uważa się W artykule Oyanagi podkreśla, że obecnie za jedną z najważniejszych elementów współczesną naukę należy odróżnić od scjenty- działalności człowieka. zmu: filozofii, która opiera się na twierdzeniu: Innym wątkiem artykułu jest kwestia "Nauka jest jedyną normą życia", oraz że poza zmian w samej nauce. Samo pojecie nauki w nią nie ma innego źródła wiedzy. "Scjentyzm XX i na początku XXI wieku zmieniło się istotnie zakłada, że wszystkie problemy życiowe mogą w stosunku do tego, jak ją pojmowano w okre- zostać rozwiązane dzięki nauce i technologii" - sie Oświecenia. Epoka ta uważała naukę za przypomina japoński naukowiec i zaznacza, że jedyną miarę i wyznacznik prawdy. Nauka miała jest on ciągle głęboko zakorzeniony w umy- przy tym burzyć "religijne przesądy" jeden po słach jego rodaków. "Myślenie wielu Japończy- drugim, by w końcu podporządkować cały świat ków bliskie bowiem jest poglądowi, że wszyst- jednej metodzie naukowej. "Współcześni na- kie ludzkie i społeczne problemy zostaną pew- ukowcy są innego zdania. Są oni świadomi tego, nego dnia rozwiązane dzięki postępowi w na- że ich badania mają w większości charakter uce i technologii" - pisze Oyanagi. W tym kon-

7 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii tekście autor artykułu rozważa dalej pojawienie wać młodym Japończykom pozytywną i twórczą się zbrodniczej sekty Aum Shinrikyo, która za- alternatywę dla scjentyzmu?" -pyta na zakoń- słynela w 1995 r. z ataku na niewinnych ludzi czenie autor artykułu. zabójczym gazem sarin na stacjach tokijskiego Profesor Yoshio Oyanagi urodził się w metra. Zauważa, ze kult ten paradoksalnie zdo- 1943 r., a w wieku 14 lat przyjął chrzest w Ko- łał przyciągnąć do siebie wielu młodych wy- ściele katolickim. Obecnie, oprócz zajęć w Pa- kształconych ludzi. Jego zdaniem członkowie pieskiej Radzie, w której od 1998 r. jest jednym sekty odkryli płytkość scjentyzmu i szukali inne- z 25 jej świeckich konsultorów sprawuje funkcję go światopoglądu. "Poprzez tragiczny splot oko- przewodniczącego Towarzystwa Chrześcijań- liczności zbliżyli się do zbrodniczej sekty mając skich Naukowców w Japonii, oraz sekretarza przy tym nadzieję, że odkryją w niej odpowiedzi ogólnokrajowego Związku Absolwentów Uni- na swoje wątpliwości i pytania, na które scjen- wersytetów Katolickich. tyzm nie dawał odpowiedzi. Czyż nie jest wiel- o.Pawel Janociński OP kim zadaniem dla nas chrześcijan zaprezento-

Japonia: duże zainteresowanie filmem o Olimpiadzie Specjalnej i irlandzkiej rodzinie katolickiej Dużym zainteresowaniem cieszy się w porozumiewaniem się. Obie strony czynią wy- Japonii film miejscowego reżysera Ken'ichi siłki, aby się lepiej zrozumieć, np. umieszczono Oguriego "Host Town (Goszczące miasto)" nt. stosowne napisy japońskie, informujące o prze- pracy wolontariuszy w czasie Ogólnoświatowej znaczeniu różnych pomieszczeń, a goście z Olimpiady Specjalnej w Dublinie w czerwcu Japonii używają specjalnie wyuczonych na tę 2003 r., udziału w niej Japończyków oraz prze- okoliczność angielskich zdań. biegu samych igrzysk. Przedłużono nawet czas W drugiej części filmu pokazano otwar- wyświetlania tego filmu w różnych kinach na cie Igrzysk 21 czerwca 2003 r. na stadionie terenie całego kraju, m.in. w tokijskim Image Crocket Park z udziałem 7500 uczestników, a Forum. wśród nich m.in. b. prezydenta RPA Nelsona Autor dokumentu spędził 2 miesiące u Mandeli, który oficjalnie je otworzył, gubernato- rodziny wolontariuszy w Newbridge k. Dublina. ra amerykańskiego stanu Kalifornia Arnolda Film pokazuje "od wewnątrz" życie tej wyjątko- Schwarzeneggera, jak również cierpiącego na wo licznej i głęboko religijnej rodziny, jednej z chorobę Parkinsona byłego boksera Moham- wielu, które przygotowywały się do przyjęcia mada Alego oraz czuwającego nad muzyczną 7000 zawodników z 158 krajów i ich 300 opie- oprawą Igrzysk znanego zespołu rockowego U2. kunów. Wśród dwanaściorga dzieci 18-letnia Później oglądamy sportowe zmagania niepeł- Amy żyje ze schorzeniem zespołu Downa a jej nosprawnych umysłowo zawodników. Mają oni siostra ma sparaliżowane nogi. Dziewczęta są - jak powiedziała Eunice Kennedy Shriver, otoczone opieką kochających je rodziców i ro- pierwsza organizatorka Specjalnych Olimpiad w dzeństwa oraz wolontariuszy, którzy np. przy- USA w latach sześćdziesiątych XX w. i siostra gotowują Amy do przyszłej pracy zawodowej, prezydenta Johna F. Kennedy'ego - "takie sa- mimo jej niedorozwoju. me prawa jak wszyscy inni ludzie do twórczego Więzy między członkami rodziny zacie- współzawodnictwa, nauki i wzrastania". śnia wspólna modlitwa. W niedziele wszyscy Samo zaś przygotowanie Igrzysk wy- idą do kościoła na Mszę św., rozmawiają o Bo- zwala wśród ludzi wiele dobra, co podkreśliła w gu, komentują wysłuchane w czasie Mszy ka- swoim przemówieniu inauguracyjnym prezydent zanie, biorą czynny udział w życiu parafii i włą- Irlandii Mary McAleese. Nawiązując do prac 30 czają się w działalność różnych grup. Zresztą tys. woluntariuszy powiedziała wówczas: "Zo- parafia w Newbridge - jednym ze 158 goszczą- baczyliśmy właśnie Irlandie z jej najlepszej cych Olimpiadę miast - także żyje przygotowa- strony". niami do niej. "Host Town" jest drugim tego rodzaju Wreszcie przylatują goście z Japonii. W filmem K. Oguriego. Pierwszy, zatytułowany dużej grupie znajduje się dwoje młodych ludzi, "Able (Potrafię)", dotyczył Olimpiady Specjalnej z którymi trzeba będzie dzielić przez tydzień w 2002 r. w różnych miejscowościach stanu wspólny dach. Film pokazuje, że oni także stają Arizona w USA. Bohaterami tego, podobnego w się na krótko jakby członkami goszczącej ich temacie dokumentu, który również spotkał się z rodziny, mimo różnych kłopotów związanych z dużym zainteresowaniem w Japonii, są: udzie-

8 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii lające gościny bezdzietne małżeństwo i przybyli cim z tej serii dokumentem. Będzie on dotyczył na Igrzyska dwaj niepełnosprawni umysłowo Specjalnej Ogólnoświatowej Zimowej Olimpiady młodzi Japończycy: Ken i Jun. Po realizacji w Nagano w 2005 r. "Host Town" reżyser rozpoczął prace nad trze- o. Paweł Janocinski OP

Japonia: chrześcijańskie centrum rekreacyjno- modlitewne dla marynarzy W Tomakomai, dużym porcie na wyspie również transport z portu do miasta. Do dyspo- Hokkaido, do którego zawija rocznie ponad zycji marynarzy potrzebujących duchowego 1200 statków działa "Chrześcijańska Pomoc skupienia jest "pokój modlitwy". Są też czynne Marynarzom" (Tomakomai Christian Seafarers stołówki, sklepy, telefony. Finansowane przez Service Association). Służy ona schodzącym na miejscowe Kościoły Centrum odwiedziło już ląd marynarzom jako miejsce rekreacji i modli- ponad 100 tys. marynarzy z 82 krajów. Zainte- twy. resowanie tą inicjatywą jest coraz większe. Artykuł o działalności tego centrum za- Ostatnio dołączyły do niej władze miejskie dru- mieściły ostatnio Japońskie Wiadomości Kato- kując specjalny informator, a w nim ogłoszenie lickie. "To oaza pokoju. Ludzie są tam wyjątko- o naborze nowych wolontariuszy. wo życzliwi. Nigdy nie zapomnę tego miejsca" - "Ciągle ulepsza się technologie budowy wyznał Donato Lapes, główny inżynier z filipiń- statków, ale nikt nie myśli o ciężko pracujących skiego frachtowca, który niedawno zawinął do na nich ludziach, powiedział pastor Magee. - Tomakomai. Przychodzą do nas marynarze, którzy napraw- O początkach "Pomocy" w 1986 r. i dę potrzebują pomocy i cieszę się, że w jakimś obecnej działalności ekumenicznego centrum stopniu możemy zaspokoić ich potrzeby - dla marynarzy, które wspiera pięć tamtejszych stwierdził duchowny. Kościołów chrześcijańskich: dwa protestanckie, Z działalnością Centrum związany jest katolicki i anglikański, opowiada na łamach także o. Joseph Hermes z zakonu Maryknoll , Wiadomości pastor Joyce Magee. Centrum, proboszcz kościoła Omotemachi w Tomakomai. które na początku funkcjonowało dwa razy w Podkreślił, że zawsze, gdy tylko jest o to pro- tygodniu, obecnie rozwinęło znacznie swoją szony, odprawia Msze św. na statkach. "To działalność. Nowy lokal i parking udostępnił na wyjątkowe dla mnie doświadczenie; czuję się ten cel katolicki zakon Maryknoll. Obecnie, wówczas, jakbym należał do rodziny, której przez cały tydzień, 80 woluntariuszy chrześci- jedność podkreśla wspólna modlitwa i celebra- jańskich wyrusza do portu i proponuje maryna- cja Eucharystii - wyznał kapłan. rzom odwiedzenie Centrum zapewniając im o. Paweł Janocinski OP

Japonia: telewizja NHK o pokojowych inicjatywach Papieża "Papież czyni wysiłki. Wojna w Iraku i Angelo Sodano, sekretarzem stanu Stolicy polityka zagraniczna Watykanu. Nie zabijaj w Apostolskiej, abp. Jean Louisem Tauranem, imię Boga"- pod takim tytułem 20 czerwca naj- byłym szefem dyplomacji watykańskiej, kard. większa, państwowa sieć telewizyjna NHK na- Rogerem Etchegaray, specjalnym wysłannikiem dała drugi już program poświecony inicjatywom Papieża do Iraku, który rozmawiał z Saddamem pokojowym Jana Pawła II i dyplomacji watykań- Husajnem i przekazał mu list od Papieża, na skiej, dążącym do uniknięcia współczesnych krótko przed wybuchem wojny. Dyplomaci wa- wojen. Autorzy programu Shigeki Irie i Yuske tykańscy zabiegali wówczas o pokojowe roz- Amano skoncentrowali się tym razem głównie wianie konfliktu, gdyż jak powiedział kard. So- na wydarzeniach związanych z wybuchem woj- dano: "Wojna oraz przemoc nie są żadnym ny w Iraku. rozwianiem problemów". Z drugiej strony, poka- Aby lepiej zrozumieć sens tych wyda- zano przeprowadzony ostatnio wywiad z amba- rzeń z końca 2002 r. i pierwszych dwóch mie- sadorem USA przy Stolicy Apostolskiej, Jame- sięcy 2003 r., japońscy dziennikarze przepro- sem Nicholsonem. Ambasador starał się przed- wadzili ostatnio szereg rozmów m.in. z kard.

9 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii stawić racje, dla których jego rząd zdecydował św. Franciszek z Asyżu stał się obecnie ogólno- się na "wojnę obronną" w Iraku. ludzkim symbolem pokoju. Po rozpoczęciu wojny 24 Lutego 2003 r., Nawiązując do osoby Jana Pawła II, je- co także zauważyli rozmówcy, Stolica Apostol- go wysiłków w kierunku uniknięcia wojny w Ira- ska starała się, i nadal stara się, wyrazić w róż- ku (cytując kard. Sodano), japońscy autorzy ny sposób solidarność z cierpiącymi, niewinny- filmu porównali Papieża do "ojca ludzkości", mi ofiarami działań wojennych. Przypomnieli, że który zawsze "stara się dawać dobre rady swo- nawet w czasie bombardowań Bagdadu, amba- im dzieciom". "Ale dzieci, jak to bywa, nie zaw- sada Watykanu nigdy "nie zamknęła tam swo- sze słuchają rodziców" - zaznaczyli dziennika- ich drzwi." rze. Ich zdaniem wybuch wojny w Iraku jest W trakcie programu autorzy zwrócili tego przykładem. Wielkie wrażenie wywiera na uwagę na to, że Kościół katolicki pragnie rozli- nich przy tym kondycja duchowa Papieża, u czyć się z niechlubnych stron w swojej historii. którego "choroba Parkinsona jakby wyzwalała Wspomnieli o "przeprosinach" Papieża za pokłady nowej energii w służbie całej ludzkości, wszystkie błędy popełnione przez dzieci Ko- zwłaszcza jej cierpiącej części". ścioła w ciągu jego 2000-letniej historii. W ich Nadany w okresie największej oglądal- opinii, współczesny Kościół zwłaszcza po re- ności w niedzielę między godz. 21.00-21:50 formach Soboru Watykańskiego II odchodzi od program NHK był kolejnym, poświęconym Ja- "ducha wojen krzyżowych" i "ukierunkowany nowi Pawłowi II i jego działalności. Pierwszy, jest na "duchowość Franciszka z Asyżu". nadany 25 maja br. dotyczył m.in. papieskiej Oznacza to solidarność z wszystkimi ludźmi i korespondencji ze zmarłym niedawno prof. Ste- sprzeciw wobec używania przemocy w sytu- fanem Swieżawskim. acjach konfliktowych. Dzięki temu, jak sądzą, O. Paweł Janociński OP Tokyo

Japonia: diecezje zapraszają do współpracy duchownych z Wietnamu

Urodzeni za granica kapłani zmieniają życie w Japonii i sfinansowało ich pobyt w oblicze japońskiego duchowieństwa" pod takim trzech różnych parafiach na terenie diecezji. tytułem najnowszy, lipcowy numer Japońskich Biskup Umemura zauważył przy tej okazji, że Wiadomości Katolickich (JCN) zamieścił artykuł "sytuacja w Wietnamie szybko się zmienia i o duchownych pochodzących z zagranicy, w Kościół korzysta z coraz większych swobód". - dużej części z Wietnamu, którzy zaczynają Jeśli młodzi duchowni chcieliby w przyszłości współpracować z kilkoma miejscowymi diece- wrócić do swojej ojczyzny i tam pracować, to zjami. nie będę miał nic przeciwko temu, powiedział Jednym z przykładów może być diece- bp Umemura. Ma jednak nadzieje, że wietnam- zja Yokohama. W kwietniu b.r. wydelegowani scy klerycy zechcą zamieszkać i pracować w przez nią trzej klerycy , z pochodzenia Wiet- przyszłości na terenie jego diecezji. namczycy, rozpoczęli studia teologiczne w Innym przykładem powiązań Kościoła Wyższym Seminarium Duchownym w Tokio. wietnamskiego z japońskim jest diecezja Naha Biskup Yokohamy, Rafael Masahiro Umemura położona na terenie południowego archipelagu wyjaśnił, że w Wietnamie, kandydaci na kapła- Okinawa. Tamtejszy biskup Toshio Oshikawa nów spotykają się z wieloma trudnościami w OFM Conv. Wielokrotnie odwiedzał Wietnam. przyjęciu do seminarium i nawet po ukończeniu Te wizyty zaowocowały m.in. nawiązaniem studiów teologicznych często nie mogą być "siostrzanych" relacji miedzy jego diecezja a z wyświęceni. "Postanowiliśmy im pomóc" - cytu- diecezją Nha Trang w centralnej części Wiet- je JCN wypowiedź biskupa. W 2002 r. nawiązał namu. W ciągu ostatnich trzech lat przybyło on kontakt z biskupem Tran Dinh Tu z wiet- stamtąd na Okinawę trzech seminarzystów oraz namskiej diecezji Phu Cuong . Kontakty te za- dziewięć sióstr należących do dwóch wietnam- owocowały przybyciem do Yokohamy trzech skich zgromadzeń zakonnych. Wszyscy oni młodych kleryków z Wietnamu. Inicjatywę tę włączyli się już w życie i działalność diecezji. wspiera diecezjalne Stowarzyszenie Pomocy Mówiąc o klerykach -Wietnamczykach bp. Seminarzystom (tzw. Ichiryukai): zorganizowało Oshikawa oświadczył, że zostaną oni nieba- ono dwuletni program językowo-kulturalny ma- wem wyświęceni w jego diecezji, gdyż "władze jący na celu wprowadzenie Wietnamczyków w socjalistycznego Wietnamu pozwalają bisku-

10 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii pom jedynie na wyświęcanie diakonów, ale nie skich szkołach i uniwersytetach, wstąpiło do zgadzają się na święcenia kapłańskie. Liczba seminariów duchownych , jest po święceniach nowych kapłanów jest ograniczona do dwóch w kapłańskich i pracuje w różnych parafiach, m.in. ciągu roku na każdą diecezję. Tymczasem w w archidiecezjach Tokio i Osaka. Wietnamie wielu młodych ludzi pragnie zostać Autorzy artykułu w JCN zauważają księżmi. Co więcej, wielu z nich pokończyło tam zmiany w Kościele katolickim Japonii, który studia teologiczne uprawniające do przyjęcia "jeszcze do końca XX w. opierał się na misjona- święceń. Również trzej wietnamscy goście die- rzach delegowanych przez zakony z USA i Eu- cezji po ukończeniu kursu języka japońskiego ropy oraz na rodzimych powołaniach". Każdego są wystarczająco przygotowani do tego, aby roku maleje bowiem liczba misjonarzy pocho- przyjąć święcenia kapłańskie w Japonii." dzących z USA i Europy, a jednocześnie nie Poza klerykami przybyłymi z Wietnamu, wzrasta liczba miejscowych kleryków. W tej do japońskich seminariów duchownych uczęsz- sytuacji diecezje zaczynają się zwracać do in- czają Wietnamczycy, żyjący od dłuższego cza- nych krajów, będących w stanie przysłać swo- su w Japonii. Wielu z nich przybyło tam jako ich kleryków i księży. Są to Wietnam i Korea, a małe dzieci w rodzinach tzw. boat people- ludzi w przyszłości także Filipiny i Indie. na łodziach, w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX w. Kilkunastu, pochodzą- o.Pawel Janociński OP cy z tych rodzin, po ukończeniu nauki w japoń-

Japonia: rząd nieskuteczny w walce z handlem kobietami

Japońskie środki przekazu krytykują dejmują próby ucieczki i trafiają m.in. do pla- rząd tego kraju za brak odpowiednich działań w cówki HELP. zwalczaniu handlu kobietami - zmuszaniu imi- Założone w 1986 r. chrześcijańskie grantek z różnych krajów do prostytucji. schronisko dla kobiet-migrantek HELP w Tokio W artykule "Żądania podjęcia szybkich zapewnia tymczasową pomoc ok. 200 poszko- kroków w celu powstrzymania handlu kobieta- dowanym. Zajmuje się nimi ośmioosobowy per- mi" na łamach "The Japan Times" z 10 lipca sonel, złożony wyłącznie z kobiet, z którymi przytoczono m.in. głosy japońskich społeczni- współpracują woluntariusze, wśród których jest ków pomagających ofiarom tych przestępstw. sześciu prawników. Organizacja ma własną Ich poglądy najpełniej wyraża Keiko Otsu, dy- infolinię i stronę internetową. Oprócz bezpo- rektorka "HELP - schroniska dla kobiet azjatyc- średniej pomocy ofiarom, do jej zadań należy, kich", instytucji afiliowanej do największej jak czytamy w jej statucie, "informowanie opinii wspólnoty chrześcijańskiej w Japonii - prote- publicznej o zjawisku handlu kobietami, współ- stanckiego Zjednoczonego Kościoła Chrześci- praca z innymi organizacjami pozarządowymi w jańskiego (Nihon Kirisuto Kyodan). Otsu opo- tej sprawie, pisanie raportów do ONZ nt. sytu- wiada najpierw o typowych przejściach kobiet, acji kobiet-migrantek w Japonii oraz kierowanie które schroniły się w HELP. Większość z nich apeli do rządu japońskiego, wskazujących m.in. pochodzi z Tajlandii, Filipin i Kolumbii. Zwabio- na nieskuteczność działań różnych instytucji w ne obietnicą dużych zarobków, i to nie dzięki związku z tym problemem". prostytucji, przez firmy, za którymi stoi japoński Wrzawa wokół handlu kobietami w Ja- syndykat przestępczy, zwany yakuza, zmusza- ponii powstała po ogłoszeniu 14 czerwca br. ne są później do prostytucji, aby spłacić "dług", raportu specjalnej komisji Departamentu Stanu sięgający nieraz 1-2 mln jenów (ok.10-20 tys. USA ds. handlu kobietami. Dokument ten pod- USD). Według szefowej HELP, kobietom tym waża wiarygodność "nawet mniej niż minimal- udaje się "jakimś cudem" przejść przez wyjąt- nych" poczynań rządu japońskiego w walce ze kowo zaostrzone ostatnio kontrole imigracyjne "zniewoleniem seksualnym" i wzywa go do pod- na lotniskach, i to nawet mimo, że niekiedy po- jęcia w tej sprawie znacznie większych niż do- sługują się paszportami z fałszywymi danymi. tychczas działań. W związku z "poważnymi Po kontroli paszportowej czekający na nich zaniedbaniami" w tej dziedzinie Japonia znala- yakuzi zabierają im paszporty. Gdy kobiety zła się po raz pierwszy na specjalnej liście - tzw. uświadomią sobie, że zostały oszukane, po- "watching list" - obok Indii, Laosu, Pakistanu, Filipin, Tajlandii i Wietnamu. Najniższe miejsca

11 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii zajmują w tym wykazie Myanmar (Birma), Ban- go rodzaju organizacji przestępczych, zajmują- gladesz i Korea Północna. cych się współczesną formą handlu niewolni- Raport stwierdza następnie, że co roku kami, czyli tzw. human trafficking . na świecie ok. 800 tys. osób, w większości kobiet i dziewcząt, wśród nich nawet sześcioletnie o.Pawel Janociński OP dziewczynki, pada ofiarami działalności różne-

Indie: ukończono przekład Pisma Świętego na współczesny język asamski

Zakończono prace nad nowym pełnym Inicjatorem nowego całościowego tłu- przekładem Pisma Świętego na współczesny maczenia są organizacje protestanckie: mię- język asamski, używany głównie w stanie Asam dzynarodowe Zjednoczone Towarzystwa Biblij- w północno-wschodnich Indiach. Według znaw- ne i Towarzystwo Biblijne w Indiach. W 1980 r. ców zagadnienia jest on "bardziej zrozumiały zaprosiły one do współpracy biblistów katolic- niż poprzednie, zarówno dla chrześcijan, jak i kich. dla wyznawców innych religii, gdyż unika mało Metropolita Guwahati abp Thomas Me- zrozumiałych obecnie wyrażeń z sanskrytu". namparampil wyraził "dużą radość" z nowego Asamski jest jednym z 20 języków, uznanych w tłumaczenia i uznanie dla wszystkich, którzy Indiach za oficjalne i narodowe. Posługuje się przyczynili się do jego powstania oraz podkreślił nim w tym stanie i w sąsiednim Bangladeszu jego "ekumeniczny charakter, który łączy w ok.15 mln. ludzi, w tym blisko 35 tys. chrześci- sobie różne tradycje chrześcijańskie". jan. Pierwszą próbą przetłumaczenia Biblii Prace protestancko-katolickiej grupy na asamski był wydany w 1819 r. Nowy Testa- tłumaczy trwały 24 lata, a o ich zakończeniu ment. Później duże zasługi w tej dziedzinie po- poinformowali azjatycką agencję katolicką łożył wybitnie uzdolniony językowo amerykański UCAN pastor Giridhar Borah z Kościoła bapty- misjonarz-baptysta Nathan Brown. Jego prze- stów i salezjanin ks. Lukose Cheruvalel - obaj kład Nowego Testamentu i niektórych ksiąg pracujący w Guwahati, stolicy metropolii, poło- Starego ukazał się w 1850 r., po czym wyjechał żonej na terenie tego stanu. Przełożony przez on do Japonii, gdzie przez wiele lat współpra- nich Stary Testament jest już w druku i ukaże cował z T. Kawakazu nad tłumaczeniem Nowe- się w całościowym wydaniu Biblii w przyszłym go Testamentu z greckiego na japoński. Owoc roku. Nowy przekład Nowego Testamentu, wy- ich pracy ukazał się w 1878 r. w Jokohamie dany 10 lat temu w nakładzie 20 tys. egzempla- nakładem Yokohama Mission Press. rzy, zyskał dużą popularność i wykupiono go w o.Pawel Janociński OP ciągu roku.

Japonia: Wystawa średniowiecznej niemieckiej sztuki liturgicznej

W jednym z największych tokijskich ścijańskiej” oraz „ kielich mszalny jako wyraz muzeów, Państwowym Muzeum Sztuki Za- chrześcijańskiej ikonografii”. Mogą być one do- chodniej, które znajduje się w parku Ueno, trwa brym wprowadzeniem do zrozumienia mszy wystawa zatytułowana „Kielich mszalny. świętej. Na uwagę zasługuje także plansza do- Przedmioty liturgiczne ze wschodnioniemiec- tycząca tematu „Reformacja a sztuka chrześci- kich kościołów protestanckich”. Wystawa poka- jańska.” zuje głównie kielichy mszalne pochodzące z 13, Wystawę odwiedzają dzieci ze szkół 14 i 15 wieku a także cyboria, pateny, relikwia- podstawowych i średnich. Organizatorzy pomy- rze oraz krzyże procesyjne. Na szczególną śleli o nich przygotowując specjalny przewodnik uwagę zasługują objaśnienia takich tematów po wystawie, tzw. Junior Passport. Zawiera on jak „funkcja kielicha mszalnego w liturgii chrze- zrozumiale dla dzieci objaśnienia tego, czym

12 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii jest kielich, cyborium, relikwiarz. Junior Pas- rami są m.in., ambasada RFN w Tokio oraz sport tłumaczy także proces wytarzania kieli- protestancki Japoński Związek Chrześcijański, chów mszalnych. największy chrześcijański Kościół w tym kraju. Wystawa o sztuce chrześcijańskiej jest Jej otwarcie nastąpiło 29 Czerwca a zamknięcie szeroko reklamowana w miejscowych mediach przewiduje się na 15 sierpnia b.r. oraz m.in. w parafiach katolickich. Jej sponso- O. Pawel Janociński OP

(Z cyklu: Chryzantema i Krzyż) „Modlące się Kobiety” Japońska misjonarka o posłudze chorym w Algierii

Japońskie „Wiadomości Katolickie” za- rzają szacunkiem. Cenią nas za to że się dużo mieściły relacje siostry Mitsuko Sano, francisz- modlimy. Mówią o nas „modlące się kobiety.” kanki misjonarki Maryi, która od 29 lat pracuje Niezależnie od pogody – a temperaura na misjach w Algierii a ostatnio przebywała na często latem przekracza tam w ciągu dnia 40 urlopie w swoim kraju. stopni, w zimie zaś spada poniżej zera – każ- Mitsuko Sano, 65 letnia siostra zakonna dego dnia siostry odwiedzają miejscowe rodzi- i wykwalifikowana pielęgniarka, rozpoczęła ny: dają chorym zastrzyki, mierzą ciśnienie a działaność w północnej Afryce w Libii. Pojecha- nawet wykonują drobne zabiegi chirurgicz- ła tam na prośbę przywódcy Libii Muammara ne. Bywa, że każda z sióstr odwiedza jednego Kadafiego wystosowaną do papieża Pawła VI o dnia nawet 30 rodzin. Konieczność odwiedza- przysyłanie pielęgniarek, które mogłyby praco- nia chorych, zwłaszcza kobiet w ich domach wać w państwowym szpitalu. Po 4 latach poby- wynika z tamtejszych uwarunkowań kulturowo tu w Libii została skierowana ja do Algierii. Za- – religijnymi. Siostra Sano tłumaczy je następu- mieszkała w miejscowości odległej o 800 km. jąca: „muzułmanki nie mogą wychodzi na ze- od stolicy, na skraju skalistej pustyni. wnątrz same bez towarzystwa męża, ojca lub Siostra opisuje swoje pierwsze zderze- brata, nawet gdy chcą iść do lekarza. Dlatego nie ze społeczeństwem na wskroś muzułmań- też my musimy docierać do nich. Większość skim. Wspomina, jakie wrażenie wywarł na niej kobiet przebywa cały dzień w domu i pije dużo widok byłych kościołów katolickich wybudowa- mocno osłodzonej kawy co przy braku ćwiczeń nych w czasach, gdy Algieria była francuską fizycznych odbija się bardzo źle na ich zdrowiu. kolonią. Po uzyskaniu przez Algierie niepodle- Często zapadają one na cukrzycę. Inny- głości w 1962 r. kościoły zostały zamienienie na mi częstymi chorobami są anemia, reumatyzm meczety, biblioteki i inne instytucje związane z oraz astma spowodowana pustynnymi zamie- nauka islamu. ciami. Pierwsze spotkanie z chorymi odbywa W diecezji Constantine, na terenie której się w pokoju przeznaczonym na rozmowy z mieszka i gdzie działał kiedyś św. Augustyn z gośćmi. Po kilku wizytach jesteśmy zapraszane Hippony - jednej z czterech w tym kraju, wśród do pokojów położonych w głębi domostw a na- nielicznej grupy katolików nie ma rdzennych stępnie nawet do kuchni. Zaproszenie kogoś do Algierczyków. Są za to młodzi ludzie, przeważ- kuchni oznacza, że traktuje się go za przyjacie- nie studenci, pochodzący z innych krajów afry- la, niemal za członka rodziny. Dochodzi wów- kańskich, głownie z Senegalu i Czadu. Choć czas do intymnych zwierzeń dotyczących ro- miejscowe prawo zabrania „nauczania religii dzinnych problemów, takich jak poligamia, wy- innej niż islam” i kultywowania życia chrześci- chowywanie dzieci, choroby w rodzinie itd. Mu- jańskiego, siostra żyje we wspólnocie zakonnej, simy jednak uważać aby tego rodzaju rozmo- wraz z dwiema innymi, które pochodzą z Włoch wy, a zwłaszcza nasze pytania, nie wzbudziły i Malty. Poruszając delikatna sprawę specyfiki podejrzeń wśród męskiej części rodziny. Przed swojego powołania zakonnicy - pielęgniarki chętnymi do słuchania rodzinnych „tajemnic”, zauważa ona: „Pracując w środowisku muzuł- zatrzaskuje się natychmiast drzwi.” mańskim nie możemy głosić Chrystusa. Mimo Siostra Sano mówi dalej o zmianach, surowych przepisów i zakazów muzułmańskich, które zaobserwowała zwłaszcza wśród mło- miejscowi ludzie, którzy wiedzą, że jesteśmy dzieży. „Obecnie w prawie każdym domu jest katoliczkami, nie tylko nas tolerują ale i obda- telewizor. Młodzi ludzie po oglądnięciu reklam kosmetyków, ubrań, butów itp. chcą to wszyst-

13 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii ko mieć, a ponieważ rodziców nie stać na luk- „chrześcijanek” na ich terenie. Niekiedy nawet susowe zakupy, sami idą do sklepów i próbują grożą, że wytoczą im proces. Jak na razie koń- te rzeczy po prostu ukraść. Następny problem czy się na pogróżkach. Siostry zaś dalej pra- to wykształcenie dzieci i młodzieży, które wiąże gną świadczyć, jak mówią, o „innych warto- się z dużymi wydatkami rodzinnymi na ten cel. ściach”. Oznacza to, „że poprzez swoją działal- Rodzice chcą zapewnić wykształcenie swoim ność, ustosunkowanie się do różnych proble- dzieciom i dużą część rodzinnego budżetu idzie mów a także w rozmowach z ludźmi chce- na zakup szkolnych mundurków, książek, pomy ukazać wartości, dla których żyjemy. Jedną mocy naukowych i innych opłat szkolnych. Nie- z tych wartości jest na przykład traktowanie stety bywa, że zabraknie pieniędzy. Ofiarami wszystkich ludzi z należnym im szacunkiem, przerwanej szkolnej edukacji stają się wtedy w bogatych i biednych jednakowo.” pierwszym rzędzie dziewczynki. Duża ich Wspominając swoją blisko 30-letnią część kończy swoją edukację jedynie na po- drogę misjonarską japońska franciszkanka ziomie drugiej klasy szkoły podstawowej.” stwierdza, że „misjonarz czy misjonarka przy- Poruszając zmiany w środowisku kobiet jeżdżający do Algierii ze środowiska chrześci- siostra zauważa, że „podjęcie pracy przez wiele jańskiego odczuwa na początku duży stres kobiet – kiedyś nie do pomyślenia – podnosi ich gdyż nie może nawet wymówić słowa „Chry- społeczny status. Z drugiej strony wkrada się stus”. Musi więc uświadomić sobie, że w tej konsumpcyjne nastawienie do życia, które m.in. misji nie chodzi o ilość chrztów i powiększenie przejawia się w kupowaniu drogich ubrań. społeczności katolickiej. Jedyne co można tu Obecnie na podstawie ubioru, można rozpo- zrobić to żyć tak, aby ukazać Chrystusa, który znać czy dana kobieta pracuje, czy nie. Dlatego jest obecny w całym naszym życiu. Dużym też te kobiety które pracy nie znalazły, nie po- wspomożeniem i pociechą jest oczywiście mo- kazują się zbytnio na zewnątrz, siedzą cały dlitwa. W niej zauważamy, że Bóg rzeczywiście dzień w domu i większość czasu spędza- działa poprzez trudy codziennego życia. Pew- ją przed telewizyjnym ekranem.” nego dnia ktoś powiedział mi „kiedy patrzę na Siostry franciszkanki misjonarki Maryi Ciebie, widzę szlachetność.” W tym momencie mieszkają w budynku należącym do instytucji naprawdę czułam, że jeśli żyję duchem Ewan- państwowej. Żyją i ubierają się skromnie, tak gelii, to ludzie mogą dostrzec Chrystusa, który jak większość ludzi w ich miejscowości. Ciężka działa poprzez mnie” wyznała siostra Mistuko praca i służba chorym zjednała im przychylność Sano. prawie wszystkich. Jednakże zdarzają się wy- o.Pawel Janociński OP jątki – ludzie, którym przeszkadza obecność

Japonia: Chryzantema i krzyż cd. Otokichi, żeglarz i współautor pierwszego przekładu Biblii

Okoliczności, w których 19-wieczny że- mi. Otokichi, młodziutki 14-letni marynarz, wy- glarz Otokichi stał się współautorem pierw- płynął z ojczystego portu Mihama na półwyspie szego przekładu Biblii na japoński nie przestają Chita, koło Nagoi, zatrudniony jako marynarz fascynować. Ostatnio zajął się nimi dziennik na statku "Hojunmaru". Statek miał dowieść do "The Japan Times" w obszernym, półtorastroni- Edo (dawna nazwa Tokio) kilkunastotonowy cowym artykule, w którym bada powstanie tego ładunek ryżu i porcelany. Podczas wyjątkowo tłumaczenia w 1838 r. Dzieła tego dokonał silnego sztormu w okolicach Shizuoka statek pochodzący z Niemiec protestancki misjonarz wyrzuciło daleko w głąb Pacyfiku. Dryfował tam Karl Gutzlaff przy dużej pomocy spotkanego w przez 14 miesięcy. Znajomość techniki destyla- Singapurze Otokichi. cji morskiej wody oraz znajdujący się na pokła- Dla Otokichi historia pierwszego kontak- dzie ryż pomogły przeżyć najsilniejszym. Ale i ci tu z chrześcijaństwem i z Pismem świętym roz- ciężko chorowali na szkorbut z powodu braku poczęła się w grudniu 1832 r. Japonia była witamin. wówczas krajem i społeczeństwem zamkniętym Statek został w końcu wyrzucony na na wszelkie kontakty z zagranicą (pewne wyjąt- północnoamerykański brzeg w okolicach przy- ki stanowiły Chiny oraz Holandia), szczególnie lądku Alava, na terenie obecnego stanu Was- zaś na kontakty z misjonarzami chrześcijański- hington. Z 14-osobowej załogi przeżyło tylko

14 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii trzech marynarzy, wśród nich Otokichi. Rozbit- Niezwykłe losy japońskiego żeglarza do kami zaopiekowali się najpierw Indianie z ple- dziś inspirują badaczy historii i twórców. W mienia Makh, którzy następnie przekazali ich oparciu o koleje jego życie napisali książki m.in. dalej angielskiemu kupcowi Johnowi McLau- znana chrześcijańska pisarka Ayako Miura "Ka- ghlinowi. McLaughlin zajmował się handlem irei "(Płyta w oceanie), Toru Haruna "Nippon skórami zwierząt futerkowych. Kupiec, który Otokichi Hyoryuki" (Kronika japońskiego rozbit- pracował dla wielkiej firmy "Hudson's Bay ka Otokichi) oraz Hikomitsu Kawai "Nihonjin Company", zdecydował się wysłać Japończy- Hyoryuki" (Kronika Japońskich Rozbitków). Te- ków do Londynu mając na uwadze przyszłe atr w Nagoya "Theatre Weekend" od 1993 r. kontakty handlowe Anglii z tym krajem. Otokichi wystawia od czasu do czasu sztukę "Nippon i jego dwaj towarzysze przybyli do Anglii i byli Otokichi Monogatari"(Historia Japończyka Oto- prawdopodobnie pierwszymi Japończykami w kichi). tym kraju. Władze imperium nie podchwyciły Ustaleniem faktów związanych z po- jednak projektu McLaughlina i po 10 dniach wstaniem pierwszego przekładu Pisma święte- pobytu w Londynie (spędzonych głównie na go i losów jego tłumacza Otokichi jest oczywi- statku zacumowanym na Tamizie) zostali oni ście zainteresowane Japońskie Towarzystwo deportowani do Makau. Stamtąd mieli być ode- Biblijne. Jeszcze w 1960 r. przedstawiciele To- słani dalej do swojego kraju. warzystwa szukając śladów po nim w Mihama Po przybyciu do Makau rozpoczyna się natrafili tam na obelisk upamiętniający zmarłych nowy okres w życiu japońskich marynarzy. i zaginionych członków załogi "Hojunmaru". Opiekę nad nimi Brytyjczycy powierzyli Karlowi Następnego roku postawiono tam płytę pamiąt- Gutzlaffowi, niemieckiemu misjonarzowi, który kową z nazwiskami 3 ocalałych marynarzy. znając chiński był przez nich zatrudniony jako Obecnie najbardziej zainteresowany tłumacz. Ten wybitnie utalentowany językowo znalezieniem dalszych śladów po Otokichi jest misjonarz marzył, aby kiedyś głosić słowo Boże 65-letni burmistrz Mihama Koichi Saito. Oragni- w Japonii. Okazją do spotkania z kulturą i języ- zuje on różnego rodzaju ekspedycje szukające kiem japońskim nadarzyła się, gdy pod jego śladów po nim m.in. w stanie Washington w dachem pojawili się trzej marynarze. Gutzlaff USA, w Londynie i Singapurze. W wyprawach postanowił najpierw nauczyć się od nich nowe- tych zawsze bierze udział 73-letni Junji Yama- go języka. moto, który jest praprawnukiem siostry Otokichi. W nauce japońskiego, być może naj- Poza potomkami kapitana statku Juemona Hi- trudniejszego na świecie języka, szczególnie guchi, innych krewnych załogi "Hojunmaru" nie przydatnym okazał się Otokichi. Kontakt z mło- dało się odnaleźć. Jednym z ostatnich ustaleń dym Japończykiem umożliwi niemieckiemu mi- dotyczących życia Otokichi w Singapurze było sjonarzowi przetłumaczenie Ewangelii św. Jana znalezienie jego danych w rejestrach firmy na japoński. Została ona wydrukowana w Sin- handlowej, w której pracował, adresu jego gapurze w 1837 r. Jest to pierwsze zachowane mieszkania oraz przypuszczalnego miejsca do dziś tłumaczenie całej księgi Biblii na ten pochówku, który mieści się prawdopodobnie język. W drugiej połowie 16 w. i w pierwszej pod budynkiem jednego ze szpitali. połowie 17 w. Jezuiccy misjonarze próbowali Tłumaczenie Ewangelii św. Jana na ja- tłumaczyć Pismo św. Jednakże żadne z tych poński, dzieło K. Gutzlaffa i jego pomocnika, tłumaczeń nie zachowało się. Dlatego tez dzieło którego kopia znajduje się m. in. w bibliotece Gutzlaffa uważane jest obecnie za „najstarsza uniwersytetu Doshisha w Kioto. Tłumacz używa japońska wersje jednego, pełnego fragmentu zaskakujących dziś słów i wyrażeń. Na przykład Biblii „(Encyclopedia of Japan, Kodansha). w pierwszych słowach Ewangelii św. Jana po Otokichi kilkakrotnie, bezskutecznie japońsku "słowo" zostało przetłumaczone jako próbował powrócić do swojej ojczyzny. Za- "mądrość" （ kashikoi mono ） a " Bóg" jako chodnie statki, z wyjątkiem holenderskich, cią- "raj"(gokuraku). gle jeszcze witano ogniem z ustawionych na Pomimo dużych różnic w stosunku do japońskich brzegach armat wykonując tym sa- obecnie używanych słów znawcy tematu są mym w latach 1825-42. zarządzenie central- pełni podziwu dla dzieła niemieckiego misjona- nych władz tzw. szogunatu. Nie widząc możli- rza. Yuko Takahashi z Japońskiego Towarzy- wości powrotu do swojej ojczyzny Otokichi stał stwa Biblijnego, chwali pierwsze tłumaczenie za się naturalizowanym poddanym brytyjskim i "staranny dobór słów, w którym tkwi zadziwiają- zmienił swoje nazwisko na Ottoson. Później ca siła przenikania". Uważa ona, że w swoim ożenił się z pewną Malajką i osiadł na stałe w tłumaczeniu autor korzystał nie tylko z angiel- jej ojczyźnie - Singapurze. Tam też zmarł w skiej Biblii Króla Jakuba, ale i z oryginalnych wieku 49 lat w 1867 r., w ostatnim roku pano- tekstów greckich. Z drugiej strony tłumaczył on wania feudalizmu w Japonii.

15 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii także w oparciu o dużą znajomość języka chiń- r. James Curtis Hepburn, amerykański misjo- skiego, który zapewne znał lepiej. narz i autor pierwszego słownika japońsko- Tłumaczenie Gutzlaffa okazało się dużą angielskiego i angielsko-japońskiego. Było to 8 pomocą zwłaszcza dla pierwszych misjonarzy lat po śmierci Gutzlaffa. udających się po długim okresie prześladowań (Na podstawie: The Japan Times z 29 chrześcijaństwa do Japonii, a także stanowiło Sierpnia 2004 r. oraz Encyclopedia of Japan punkt odniesienia dla następnych tłumaczeń. (Kodansha) Do Japonii przywiózł je po raz pierwszy w 1859 O. Pawel Janociński OP

Chryzantema i Krzyż "Dzienniki" prawosławnego apostoła tego kraju

Równocześnie w Japonii i Rosji wydano Próbą wiary i świętości był dla hierarchy "Dzienniki" abp Mikołaja (1836-1912), założy- wybuch wojny rosyjsko-japońskiej w 1904 r W ciela Kościoła prawosławnego w Japonii. Infor- kwietniu tego roku pisze on w "Dzienniku" o mując o tym tutejsza agencja prasowa "Kyodo" wewnętrznym rozdarciu między "miłością do podała jednocześnie, że dzieło to, które przez Japończyków" a "miłością do własnej ojczyzny". 20 lat tłumaczono równolegle na japoński, uka- Osobistą świętość arcybiskupa dostrze- zało się dzięki finansowemu wsparciu przez gali nie tylko prawosławni czy chrześcijanie z rządową Fundację Japońską (Nippon Founda- innych Kościołów, ale także wielu Japończyków. tion). Cesarz Meiji chwalił go za misje dyplomatyczne Ważną część "Dzienników", dotycząca w czasie wojny, a także w związku z tzw. incy- lat 1879-1911 odkryto w 1979 r. w Bibliotece dentem Otsu, w którym chory psychicznie poli- Narodowej w Sankt-Petersburgu. Dotychczas cjant postrzelił przebywającego na wakacjach w uważano, że zaginęła ona w czasie wielkiego Japonii przyszłego cara Mikołaja II. Podczas trzęsienia ziemi w Tokio w 1923 r. 6 września wojny i po jej zakończeniu abp Mikołaj opieko- egzemplarz dzieła wręczono w Moskwie pa- wał się osobiście rosyjskimi jeńcami, przebywa- triarsze Aleksemu II. jącymi w obozie w Hamadera, w Osace. Arcybiskup Mikołaj (Ioann Dimitrijewicz Hierarcha ma także wielkie zasługi w Kasatkin) urodził się koło Smoleńska w 1836 r. dziedzinie podstaw japońskiej liturgii i muzyki w rodzinie diakona prawosławnego. W 1857 r. prawosławnej i chrześcijańskiej. M. J. Matsus- rozpoczął studia w Petersburskiej Akademii hima w dziele "St. Nikolai of Japan and Japa- Teologicznej, po czym został zakonnikiem i w nese Church Singing" zauważył, że "dzięki jego 1860 r. przyjął święcenia kapłańskie. Jeszcze wysiłkowi przetłumaczono na japoński najważ- jako student teologii zaczął poznawać język niejsze fragmenty liturgii chrześcijańskiej". Przy japoński, chcąc w przyszłości wyjechać na mi- pomocy miejscowych chrześcijan, a zwłaszcza sje do tego kraju. N. Tsugumoro arcybiskup przetłumaczył na Okazja do wyjazdu na misje nadarzyła japoński również szereg ksiąg Pisma Świętego: się, gdy konsul rosyjski w Hakodate (Hokkaido, Nowy Testament, Psalmy oraz Księgi Rodzaju i Północna Japonia) szukał kapelana dla siebie i Izajasza. Mikołaj zmarł w opinii świętości w To- swych pracowników. W lipcu 1861 r. Mikołaj kio w 1912 r. przybył do Hakodate, gdzie - oprócz pracy Rosyjski Kościół Prawosławny kanoni- duszpasterskiej wśród Rosjan - dzięki znajomo- zował go w 1970 r. jako "apostoła Japonii", ści japońskiego, przygotowywał do chrztu także udzielając jednocześnie autonomii Kościołowi miejscowych mieszkańców. W 1868 r., gdy miał prawosławnemu w tym kraju. Oficjalnie nazywa już współpracowników w północnej części kraju, się on Nihon Charisto Seikyoukai (Japoński udał się do Tokio, aby utworzyć tam główny Prawosławny Kościół Chrystusa). ośrodek japońskiego prawosławia. Po śmierci abp Mikołaja opiekę duszpa- Owocem jego działań apostolskich było sterską nad prawosławnymi Japończykami m.in. wybudowanie ok. 250 cerkwi w całym przejął bp Sergiusz. Był to kolejny okres próby kraju, w tym katedry Świętego Zmartwychwsta- dla tego Kościoła i jego wyznawców w obliczu nia (znanej dziś potocznie jako Nikolai-do, czyli wybuchu rewolucji w 1917 r. i rządów komuni- katedra Mikołaja) w centrum Tokio, tuż przy stycznych w Rosji, szczególnie przed i w czasie stacji Ochanomizu. W stolicy Japonii został II wojny światowej. Po śmierci Sergiusza pod również nominowany przez jego Kościół macie- koniec wojny Kościół japoński zbliżył się du- rzysty na biskupa i arcybiskupa. chowo do prawosławia w Stanach Zjednoczo-

16 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii nych. Obecnie liczy on ok. 25 000 wiernych a części zachodniej oraz Sendai, Hakodate i na jego czele od 14 maja 2000 r. stoi abp Da- Sapporo - na wschodzie kraju. niel (Nashiro). Główne ośrodki tutejszego pra- wosławia to Tokio i Jokohama w centrum kraju, o.Pawel Janociński OP Kioto, Osaka, Kobe, Nagoya i Kagoshima w

18.09.04 Dominikanie w Japonii

W Japonii znajdują się dwa wikariaty: chrześcijanie. Mimo tego słuchają oni naszych kanadyjski i hiszpański (Różańca Świętego). W kazań, konferencji , wykładów itp. i stopniowo kanadyjskim, do którego należę jest 26 kapła- stają się sympatykami Chrześcijaństwa. Dla nów, a wśród nich 6 Japończyków , 6 Polaków mnie jest to rzecz granicząca z cudem. oraz dwóch braci zakonnych (nie kapłanów) – Japończycy tradycyjnie są czujni na Japończyków. Nasze klasztory i kościoły znaj- wszelkie wpływy z Zachodu, które sprawdzają dują się w Tokio, Kyoto, Fukuoka, Sendai, Fu- pod katem, czy nie są one przypad- kushima i Iwaki. W wikariacie hiszpańskim, któ- kiem zapędami kolonizatorskimi. Generalnie nie rego placówki znajdują się głównie na wyspie lubią też oni słuchać „nowinek” - nowych nauk, Shikoku, pracuje podobna do naszej liczba bra- opinii czy światopoglądów gdyż mają wielki ci -kapłanów. W następnym roku wikariaty pla- szacunek do własnych. Jednakowoż niedawna nują ogromny krok do przodu; jeden wspólny seria przestępstw popełnionych przez uczniów nowicjat w Shibuya, w Tokio. Już jest pięciu szkół średnich, częste niedociągnięcia zawo- japońskich kandydatów do tego nowicjatu. Sio- dowe firm (ostatnio skandal w fabryce samo- stry kontemplujące, mieszkają i modlą się w chodów Mitsubishi, w której zatajono od lat wa- czterech klasztorach w Seto (Nagoya), Morioka, dliwe funkcjonowanie hamulców, co spowodo- Bandai i Konan (Shikoku). Modlitwa sióstr kon- wało śmiertelne wypadki), ujawniania policyj- templacyjnych jest dla nas ogromnym wspar- nych historii ukrywania faktów, oraz problem tak ciem.. Oprócz nich działa około stu Sióstr Do- zwanych nowych religii, niekiedy po prostu minikanek pracujących we wszystkich rodza- zbrodniczych sekt takich jak Oum – Shinrikyo jach szkół, zaczynając od przedszkoli. Przy- (Najwyższa Prawda), zachwiał poważnie wize- najmniej trzy z nich są dobrze znane społe- runkiem tego „bezbłędnego” społeczeństwa. czeństwu japońskiemu: Uniwersytet św. Kata- Obserwuję, że młodzi ludzie mają rzyny w Matsuyama (Shikoku) i dwie szkoły znacznie mniej zaufania we własne siły niż na średnie: w Tokio i Sendai. Są także Tercjarze przykład dziesięć lat temu. Są oni bardziej niż (Trzeci Zakon - Świeccy Dominikanie i Domini- kiedykolwiek chętni i podatni do stawiania pytań kanki) , których najwięcej jest w Tokio, Seto i dotyczących ich samych i społeczeństwa, w Morioka. którym żyją. Czy my, Dominikanie jesteśmy w Jaka jest nasza rola w Japonii? Sądzę, stanie odpowiedzieć im na te pytania, czy mo- że ważnym zadaniem jest nauka. Uczymy setki żemy być im pomocni? Sądzę że tak, ponieważ młodych ludzi, którzy szukają odpowiedzi na taki jest nasz charyzmat, według którego sta- pytania dotyczące tajemnic życia i spotkania z ramy się prowadzić ludzi do Prawdy. Wydaje Bogiem w Jego miłości (miłosierdziu). Rola się, że Japonia właśnie potrzebuje naszych Dominikanów - dotyczy to zresztą wszystkich refleksji bazujących na kontemplacji. Z drugiej krajów- to prowadzenie ludzi do Jezusa przez zaś strony, tutejsze wyobrażenie Boga może dzielenie się z nimi owocami kontemplacji. być zupełnie inne od tego, jakiego nauczyliśmy W Japonii dokonuje się to tylko w szczególnym się w Europie czy Ameryce. Dlatego też – pa- azjatycko-japońskim kontekście. radoksalnie w zgodzie z naszym powołaniem Nasz wysiłek misyjny często spotyka się do poznania Prawdy- nie możemy ignorować z brakiem zainteresowania sprawami ducho- głębokich wartości tkwiących w Buddyzmie i wymi w tym wyjątkowo materialistycznym spo- Szintoizmie w tym kraju, w jego kulturze i reli- łeczeństwie, a także z wątpliwościami dotyczą- gii. cymi czystości naszych motywów. Nie zapomi- O.Paweł Janociński OP (27lat w Japonii) najmy, ze 99% z naszych słuchaczy to nie są

17 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

27.09.04 Chrześcijańskie alternatywy - "uranai"- wróżbiarstwo

Temat "uranai" czyli wróżbiarstwa albo najdłużej pracujących w Ginzie, do swojej pracy przepowiadania przyszłego losu, które towarzy- używa takich akcesoriów jak założona na głowę szy życiu wielu mieszkańcom Japonii zajął się jedwabna, niebieska chusta i ciemne okulary, dziennik "The Japan Times". W artykule "Prze- które przysparzają jej wypowiedziom jeszcze powiadanie przyszłości-lukratywny interes " większej aury tajemniczości. Hinako szczerze przytacza wypowiedzi kilku wróżbitów, którzy mówi o dużych dochodach związanych ze swo- wieczorem każdego dnia rozkładają swoje stoli- ją profesją. Szczególnie w dniu wypłat przed jej ki ze świeczką, symbolem ich profesji, w dziel- stolikiem ustawia sie długa kolejka. Ale i w zwy- nicy Ginzie, w samym centrum Tokio. Fenome- kły dzień nie może ona narzekać na brak klien- nem kwitnącego w japońskim społeczeństwie teli. Podstawowa oplata za 5-10 minutową wróżbiarstwa i jego biblijno-teologiczną inter- usługę wynosi 3 tys. yenow (ok.28 USD). Każ- pretacją zajmują się na co dzień niektóre kato- dej godziny przyjmuje ona do 10 ludzi, w więk- lickie uczelnie. szości młodych kobiet. Niektóre z nich przycho- Dziennik "The Japan Times" rozmawia dzą regularnie, raz na miesiącu. Rozmowy z jednym z wróżbitów Terutsumu Eguma. Uważa wróżbiarzem lub wróżką dotyczą w przeważa- on, że "uranai" nie przestaje fascynować Ja- jącej części spraw związanych z problemami pończyków, a w większej jeszcze części Ja- sercowymi, z przyszłym lub już zawartym mał- ponki, gdyż uwielbiają oni, aby ktoś im przepo- żeństwem. "Klientki pragną na te tematy roz- wiedział im przyszłość. 78-letni Eguma przez mawiać. Z drugiej zaś strony "wróżbita uwielbia cale życie pracował jako dentysta. Po przejściu słuchać opowieści o ludzi życiu. Są one fascy- na emeryturę zdecydował się na nowy fach- nujecie i stanowią główna przyczynę dla której wróżbiarstwo, do którego przygotowywał się istnieje profesja wróżbiarza" - podkreśliła Egu- czytając wiele książek i uczestnicząc w specjal- ma. nym kursie dla "przepowiadaczy". Wróży on Fenomenem kwitnącego w japońskim głównie z linii papilarnych na wewnętrznej stro- społeczeństwie wróżbiarstwa i jego biblijno- nie dłoni. teologiczną interpretacją zajmują się niektóre Japońscy policjanci tolerują wróżbitów, katolickie uczelnie. Miedzy innymi, na Katolic- choć formalnie nie mają oni prawa rozkładać kim Uniwersytecie "Sophia" w Tokio, na wykła- swoich stolików na przejściach dla pieszych. dach z teologii, których słuchaczami są w więk- Wydaje się, że główną przyczyną patrzenia szości przygotowujący się do święceń kapłań- przez palce na ich działalność jest wielowieko- skich klerycy podjęty został temat szamanizmu, wa tradycja, która weszła na stałe w życie Ja- a w nim "wróżbiarstwa w Japonii". ponii i sięga początków okresu Edo (1603-1867) Z kolei na Katolickim Uniwersytecie dla kiedy to Tokio stało się stolicą kraju pod rząda- Kobiet "Shirayuri" w Tokio od kilku lat prowa- mi klanu Tokugawa. Obecnie, rozwinęła się ona dzone są wykłady dotyczące tematu: "Wróż- bardziej niż kiedykolwiek i opiera się na rożnych biarstwo a Pismo Święte". Ich celem jest "poka- technikach wróżbiarskich pochodzących tak ze zanie alternatywnego, opartego na Biblii, podej- Wschodu jak i z Zachodu: czytaniu linii papilar- ścia do zagadek ludzkiego losu". Wykładów nych na dłoni, astrologii, chińskiego "feng shui" tych słuchają 20-24 letnie studentki, z których (specjalne aranżowanie przestrzeni w celu za- część, jak sie okazuje, korzystała już z usług pewnienia pomyślności życiowej), interpretacji wróżbitów. grup krwi, kart do tarota i innych. O.Paweł Janociński OP Inna cytowana w artykule wróżka o arty- stycznym imieniu Hinoko, która jest jedną z

List O.Juliana po przeczytaniu artykułu "Chrześcijańskie alternatywy - "uranai"- wróżbiarstwo"

+Ave Maria! Drogi Andrzeju! Gdy byłem jeszcze w Nihonmtsu obudził Dzięki za zaproszenie do przeczytania mnie raz telefon o 4-tej rano."Czy to wróbita?". - artykułu o wróżbiarstwie w Japonii. Pomyłka, kościół katolicki- odpowiedziałem.

18 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

Wrożbitą był mój sąsiad, który prowadził sklep z jomość prawdziwego Boga, Ojca Wszechmo- japońskimi ciastkami "osembe". gacego i stąd lęk przed wszystkimi ewentual- Innym razem zgłosiło się do mnie eme- nymi zagrożeniami. To się nazywa zabobon- rytalne małżeństwo, bo byli na Watykanie i po- ność, po japońsku "meishin", który niestety robili dużo zdjęć z bazyliki św.Piotra i Pawła. Po sprawia, że życie Japończyka jest w ciągłym powrocie spotykały ich same nieszcześcia. A to strachu. To tyle pozwoliłem sobie dodać na wypadek samochodowy, śmierć stryjka, etc. "A marginesie wróżbiarstwa. mówiłam, że nie robi się zdjęć miejsc świętych. Serdeczne podrowienia dla klanu wróż- Teraz cierpimy "baci-atari" czyli karę bogów. bitów polsko-japonskich w Szwajcarii czyli dla Prosili mnie,abym te zdjęcia przyjął i spalił. klubu "aka.com" "Nie ma problemu. Mamy tutaj taki piec br.Julian do palenia smieci". Za przyjęcie tego małego P.S.Chyba ja też zacznę wróżyć, bo tu albumika zdjęć z Watykanu dostałem ofiarę 5 w Japonii intencje mszalne i ofiary są bardzo tys.yen. Jeszcze na ich oczach to spaliłem. skromniutkie... Myślę, że jeszcze jednym i to chyba za- sadniczym polem dla wróżbiarstwa jest niezna-

12.10.2004 Japonia: wystawa ikon malowanych przez japońską katoliczkę i jej uczniów

W galerii obrazów "Gyarari-Erupisu" w świętych i «tajemnic zbawienia» staram się centrum Tokio, od początku października trwa zawsze dokładnie tłumaczyć, co te ikony wyra- wystawa "Ikony z Centrum Kulturalnego Asahi". żają" - tłumaczy w rozmowie z KAI Maria Hide- Ukazuje ona ikony namalowane przez 48 ko. uczestników kursu malowania ikon w tym cen- Artystka przypomniała, że Kościół pra- trum oraz kilkanaście dzieł prowadzącej kurs, wosławny w Japonii nie prowadzi tego rodzaju japońskiej katoliczki Marii Hideko. Wśród obra- działalności dla niechrześcijan. "Należąc do zów znaleźć można polski akcent: ikonę opartą Kościoła katolickiego, mam większą w tym na temacie "Madonna z Gdańska". względzie swobodę działania i postanowiłam 64-letnia Maria Hideko (prawdziwe na- uczyć malowania ikon w Asahi. Poza tymi zaję- zwisko Hideko Natori) jest obecnie jedną z naj- ciami, większość czasu spędzam jednak na bardziej znanych w Japonii reprezentantką modlitwie i malowaniu w «Domu Ikony», poło- chrześcijańskiej sztuki sakralnej oraz autorką żonym w przepięknej scenerii Japońskich Alp w kilku związanych z tym tematem książek. Przez prefekturze Nagano. Tam przeniosłam się kilka lat studiowała malowanie ikon w ośrod- ostatnio na stałe z Tokio" - mówi Hideko kach prawosławnych, m.in. w Moskwie i na W wydanym przez "Asahi Shinbun" z Krecie. W zeszłym roku w galerii Maruzen w okazji wystawy informatorze czytamy, że kurs Tokio pokazała ponad 100 namalowanych malowania ikon jest przeznaczony dla począt- przez siebie ikon na temat: "Chrystus i jego kujących w malarstwie oraz "malowanie ikon błogosławiona Matka". jest formą modlitwy oraz poznaniem chrześci- Obecna wystawa jest sponsorowana jańskiego «świata Bożego»". "Malujący ikony, przez gazetę "Asahi Shinbun", jedną z najwięk- nawet zaabsorbowany codziennymi sprawami szych i najpoczytniejszych w Japonii. Dziennik współczesny człowiek uspakaja się, odkrywa na ten, podobnie jak inne instytucje np., dom towa- nowo siebie, a po ukończeniu malowania ikony rowy i prywatna linia kolejowa KEIO, utworzył doświadcza wielkiej radości" - zachęcają z ko- Centrum Kulturalne, w którym odbywają się rzystania kursu jego organizatorzy. różnorakie kursy i szkolenia. "Malowanie ikon" Także jedna z książek Marii Hideko : jest jednym z nich. "Wędrówka poprzez Światło Boże" zaczyna "W nauce malowania zajęcia opierają wywierać coraz większy wpływ na młodych Ja- się na niedawno przetłumaczonym na japoński, pończyków. Jest ona wykorzystywana do wy- a pierwotnie wydanym w Anglii podręczniku, kładów na temat ikon i chrześcijańskiej tradycji którego autorem jest Guillem Ramos Poqui. Ale wschodniej w programie dla studentek czwarte- prawdziwym celem moich warsztatów jest uka- go roku Uniwersytetu Katolickiego dla Kobiet zanie Japończykom bogactwa sztuki chrześci- "Shirayuri" w Tokio. jańskiej, zwłaszcza tradycji wschodniego chrze- ścijaństwa. Gdy maluje ikony Chrystusa, Maryi, o.Pawel Janociński OP

19 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

25.10.04 z cyklu "chryzantema i krzyż" Niesłabnące zainteresowanie postacią Matki Teresy

"Woluntariusze pomagają najbiedniej- niektórych jej mieszkańców. Pewnego dnia po- szym z biednych w Indiach" - pod takim tytułem stanowiłem coś zrobić, aby ulżyć losowi tych dziennik The Japan Times opublikował artykuł o nieszczęśników. Przypomniała mi się wtedy pracy 50 japońskich woluntariuszy, posługują- postać Matki Teresy, która odwiedziła kiedyś cych w 19 hospicjach i innych ośrodkach po- Japonię. Przywołałem taksówkę, poprosiłem mocy społecznej założonych w Kalkucie przez szofera o zawiezienie mnie do najbliższej insty- bł. Matkę Teresę. Artykuł zwraca uwagę na tucji w której działają siostry z zakonu Matki niesłabnącą popularność błogosławionej w Ja- Teresy... i trafiłem do "Nirmal Hriday". Pracuje ponii, zwłaszcza wśród młodzieży. tam w sekcji dla mężczyzn. Podaję im posiłki, Wśród ok. 200 woluntariuszy działają- myje i masuje ich ciała oraz zmieniam baseny" - cych obecnie w Kalkucie, Japończycy stanowią powiedział Ryohei. największą grupę narodowościową obok przy- 23-letnia Ai Sato, studentka historii sztu- byszy z Korei Południowej, USA, Wielkiej Bry- ki na tokijskim uniwersytecie, próbuje połączyć tanii, Niemiec, Australii, Włoch, Hiszpanii, Chin i swoje wielkie marzenia dotyczące przyszłej RPA. Działają w hospicjum dla umierających kariery zawodowej projektantki tokijskich pejza- Nirmal Hriday (Czyste Serce), w schroniskach ży miejskich (landscape designer) z pragnie- dla chorych psychicznie, na trąd i AIDS oraz w niem pomocy niepełnosprawnym dzieciom w sierocińcach. sierocińcu "Shishu Bhavan", który mieści się w W hospicjum dla umierających posługu- Kalkucie, obok Domu Macierzystego zakonu je 42-letnia Kazumi Tanizawa. Opowiada o misjonarek miłości. Także i ona wykorzystuje swoim życiu i o przyczynach, dla których porzu- swoje studenckie wakacje na posługiwanie cho- ciła dotychczasowy zawód tokijskiej projektantki rym. W sierocińcu opiekuje się dziećmi, zwłasz- mody. Bezpośrednią przyczyną tej zmiany była cza tymi, które cierpią na różnego rodzaju ataki lektura przed czterema laty książki o Matce i wymioty. Karmi je, zmienia pieluszki i bawi się Teresie, napisanej przez dziennikarza Morihiro z nimi. Oki. "Byłam nią zbudowana do tego stopnia, że W rozmowie porusza także delikatną w następnym roku przyjęłam chrzest, pomimo sprawę problemów, z którymi borykają się tego, że moja matka i siostra są praktykującymi przybywający z Japonii do Kalkuty woluntariu- buddystkami. Chociaż studiowałam projekto- sze. "Staram się nigdy nie wyrażać pejoratywne wanie mody w Paryżu i mogłam liczy na dalszą o innych krajach, jednakże w Kalkucie są dwie karierę w tym zawodzie, moje zainteresowania nieprzyjemne rzeczy, o których warto zawczasu diametralnie się zmieniły. Zapisałam się na kurs wiedzieć: odór pochodzący z pozostawionych pielęgniarski, który ukończyłam i w styczniu b.r. na ulicach gnijących śmieci oraz przykry zwy- pojechałam do Kalkuty. Zostałam tam przez czaj spluwania w rożnych publicznych miej- następne 6 miesięcy, okres dozwolony w przy- scach" - powiedziała Ai. Zwróciła uwagę na padku mojej turystycznej wizy. Po jej odnowie- wyjątkowo ostre indyjskie potrawy, częstej niu powróciłam do Kalkuty i dalej posługuję w przyczynie zatruć nie przyzwyczajonych do nich hospicjum. Mieszkam w hoteliku należącym do cudzoziemców, oraz zdarzających się nierzad- Armii Zbawienia, dojazd do hospicjum zajmuje ko kradzieżach. półtorej godziny. Pracuję w sekcji dla kobiet. O niesłabnącej popularności postaci bł. Przynoszę tam posiłki, piorę ubrania, masuję Matki Teresy wśród Japończyków świadczy ciała pacjentek i rozdzielam im lekarstwa" - wy- także drugie już wydanie książki "Miłość. Prze- znała Kazumi. słanie Matki Teresy dla Japończyków" (Ai. Ma- Inny japoński woluntariusz posługujący za- Teresa Nihonjin eno Messe-ji). Wydana w hospicjum, 21-letni Ryohei Isakaguchi, po- staraniem sióstr ze zgromadzenia św. Pawła chodzi z prefektury Gifu, położonej w centralnej książka zamieszcza wypowiedzi błogosławionej Japonii. Studiuje na tamtejszym uniwersytecie a z czasu jej dwóch pobytów w Japonii: w kwiet- na pracę w hospicjum poświęca prawie całe niu 1981 roku oraz kwietniu roku 1982. Książka studenckie wakacje, od połowy lipca do połowy zaczyna się od jej modlitwy za Japonię, wpisa- września. Do hospicjum "Nirmal Hriday" trafił nej do specjalnej księgi w Nagasaki. Nawiązu- dość przypadkowo. "Zwiedzając Kalkutę jako jąc do cierpień mieszkańców Nagasaki spowo- turysta byłem uderzony widokiem umierających dowanych wybuchem bomby atomowej w 1945 na ulicach bezdomnych i ekstremalną nędzą r. Matka Teresa modli się do Boga o "miłosier-

20 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii dzie dla Japonii i dla całego świata, wypełnio- sa określa jako "pięknych, wspaniałomyślnych nego strachem, nieufnością i niepokojem, aby ludzi poświęcających się, aby przynieść światu zachował On ludzi od dalszych cierpień." delikatną miłość i troskę" Woluntariuszy z zagranicy pracujących o.Paweł Janociński OP / Tokio wśród najbiedniejszych w Kalkucie Matka Tere-

27.10.04 Japonia: Biskup, Caritas oraz klasztory z pomocą ofiarom trzęsienia ziemi

Katolicki biskup diecezji Niigata, Caritas Na terenach dotkniętych trzęsieniem oraz klasztory spieszą z pomocą ofiarom ostat- przebywa biskup diecezji Niigata, Isao Kikuchi, niego trzęsienia ziemi w Japonii. Wyjątkowo który wraz kilkoma księżmi z japońskiego Cari- silne, nawet jak na japońskie warunki, trzęsie- tasu i innych katolickich organizacji charytatyw- nie ziemi o sile 6.8 stopni w skali Richtera, które nych opracowują strategię pomocy najbardziej nawiedziło 23 października prefekturę Niigata w poszkodowanym. Dla 45-letniego biskupa Kiku- północno-zachodniej Japonii spowodowało chi, który rozpoczął biskupie posługiwanie 20 śmierć 26 ludzi, a ok. 100 tys. pozbawiło dachu września b.r. stawienie czoła klęsce żywiołowej nad głową. o tak dużym rozmiarze stanowi swoisty "chrzest Trzęsienie przyniosło też duże straty bojowy." znajdującym się na tym terenie wspólnotom Z pomocą ludziom pozbawionym dachu katolickim. Z niektórymi z nich do tej pory nie nad głowa, którzy o tygodnia spędzają noce we można się połączyć telefonicznie, aby dokład- własnych samochodach, bez żywności, wody, niej poznać rozmiary zniszczeń. poddanych olbrzymiemu stresowi (telewizja Według japońskiej gazety katolickiej podawała informacje o zgonach w samocho- "Katorikku Shinbun" najbardziej ucierpiały świą- dach z powodu stresu "powstrząsowego") po- tynie w rejonie Chuetsu, zwłaszcza w miastach śpieszyła japońska Caritas. "Katorikku Shinbun" Tokamachi oraz Nagaokoa. To właśnie tam podaje konto Caritasu, na które wierni z całego przerwane są do tej pory połączenia telefonicz- kraju zaczęli już wysyłać datki. ne. W budynkach kościelnych nie ma dopływu Z pomocą śpieszą też tokijskie klasztory: bieżącej wody. W Nagaoka, po trzęsieniu ziemi miedzy innymi siostry Sacre Coeure, które za- Msze św. odbywają się w należącym do kościo- rządzają Uniwersytetem Sei-Shin w Shibuya ła przedszkolu. Na szczęście poza stratami ustawiły u siebie specjalne puszki, do których materialnymi: zdewastowanym kościele oraz ludzie wkładają pieniądze, a siostry francisz- dużymi stratami w przedszkolu nikt nie strącił kanki misjonarki Maryi w Shimo-Ochiai wysłały życia. już bezpośrednio do Niigata ofiarę pieniężną.

09.11.04 Japonia: 100-lecie kościoła prowadzonego przez polskich dominikanów Katolicka parafia w japońskiej Fukushi- Historia chrześcijaństwa na tych zie- mie obchodziła 100-lecie istnienia. Od 25 lat miach sięga pierwszej połowy XVII w. Pamiętną pracują tam dominikanie z Polski. Fukushima datą jest tam 8 lutego 1632 r., kiedy to na fali jest głównym miastem prefektury o tej samej prześladowań antychrześcijańskich w całym nazwie i leży 300 km od Tokio. kraju, w Nihonmatsu nieopodal Fukushima, Jubileuszowej Mszy św. z udziałem po- męczeńską śmiercią zginęło 14 wiernych. Na tę nad 300 wiernych przewodniczyli 7 listopada pamiątkę obchodzone jest rokrocznie w Nihon- wikariusz diecezji Sendai (która czeka na nomi- matsu tzw. junkyousai, czyli święto męczenni- nację nowego biskupa) ks. Tetuso Hiraga, pro- ków. wincjał japońskich dominikanów o. Nobuaki Pierwsi misjonarze z Paryskiego Towa- Tanaka oraz obecny proboszcz, o. Jerzy Wi- rzystwa Misji Zagranicznych zaczęli docierać w domski. okolice Fukushima począwszy od 1877 r., po

21 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii uchyleniu dekretu antychrześcijańskiego. Dzięki Julian Różycki i o. Jarosław Paweł Janocinski. nim oraz wysiłkom pierwszego biskupa w Pół- Po śmierci o. Piochera, w latach 1984-2001 r. nocnej Japonii A. Berlioza, w 1904 r. powstał funkcję proboszcza pełnił kolejny misjonarz z kościół oraz wspólnota katolicka w tym mieście. Polski, o. Czesław Foryś, obecnie proboszcz w Pierwszym proboszczem został o.Deffrennes, Iwaki, mieście-porcie nad Oceanie Spokojnym, późniejszy rektor seminarium duchownego w gdzie rozpoczął budowę nowego kościoła. Sendai. Od 2001 r. proboszczem w Fukushimie W latach dwudziestych ubiegłego wieku, jest o. Jerzy Widomski. - Gdy po raz pierwszy na prośbę Stolicy Apostolskiej, prace misyjną w przyjechałem do Japonii 10 lat temu, już na- całej Północno-Wschodniej Japonii, w tym tak- stępnego dnia byłem w Fukushimie. Teraz czu- że i w Fukushimie, rozpoczęli dominikanie z ję dużą wdzięczność Bożej Opatrzności za to, Kanady. Razem z nimi przybyły też siostry ze że mogę kontynuować swoje spotkanie z Fu- zgromadzenia Notre Dame, które założyły w kushimą - powiedzial KAI ks. Widomski. Pod- Fukushimie klasztor i zespół szkół "Sakurano kreślił, że jubileusz jego kościoła dotyczy nie Seibo Gakuen" (Kolegium Matki Bożej Kwiatu tylko wiernych z Fukushima -Matuskicho, ale Wiśni). Kolegium to obejmuje wszystkie stopnie także z czterech innych pobliskich kościołów: japońskiej edukacji; od przedszkola do uniwer- Nodamachi, Kori, Nihonmatsu i Iino. - Modlę się, sytetu. Nadal odgrywa ono znaczącą rolę w aby przypowieść o pomnażanych pięciu talen- wychowaniu młodzieży, zwłaszcza dziewcząt, w tach (Mt.25.15) mogła się urzeczywistnić we mieście liczącym ok. 250 tys. mieszkańców. W wszystkich naszych pięciu kościołach - dodał 1954 r. wybudowano i poświęcono nowy, obec- polski dominikanin. ny budynek kościoła i plebani w dzielnicy Mat- Oprócz głównego kościoła w dzielnicy sukicho, niedaleko Urzędu Miejskiego i klaszto- Matsukicho, w innej części miasta - w Nodama- ru sióstr. chi - znajduje się drugi kościół katolicki. Jego Od 1979 r. do pomocy działającym proboszczem jest o. Tomasz Pawelec, wykła- wówczas w Fukushimie kanadyjskim misjona- dowca religioznawstwa na uniwersytecie "Saku- rzom: ojcom Rene Picherowi i Dominikowi Mor- ra no Seibo". W Koriyama zaś, najbardziej risonowi (ten drugi przed wstąpieniem do za- "młodym", dynamicznym mieście w całej pre- konu był attache wojskowym Ambasady Brytyj- fekturze, pracuje najmłodszy z polskich domi- skiej w Tokio) dołączyli polscy dominikanie: o. nikanów o. Stanisław Ligęza.

Japonia: Modlitwa niebieskich wstążek Sprawa uprowadzonych w latach 1970- Pyongyang przyznał się ostatnio oficjalnie do 1990 do Korei Północnej Japończyków stale porwania 13 obywateli Japonii, m.in. córki mał- była i jest obecna w japońskich me- żeństwa Yokotow. Grupy „niebieskich wstążek” diach. Zwłaszcza twarze i nazwiska Sakie i szacują jednak liczbę porwanych na ponad 100. Shigeru Yokota: rodziców porwanej w 1977 r. Według japońskiej policji, byli oni porywani, w na wybrzeżu Morza Japońskiego k. Niigata 13 związku z przygotowaniami do wysłania kore- letniej dziewczynki Megumi, dzięki licznym pro- ańskich szpiegów do Japonii. gramom telewizyjnym i artykułom znane są w W swoich zwierzeniach Sakie Yokota tym kraju chyba wszystkim. Ale nie wszyscy pisze, że do przyjęcia wiary chrześcijańskiej wiedzą , że Sakie, matka porwanej , przyję- zainspirowała ją zwłaszcza księga Hioba ła przed kilkoma laty chrzest (w kościele prote- (omawia ją zwłaszcza w rozdziale o „niesłusz- stanckim ) i opublikowała książkę o swoich nym cierpieniu”), słowa Jezusa: „Przyjdźcie do duchowych cierpieniach związanych ze stra- mnie wszyscy, którzy utrudzeni i obciążeni je- tą córki i o drodze do Chrześcijaństwa. Nie- steście, a Ja was pokrzepię.”(Mt 11:28) oraz dawno ukazało się piąte już wydanie tej książki. Księga Psalmów, często cytowana Opublikowane przez protestanckie wy- w książce. Pisze, że czytając Pismo św. mogła dawnictwo „Inochi no Kotobasha „książka pod się w końcu pogodzić z prawie w 100 procen- tytułem „Modlitwa niebieskich wstążek „ za- tach pewną wiadomością o śmierci ukochanej mieszcza zwierzenia Sakie Yokota dotyczące córki. jej przeżyć po stracie córki i dojrzewaniu do Okoliczności śmierci porwanej do Korei wiary. Są tam także artykuły kilku jej znajomych, Pn. Megumi Yokota nadal nie są jasne. Według którzy założyli grupy „niebieskich wstążek” władz w Pyongyangu popełniła ona samobój- wspomagających w różny sposób rodziny do- stwo w kwietniu 1994 roku w wyniku „proble- tknięte podobnym nieszczęściem. Reżim w mów psychologicznych”, po wyjściu za maż za

22 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

Koreańczyka i urodzeniu tam córki. Nie jest to jeszcze w mundurku uczennicy szkoły średniej jednak tłumaczenie wystarczające i Japończy- i dwa znacznie późniejsze, na których widnieją cy domagają się podania przez władze kore- napisane przez nią nazwiska rodziców. 17 Li- ańskie „prawdziwych ,szczegółowych i jasnych” stopada zdjęcia te ukazały się na pierw- faktów. Ogólnonarodowa dyskusja wokół losu szych stronach większości japońskich gazet. Megumi, oraz losu pozostałych w Korei Pn. Nawiązując do tych fotografii w artykule w „The Japończyków nasiliła się zwłaszcza po ostat- Japan Times” (z 27 .11.), Sakie Yokota powie- niej wizycie w Korei Pn. oficjalnej delegacji ja- działa; „dla nas najsmutniejsza jest ta pierwsza pońskiego Rządu, której przewodniczył Mitoji fotografia. Megumi wygląda na niej jakby wie- Yabunaka , dyrektor Oddziału MSZ d.s. Azji i działa, że będzie musiała przejść przez Oceanii. Delegacja przedstawiła przywiezio- wszystko co ją potem spotkało. Oglądając ją , ne stamtąd różne dokumenty, zdjęcia i pa- przypomniałam sobie dzień w którym straciłam miątki po porwanych, a wśród nich „ko- ukochaną córkę, bo wówczas czas zatrzymał ści zmarłej Megumi Yokota”. Premier kraju się na dla mnie na zawsze”. Ból matki podziela Junichiro Koizumi przestrzega jednak przed kilku cytowanych w artykule ludzi z różnych „wyprowadzaniem z tych materiałów zbyt po- kręgów japońskiego społeczeństwa. Uważają chopnych wniosków” i chce aby wszystkie one oni, że Japonia nie ma już nic do stracenia w zostały poddane najpierw dokładnym anali- wypadku gdyby nałożyła sankcje ekonomicz- zom . ne na kraj, którego prawie wszystkie rezerwy Wśród przywiezionych zdjęć na szcze- walutowe pochodzą od Koreańczyków za- gólną uwagę zasługują trzy przedstawiające mieszkujących i pracujących w Japonii... Megumi Yokota: jedno zaraz po jej porwaniu , O. Pawel Janociński OP

Japonia: bożonarodzeniowe koncerty dobroczynne Jedna z tradycji, która ostatnio towarzy- przyszłego roku planuje się jego przeniesienie szy w tym kraju Świętom Bożego Narodzenia w inne miejsce. są koncerty dobroczynne, często nazywane Na koncert złożyły się pieśni i hymny J. „kurisumasu konsa-to”(od angielskiego Chirst- S. Bacha, następnie utwór niemieckiego kom- mas Concert). Zbierając pomoc na różne cele, pozytora Paula Hidemitha(1895-1963) „Życie na przykład ostatnio na ofiary trzęsienia ziemi w Marii (Das Marienleben op.27) oparte na poezji Niigata, śpiewają wybitni artyści operowi, wy- R. M. Rilke, „Trzy pieśni szekspirowskie” w stępują orkiestry pod batuta nawet takich sław aranżacji zmarłego w 1953 r. brytyjskiego kom- jak Seiji Ozawa. Od wielu lat z tego rodzaju pozytora Rogera Quiltera oraz „Cztery Pieśni o działalności charytatywnej znana jest także Zachodzie „(Yotsu no Yuugure no uta) współ- katoliczka, pianistka i woluntariuszka Yukiko czesnego japońskiego kompozytora Hikaru Wakasugi, należąca do kościoła w Matsubara, Hayashi. Wykonała je młoda artystka Shigeyo w tokijskiej dzielnicy Setagaya. Shimada. Oprócz części wokalnej, pianista Ke- 22 b.m. jeden z dobroczynnych koncer- ita Kosaka wykonał Sonate na fortepian G Dur tów bożonarodzeniowych odbył się w Niemiec- (Sonata für Klavier G Dur)F. J. Haydna. kim Ośrodku Kulturalnym OAG (Deutche Ge- W imieniu rodzin wspomaganych przez sellschaft für Natur -und Volkerkunde Osta- Suzuran House kwiaty artystom wręczyło kilko- siens), który mieści się niedaleko stacji Aaoy- ro dzieci i ich rodziców. Szczególnie wzruszają- ama- Itchome w centrum Tokio. Celem koncer- ce było wejście na scenę w tym celu mieszanej tu była pomoc katolickiemu Domowi Pomocy rodziny japońsko – koreańskiej z liczącym kilka Rodzinie „Suzuran House”(Dom Lili). Dom ten miesięcy niemowlęciem. Rodziny te przedstawił pomaga w wyjściu” na prosta „ rodzinom, które publiczności dyrektor Ośrodka Takashi Iguchi, znalazły się w różnego rodzaju tarapatach: al- który nawiązując do swojej wiary katolickiej w koholizm, nie zalegalizowany prawnie pobyt krótkim przemówieniu o znaczeniu Bożego Na- współmałżonka – obcokrajowca itp. Od 17 lat rodzenia i o pracy Suzuran House odmówił z funkcjonuje on w Hachiooji pod Tokio, ale od wszystkimi „Zdrowaś Mario.” o.Pawel Janociński OP

23 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii Armia Zbawienia kwestuje na rzecz ofiar kataklizmu w Azji Woluntariusze z Armii Zbawienia od kil- Obecność Armii Zbawienia na ulicach ku dni zbierają pieniądze na ofiary trzęsienia miast kojarzy się szczególnie z Bożym Naro- ziemi i fal tsunami w Azji południowo- wschod- dzeniem. "Teraz ze względu na ogrom tragedii, niej. Do późnych godzin wieczornych 31 grud- która wydarzyła się 26 grudnia japońska Armia nia zbierano datki w wyjątkowo zatłoczonych w Zbawienia dalej kontynuuje swoją działalność: ostatnim dniu roku okolicach głównego dworca wychodzi na ulice wywieszając przy tym ogło- kolejowego w Jokohamie. W przejściu do pod- szenia o nadzwyczajnych zbiorkach na rzecz ziemnych pasaży i setek sklepów pojawiło się pomocy ofiarom kataklizmu zwłaszcza w Indo- wiele grup członków organizacji. nezji , Sri Lance i Indiach" - powiedział przed- Kraje dotknięte kataklizmem znajdują stawiciel oddziału Armii Zbawienia w Jokoha- się stosunkowo blisko Japonii. Jeździ tam rok- mie. rocznie wielu turystów zwłaszcza w okolicach Makiko Takano, gospodyni domowa i Nowego Roku i tzw. Złotego Tygodnia; dłuż- matka dwojga dzieci, powiedziała KAI, że bę- szych wakacji, które przypadają w pierwszej dąc katoliczką myślała najpierw przekazać dekadzie maja. W ostatnim kataklizmie, co uzbierane dla najbardziej potrzebujących pie- najmniej 15 Japończyków straciło tam życie. niądze dla japońskiego Caritas, który również Japończycy przyzwyczajeni są do wido- uruchomił specjalne pocztowe konto w celu ku ludzi ubranych w czarne płaszcze i czapki z pomocy ofiarom w Indonezji. Jednakże ponie- czerwonymi otokami, którzy na tydzień przed waż wszystkie urzędy pocztowe zakończyły Bożym Narodzeniem zbierają w całym kraju, a wcześniej niż zwykle prace i będą otwarte do- zwłaszcza w dużych miastach, ofiary na rzecz piero 4 stycznia, zdecydowała się ona przeka- pomocy bezdomnym. Grają oni na trąbkach i zać swój dar za pośrednictwem Armii Zbawie- śpiewają kolędy oraz inne chrześcijańskie pienia. śni, co jakiś czas zachęcając przechodniów do o.Pawel Janociński OP pomocy potrzebującym.

Japonia: Były zastępca dyrektora Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej został tercjarzem dominikańskim

13 Stycznia w czasie mszy świętej i ze- tym czasie. Do przyjęcia chrztu przygotowywał brania Rodziny Dominikańskiej w klasztorze w go wybitny niemiecki jezuita Hermann Heuvers Tokio-Shibuya , do świeckiej freterni domini- (1890-1977), ówczesny rektor Uniwersytetu. kańskiej został przyjęty Hidetake Kakiha- Już jako katolik, profesor Kakihana zaintereso- na , profesor chemii i były zastępca dyrektora wał się historia chrześcijaństwa w swoim kraju. MAEN w Wiedniu. Napisał kilka oryginalnych książek związanych 84 letni profesor Kakihana, długoletni z tym tematem, m.in. ”Dziwne spotkanie Haku- profesor chemii w Tokijskim Instytucie Techno- seki Arai z Sidotti” ( Kiai Arai Hakusaku to Shi- logicznym (Tokio Institute of Technology) , wy- dotto, Kodansha, 2000),w której opisuje kontak- bitny badacz plazmy i chemii(energii) nuklear- ty H. Arai , japońskiego naukowca i polityka - nej, autor wielu prac naukowych i kandydat do doradcy ówczesnego rządu tzw. Szogunatu Nagrody Nobla w tej dziedzinie, w latach 1978- Tokugawa z włoskim jezuitą Battisata Sidotti w 1981 reprezentował swój kraj jako zastępca 1715 r , w czasach , w których wszelkie kon- dyrektora (Deputy Director General) w MAEN. takty z chrześcijanami były zabronione pod Po powrocie do Japonii przez wiele następnych groźba kary śmierci. Profesora interesują też b. lat wykładał chemie m.in. na państwowych uni- współczesne tematy, takie jak na przykład wersytetach w Nagoyii , na Okinawie oraz w „enigma japońskiego serca” (wspólna praca : katolickim Uniwersytecie Sophia w Tokio. „Nihon no Kokoro”, Kodansha 2001/2002). Jego związek z kościołem Katolickim Kontakty H. Kakihana z zakonem domi- rozpoczął się od przyjęcia chrztu w 1950 r. w nikańskim związane są w pierwszym rzędzie kościele uniwersyteckim Sophia w Tokio, na z osobista przyjaźnią z dominikaninem o. Win- fali wielkich nawróceń japońskich naukowców w centym Shigeto Oshida(zmarł w 2003 r.), jed-

24 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii nym z pionierów dialogu chrzescijansko- i zostaliśmy cudem odratowani...Później od- buddylskiego w Japonii. Sięgają one czasów wiedzałem go w jego pustelni ( Chrzescijansko- szkoły podstawowej. W wywiadzie dla KAI pro- Buddyjskim Domu Modlitwy -Soan ) w Takamori. fesor powiedział: „wielokrotnie rozmawiałem Przyjęcie mnie do Zakonu Dominikańskiego na tematy filozoficzno-teologiczne z o. Oshida uważam za wielką łaskę, bo mogę teraz dołą- w czasie wspólnych wypraw w japońskie Alpy. czyć do Rodziny, w której jest bardzo wielu Nie zawsze były one bezpieczne, bo raz na- świętych wet zdarzyło się,że porwała nas śnieżna lawina o.Pawel Janociński OP

Z cyklu Chryzantema i Krzyz: Dyskusje wokół miejsca i przyszłości szintoizmu w społeczeństwie

Od pewnego czasu toczy się w Japonii dziennika. Podkreślił, że kapłani na ogół nie dyskusja na temat narodowej religii czy raczej głoszą kazań i nie ma nabożeństw niedzielnych. filozofii tego kraju - szintoizmu. Cała seria arty- Jednocześnie szinto opiera się na sil- kułów i wywiadów, analizujących miejsce "starej nych więzach społecznych, zwłaszcza w mniej- jak Japonia" religii we współczesnym szybko szych miejscowościach. Najważniejsze uroczy- zmieniającym się społeczeństwie tego kraju, stości świątynne, czyli festiwale, odbywające ukazała się ostatnio na łamach dziennika "The się w święto Nowego Roku, przyciągają rok- Japan Times". Postawiono tam m.in. pytania: rocznie miliony uczestników. 80 000 świątyń - czy Japończyk od urodzenia jest szintoistą i czy choć nie we wszystkich rezydują kapłani - służą musi nim być? Jakie jest miejsce szintoizmu w mieszkańcom z danej miejscowości czy dzielni- powojennym zeświecczonym społeczeństwie cy jako miejsca spotkań. Dzieci często wyko- Japonii? rzystują też przedświątynne place jako miejsca W jednym z ostatnich numerów gazeta dla zabaw. "Dlatego też shintoizm jest czymś w zamieściła ciekawy wywiad z Takashizu Saito, rodzaju narodowo-społecznego fundamentu dla jednym z 21 tys. kapłanów (kannushi) tej religii, wielu Japończyków" - stwierdził Saito. pracującym w jednej ze świątyń. Jest on rzecz- Dziś jednak szintoizm odgrywa mniej- nikiem Związku Świątyń Szinto z siedzibą w szą niż kiedykolwiek wcześniej rolę w życiu Tokio. Japończyków. Według kapłana "słabną więzy w Powiedział on, że "z dziada pradziada społecznościach, które do tej pory utrzymywały należy do rodziny kapłańskiej, której korzenie świątynie", a młodzież, jeśli przychodzi na fe- sięgają jeszcze czasów feudalnych". Po ukoń- stiwale świątynne, to bynajmniej nie z pobudek czeniu uniwersytetu pracował przez jakiś czas religijnych. Co roku maleje też liczba ołtarzy w wielkiej firmie, którą jednak porzucił, gdyż domowych w japońskich rodzinach. Ludzie potrzebował czegoś bardziej duchowego. Po nadal wprawdzie tłumnie odwiedzają święte rocznych studiach nad duchowością szintoizmu miejsca tej religii, z których za najświętsze w dawnej stolicy kraju - Narze został kapłanem. uchodzi wewnętrzny dziedziniec świątyni Ise w "Podobnie jak wielu innych kannushi prefekturze Mie (w środkowej części kraju), ale zastanawiam się, czy w ogóle można nazywać widok nawet tysięcy ludzi pospiesznie przyby- szinto religią, jako że w odróżnieniu od wielkich wających codziennie do Ise i po krótkim czasie religii światowych nie mamy ani założyciela, ani opuszczających to miejsce, spiesząc do na- świętych pism w rodzaju Biblii czy Koranu" - stępnej atrakcji turystycznej, może kojarzyć się mówi Saito. Przypomina, że szintoizm zakłada raczej z wycieczkami krajoznawczymi niż z po- istnienie wielu bogów i bogiń, których liczbę bożnymi pielgrzymkami. szacuje się na ok. 8 milionów, począwszy od Zdaniem T.Saito, główną przyczyną Omikami - bogini słońca, a kończąc na Kono- tych przeobrażeń kulturowo-religijnych jest za- hana - bogini świętej góry Fudżi. "Poza tym pewne zmiana statusu cesarza w społeczeń- czcimy też naszych przodków i wraz z nimi stwie japońskim. Cesarz, którego do zakończe- składamy hołd Naturze" - dodał kapłan. nia II wojny światowej uważano za "żyjącego Kult szinto opiera się na folklorze i boga", po wojnie oznajmił publicznie, że bogiem podaniach, z których najbardziej znane są opisy nie jest. Z kolei nowa konstytucja, napisana pod pochodzenia japońskiej rodziny cesarskiej od nadzorem okupacyjnych władz amerykańskich, bogini słońca. Zwrócenie się do bogów i zara- oddzieliła wiarę od spraw państwowych i za- zem odrzucenie zła należy do podstawy na- pewniła wolność wyznawania różnych religii. szych wierzeń - tłumaczył dalej rozmówca

25 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

Pomimo tych dramatycznych zmian muszą być wyznawcami szintoizmu. "Wydaje szintoizm nadal pozostaje głęboko związany z mi się, że ktoś próbuje wykorzystać do swoich rodziną cesarską i wszystkim, co jej dotyczy. celów nawet mojego zmarłego brata" - dodał. Osobisty kapłan cesarza Akihito odprawia w W toczącej się obecnie ogólnonarodo- trzech świątyniach nieopodal Pałacu Cesar- wej debacie na temat roli Yasukuni profesor skiego różne nabożeństwa i starożytne obrzędy Akihiko Tanaka z Uniwersytetu Tokijskiego i z okazji narodzin, ślubów, pogrzebów itp. W członek rządowej komisji doradczej, uważa, że pobliżu Pałacu znajduje się świątynia Yasukuni, powinien stanąć nowy "świecki" (nie związany z w której od końca XIX w. czci się poległych w szintoizmem) pomnik ofiar wojny. Do chwili jego różnych wojnach żołnierzy. W 1978 r. uczczono powstania odradza on premierowi wizyty w tej tam kilkunastu zbrodniarzy wojennych, wśród świątyni. Z drugiej strony Tadaki Hattori ze nich premiera z czasów II wojny światowej, ge- Związku Świątyń Szintoistycznych uważa, że nerała Hideki Tojo i pięciu innych polityków i "jeśli dusza zmarłych jest czczona w pewnym wojskowych, powieszonych w 1948 r. na mocy określonym miejscu, to nie powinno się jej od- wyroku Trybunału Tokijskiego. Dla wielu ludzi, dzielać od tego miejsca". zwłaszcza mieszkańców krajów azjatyckich, W życiu niektórych młodych Japończy- które ucierpiały z rąk Japończyków przed i w ków szintoizm odgrywa nadal ważną rolę reli- czasie II wojny światowej, Yasukuni jest symbo- gijną. Akie Ishigoro i jej mąż Tadashii chodzą lem japońskiego militaryzmu. do pobliskiej świątyni, wrzucają pieniądze do Przeciwko oficjalnym wizytom szefów skarbonki, uderzają w dzwon, składają ręce i rządów japońskich w tej świątyni protestują modlą się, podobnie jak miliony innych w kraju. jednak nie tylko obcokrajowcy. Jednym z prze- Gdy Akie była w ciąży z pierwszym dzieckiem, ciwników Yasukuni jest protestant Tadashi Mi- udała się do świątyni Suitengu, aby pomodlić zuguchi, którego brat leży wśród 2,5 mln pole- się o szczęśliwy poród. "Tego rodzaju modlitwa głych i czczonych tam żołnierzy. "Razem wal- stanowi naszą tradycję. Nikt nie może udowod- czyliśmy na wojnie. Dzięki łasce Bożej ja prze- nić, że nie odegrała ona żadnej roli przy szczę- żyłem. Mój brat zginął na Tajwanie. Jako chrze- śliwym porodzie mojego dziecka. Dlatego uwa- ścijanin uważam i wierzę, że istnieje tylko jeden żam, że warto próbować się modlić" - mówi Bóg. Jak więc ktoś może uważać mojego brata szczęśliwa mama. za boga?" - pyta retorycznie Tadashi. Pyta też, o.Paweł Janociński OP czy Japończycy przez sam fakt swych narodzin

Japonia: polscy stażyści włączaj się w życie Kościoła

Coraz liczniej przybywający do Japonii gnęła mnie powszechność katolicyzmu, który stażyści z Polski czynnie włączają się w życie łączy w jedną rodzinę ludzi należących nawet miejscowego Kościoła. Położona na północ od do diametralnie odmiennych kultur" - wyznała Tokio diecezja Saitama znana jest ze swojego Kato. W jej drodze do Chrystusa duża rolę ode- międzynarodowego charakteru. Na jej terenie grał pobyt w Polce w latach 2002-2004. Dele- znajdują się liczne zakłady przemysłowe, w gowana przez Japońską Agencję ds. Współ- których pracuje wielu obcokrajowców: Brazylij- pracy Międzynarodowej (JICA) uczyła japoń- czycy i Filipińczycy, z których większość to ka- skiego w jednej ze szkół podstawowych koło tolicy. Ostatnio dołączyli do nich Polacy zatrud- Bielska -Białej i tam zetknęła się po raz pierw- nieni przez japońską firmę NSK Stearing Sys- szy z Kościołem katolickim. tems Poland. Polscy stażyści szczególnie licznie Już za kilka miesięcy będą oni pracować przybyli na mszę św. w ostatnią niedzielę 23 w nowej fabryce, filii japońskiego koncernu NSK stycznia. Mieli okazję wysłuchać kazania i sko- w Wałbrzychu i produkować tam elektryczne rzystać ze spowiedzi w ojczystym języku. układy wspomagania kierownicy. 25 polskich Ostatnio do współpracy duszpasterskiej zostali stażystów przygotowuje się do nowego zawodu tam zaproszeni przez proboszcza ks. Petoro w mieście Maebashi, gdzie NSK ma swoją Hiroshi Oka dominikanie z Polski, którzy na główną siedzibę. Do miejscowego kościoła codzień pracują w Tokio. Mszę św. odprawiono przyprowadziła ich Tomoko Kato, która z ra- częściowo w języku angielskim, gdyż licznie mienia firmy opiekuje się Polakami. W rozmo- uczestniczyli w niej Filipińczycy. Szczególnie wie z KAI powiedziała, że sama przygotowuje wzruszającą jej częścią było odśpiewanie mo- się do chrztu, który ma przyjąć w tym roku na dlitwy Ojcze nasz w trzech językach: japońskim, Wielkanoc. "Do Kościoła katolickiego przycią- angielskim i polskim.

26 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

Po mszy św. działająca przy kościele ks. Oka oraz pracujących w parafii sióstr fran- drużyna skautingu zaprosiła wszystkich na tra- ciszkanek misjonarek Maryi duże zasługi w dycyjny posiłek "omochi", składający się z przy- budowie życia parafialnego miała siostra Maria gotowanych na miejscu "bitek" i ryżowych cia- Spychalska, długoletnia misjonarka, która stek. Drugą, bliską Polakom potrawą, była zupa obecnie pełni funkcję przełożonej polskiej pro- - "butajiru" składającą się z gotowanego mięsa wincji. wieprzowego i japońskiej fasolki. W niedzielnych nabożeństwach w Mae- o.Pawel Janociński OP bashi uczestniczy wielu młodych ludzi. Według

Japonia: Abp Pittau o 20 latach spędzonych u boku Jana Pawła II O 20 latach spędzonych u boku Jana dziedzinie niezbyt znanej tutejszym wiernym - Pawła II mówił tokijskim wiernym abp Giuseppe szczególne miejsce poświęcił roli i znaczeniu Pittau, jezuita, w latach 1998-2003 sekretarz Kongregacji Nauki Wiary oraz tej, z którą naj- Kongregacji ds. Wychowania Katolickiego. Wy- więcej był związany: Kongregacji ds. Wycho- głosił on prelekcję w kościele św. Ignacego w wania Katolickiego. dzielnicy Yotsuya pt. "Świat widziany z Watyka- Prelekcja odbyła się w kościele św. nu. 20 lat u boku Ojca Świętego." Długoletni Ignacego w dzielnicy Yotsuya. Arcybiskup ma misjonarz w Japonii mówił także o roli i zada- szczególne związki z tą parafią, jedną z najno- niach tej watykańskiej Kongregacji, a także o wocześniejszych i największych w Japonii, gdyż problemach, przed którymi stoi współczesny pełniąc w 1980 r. funkcję prowincjała japoń- Kościół. skich jezuitów, osobiście współpracował nad 78-letni hierarcha zapoznał słuchaczy, w projektem i pierwszą fazą budowy tego wyjąt- oparciu o najnowsze wydania "Annuario Pontifi- kowo pięknego kompleksu sakralnego. cio" i "Annuario Statisticum Ecclesiae", z dany- Na prelekcję, oprócz licznych wiernych z mi dotyczącymi współczesnego Kościoła. Mówił innych tokijskich parafii, przybyło wielu profeso- o historycznym zwrocie Kościoła katolickiego w rów i wykładowców z pobliskiego katolickiego kierunku dialogu z innymi Kościołami chrześci- Uniwersytetu Sophia. W połowie lat 70. ubie- jańskimi, religiami i z całym światem, który zo- głego wieku arcybiskup pełnił funkcję rektora tej stał zapoczątkowany przez Sobór Watykański II. uczelni. Zwracając się zwłaszcza do nich, w Jego zdaniem, zwrot ten nabrał jeszcze innego, końcowej części prelekcji, abp Pittau wskazał nowego wymiaru podczas pontyfikatu obecne- na problemy i potrzeby uczelni katolickich w go papieża, " który już przez sam fakt bycia krajach, w których chrześcijanie stanowią tylko Polakiem wprowadził na forum świata i Kościoła niewielki procent społeczeństwa, a w niektórych całą Europę Wschodnią i jej problemy". W tym wyznawanie wiary jest formalnie zakazane (np. kontekście dużo miejsca poświęcił inicjatywom muzułmańskie kraje w północnej Afryce). Przy ekumenicznym Jana Pawła II, szczególnie w zmniejszającej się obecnie liczbie duchownych i odniesieniu do Kościołów prawosławnych, które sióstr zakonnych pracujących w tych instytu- określił jako "budowanie nowych fundamentów". cjach widzi on szczególną potrzebę wychowa- Odnosząc się do obecnego stanu zdro- nia świeckich do nowych zadań w "dobrych, wia papieża i wskazując na jego wiek, zazna- katolickich szkołach i uczelniach". Sprawami jomił słuchaczy z Kodeksem Prawa Kanonicz- tymi zajmuje się w nowej książce, nad którą nego dotyczącym tej sprawy. Wskazał przy tym obecnie pracuje. na "świadectwo papieża wobec społeczeństw, Abp Pittu nadal udziela się duszpaster- w których przybywa starszych ludzi" (Japonia sko w diecezji Yokohama. Tam też, w mieście należy tu do światowej czołówki), że także w Ofuna, niedaleko Tokio mieści się obecnie jego starości i pomimo cierpienia ludzie mogą dalej rezydencja. służyć swoim społecznościom. o.Pawel Janociński OP Mówiąc o działalności kongregacji waty- kańskich i ich międzynarodowym charakterze -

27 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

Japonia: katolików-obcokrajowców jest więcej niż katolików-Japończyków dzialność za ich przyjęcie w miejscowym Ko- Po raz pierwszy w historii Kościoła w ściele. Japonii liczba katolików-obcokrajowców prze- Zamieszczone w biuletynie wykazy kroczyła liczbę rodzimych wiernych. Informuje o stwierdzają, że w diecezjach położonych w centym rozesłany do wszystkich parafii w tym kraju trum kraju, gdzie znajdują się wielkie zakłady biuletyn Komisji Episkopatu ds. Migrantów i przemysłowe, do których licznie napływają pra- Uchodźców. Wynika z niego, że na początku cownicy zagraniczni, liczba katolików- 2005 r. żyje w Japonii niespełna 530 tys. katoli- obcokrajowców znacznie przekracza liczbę ków-cudzoziemców, co stanowi 54 proc. człon- miejscowych; najwięcej jest ich w diecezjach ków miejscowego Kościoła, podczas gdy katoli- Saitama i Nagoya - po 81 proc. ogółu wiernych ków-Japończyków jest 450 tys., czyli 46 proc. oraz w Jokohamie i Kioto - po 69 proc. W die- Biuletyn, redagowany przez bp. Marcel- cezjach Sendai, Tokio, Osaka, Hiroszima i Ta- lino Daiji Taniego, sekretarza Komisji i ordyna- kamatsu wskaźnik ten zbliża się prawie do 50 riusza diecezji Saitama, w której jest najwięcej proc. obcokrajowców, wskazuje na potrzebę budo- Najmniej katolików cudzoziemskich żyje wania nowego wzorca Kościoła w Japonii, opar- na południowych wyspach Kiusiu (w tradycyj- tego na współpracy z napływającymi coraz licznym centrum Kościoła katolickiego - w Nagasa- niej do Japonii obcokrajowcami z krajów trady- ki jest ich tylko 2 proc.) i na Okinawie (23 proc.), cyjnie katolickich (zwłaszcza z Brazylii i Filipin). a także w północnej diecezji Hokkaido - 12 proc. Podkreśla też związaną z tym wielką odpowie- o. Paweł Janocinski OP

Japonia Zmarł twórca katedry katolickiej w Tokio W piątek 25 marca odbył się w katedrze skiego Renesansu, a szczególnie rzeźbiarz i katolickiej pod wezwaniem Najświętszej Marii malarz Michał Anioł oraz niemiecko- Panny w dzielnicy Tokio - Mejiro pogrzeb świa- amerykański architekt Walter Gropius (1883- towej sławy japońskiego architekta Kenzo Tan- 1969)". Dzieła Tangego cieszyły się uznaniem ge. Uczestniczyła w nim jego żona, która jest zwłaszcza w Azji i Europie. Znajdują się one katoliczką. Był on m.in. twórcą tej świątyni. obecnie w ponad 20 krajach, m.in. Międzynaro- Zmarł w Tokio 22 bm. dowy Port Lotniczy w Kuwejcie, Narodowy Pa- Urodzony w 1913 r. przyszły architekt łac Królewski w Arabii Saudyjskiej oraz UOB zasłynął po raz pierwszy po wojnie jako twórca Plaza w Singapurze. W 1987 r. został laurea- Parku Pokoju w Hiroszimie, upamiętniającego tem nagrody im. Pritzkera - najwyższego wy- wybuch bomby atomowej w tym mieście w różnienia przyznawanego na świecie architek- sierpniu 1945 r. Później zaprojektował m.in. tom. Narodowy Kompleks Gimnastyczny, wykorzy- Wybudowana w 1964 r., w miejsce sta- stywany w czasie igrzysk olimpijskich w stolicy rej, zburzonej w czasie wojny, katedra katolicka Japonii w 1964 r. Tokio zawdzięcza mu także w Tokio swoją nowoczesną sylwetką nadaje monumentalne nowoczesne wieżowce Zarządu miastu swoistego akcentu. Jest potężną żelbe- Miejskiego w Shinjuku oraz futurystyczną syl- tonową konstrukcją łupinową o powierzchni wetkę gmachu prywatnej Telewizji FUJI. Znaj- 3650 m kw. i wysokości 39,42 m. Obok świątyni duje się ona w odebranej morzu, najnowszej znajduje się strzelista (wysokość 61,68 m) wie- dzielnicy stołecznej - Odaiba. ża z dzwonami. Wybudowanie tak wielkich Oryginalny styl budowli K. Tange łączył obiektów było możliwe dzięki pomocy katolików w sobie skromność z elegancją oraz dwie od- niemieckich, a szczególnie archidiecezji z Kolo- mienne tradycje: zachodnią i japońską. Według nii. Stamtąd też pochodzą 4 dzwony katedralne. samego twórcy, szczególnie inspirowali go "szwajcarski architekt Le Corbusier, twórcy wło- o. Paweł Janocinski OP

28 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

04.04.2005 Dziękujemy Ci Ojcze Święty

Odszedłeś od nas szybko, dla wielu dość Drogi Ojcze, już teraz widać owoce Two- niespodziewanie. Gdy wczoraj (3 kwietnia) rano jego życia i Twojego nauczania o poszanowa- dzieliłem się tą smutną wiadomością z wierny- niu godności ludzkiego życia i o potrzebie mi w Yokohamie , którzy skupiali się w domu zwrócenia się ku „cywilizacji życia”, a odwróce- rekolekcyjnym i z tej racji nie mieli dostępu do nia się od „cywilizacji śmierci” , która wyraża się mediów, na twarzach wielu z nich pojawił się m. n. przez prowadzenie wojen. Twoje pokojo- ból i łzy. Łzy świadczyły o tym, że odszedł ktoś we wysiłki znalazły wielkie uznanie także i w naprawdę kochany. naszej przybranej ojczyźnie –Japonii. Widać to Ale można było przewidzieć datę Twojego w tutejszych pierwszych komentarzach me- odejścia , bo odszedłeś od nas jak wielu świę- dialnych , m.in. w wiadomosciach NHK i artyku- tych przedtem, w wielkim stylu i z akuratno- le wstępnym gazety „Asahi Shinbun”. Raz ścią właściwą Bożej Opatrzności. Często się jeszcze Japonia przypomina światu Twój „Apel bowiem zdarza, że święci odchodzą z tego o Pokój „wygłoszony w Parku Pokoju, w Hiros- świata w dni przez nich najbardziej umiłowane. himie 25 lutego 1981 r. w okresie wielkiego W Twoim wypadku była to wigilia święta Miło- napięcia politycznego pomiędzy USA i d. ZSRR sierdzia Bożego, obchodzonego przez Kościół i groźby ostrej konfrontacji, w której mogło na- w 2 niedziele Wielkanocy. O ustanowienie tego wet dojść do użycia broni atomowej. Powiedzia- święta szczególnie zabiegałeś, bo wiedziałeś, iż łeś wówczas nam m.in. słynne słowa pamiętane „nie znajdzie ludzkość ukojenia, dopóki się nie tu do dziś i często cytowane, że „wojna jest zwróci do Mego Miłosierdzia.” (z obja- hańbą człowieka i ludzkości”. Do tej wojny wień świętej siostry Faustyny Kowalskiej ). dzięki Bogu wówczas nie doszło. W naszym W obecnym bólu i smutku nie zapomi- kraju zaś toczył się już proces - ruch Solidarno- najmy o naszym Mistrzu , który gdy odchodził z ści, którego Ty byłeś wielkim inicjatorem i na- tego świata powiedział uczniom „Jeszcze chwi- uczycielem. la a nie będziecie mnie oglądać...Wy będziecie Teraz żyjemy w innym świecie: nasza Oj- się smucić ale smutek wasz zamieni się w ra- czyzna –Polska stała się wolnym, suwerennym dość. Kobieta, gdy rodzi, doznaje smutku, bo krajem. Dużo jest w niej biedy, to prawda, ale przyszła jej godzina. Gdy jednak urodzi się zostały nam dane bezcenne –duchowe skarby; dziecię nie pamięta o bólu z powodu radości, że Twoja troska i modlitwa za ten umiłowany przez człowiek narodził się na świat . Także i wy teraz Ciebie kraj, a także za umiłowany przez Ciebie doznajecie smutku. Znowu jednak was zobaczę świat. Dziękujemy Ci wielkiej klasy nasz rodaku, i rozraduje się serce wasze, a radości waszej miłośniku wszystkich ludzi – Ojcze Święty... nikt wam nie zdoła odebrać.”(Jan 16:16-22) o.Pawel Janociński OP

Japonia: kard. Shirayanagi ma nadzieję, że nowy papież będzie jak Jan Paweł II

Japoński kardynał Petoro Seiichi Shi- wybierania przyszłego papieża przez kolegium rayanagi z Tokio powiedział, że w wyborach kardynałów. nowego papieża poprze kandydata, który bę- Odnosząc się do następcy Jana Pawła II dzie kontynuował kurs Jana Pawła II. stwierdził: "Chcę poprzeć kogoś, kto będzie Jedna z największych japońskich agen- kontynuował kurs zapoczątkowany przez Jana cji prasowych KYODO zamieściła wywiad z Pawła II, kto wnikliwie obserwował współczesny kard. Petoro Seiichi Shirayanagi z Tokio, który świat i wielce przyczynił się do jego rozwoju." weźmie udział w Konklawe. W artykule opubli- Odpowiadając na pytanie, kto mógłby zostać kowanym przez dzienniki Asahi Shinbun oraz przyszłym papieżem, kardynał przytoczył znane anglojęzyczny The Japan Times, 76-letni kar- powiedzenie, że "nigdy nie było takiego wypad- dynał tłumaczy słabo zorientowanemu w tej ku, aby ktoś uważany za mocnego kandydata sprawie społeczeństwu japońskiemu zasady został wybrany na papieża".

29 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

Omawiając zasługi Jana Pawła II, ja- przeciwnymi stronami w sytuacjach konflikto- poński hierarcha powiedział: "Urodzony w Pol- wych, na przykład przed wybuchem wojny w sce Papież doświadczył, co to znaczy ograni- Iraku". czanie wolności i swobód wyznawania religii Omawiając stosunek Jana Pawła II do przez nazistowskich najeźdźców, a następnie Japonii i Japończyków, tokijski kardynał powie- przez system socjalistyczny. Dlatego też dążył dział: "Papież ciągle miał nadzieję, nasz kraj do tego, aby ludzie na całym świecie żyli godnie, stanie się wzorem głoszenia chrześcijaństwa w po ludzku. Jan Paweł II kontaktował się ze śro- społeczeństwie gospodarczo wysoko rozwinię- dowiskami o bardzo odmiennych poglądach i tym i o wysokich standardach kulturowych, w stylu życia, przyznając się przy tym w imieniu którym mieszkańcy w przeważającej większości Kościoła do błędów popełnionych w przeszłości. nie są chrześcijanami".. Głosił także konieczność dialogu pomiędzy o.Pawel Janociński OP

8 kwietnia 2005 Tokio: następca tronu uczestniczył we Mszy św. w intencji Jana Pawła II

Japoński książę - następca tronu Naru- Po Mszy św., zgodnie z japońskim zwy- hito wziął dziś udział w uroczystej Mszy św. czajem, poczynając od Księcia Naruhito, wszy- dziękczynnej za pontyfikat Jana Pawła II, która scy uczestnicy kładli białe goździki przed ude- odbyła się w wypełnionym szczelnie wielkim korowaną dwiema biało-czerwonymi wstęgami budynku nowoczesnej katedry tokijskiej. fotografią uśmiechniętego Papieża i w modli- We Mszy św., którą celebrował abp. Pe- tewnej ciszy oddawali cześć zmarłemu. Także toro Takeo Okada wraz z japońskimi biskupami zgodnie z miejscowym zwyczajem dwa wielkie i około setki kapłanami wzięli udział także bukiety białych lilii przysłali premier Junichiro przedstawiciele japońskiego rządu i liczni am- Koizumi oraz minister Spraw Zagranicznych basadorowie oraz ich rodziny. W kazaniu wy- Nobutaka Machimura. Relację z tej uroczysto- głoszonym także po angielsku abp. Okada na- ści (w ramach transmitowanej na żywo Mszy z wiązał m.in. do ewangelicznego wezwania z Watykanu) zamieściła ogólnojapońska pań- Kazania na Górze o "czyniących Pokój", które stwowa sieć telewizyjna NHK. odniósł do trwającej ponad 26 lat posługi Jana o.Pawel Janocinski Pawła II.

10 kwietnia 2005 Chiny: Tysiące ludzi na Mszy za Jana Pawła II w Szanghaju Tysiące ludzi, w tym wielu młodych, chińskich władz, które nie wydały pozwolenia uczestniczyło w sobotę w Szanghaju dwóch na wizytę Ojca świętego. Odnosząc się do po- Mszach św. za Jana Pawła II. Wierni zebrali się działu chińskiego Kościoła, podkreślał, że Pa- w kościele św. Piotra i w katedrze św. Ignacego, pież zawsze pragnął, aby Kościół ten był zjed- ignorując w ten sposób oficjalne stanowisko noczony, a nie rozbity. władz w tej sprawie. W czasie Mszy w katedrze św. Ignacego Msze Święte odbyły się najpierw rano w przed ołtarzem umieszczono symboliczną mniejszym kościele św. Piotra, a następnie w trumnę oraz fotografię Papieża otoczoną wiel- katedrze pod wezwaniem św. Ignacego. Tej kim krzyżem ułożonym z białych kwiatów. Na drugiej przewodniczył bp. Aloysius Jin Luxian. zakończenie Mszy celebrowanej po chińsku i - Nasz Papież kochał Chiny i chiński po łacinie, uczestnicy zgodnie z chińskim oby- Kościół. Pragnął przybyć do nas, ale z wielu czajem trzy razy głęboko ukłonili się na znak przyczyn okazało się to niemożliwe. Żałowali- wielkiego szacunku dla osoby zmarłej. Obie śmy tego i my i Papież - mówił w homilii bp Jin Eucharystie były sprawowane pod kontrolą kil- Luxian. Ja zauważył wielkim, niezrealizowanym kudziesięciu policjantów. marzeniem Papieża było odwiedzić Chiny. Władze Chin zignorowały pogrzeb Jana Główną przyczyną tych trudności była decyzja Pawła II, i nie wysłały do Watykanu żadnego

30 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii przedstawiciela. Był to też protest przeciw Chinach. Komentarz agencji AP stwierdza jed- udzieleniu zgody przez Włochy i Watykan na nak, że "śmierć papieża połączyła chińskich przyjazd prezydenta Tajwanu Chen Shui- katolików w bólu i przynajmniej czasowo bian. zmniejszyła napięcie wynikające z podziału na W piątek państwowa agencja prasowa dwie odmienne organizacje. Przyniosła ona Xinhua oraz Chińska Telewizja Centralna (Chi- także wszystkim nadzieje, ze władze w Pekinie na Central's Television) w dzienniku wieczor- mogą złagodzić politykę odrzucania wszelkich nym jedynie w dwu zdaniowym komunikacie kontaktów miedzy chińskimi katolikami a Rzy- podały ,że "odbył się pogrzeb Papieża". mem." Relacja na żywo CNN z tego wydarze- o.Pawel Janocinski nia nie została dopuszczona do transmisji w

Japoński noblista –astrofizyk wygłosił wykład w kościele katolickim

Masatoshi Koshiba, fizyk, który zajmuje czym jest wszechświat i jego początki. Trzeba się promieniowaniem kosmicznym i który w jednak pamiętać,ze wielkie przedsięwzięcia 2002 r. otrzymał Nagrodę Nobla za pionierskie możliwe są tylko przy współpracy bardzo wielu badania w tej dziedzinie, 13 kwietnia b.r. wy- ludzi.” Aby zbudować w 1996 r. tzw. Superde- głosił wykład popularno-naukowy w kościele św. tektor w Kamioka zwrócił się on do wszystkich Ignacego w Tokio. W wykładzie, na który przy- swoich rodaków” nawet dzieci i staruszków „ o szło kilka tysięcy, zwłaszcza studentów i mło- pomoc i zainicjował kampanię „jeden jen na dych pracowników naukowych z pobliskiego Kamioka”. Dzięki poparciu całego narodu ( włą- Uniwersytetu Katolickiego Sophia, opowiadał o czyła się tu nawet rodzina cesarska,co nadało swojej naukowej drodze do odkrycia tzw. „Neu- sprawie wiele rozgłosu,) możliwe było zebranie trin” ( elementarnych cząstek, które nie maja olbrzymich funduszy przekraczających znacze- masy ani ładunku elektrycznego). Cząstki te nie jakiekolwiek dotacje z Ministerstwa Oświaty badane są w potężnym detektorze, zbiorniku i innych agencji rządowych. A działający do tej mieszczącym 3000 ton krystalicznie czystej pory wspólnie z Amerykanami (tam skończył wody: przychodzący z kosmosu neutrin wywo- wyższe studia i był m.in. Dyrektorem Laborato- łuje tam święcące smugi, rejestrowane przez rium Fizyki Dużych Energii i Promieniowania fotopowielacze. Mieści się on w starej kopalni, Kosmicznego przy Uniwersytecie Chicago) 1000 m. pod powierzchnią ziemi w miejscowo- Koshiba,który obecnie jest profesorem na Uni- ści Kamioka, w prefekturze Gifu w centralnej wersytecie Tokijskim, mógł rozpocząć oryginal- Japonii. Stąd też bierze się nazwa całego pro- ne badania w tej dziedzinie w swojej ojczyźnie. jektu KAMIOKANDE (Kamioka Nucleon Decay Wywiad z M. Koshiba opublikował tak- Experiment). że ostatni numer japońskiego miesięcznika Ży- W wykładzie, w którym 78 letni profe- cie Katolickie (Katorikku Seikatsu), wydawane- sor w sposób stosunkowo przystępny przed- go przez Siostry paulistki, który został poświe- stawił słuchaczom swoje badania, powiedział cony postaci i dziełu Jana Pawła II m.in. „warto zrealizować, to, co się uważa za słuszne, potrzebę dla całej ludzkości, np. badać o.Paweł Janociński OP

Mikronezja: czy zostaną wyjaśnione okoliczności zabójstwa katolików w 1944 r.?

Być może niebawem zostaną wyjaśnio- katolickiej, zamordowanych 18 września 1944 r. ne okoliczności śmierci i miejsce pochówku przez Japończyków na wyspie Palau. Nadzieje sześciu jezuitów oraz czteroosobowej rodziny takie wzbudził w rozmowie z francuską agencją

31 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii prasową AFP amerykański jezuita o. Tom Spla- cono do wspólnej mogiły na brzegu rzeki. Do tej in, wykładowca antropologii kulturowej na Pa- pory nie natrafiono na jej ślad. pieskim Uniwersytecie Gregorianum w Rzymie. O. Splain następująco uzasadnia po- Zapowiedział on, że "pomoc w odnale- trzebę znalezienia miejsca zbrodni i wybudo- zieniu miejsca zbrodni zadeklarowała ostatnio wania tam pomnika: "Byłby to pomnik tysięcy wspierana przez marynarkę wojenną Stanów nieznanych męczenników. Znamy sprawę za- Zjednoczonych organizacja BentProp Project bójstwa arcybiskupa Oscara Romero, sześciu (powołana do szukania szczątków amerykań- jezuitów i ich pomocników, czterech amerykań- skich lotników poległych na Zachodnich Karoli- skich sióstr w Salwadorze. Ale jest to tylko nach na Pacyfiku w czasie walk z Japończyka- wierzchołek góry lodowej. Jezuici w Palau, mi)". Ma ona dostęp do ówczesnych dokumen- przez długie lata zapomniani, obecnie mogą tów i map wojskowych oraz do zapisów z prze- zostać uznani przez Kościół za męczenników" - słuchań Japończyków oskarżonych o zbrodnie powiedział amerykański jezuita. wojenne. Misjonarze jezuiccy: 4 księży (wśród Sześciu jezuitów i rodzina czworga kato- nich Bernardo de la Espriela - wnuk prezydenta lików klęczeli przed głębokim rowem, czekając Kolumbii i 2 braci zakonnych) przybyli do Palau na egzekucję, w jednym z najbardziej odległych i na pobliską wyspę Yap w 1921 r. z Hiszpanii. zakątków na świecie: na wyspie Palau, będącej Ich praca misyjna: głoszenie Ewangelii na licz- obecnie niepodległą republiką, a która wcze- nych wyspach i atolach, sprawiła, że większość śniej stanowiła część amerykańskiego teryto- tamtejszych mieszkańców uważa się dziś za rium powierniczego w Mikronzeji, przed wojną katolików. Nie wiadomo, dlaczego Japończycy zaś podlegała jurysdykcji Tokio. Zabójstwa do- postanowili ich zamordować. Sam Miyazaki puścił się oddział Japońskiej Armii Cesarskiej zabrał tę tajemnicę ze sobą do grobu w 1947 r., pod dowództwem płk. Aritsume Miyazakiego. gdy zażył cyjanek potasu w więzieniu, oskarżo- Zasłynął on już wcześniej z okrucieństwa, np. w ny o zbrodnie wojenne. Paradoksalnie, jezuitów 1937 r. przyczynił się do rzezi tysięcy miesz- do Palau zaprosili sami Japończycy w celu "nie- kańców Nankinu w Chinach, a kilka dni przed sienia misji cywilizacyjnej i wyzwolenia tubylców zamordowaniem katolików rozkazał zabić jeń- z przesadów i władzy czarowników". ców z załogi amerykańskiego bombowca B-24, W 1947 r. na prośbę ówczesnego arcy- który musiał lądować w pobliżu. Miyazaki, ze biskupa Nowego Jorku kard. Francisa Spellma- względu na szybkie postępy wojsk amerykań- na, działalność duszpasterską w Mikronezji skich w tym rejonie, zarządził zatarcie wszyst- podjęli jezuici amerykańscy z prowincji nowo- kich śladów zbrodni. Ciała ofiar spalono i wrzu- jorskiej. o.Paweł Janociński OP

Chiny: pandę wielką odkrył katolicki misjonarz w XIX w.

Biało-czarna panda wielka została od- łudniowy wschód od Pekinu), jako pierwszy kryta i zaprezentowana w XIX w. przez katolic- zainteresował się tymi niezwykłymi zwierzętami kiego misjonarza i zoologa, o. Armanda Davida. i napisał na ich temat szereg pionierskich arty- Zwierzę uznawane jest za jeden z symboli kułów. współczesnych Chin. Obecnie w Hongkongu Reżyserem filmu jest zamieszkały w Pe- powstaje film pt. "Kraj Pandy" realizowany kinie Wong Tin-shing. W rozmowie z agencją przez Katolickie Diecezjalne Centrum Audiowi- Ucan powiedział, że pierwszy raz słyszał o sta- zualne. rym kościele w prowincji Syczuan, gdzie pra- Realizatorzy filmu postawili sobie za cel cował o. David, od ludzi, z którymi rozmawiał zaprezentowanie Chińczykom stosunkowo ma- przy realizacji filmu o problemach Kościoła ka- ło znanej wśród nich postaci francuskiego mi- tolickiego w Tybecie. "Wielu z nich, zwłaszcza sjonarza ze zgromadzenia lazarystów. ludzi starszych, którzy pamiętali jeszcze czasy O. Armand David (1826-1900) pracujący przed powstaniem Chińskiej Republiki Ludowej, od 1869 r. w parafii Denguchigou, niedaleko wspaniałomyślnie pomogło mi w opracowaniu Baoxing, w prowincji Syczuan (1700 km na po- tego tematu" - powiedział reżyser.

32 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

Wtedy ks. Yang Mankang , który obec- tereny chińskiej prowincji Seszuan oraz na nie pracuje w liczącym 166 lat kościele w wschodnich obrzeżach Wyżyny Tybetańskiej. Dengchigou, niedaleko Parku Narodowego Te niezwykłe zwierzęta są upamiętnione na Fengtongzhai, powiedział mu, że przy świątyni wielu symbolach związanych ze współczesnymi znajduje się małe muzeum upamiętniające po- Chinami, m.in. widnieją na pamiątkowych mo- stać o. Armanda Davida oraz jego badania nad netach. tym osobliwym gatunkiem zwierząt. "Mamy na- Pandy są kochane przez miliony ludzi, dzieję, że obecność pand, których pięć sztuk zwłaszcza przez dzieci. Na przykład w Tokio, w można zaobserwować na pobliskich wzgórzach, Ogrodzie Zoologicznym w Ueno, zwierzęta te wpłynie także na większe zainteresowanie się są największą atrakcją, przyciągającą rzesze świątynią, której czwarty w historii proboszcz, o. najmłodszych Japończyków. Są one podarun- Armand, tak się nimi zajmował" - powiedział ks. kami chińskich polityków z racji składanych Mankang. przez nich oficjalnych wizyt w "kraju kwitnącej Obecnie panda wielka (Ailuropoda me- wiśni". lanoleuca), drapieżny ssak z rodziny niedźwie- O.Pawel Janociński OP / Hong-Kong'u dziowatych zamieszkuje wyłącznie górzyste

Indie: Chrześcijanie w stanie Sikkim czują się bezpiecznie Wierni Kościoła katolickiego w indyjskim w szkołach średnich. Niektóre ze szkół zostały stanie Sikkim na północy Indii, który graniczy z nawet powierzone zarządzaniu kościelnemu. Chinami, Nepalem i Butanem czują się bez- Kościół rozwija się. Obecnie mamy tu 13 parafii, piecznie. Tymczasem w niektórych stanach 14 klasztorów, 16 szkół i innych instytucji indyjskich wciąż dochodzi do prześladowania oświatowych. W diecezji pracuje 30 księży die- chrześcijan przez ekstremistów hinduistycz- cezjalnych i zakonnych oraz 40 zakonnic. Sta- nych. ramy się wychować teraz jak najwięcej świec- W stanie Sikkim relacje międzyreligijne kich katechetów" - powiedział ks. Baretto. układają się bardzo dobrze. "Chrześcijanom nie Wśród innych przyczyn, które wpływają zagraża teraz żadne niebezpieczeństwo ze na pokojową atmosferę wśród wyznawców róż- strony religijnych ekstremistów" - powiedziała nych religii i rozwój samego Kościoła katolickie- agencji UCAN siostra Maria Surekha. S. Maria, go w Sikkim wymieniana jest głęboko zakorze- karmelitanka jest nauczycielką w szkole w Pa- niona wśród mieszkańców buddyjska nauka kyong, miejscowości położnej na południe od "Ahimsa" (nie używanie przemocy w rozwiązy- Gangtok, stolicy stanu. waniu konfliktów) a także stosunkowo wysoki Prowadząc działalność misyjną czujemy poziom życia. się tu wszędzie bezpiecznie. Ludzie są dla nas W stanie Sikkim, indyjskim stanie o po- dobrzy" - powiedziała s. Surekha. Podobnego wierzchni 7096 km.kw., żyje 550tys. ludzi, w zdania jest ks. Felix Baretto, wikariusz biskupi dużej części pochodzących z Nepalu. Najwięcej diecezji Darjeeling obejmującej swym obszarem jest hinduistów (61 proc.) i buddystów (28 proc.). stan Sikkim. Stosunki z miejscowymi władzami Wszystkich chrześcijan jest ok. 6.5 proc., a określił on jako "wyjątkowo dobre". wśród nich ponad 5,5 tys. katolików. "Władze zapraszają zgromadzenia za- o.Pawel Janociński OP / Gangto konne, aby prowadziły nauczenie angielskiego

Japonia: Buddyjsko-chrześcijańskie spotkanie "Wymiana Duchowa"

W buddyjskim klasztorze Sogen-ji w buddyjsko-chrześcijańskie z cyklu "Wymiana Okayamie, w zachodniej części japońskiej wy- Duchowa". Ze strony katolickiej bierze w nim spy Honsiu rozpoczęło się dzisiaj spotkanie udział dziewięcioro duchownych oraz sióstr

33 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii zakonnych: pięcioro z klasztorów należących dłuższe, trwające, co najmniej rok, oraz krótsze, do trzech rożnych kongregacji benedyktyńskich trwające kilka tygodni. położonych we Francji i Anglii, dwoje trapistów Uczestnicy "Wymiany Duchowej" w z Norwegii i Holandii oraz dwóch dominikanów klasztorze Sogen-ji zapoznają się z medytacją z Francji i USA. Ze strony buddyjskiej spotkaniu "zazen" (dosłownie siedzenie i medytowanie, przewodniczą kapłani: Taizan Maezumi oraz które dotyczy sfery psychiczno-duchowej) oraz Shodo Harada. słuchać odmawianych tekstów buddyjskich sur. W czasie spotkania, które potrwa do 28 Aby zapoznać się także z drugą tradycją Zen- b.m. uczestnicy zaznajomią się z duchowością Soto, w dniach 20-23 b.m. uczestnicy udadzą buddyzmu Zen, medytacją buddyjskich mni- się do dwóch znanych, związanych z nią klasz- chów w Okayama, a także z duchowością in- torów: Eihei-ji w prefekturze Fukui, w centralnej nych klasztorów. części Honsiu oraz Zuijo-ji, który znajduje się Buddyjski klasztor Sogen-ji należy do na wyspie Sikoku. jednego z dwóch wielkich odłamów buddyzmu Jeden z uczestników spotkania, domini- Zen - Rinzai. Jego nazwa pochodzi od założy- kanin o. Scott Steinkerchner z Chicago w USA, ciela, żyjącego w Chinach w IX w. Linji Yixuan, powiedział mi, że "będąc zaangażowany w pro- który znany jest w Japonii pod nazwiskiem Rin- blemy związane z chrześcijańskim pojęciem zai Gen gen. Nauczał on, że w czasie medytacji sprawiedliwości i pokoju, nie tylko teoretycznie, mają miejsce "niespodziewane olśnienia" w uważam, że w spotkaniu z inną tradycją religij- odróżnieniu od "stopniowego oświecenia", któ- ną można otrzymać świeże inspiracje dotyczą- rego naucza z kolei drugi wielki odłam buddy- ce spraw wspólnych dla całej rodziny ludzkiej. zmu Zen - Soto. W jakimś sensie, w dialogu z innymi religiami, Do tradycji Rinzai należy zapraszanie leży przyszłość teologii. Do Okayama jadę nie świeckich do wspólnej medytacji z mnichami jako nauczyciel, ale jako uczeń" - powiedział o. oraz swobodne rozmowy i dyskusje dotyczące Steinkerchner, który z ramienia zakonu domini- medytacji pomiędzy jej nauczycielem i studen- kańskiego od kilku lat monitoruje działalność tami. W związku z tą tradycją klasztor w Okay- ONZ w kontekście sprawiedliwości i pokoju. amie organizuje sesje medytacji dla świeckich: o.Pawel Janociński OP

Japonia: S. Helen Prejean krytykuje zasady orzekania wyroków śmierci

Siostra Helen Preajen, autorka słynnej niejasnymi przepisami w kodeksach karnych książki pt. "Dead man walking" (Chodzący trup) decyduje o wydaniu i wykonaniu wyroku na poddała krytyce zasady orzekania wyroków domniemanym zbrodniarzu". Zwróciła uwagę, śmierci. Uważa ona, że "zasady na podstawie, że w USA, gdy ofiarą zbrodni jest biały człowiek których orzeka się i wydaje wyroki śmierci w to na 10 przypadków zasądzenia kar śmierci 8 Japonii i w USA nie są jasne i wzbudzają dużo wyroków zostaje wykonanych. Gdy ofiarą nie wątpliwości". Amerykańska zakonnica na za- jest biały, proporcje wyraźnie się zmieniają. kończenie tygodniowego pobytu w Japonii Zauważyła podobny problem w Japonii i zapy- udzieliła wywiadu dziennikowi "The Japan Ti- tała retorycznie: gdyby np. w Tokio ktoś doko- mes". nał zabójstwa trzech bezdomnych, czy wywoła- S. Preajen, która jest także autorką sce- łoby to takie same emocje, jak zabójstwa za- nariusza filmu nakręconego na podstawie jej możnych ludzi?" książki, wyświetlanego w Polsce pod tytułem S. Prejean jest zaniepokojona rosnącym "Przed egzekucją" powiedziała, że "pomimo poparciem Japończyków dla utrzymania kary tego, że już 120 krajów na całym świecie wy- śmierci, na co wskazują ostatnie badania opinii kluczyło lub wstrzymało wykonywanie wyroków publicznej. Zapewne ma to związek z toczącym śmierci, wśród wysoko postawionych gospo- się tu jeszcze i dochodzącym do finału długim darczo krajów demokratycznych tylko USA i procesem członków zbrodniczej sekty Aum Japonia dalej je utrzymują". Shinrikyo (Najwyższa Prawda) oraz procesie Jej zdaniem w obu krajach często "sta- sprawcy masakry wśród dzieci szkolnych. "Kie- tus społeczny ofiary zbrodni w połączeniu z dy ludzie są przestraszeni to pragną sięgać po

34 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii najcięższe kary, aby w ten sposób eliminować sympozjum Japońskiej Federacji Adwokatów wynaturzenia społeczne. W wydawaniu wyro- poświeconemu karze śmierci Okunishi oświad- ków śmierci zdarzają się jednak pomyłki" - po- czył: "Nie jestem winny. Przez ostatnie 33 lata, wiedziała zakonnica. wiedząc że kiedykolwiek może zostać wykona- S. Prejean wskazała na fakt, japońskie sądow- ny na mnie wyrok śmierci przeżywam każdego nictwo prawie nigdy nie zwalnia zasądzonych dnia piekło. Wieczorem, gdy kładę się spać to na karę śmierci, pomimo ich odwołań do wyż- mam nadzieję, że będzie to już ostatnia noc w szych instancji. W tej kwestii USA i Japonia moim życiu i wreszcie będę miał spokój". Jego wiele się różnią. Od 1977 r., kiedy to w USA adwokat podkreślił, że może zostać pozbawio- przywrócono na nowo karę śmierci, 119 skazany życia niewinny człowiek. nych na nią uniewinniono. W Japonii, w ciągu W sympozjum, które odbyło się 28 maja ostatnich 30 lat uniewinniono tylko 4 więźniów br. w Tokio, na które zaproszono s. Prejean, czekających na egzekucję. wzięli udział także przedstawiciele środowisk Jednym z czekających na uniewinnienie akademickich i organizacji religijnych. jest Masaru Okunishi, skazany na karę śmierci w 1972 r. za otrucie kilku osób. W oświadczeniu o.Pawel Janociński OP odczytanym przez swojego adwokata podczas

2005.06.13 Japonia: porwana dziewczyna uratowana "dzięki mszy"

"Uratowana dzięki mszy" - pod takim ty- na msze zaglądają do nas nowi, nieznani ludzie, tułem "Asahi Shinbun", jeden z największych w więc w pierwszej chwili nie zwróciłem na nią Japonii dzienników, opisał historię porwania uwagi" - powiedział ks. David Padernos, ame- nastolatki. Artykuł powstał na kanwie toczącego rykański misjonarz i proboszcz parafii w Kisara- się obecnie w Tokio procesu wytoczonego 24- zu. "Jednakże po Mszy św. dziewczynka cały letniemu Yasuyoshi Kobayashi z Sapporo za czas klęczała przy figurze Matki Boskiej. Gdy porwanie, fizyczne znęcanie się i 3 miesięczne podszedłem do niej, powiedziała: «Proszę księ- przetrzymywanie siłą nieletniej. Dziewczynie, dza, proszę o pomoc». Na jej szyi widać było której udało się uciec z miejsca uwięzienia, rany po zakładanej wcześniej obroży dla psów. pierwszej pomocy udzielili wierni zgromadzeni W kościele było jeszcze kilka osób. Dzięki ich w katolickiej świątyni na niedzielnej Mszy św. ciepłym słowom otworzyła się i zaczęła opo- Porywacz przetrzymywał porwaną w wiadać swoją historię. Do kościoła zaglądnęła różnych miejscach. W marcu ub. r. przewiózł ją słysząc śpiewane pieśni mszalne" - opowiada do mieszkania w Tokio, z którego udało jej się 60-letni ks. Padrons dodając, że jego zdaniem zbiec. Wsiadła do pociągu i udała się do odda- dziewczynka szła w kierunku morza z zamia- lonej o 60 km na południe od Tokio miejscowo- rem popełnienia samobójstwa. ści Kizarazu. Nastolatka bała zgłosić się policję, Wierni z Kisarazu udzielili jej schronienia gdyż porywacz zagroził jej, że jeśli doniesie na i następnego dnia przewieźli do domu pomocy niego, to ją zabije. Po przybyciu do miasta zde- społecznej. Tam po odbyciu miesięcznego kur- sperowana udała się w kierunku morza. Prze- su rehabilitacyjnego zgłosiła przestępstwo na chodząc koło kościoła katolickiego, gdzie po policji i zaskarżyła swojego prześladowcę. południu odbywała się niedzielna Msza św. wstąpiła do świątyni. "Czasami zdarza się, że O.Pawel Janociński OP

21.06.2005 Filipiny: ksiądz-astronom mówi o swoim powołaniu

Światowej sławy ksiądz -astronom, jezuita "Jako kapłan czuję się wezwany do tego, aby Victor E. Badillo, którego nazwisko nosi od 2 mówić o wielkości Boga we wszystkich dziedzi- czerwca asteroida nr. 4866, w wywiadzie dla nach życia, także w fizyce i astronomii", wyznał agencji UCANews mówił o swoim powołaniu. ks. Badillo.

35 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

Zapytany o sens i wartości, jakie przy- ciwnie: pragnę świadczyć o wielkości Boga we świecają mu w jego działalności podkreślił, że wszystkich aspektach życia, stwierdził ksiądz- "czysta nauka, jaką jest astronomia , nie jest astronom. Zauważył przy tym, że praktycznie zbiorem bezużytecznych teorii. Teorie naukowe nie ma teraz księży- naukowców ( w swoim pokazują w niej bowiem piękno i porządek we zakonie jezuitów za takiego uważa jedynie fizy- wszechświecie". Astronom, nawet jeśli nie ma ka, o. Daniela McNamarę ) może dlatego ,że najnowszych instrumentów badawczych- zda- zmniejszająca się liczba księży nie pozwala na niem jezuity z Filipin - jest przepełniony pokorą i "luksus prowadzenia badań naukowych." podziwem obserwując Księżyc, gwiazdy , pla- 75 letni ks. Victor L. Badillo w 1963 r. nety. "Zapomina się wtedy o osobistych pro- otrzymał doktorat z fizyki na jezuickim Uniwer- blemach, a obserwacja cudów na niebie poma- sytecie St. Louis w USA. W swojej ojczyźnie był ga w znalezieniu energii potrzebnej do przejścia inicjatorem Filipińskiego Towarzystwa Astro- ponad małymi problemami". Obserwacja np. nomicznego w 1971r. Jest pracownikiem ob- Wenus , planety niezwykle gorącej ze względu serwatorium w Manili i wykłada fizykę na jezu- na nagromadzony na niej dwutlenek węgla, ickim Uniwersytecie Ateneo w Manili. Jego no- "skłania do refleksji nad przyszłością Ziemi, minację na swoistą nagrodę za "popularyzację której także z powodu nagromadzenia dużych astronomii, która zainspirowała wielu Filipińczy- ilości dwutlenku węgla zagraża tzw. efekt cie- ków" wysunęła grupa naukowców-dziennikarzy plarniany". z amerykańskiego czasopisma naukowego Ks. Badillo zauważa następnie, że nie "Sky and Telescope." można oddzielić nauki i religii, gdyż będąc do- Asteroida "Badillo" o średnicy 13-40 brym chrześcijaninem można być jednocześnie km. , okrąża Słońce w odległości 450 mln km w dobrym w pełnieniu swojego posłannictwa jako pasie asteroidów na orbicie pomiędzy Marsem np. prawnik, nauczyciel czy polityk. "Będąc a Saturnem. księdzem nie muszę koniecznie zawężać dzie- O.Pawel Janociński OP dziny swojego oddziaływania, ale wprost prze-

4 .07. 2005 Japonia: etycy i psychologowie walczą z pseudonaukową teorią "grupy krwi"

Określana jako "narodowa obsesja" i swojej grupy krwi. Nawet w wydanym przez "pseudonaukowa i nazistowska teoria", że dana rząd kompendium, "Kto jest kim w polityce i grupa krwi wyznacza m. in. charakter człowieka, rządzie", odnotowane zostały grupy krwi japoń- została ponownie poddana ostrej krytyce na skich osobistości. Np. premier Junichiro Koizu- łamach dziennika "The Japan Times". Według mi, który posiada grupę A, ze swoją fryzurą, autorki artykułu pt. "Stereotypy dotyczące grup stylem mówienia i hobby nijak nie pasuje do krwi", w teorię tą ciągle wierzy wielu Japończy- stereotypu przypisywanego osobom tej grupy. ków. Spotkała się on już z ostrą krytyką ze strony psychologów i etyków. Według artykułu, w teorię tą mocno wierzy ok. 20 proc. Japończyków. Jednakże wyda- Według przynależności do danej grupy je się, że liczba ta jest znacznie wyższa. Na krwi ciągle zawiera się w Japonii małżeństwa, przykład badania przeprowadzone wśród 613 ocenia pracowników w firmach, a nawet dzieci studentów i studentek wyższych uczelni wyka- w przedszkolach. zały, że prawie połowa z nich kieruje się nią w swoim życiu. W wielu czasopismach, zwłaszcza ko- biecych, regularnie ukazują się "analizy charak- Przeciwko wspomnianej teorii wypowie- teru w oparciu o grupy krwi" lub artykuły w ro- działo się ostatnio wielu japońskich naukowców, dzaju "Nie prześladować Grupy B". Według tej m. in. psycholog z uniwersytetu Ritsumeikan. teorii, ludzie posiadający grupę krwi B są pa- Uważa on, ze "łączenie grupy krwi z charakte- sywni, skoncentrowani na sobie i przez to ła- rem człowieka jest nie tylko nienaukowe, ale i twiej mogą stać się ofiarami np. mobbingu. szkodliwe". Inny naukowiec, popularność tej teorii tłumaczy "narodowym zamiłowaniem do Gwiazdy mediów często zaczynają skuteczności i porządku": Twierdzi, że "ludzie przedstawiać się publiczność od wymienienia chcą znaleźć regułę we wszystkim, ponieważ

36 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii jeśli można przewidzieć przyszłość, czują się Odkryta w 1901 r. przez austriacko - wówczas o wiele bezpieczniejsi". amerykańskiego naukowca Karla Landsteinera "teoria grup krwi" jest jednym z największych Niezależna organizacja, która monitoru- osiągnięć medycyny, za którą otrzymał on Na- je etykę rynku wydawniczego i mediów zauwa- grodę Nobla dziedzinie medycyny w 1930 r. ża, że "lansowane przez media stereotypy o grupach krwi powodują znęcanie się nad słab- szymi dziećmi, rozbicie małżeństw, niewłaściwe W latach 20-tych i 30-tych minionego taktowanie pracowników przez szefów i właści- wieku została ona wypaczona przez ideologów cieli firm itp. "Otrzymujemy setki zażaleń zwią- w nazistowskich Niemczech. Wykazywali oni zanych z takimi faktami" - informuje organizacja. "wyższości krwi niemieckiej". Według niej więk- szość Niemców ma "szlachetną grupę A". Teo- ria przeniknęła szybko do zmierzającej w kie- Przeciwko pseudonaukowej teorii wy- runku militaryzmu i nacjonalizmu Japonii już w stępują także środowiska chrześcijańskie. Psy- 1927 r. Tutaj również wskazywano, że ok. 40 cholog, z Tokijskiego Chrześcijańskiego Uni- proc. Japończyków posiada właśnie tę grupę wersytetu dla Kobiet uważa, że "chociaż Ja- krwi. Powstał m.in. program "tworzenia oddzia- pończykom łatwiej nawiązać kontakt ze sobą łów wojskowych w oparciu o rożne grupy krwi". rozmawiając o grupach krwi, powinni oni uwa- Po wojnie, ta pseudonaukowa teoria zmar- żać na duże niebezpieczeństwo związane z twychwstała na nowo zwłaszcza dzięki ok. 30 tego rodzaju wypaczonym obrazem siebie i popularnonaukowym książkom. innych ludzi". o.Pawel Janocinski

10 lipca 2005 Hongkong: pierwsza internetowa szkoła ewangelizacyjna dla Chińczyków Pierwsza internetowa szkoła ewangeli- Malezji i USA. Uczą się oni w 35 grupach liczą- zacyjna, przeznaczona dla Chińczyków na ca- cych po 10-15 osób. Działalnością każdej z tych łym świecie, rozpoczęła działalność z inicjatywy grup kieruje 2 nauczycieli. Wśród uczniów są katolickiej organizacji "Przyjaciele Paschy Je- nie tylko katolicy, ale także protestanci, a wśród zusa". Jest ona dostępna pod adresem tych ostatnich kilku pastorów. www.evschool.net. Ma ona swoją siedzibę w Studia internetowe trwają dwa lata. Pro- szkole św. Pawła (St. Paul's Convent School) w gram pierwszego roku obejmuje takie tematy Hongkongu, a jej działalnością kieruje włoski jak: ewangelizacja w świetle Pisma Świętego i misjonarz o. Giovanni Giampietro z Włoskiego dokumentów Kościoła, dzieje ewangelizacji w Papieskiego Instytutu Misji Zagranicznych. obu Amerykach, Afryce i Azji, ewangelizacja w Powiedział on azjatyckiej katolickiej dzisiejszej Azji, główne religie w Azji, ewangeli- agencji prasowej UCANews, że "tego rodzaju zacja a liturgia oraz ewangelizacja a media. Na niekonwencjonalny typ szkoły pozwala dotrzeć drugim roku studenci osobiście biorą udział w do bardzo odległych terenów. Poza tym poma- działalności ewangelizacyjnej. ga uczniom, którzy uczestniczą w różnego ro- Oprócz chińskiego, w zajęciach używa- dzajach podróżach misyjnych, pozostawać na ny jest angielski, gdyż niektórzy studenci z za- bieżąco w kontakcie ze szkołą, w której pro- granicy lepiej znają ten język. gramie uczestniczą". W szkole "online" kształci się ok. 600 O.Pawel Janociński OP Chińczyków z 22 krajów, m.in. Brunei, Kanady,

37 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

13 lipca 2005 Filipiny: kard. Sin był "ojcem dla Wietnam- czyków" "Ojcem dla wszystkich Wietnamczyków, Dla uchodźców wietnamskich, których którzy trafili na Filipiny" nazwał kard. Jaime Si- wielu trafiało w latach 1975-1995 na wyspy fili- na wietnamski franciszkanin o. Paul Nguyen pińskie, kardynał przy współpracy z Konferen- Dinh. Metropolita Manili zmarł 21 czerwca w cją Episkopatu utworzył najpierw Centrum dla wieku 76 lat. Przesiedleńców w Manili, a następnie obóz dla "Słyszałem wiele dobrych rzeczy o kar- uchodźców w Palawan. dynale, szczególnie w związku z bezkrwawą Gdy w 1995 r. w wyniku nowej polityki rewolucją - zwycięstwem ludu i odsunięciem od Wysokiego Komisarza ds. Uchodźców ONZ władzy dyktatora Ferdinanda Marcosa - w 1986 rozpoczęto przymusową deportację Wietnam- r. Sądziłem więc, że będę miał do czynienia z czyków z Filipin do kraju, z którego uciekli, kard. bardzo mocną i zarazem zimną osobą. Ale gdy Sin naciskał na ówczesnego prezydenta Fidela posłuchałem go osobiście po raz pierwszy, mu- Ramosa, aby zaniechać tej akcji. Zaczął wów- siałem zupełnie zmienić swój pogląd w tej czas organizować dla nich nowe formy finan- sprawie. Jego głos był delikatny a słowa proste, sowego wsparcia, nie zapominając przy tym o poprzez które docierał do wielu słuchających. ich duchowych potrzebach - podkreśla o. Dinh. Był naprawdę ciepłym, miłym, pokornym, rado- "Niech Zmartwychwstały powita Cię w snym i umiejącym żartować duchownym. Po- swoim królestwie, tak jak ty nas witałeś z otwar- mimo nawału zajęć w potężnej archidiecezji - tymi ramionami w Manili" - tak kończy wietnam- nawet wtedy, gdy po zniesieniu stanu wojenne- ski franciszkanin swój wspomnieniowy artykuł w go otwarły się nowe, dodatkowe perspektywy tygodniku "Asia Focus". dla działalności Kościoła - zawsze znajdował 53 letni obecnie o. Dinh w latach 1996- dla nas czas" - wspomina wietnamski francisz- 2002 studiował w Azjatyckim Instytucie Nauk kanin. Społecznych w Manili na Filipinach, gdzie Nawiązując do pomocy, jaką Wietnam- otrzymał najpierw stopień magistra socjologii, a czycy otrzymali oni ze strony Kościoła na Filipi- następnie doktora w dziedzinie psychoterapii. nach, o. Dinh szczególnie podkreśla wsparcie Obecnie jest profesorem i wychowawcą klery- dla wszystkich studiujących, zwłaszcza teologię, ków we Franciszkańskim Domu Formacji w księży i sióstr pochodzących z Wietnamu. Kard. Mieście Hoszimina w Wietnamie. Sin organizował dla nich liczne stypendia i specjalne fundusze. O.Pawel Janociński OP

17 lipca 2005 Japonia: prezentacja tłumaczenia książki o Duchu Świętym

W czasie IX zjazdu Katolickiego Ruchu Książka "Duch Święty", która w japoń- Odnowy w Duchu Świętym dla regionu Tokio - skim tłumaczeniu liczy 188 strony porusza m.in. Jokohama, który odbył się 16-17 lipca na tere- takie tematy jak: Dar Boga z siebie dla nas nie Uniwersytetu Najświętszego Serca (Sei- (God's Self -Gift to us), Duch Święty, Duch Shin) w dzielnicy Shibuya, miała miejsce pre- Święty a Bóg Ojciec i Jezus Chrystus, Duch zentacja japońskiej wersji książki "Duch Święty" Święty a Kościół (sakramenty - ulubione narzę- (oryginalny tytuł "The Holy Spirit"). dzie Ducha Świętego), Duch Święty a świat. Autorami dzieła jest dwoje duchownych Opiera się ona w dużej mierze m.in. na encykli- z Indii: siostra Renu Rita Silvano STD oraz kach, listach apostolskich oraz przemówieniach znany na świecie z licznych konferencji i ksią- Jana Pawła II. żek jezuita o. Fio Mascarenhas, który przybył Poproszony przez KAI o podzielenie się na zjazd do Tokio. O. Fio wygłosił tam 3 konfe- swoimi wrażeniami na temat Japonii i tutejsze- rencje dla ponad 300 słuchaczy . Tematem - w go ruchu charyzmatycznego, o. Mascarenhas kontekście obchodzonego obecnie roku eucha- powiedział: "W Japonii już kilka razy głosiłem rystycznego - było znaczenie oraz "odkrycie rekolekcje i konferencje. Podziwiam japońskich Eucharystii w życiu wiary". katolików za ich głęboką wiarę. Jednocześnie wszyscy zdajemy sobie sprawę, że czeka nas

38 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii tutaj wielkie zadanie głoszenia Słowa Bożego. O . Mascarenhos bardzo ciepło wyrażał Na przykład weźmy pod uwagę ten zjazd. Przy- się o swoich związkach z Polską, którą odwie- były tu w większości katoliczki, których mężo- dził kilka razy. W 2001 r. był w Łodzi i na Jasnej wie żyją w zupełnie innym świecie priorytetów i Górze gdzie przemawiał do ok. 150 tys. człon- wartości". ków charyzmatycznych grup modlitewnych. Indyjski charyzmatyk i dyrektor Katolic- W tłumaczeniu książki "Duch Święty" kiego Instytutu Biblijnego w Bombaju pokazał wśród kilku świeckich i duchownych Japończy- najnowszą wydaną tam książkę - kompendium ków wzięli udział także polscy misjonarze - wiedzy biblijnej, która jego zdaniem wyjątkowo dominikanie, których poproszono o teologiczną przeznaczona jest dla nie-chrześcijan. "Myślę, konsultację. że po przetłumaczeniu na język japoński, książ- ka ta może stać się dużą pomocą w dziele ewangelizacji" - dodał. O.Pawel Janociński OP

24 lipca 2005 Chińczycy znają Benedykta XVI dzięki państwowej publikacji

Na zapytanie Katolickiej Agencji UCA- Pekinie, napisał w przedmowie: "Wprowadzenie News "czy jesteś zaznajomiony(a) z myślą i do Chrześcijaństwa" odzwierciedla współcze- postacią Benedykta XVI?" skierowanego w for- sną filozofię katolicką - zwłaszcza w aspekcie mie ankiety do kilkudziesięciu chińskich katoli- rozumienia Apostolskiego Wyznania Wiary i ków, reprezentujących różne grupy w tamtej- doktryny o Trójcy Świętej - i jest pomocą w ro- szym Kościele, padała na ogół podobna odpo- zumieniu rozwoju tejże filozofii". wiedź: "Tak, znam go z książki "Wprowadzenie Austriacki naukowiec Leopold Leeb, pro- do Chrześcijaństwa". fesor literatury w Ludowym Uniwersytecie Chiń- Książka ta wydana w 2002 r. przez pań- skim (Renmin (Peopl's) University of China) w stwowy Zjednoczony Zakład Wydawniczy (Joint Pekinie, chwali to dzieło za "przekonywującą Publishing Company ", afiliowany do "Miejskie- argumentację". Uważa też, że "Chińczycy mogą go Biura i Agencji Wydawniczo-Prasowej w się wiele nauczyć z dzieł i ducha obecnego Shanghaju" (Shanghai Municipal Press and Papieża. W pięknie tej filozofii mogą odnaleźć Publication Bureau), jest zbiorem wykładów odpowiedź na wiele nękających ich problemów". akademickich dotyczących "wyznania wiary" Książka "Podstawy Chrześcijaństwa", autorstwa obecnego Papieża, głównie z lat 60. wydana dwukrotnie w nakładzie 5 tys. egzem- ub. wieku, przed jego wyborem na arcybiskupa plarzy, jest do nabycia w państwowych księgar- Monachium w 1977 r. Należy do serii tłumaczeń niach. Przedstawiając naukę obecnego Papieża "Dzieł reprezentujących współczesne Chrześci- oraz teologię katolicką jest swoistą rzadkością, jaństwo", która jest dostępna w państwowych gdyż większość publikacji ukazujących się w księgarniach. Chinach dotyczących chrześcijaństwa jest au- Wydawca tej serii Zhuo Xinping , który torstwa teologów protestanckich. jest dyrektorem Instytutu ds. Światowych Religii przy Chińskiej Akademii Nauk Społecznych w O.Pawel Janociński OP

29 lipca 2005 Japoński reżyser telewizyjny: Nie ustaje zainteresowanie postacią Jana Pawła II

W Japonii "ludzie stale chcą więcej wie- tych rozmów nakręcił serię programów telewi- dzieć o postaci Jana Pawła II" - uważa Shigeki zyjnych poświęconych osobie zmarłego Papie- Irie, japoński reżyser telewizyjny, który w ciągu ża. ostatnich kilku lat był specjalnym wysłannikiem "W związku z niesłabnącym zaintereso- Państwowej Sieci Telewizyjnej NHK w Watyka- waniem Japończyków osobą Jana Pawła II, za nie. Rozmawiał tam m.in. z najważniejszymi przyzwoleniem i we współpracy z tokijskim kar- osobistościami Kurii Rzymskiej, na podstawie dynałem Petoro Shirayanagi Seiichim pragnę

39 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii urządzić w Tokio wystawę pamiątek związa- ny - jak mówi - "pokojowym inicjatywom Jana nych z Papieżem: używanych przez niego szat i Pawła II, widocznym szczególnie w okresie naczyń liturgicznych, a także rzeczy osobistych, poprzedzającym wojnę w Iraku w lutym 2003 r. zdjęć itp." - powiedział reżyser. Program ten, nadany 20 czerwca 2004r. wie- Dodał, że zorganizowanie takiej wysta- czorem w głównym kanale sieci NHK, odbił się wy jest jego marzeniem, ale nie wie jeszcze, dużym echem w całej Japonii. Podobne zainte- czy np. Dom Papieski w Wadowicach zgodzi resowanie wzbudził inny film, także wyświetlony się na wypożyczenie przynajmniej części tak w czasie największej oglądalności - o przyjaźni, cennych eksponatów. W tym celu ma prosić o jaka łączyła Papieża z prof. Stefanem Swie- pomoc odpowiednie władze kościelne w Polsce żawskim; przy kręceniu go reżyser spędził dłu- i bezpośrednio zwrócić się do Wadowic. gie miesiące w Polsce. Shigeki Irie, razem ze swoim młodszym Ostatnio Sh. Irie dal się poznać jako wy- kolegą Yuske Amano, od kilku lat realizował bitny reżyser telewizyjny, realizując na zamó- programy dokumentalne o Watykanie i nadal to wienie NHK bezpośrednie transmisje z pogrze- robi. bu Jana Pawła II i wyboru Benedykta XVI. Najważniejszym z nich był zapewne film "Papież działa" (Ro-ma hou ugoku), poświęco- O.Pawel Janociński OP

2005-08-01 Japonia: dyrektor katolickiej biblioteki laureatem "Nagrody dla Społeczników"

Laureatem tegorocznej "Nagrody dla mych i niepełnosprawnych oraz coraz bardziej Społeczników" przyznawanej przez Japoński znana jest w całym mieście. Uniwersytet Pomocy Społecznej został Shuji Inicjatorem "Nagrody dla Społeczników" Takagi, dyrektor katolickiej biblioteki dla niewi- nazywanej także "Nagrodą Kida" był Toshio domych "Logos". Ceremonia wręczenia nagro- Kida, który przed II wojną światową zasłynął dy odbyła się 31 sierpnia w gmachu uniwersyte- jako badacz japońskich problemów społecz- tu w Kiose koło Tokio. nych oraz jako twórca rożnego rodzaju progra- Komentując przyznanie nagrody na ła- mów pomocy, szczególnie dla dotkniętych mach japońskiego tygodnika katolickiego "Kato- skrajnym ubóstwem, a nawet głodem miesz- rikku Shinbun" 62-letni laureat powiedział, że kańców wsi w północno-wschodniej części kraju. otrzymanie tak prestiżowego wyróżnienia na Ich mieszkańcy m. in. sprzedawali córki prze- pewno wpłynie na większe zainteresowanie ze stępczym grupom, które później przymuszały je strony społeczeństwa problemami ludzi niewido prostytucji w wielkich miastach. Po wojnie domych, a także działalnością biblioteki. historie tych dziewcząt były tematem kilku fil- Działająca już od ponad 50 lat katolicka mów fabularnych. Kida, który wykładał etykę na biblioteka dla niewidomych "Logos" jest wspo- uniwersytecie, zdecydowanie walczył tego ro- magana zarówno przez tokijskie władze miej- dzaju procederem. skie jak i przez miejscową archidiecezję. Figu- O.Pawel Janociński OP ruje w japońskim spisie bibliotek dla niewido-

14 sierpnia 2005 Japonia: wystawa pamiątek po Janie Pawle II w Nagoya

W największym kościele katolickim w mszały i pamiątkowy krzyż. Pokazano także Nagoya - "Nanzan", znajdującym się przy miej- kilkaset zdjęć związanych z osobą i posługą scowym uniwersytecie katolickim o tej samej zmarłego Papieża. nazwie, czynna jest wystawa pamiątek po Janie Pawle II. Materiały te udostępnił wystawie m.in. o. Znalazły się na niej m.in. przedmioty Tatsuya Nishimura OFM Conv, który osobiście związane z wizytą Papieża w Japonii w lutym przygotowywał Ojca Świętego do przemówień 1981 r.: taśmy magnetofonowe z nagraniami w języku japońskim. Swoje zbiory zdjęć wypo- przemówień w języku japońskim, których wielo- życzyło też kilka wydawnictw katolickich. krotnie słuchał, przygotowując się do przemó- Wystawę "Mini Watykan", bo tak ją na- wień i Mszy św. w tym języku, używane wtedy zwano, można zwiedzać w każdą niedzielę w

40 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii godz. od 11 do 16. Potrwa ona do 28 bm. Na- kolejno we wszystkich większych kościołach stępnie - w związku z przypadającą w przy- diecezji Nagoya. szłym roku 25. rocznicą papieskiej wizyty w O.Pawel Janociński OP Japonii - zostanie ona udostępniona wiernym

29 sierpnia 2005 Japonia: rodzina najskuteczniejszą terapią antydepresyjną

Rodzina jest skuteczniejszą terapią an- działające na terenie Japonii, mają na celu za- tydepresyjną niż porady psychologa - uważa pobieganie potencjalnym samobójstwom. "Na- Akio Oshima,specjalistka ds. depresji z jednego sza organizacja utrzymuje się m.in. z charyta- z japońskich gimnazjów. Z powodu narastają- tywnych pokazów filmowych, koncertów oraz cego w japońskim społeczeństwie problemu sprzedaży lalek dla teatrów kukiełkowych. Od depresji i związanych z nią samobójstw także 2001 r. otrzymujemy też od rządu corocznie wśród najmłodszych rząd zadecydował się 790 tys. dolarów na naszą działalność" - powie- zwiększyć fundusze przeznaczonych na zapo- działa Kyoko Habu, wolontariuszka, katoliczka z bieganie tej chorobie wśród dzieci. W walkę z kościoła w Sangenjaya w Tokio. Podkreśliła depresją zaangażowane są od lat japońskie ona znaczenie kontaktów międzyludzkich w organizacje chrześcijańskie. leczeniu depresji. "Słuchanie ludzkiego nie- Z inicjatywy m.in. obecnego ministra kul- szczęścia może naprawdę przynieść wiele do- tury Hayao Kawai, z wykształcenia psychologa, brych owoców. Nie zapomnę rozmowy z pewną w 2004 r. w Japonii wprowadzono w życie pra- młodą kobietą kilkanaście lat temu, która w wo, które wymaga zatrudniania w każdej ze końcu zdecydowała się przyjąć chrzest i teraz szkół typu gimnazjalnego psychologa. "Niektó- wspaniale działa w swojej rodzinnej miejscowo- rzy myślą, że psycholog dokona cudu. Uważam ści w prefekturze Tochigi" - wspomina Kyoko jednak, że zwłaszcza rodzice powinni poświęcić Habu. więcej uwagi i czasu swoim dzieciom. Społe- Japoński problem dotyczy nie tylko ro- czeństwo, w którym żyjemy, dzieci nie roz- snącej liczby chorych, ale i strachu związanego pieszcza. Przeciwnie, niekiedy okazuje się dla z przyznaniem się do niej. Aby przełamać to nich nawet okrutne. Dlatego właśnie rodzina, tabu, niektórzy znani ludzie, opowiadają o swo- która jest podstawą społeczeństwa, powinna jej chorobie publicznie. M. in. aktorka Nana być otwarta na ich problemy"- powiedziała KAI Kinomi, podzieliła się przed kamerami telewi- Akio Oshima. zyjnymi swoim doświadczeniem związanym z Depresja, choroba znana w Japonii jako depresją, aby zachęcić innych do terapii. "utsubyo" (choroba zmiennych nastrojów) za- Inny problem związany z leczeniem de- czyna dotyczyć coraz większej ilości ludzi. Do presji to mała liczba specjalistów - odpowiednio tej pory ministerstwo zdrowia oceniało liczbę wykwalifikowanych psychologów i terapeutów, chorych na ok. 711 tys. Według telewizyjnego do których można się zwrócić po poradę. Ta- programu poświeconego tej chorobie, emitowa- kich specjalistów jest w całej Japonii tylko 11, 5 nego niedawno w państwowej stacji NHK, tys. Nie cieszą się oni wielkim poważaniem w obecnie zapada na nią co siódmy mieszkaniec środowisku medycznym i otrzymują wyjątkowo Japonii. niskie zarobki. Według Yukio Saito pracującej w Wielkim problemem ludzi chorych na sieci "Telefon Życia" "psychoterapia jest na ogół depresje jest pokusa samobójstwa. Według postrzegana przez lekarzy jako zajęcie dla ma- organizacji woluntariuszy, która pomaga cho- rzycieli, które nie przynosi żadnych korzyści". rym na depresje, aż 70 proc. wszystkich samo- Tymczasem, według ekspertów, właściwa tera- bójstw ma jakiś związek z tą chorobą. W ostat- pia w połączeniu z lekarstwami aż w 60-70 proc. nich kilku latach liczba samobójstw w Japonii przypadków łagodzi objawy depresji. przekracza rocznie 32 tys. Depresja nie jest wyłącznie problemem Organizacja "Mood Disorders Associa- japońskim. Światowa Organizacja Zdrowa tion of Japan" założona przed 50 laty przez (WHO) zwraca uwagę na rosnąca liczbę cho- protestanckich misjonarzy obecnie skupia w rych także i w innych krajach. Obecnie na świe- swoich szeregach kilkuset osób w tym wielu cie cierpi na nią ok. 121 milionów ludzi. katolików. 56 centrów tej organizacji oraz ogól- nokrajowa sieć woluntariuszy "Telefon Życia", O.Pawel Janociński OP

41 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

29 sierpnia 2005 Japonia: Dni skupienia liderów grup "100 tygodni z Pismem Świętym"

Ewangelizacja była tematem dni skupienia dla centrowani na samych sobie. Musimy teraz moderatorów katolickich grup studiujących tek- zastanowić się nad tym" - powiedział o. Chri- sty biblijne w ramach kursu "100 tygodni z Pi- stiaens. smem Świętym". Spotkanie w dniach 22-25 Metodę kursu biblijnego "100 tygodni z sierpnia w Tateshina w Japonii prowadził o. Pismem Świętym" rozpoczął blisko 30 lat temu Michael Christiaens, wzięło w nim udział 15 ks. Marcel Le Dorze, misjonarz francuski pracu- uczestników reprezentujących grupy z całego jący w Japonii, autor związanych z metodą pod- kraju. ręczników. Polega ona na dzieleniu się słowem O. Michael Christiaens ze zgromadzenia i modlitwą w grupach studyjnych nie większych Niepokalanego Serca Maryi od przeszło 20 lat niż 18 osób, spotykających się raz w tygodniu. przygotowuje liderów grup. W tym roku, w do- Dwugodzinne spotkanie rozpoczyna się pieśnią mu rekolekcyjnym "Dom Maryi" w Tateshina, w religijną i modlitwą do Ducha Świętego. Po jednym z najpiękniejszych krajobrazowo miejsc przypomnieniu materiału sprzed tygodnia i Japonii, u podnóża gór Yatsugatake, spotkali przeczytaniu fragmentu Biblii, każdy uczestnik się kandydaci z grup rozsianych po całym kraju, ma kilka minut na podzielenie się swoimi wra- m.in. z Fukuoka, Kobe, Yokohamy i Tokio. żeniami i zadanie pytań dotyczących tekstu. Po Temat tegorocznych dni skupienia: modlitwie i refleksji kończącej pierwszą część, "Studiowanie Pisma Świętego i ewangelizacja" głos zabiera moderator, specjalnie przygotowa- został wybrany w związku z międzynarodowym na osoba duchowna lub świecka, przedstawia- kongresem "Pismo Święte w życiu Kościoła. 40 jąc podjęty temat i odpowiadając na pytania. rocznica Dei Verbum", który jest organizowany Kurs "100 tygodni", zapoczątkowany w przez Katolicką Federację Biblijną oraz Papie- Katolickim Centrum Studyjnym "Shinsei Kaikan" ską Radę Popierania Jedności Chrześcijan i w Tokio, stał się popularny w całym Kościele odbędzie się w Rzymie w dniach 14-18 wrze- japońskim a nawet za granicą, zwłaszcza w śnia b.r. W kongresie tym oprócz abp Josepha Korei Południowej. W niektórych parafiach, jak Takami z Nagasaki i o. Christiaensa wezmą w Kamakura (diec. Jokohama), uczestniczy w udział dwaj przedstawiciele grup "100 tygodni z nim ponad 100 wiernych. W Japonii działa Pismem Świetym". "Według mnie, czegoś nam obecnie ponad 50 grup, w samej archidiecezji stale brakuje, pomimo wielu zmian jakich doko- tokijskiej jest ich kilkanaście. W "Shinsei Ka- naliśmy adoptując metodę czytania Pisma ikan", poza 4 regularnie spotykającymi się gru- Świętego do warunków, w których żyją Japoń- pami, prowadzone jest obecnie trzyletnie szko- czycy. Wielu ludzi uczestniczy w tych spotka- lenie ok. siedemdziesięciu przyszłych modera- niach, to prawda, ale nie owocują one w formie torów. ewangelizacji. Studiujący Biblię są zbyt skon- O.Pawel Janociński OP

3 września 2005 Barcelona: Japoński rzeźbiarz odkrył wiarę studiując dzieła Gaudiego

Mieszkający w Hiszpanii japoński rzeź- stanowiłem zamieszkać i tworzyć w tym kata- biarz Etsuro Soto wyznał, że do zbliżenia się do lońskim mieście. Aby zrozumieć Gaudiego, Chrystusa i przyjęcia wiary natchnęły go prace musiałem szukać odpowiedzi na pytanie, co on Antoniego Gaudiego, a zwłaszcza dzieło jego chciał powiedzieć przez swoje budowle i rzeźby, życia katedra Świętej Rodziny (Sagrada Fami- które w swojej wspaniałości przekraczały moje glia) w Barcelonie. Urodzony w 1953 r. w Fuku- dotychczasowe pojecie o "dziełach sztuki". oka Soto udzielił ostatnio wywiadu katolickiej Chciałem poznać źródła jego natchnienia. Po agencji Zenit. jakimś czasie zrozumiałem, że odpowiedz na "Po raz pierwszy ujrzałem katedrę Świę- moje pytania mogę znaleźć jedynie wtedy, kie- tej Rodziny w 1978 r. Dzieło to zafascynowało dy patrzę na niego nie jako na rzeźbiarza, ale w mnie do tego stopnia, że po jakimś czasie po- kierunku, w którym on spoglądał, w kierunku

42 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

Boga. Jego dzieło nie jest bowiem owocem w Rimini (Włochy) pod hasłem "Wolność to artystycznej pychy, ale przeciwnie, było ono największe dobro, jakie niebiosa zesłały lu- dedykowane Bogu i przez Boga było wspoma- dziom". "Od czasu, gdy przyjąłem chrzest moja gane" - wyznał japoński rzeźbiarz i przypomniał, praca nie zmieniła się i jestem dalej rzeźbia- że Antonio Gaudi (1852-1926), pokorny i wielki rzem. Zmieniło się natomiast moje nastawienie artysta, którego proces beatyfikacyjny jest w do twórczości artystycznej. Jest mi łatwiej two- toku, uważał się za współpracownika Boga do rzyć, czuję większy pokój duszy a także więk- tego stopnia, że nie chciał nawet łączyć swoje- szą wolność i radość tworzenia. Droga Gaudie- go nazwiska z budową świątyni "Świętej Rodzi- go, była drogą, po której kroczył Jezus - prze- ny". wodnik na drodze do wolności i szczęścia. Tak Soto, który w 1989 r. przyjął w Barcelo- naprawdę Jego droga jest jedyną, która rozwija nie chrzest, przemawiał podczas XXVI Mityngu człowieka" - wyznał japoński rzeźbiarz. Przyjaźni między Narodami ruchu "Comunione e Liberazione" (Komunia i Wyzwolenie). Spo- O.Pawel Janociński OP / Barcelona tkanie to odbywało się w dniach 21-27 sierpnia

"Mama Kalkuta" o działalności i problemach woluntariuszy w Indiach

Emiko Dhar - opiekunka japońskich wo- uniwersytetów, którzy ostatnio coraz liczniej lontariuszy, najliczniejszej grupy narodowo- zaczęli napływać do Kalkuty, zaczęli się do niej ściowej wśród obcokrajowców działających w zwracać z prośbą o pomoc w znalezieniu za- hospicjach Matki Teresy w Kalkucie i z tej racji kwaterowania. W odpowiedzi na ten problem, w nazywana przez nich "Mama Kalkuta", odbyła 1993 r. Dhar zdecydowała się zmienić swój podroż po swojej ojczyźnie przemawiając w dom na "dom gościnny dla przybyszów z Japo- wielu szkołach i uniwersytetach. Spotykając się nii". Jedną z przyczyn tak licznych odwiedzin z młodymi ludzkimi mówiła o swojej ponad 30- Kalkuty przez japońskich studentów jest przy- letniej działalności wolontariuszki. Poruszyła też znawanie przez niektóre uczelnie punktów za problemy ponad 1500 Japończyków, którzy "działalność woluntariusza za granicą". Zdarza każdego roku przewijają się przez jej dom poło- się jednak, stwierdza z bólem Dhar, że ktoś żony niedaleko Nirmal Hriday, hospicjum zało- otrzymawszy zaświadczenie o pobycie u sióstr żonego w Kalkucie przez Matkę Teresę. Misjonarek Miłości "po prostu potem znika". W 69-letnia Emiko Dhar jest żoną pocho- skrajnych przypadkach ci młodzi ludzie odnaj- dzącego z Kalkuty inżyniera. Od samego po- dywani są w "raju dla narkomanów", za które czątku swojego pobytu w tym mieście zaanga- uważa się takie indyjskie miasta jak Bodhgaya, żowała się w pomoc chorym i umierającym. Varanasi, Jaipur, Agra, Dehli i właśnie Kalkuta. Najpierw jej praca polegała na sortowaniu le- Wówczas "Mama Kalkuta" wyjeżdża, aby ich karstw, które napływały z całego świata do ratować. Znajduje ich na ogół w spelunkach, do klasztoru sióstr Misjonarek Miłości. Wykonywa- których nigdy nie dojadą samochody japońskich ła to zajęcie raz w tygodniu, razem z grupą Ja- konsulatów. "Gdy dotrę wreszcie tam, wywra- ponek, żon biznesmenów. Jednakże działal- cam stół, przy którym siedzą, co jest miejsco- ność ta nie była dla niej satysfakcjonująca. wym zwyczajem na okazanie swojego gniewu, Przez trzy dni wahała się, czy wejść za bramy wylewam na nich kubeł zimnej wody, policzkuję hospicjum Matki Teresy, czy nie. Odpychał ją i wysyłam do konsulatów" - mówi Dhar i dodaje, m.in. zapach ludzkich ekskrementów. Czwarte- że spotkała się z przypadkami śmierci na sku- go dnia, gdy już tam weszła, sprawy potoczyły tek przedawkowania narkotyków przez studen- się szybko. Ponieważ "Nirmal Hriday "może tów. "Najsmutniejszą rzeczą jest poinformować przyjąć tylko 115 pacjentów, zawsze trzeba o tym rodzinę w Japonii" - podkreśla. szukać innych pomieszczeń dla potrzebujących. Zwracając uwagę na specyfikę pracy Po kilku dniach, gdy pod jej własnym domem woluntariuszy Dhar podkreśla, że "hospicjum pojawiło się kilku ciężko chorych, nie wahała się nie jest szpitalem, ale miejscem pogodnego przyjąć ich do siebie. odejścia z tego świata". "W hospicjum jest wiele Częste przebywanie z chorymi i umiera- zajęć, które właśnie mogą wykonywać wolunta- jącymi powodowało, że niektórzy ze Japończy- riusze, takich jak mycie naczyń, pranie ubrań, cy, znani z wysokiej higieny i estetyki odwracali pomoc pacjentom w kąpieli i przy przebieraniu się od niej z powodu przykrego zapachu jej się. Najważniejsze jest jednak poświecenie domu. Z drugiej strony studenci japońskich uwagi pacjentom, czyli uważne słuchanie tego,

43 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii o czym mówią, a to dlatego, że siostry, zbyt nej strefie było to, że nie mogła później urodzić zajęte swoimi pracami, nie są w stanie odpo- dzieci. W wyniku tych doświadczeń postanowiła wiadać na wszystkie prośby, a nawet płacz pa- pomagać przez całe życie chorym i cierpiącym. cjentów. Wolontariat, według Dhar, jest ciężką Po wyjściu za mąż za Hindusa, w Kalkucie, pracą wykonywaną w warunkach daleko odbie- właśnie to miasto stało się miejscem jej działal- gających od standardów obowiązujących w ności. Japonii. Wykonując ją można się zarazić np. Pytana o związki Indii z Japonią odpo- gruźlicą i malarią. wiedziała: "Mój mąż Sabitava, gdy oświadczał Mówiąc o jasnej stronie tej pracy zami się powiedział "czy nie zechciałabym za- uważa, że "dobrym owocem wolontariatu jest mieszkać w kraju, w którym urodził się Budda? jakaś łaska, która spływa na każdego wolunta- Myślałam wówczas, że Indie muszą być jednym riusza". "Dzięki ich pomocy twarze umierają- z najpiękniejszych krajów na świecie. Zamiast cych ludzi, którzy przez całe życie żebrali na tego, widziałam rzesze żebraków na lotnisku. ulicach i stacjach kolejowych i cierpieli, stają się Polubiłam jednak ten kraj i pracę wśród naj- piękne w chwili przejścia do wieczności. Mając uboższych. W tym społeczeństwie nie lubię je przed oczami, otrzymujemy jakiś dar" - po- przemądrzałych intelektualistów. Podziwiam za wiedziała Dhar. to lekarzy oraz inżynierów-informatyków, za ich Pytana, co skłoniło ją do podjęcia dzia- wiedzę i kompetencje. W nich leży przyszłość łalności wolontariuszki, "Mama Kalkuta" cofa Indii i oby ich było jak najwięcej". się pamięcią do swojego dzieciństwa w Moji Dhar z żalem mówi, że wielu wykształ- niedaleko Fukuoka na wyspie Kyusiu, jeszcze conych Hindusów nie może znaleźć pracy. Na przed wojną, kiedy to do jej umierającej matki przykład młody absolwent uniwersytetu ląduje przyszło kilka wolontariuszek z chęcią pomocy. na ulicy, pisząc na maszynie podania dla anal- Mała dziewięcioletnia dziewczynka widziała fabetów. To są obrazki, które nadal szokują w następnie zniekształcone ciało swojego ojca, Indiach. "Mama Kalkuta" wyraziła nadzieję, że który zwolniony z armii, przypadkowo znalazł może ostatnia wizyta premiera Japonii Junichiro się na obszarze dotkniętym wybuchem bomby Koizumi w kwietniu b.r. w Indiach przyniesie atomowej w Hiroszimie, 5 sierpnia 1945 r. Wi- zacieśnienie kontaktów pomiędzy obu krajami. działa wówczas całe piekło towarzyszące wy- o.Pawel Janociński OP buchowi. Konsekwencją przebywania w skażo-

2005-10-10 Chiny: artyści upiększają największe sanktuarium maryjne w Fuzhou

Dwóch artystów, z których jeden czerpie Anioła. Wykonana przez niego płaskorzeźba, natchnienie z malarstwa chińskiego, a drugi z tuż przy ołtarzu, a także obraz przy kościelnym mistrzów włoskiego Renesansu, pracują nad wejściu w kościele pw. Matki Bożej Różańcowej upiększeniem największego sanktuarium ma- opierają się na arcydziele "Ostatnia Wieczerza" ryjnego w Chinach. Sanktuarium położone jest Leonarda da Vinci. w Fuzhou, w prowincji Fujian w poludniowo- Artysta jest także autorem ponad 100 wschodnich Chinach. Każdego roku odwiedza innych rzeźb położonych na zewnątrz kościoła i je kilkadziesiąt tysięcy pielgrzymów. związanych m.in. z Drogą Krzyżową i modlitwą 73-letni Jiang Xi, urodzony w Fuzhou różańcową. W swoich dziełach dokonuje pew- malarz, którego freski i obrazy już zdobią sank- nych zmian w stosunku do włoskich oryginałów. tuarium "Rosa Mystica" oraz Dom Pielgrzyma w I tak np. w chińskiej figurze Piety opartej na tej miejscowości powiedział, że "będąc katoli- arcydziele Michała Anioła, ciało Jezusa spo- kiem i słysząc o odbudowie maryjnej świątyni, czywa na lewym ramieniu jego Matki, a nie jak do której przybywają tysiące pielgrzymów, po- w pierwowzorze na prawym. "W ten sposób stanowił poświęcić jej swój talent." Jego dzieła, chciałem wyraźniej ukazać twarz Jezusa" - tłu- oparte na tradycyjnym malarstwie chińskim maczy Zheng Qingming. dotyczą m.in. tematu "gołębia unoszącego się Odbudowywane od 1993 r., a otwarte w nad rzekami i dolinami" - symbolu Ducha Świę- maju 2001 r. sanktuarium maryjne w Fuzhou, w tego. południowo-wschodnich Chinach odwiedza, co Rzeźbiarz i malarz Zheng Qingming roku kilkadziesiąt tysięcy pątników, zwłaszcza z czerpie inspiracje z dzieł włoskich mistrzów Szanghaju. Renesansu: Leonarda da Vinci oraz Michała o.Pawel Janociński OP/Pekin

44 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

Japonia: Pierwsze schronisko młodzieżowe prowadzone przez katolików

Pierwsze w Japonii schronisko młodzie- niego, w recepcji schroniska można otrzymać żowe zarządzane przez Kościół katolicki otwar- bezpłatnie broszury: "Kościoły w Nagasaki" to w Nagasaki, w tamtejszym Archidiecezjalnym oraz "Mapę Pielgrzyma." Centrum Katolickim. Należy ono do światowej Wśród młodych Japończyków istnieje sieci "Youth Hostel". tradycja podróżowania i odwiedzania miejsc "Katolicy japońscy określają Nagasaki modlitwy i medytacji związanych z buddyzmem, jako «kolebkę wiary». Często tu przybywają i w zwłaszcza na szlaku "88 świątyń" na wyspie pierwszym rzędzie dla nich, pielgrzymów z kra- Shikoku. Nawiązując do niej powstał niedawno ju i za granicy, zwłaszcza młodzieży, otworzyli- film fabularny, w którym pewna chora na bia- śmy schronisko. Jednocześnie, idąc z duchem łaczkę dziewczyna wyrusza na szlak "88 świą- czasu, pragniemy "otworzyć" nasze Centrum i tyń". W rezultacie miesięcznej pielgrzymki wy- przyjmować w nim wszystkich, także niechrze- darza się cud. Dzięki udziałowi w telewizyjnym ścijan. Będą w nim gościli np. uczestnicy roż- programie spotyka własna matkę, która przed nych zjazdów młodzieży i sportowcy" - tłumaczy kilkunastu latami uciekła z domu, porzucając genezę jego powstania ks. Minoru Yamauchi, własne dzieci. Widząc w telewizji córkę, matka dyrektor Archidiecezjalnego Centrum Katolic- uznaje swoją winę. Dochodzi do spotkania, w kiego w Nagasaki. czasie którego dowiaduje się, że właśnie tylko Nowe schronisko powstało w gmachu ona może podarować córce własny szpik kost- przebudowanego ostatnio Centrum, które znaj- ny dla przeprowadzenia operacji. Życie rodzin- duje się nieopodal katedry Urakami - Tenshudo ne i samej dziewczyny zostaje uratowane. Fil- położonej blisko centrum miasta. Biorąc pod mowej bohaterce towarzyszy przez jakiś czas uwagę japońskie warunki, opłaty nie są wygó- pielgrzym ubrany w tradycyjne białe szaty i rowane. Na przykład dorosły, posiadający legi- słomiany kapelusz. Przypomina on Kobo Daishi, tymację "Youth Hostel" płaci za nocleg oraz za legendarnego buddyjskiego świętego, patrona śniadanie 2700 yenow(ok. 25 dolarów.) Dla pielgrzymów który prowadzi dziewczynę do pielgrzymów katolików przewidziana jest 10 następnego etapu wędrówki. Jedno ze schro- procentowa zniżka. nisk w Shikoku-Kaigan-ji mieści się w świątyni Aby przybliżyć gościom dzieje miasta buddyjskiej związanej z urodzinami Kobo Daishi. szczycącego się ponad 450-letnią historią Z kolei, abstrahujac od fimu, niektore chrześcijaństwa oraz tzw."ukrytych chrześcijan", swiatynie-schroniska, np. w historycznej miej- którzy zachowali swoja wiarę przez ponad 300 scowosci Hiraizumi w polnocnej czesci kraju, lat pomimo straszliwych prześladowań dwoje zachecaja modziez do polgodzinnej porannej autorów: ks. Yuki Ryogo oraz siostra Chizuko medytacji i odmawiania swietych tekstow Kataoka przygotowali nowy "Przewodnik po przed zjedzeniem tradycyjnego mniszego snia- miejscach pielgrzymkowych w Nagasaki i Ama- dania i wyruszenia w dalsza droge . gusa". Został on wydany w dwóch wersjach o.Pawel Janociński OP językowych: japońskiej i angielskiej. Oprócz

Japonia: Polka sprzeciwiła się pracodawcy i poszła na Mszę św.

"Wiolonczelistka z Polski zdecydowanie Joanna, która pragnie zachować anoni- oświadczyła pracodawcy: "Idę na Mszę..." - to mowość, jest wiolonczelistką na półrocznym tytuł artykułu, jaki ukazał się w japońskim tygo- kontrakcie w dużym mieście Tomakomai na dniku katolickim "Katorikku Shinbun". Artykuł wyspie Hokkaido. W tamtejszym hotelu wyko- opisuje historię pewnej Polki, która przez pół nuje utwory muzyki klasycznej w czasie ślubów roku walczyła z pracodawcą, aby pójść na nie- i innych uroczystości w kwartecie, wraz z kole- dzielną Mszę św. żankami z Polski i Węgier.

45 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

Tygodnikowi opowiedziała o swoich pe- firmy, zabronił mi w ogóle wyjazdów na nie- rypetiach związanych z jej uczestnictwem w dzielne Msze św." Joanna postanowiła, prze- niedzielnych Mszach św. "Mój zwierzchnik, któ- ciwstawić się temu zakazowi powołując się na ry nie wiem, dlaczego nie lubi Kościoła katolic- wspomniane wyżej warunki kontraktu. Jeździła i kiego i nie ma do niego zaufania zabraniał mi nadal jeździ w niedziele do kościoła. Jej pół- pójścia na niedzielne msze. Jego zakazom roczny kontrakt niebawem dobiega końca. sprzeciwiłam się po pierwsze, dlatego, że msze Jeden z wiernych kościoła w Tomako- te nie kolidują z godzinami mojej pracy, a po mai, Hikaru Hoshi, który często przewoził Polkę drugie, że zawarty ze mną kontrakt nie poruszał do kościoła swoim samochodem powiedział w ogóle spraw związanych z praktykowaniem "Katorikku Shinbun": "Podziwiam i gratuluję mojej religii" - mówi Joanna. muzyczkom z Polski odwagi w wyznawaniu Polska wiolonczelistka tłumaczyła, że wiary i domaganiu się swoich praw". Jego po- problem dotyczył w dużej mierze przejazdów z dziw ma zapewne związek z faktem, że wielu oddalonego od miasta jej miejsca zamieszkania młodych japońskich katolików, zwłaszcza dzieci do kościoła. "Gdy powiedziałam wiernym, że i młodzieży, która także w niedzielę ma liczne mam kłopoty z dojazdami na Mszę św. zaczęli zajęcia w szkołach, praktycznie nie może mnie na nią przywozić. Niestety nie spodobało uczestniczyć w niedzielnych mszach św się to mojemu szefowi, który stwierdziwszy, że o.Pawel Janociński OP do miasta może wozić mnie tylko autobus jego

Japonia: "Cuda mszy świętej": zwierzenia wiernych związane z Eucharystią Konferencja Biskupów Japonii wydała na'): "Pan Jezus jest życzliwy wszystkim lu- publikację "Cuda Mszy świętej "(Misa te suba- dziom i dał się za nich powiesić na krzyżu. rashii). Okazją było uczczenie zakończenie Przyjmując go chciałem mieć podobne serce: Roku Eucharystycznego, a także wydanie 200 piękne i dobre. Gdy będę dorosłym, też chciał- numeru "Codziennej Mszy św."- miesięcznika bym postępować tak jak Pan Jezus". zawierającego codzienne czytania i modlitwy Z kolei 75 letnia Masako Sakai w tekście mszalne, z którego korzystają prawie wszyscy "Z dni przepełnionych cierpieniem", w którym wierni w Japonii. opisuje trwająca 2,5 roku agonię brata chorego Publikacja zawiera wypowiedzi 20 wier- na raka, pisze; "Wprost trudno wyrazić słowami, nych związane z przeżywaniem przez nich Eu- jaka bezcenną w tym czasie pomocą było dla charystii. Została dołączona jako bezpłatny do- mnie uczestniczenie w niedzielnych i codzien- datek do listopadowego numeru pisma, roze- nych mszach świętych. Zgodnie z tym, o czym słano ją też do wszystkich kościołów w Japonii. śpiewamy w pieśni: "Śnieg topnieje i ukazuje Wśród wiernych, których wypowiedzi się słońce" (pieśń "Do dnia spotkania" śpiewa- wydrukowano w 63-stronicowej publikacji jest na w czasie pogrzebów chrześcijańskich), idę troje dzieci w wieku 7-9 lat. W rozdziale zatytu- na Mszę świętą po to ,aby na nowo otrzymać łowanym "Pan Jezus i ja" opisują oni swoje Eucharystię, która jest darem życia od Pana przeżycia związane z Pierwszą Komunią świętą. Jezusa." 9- letni Junpei Shinura pisze (w zrozumiałym przez dzieci, najłatwiejszym alfabecie ' hiraga- o.Pawel Janociński OP

1 listopada 2005 Kambodża: katolicka parafia kultywuje khmerskie tradycje tańca i muzyki

Katolicka parafia oraz istniejący od 1990 projektu jest prałat Enrique Figaredo sj, prefekt roku ośrodek kulturalny w Tahen w prefekturze apostolski w Battambang. W rozmowie z UCA- apostolskiej Battambang (północno-zachodnia News zwrócił uwagę, że Kambodża ma bardzo Kambodża) realizuje od roku projekt zaznajo- bogatą kulturę i tradycje, które trzeba przeka- mienia młodzieży z bogatą tradycją rodzimych zać młodemu pokoleniu. "Jeżeli ci młodzi ludzi tańców i muzyki klasycznej. Inicjatorem tego będą pod wpływami tylko nowoczesnego stylu

46 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

życia, to wkrótce mogą o niej zapomnieć" - sycznych tańców, w szkole w Tahen przygoto- uważa kapłan. wano także nowe, specjalnie na użytek uroczy- W lekcjach khmerskich tańców i muzyki stości kościelnych. Jeden z nich zatytułowano uczestniczy aktualnie 43 uczniów w wieku 13- "Nasz Ojciec i nasza Błogosławiona Matka". 20 lat. Zajęcia odbywają się w trzech klasach w Zdaniem Koe Sovanna "młodzież w Kambodży zależności od wieku. Część tych dzieci ma ro- jest w stanie zachować, a nawet rozwinąć w tej dziny w obozach dla uchodźców w pobliskiej dziedzinie tradycje swojego kraju". Tajandii. W ciągu roku szkolnego zajęcia odby- Nauczyciele w katolickiej szkole biorący wają się po południu i wieczorami, a w wakacje udział w programie przyswajania rodzimej tra- - trzy razy dziennie. Dzieci i młodzież wykonują dycji przez młodzież są buddystami. W Kambo- później tradycyjne tańce w kościele, m.in. w dży do buddyzmu przyznaje się 90 procent święto Wniebowzięcia NMP, na Boże Narodze- spośród 13 mln mieszkańców tego kraju. nie i na Wielkanoc. Jeden z nauczycieli, 20-letni Koe o.Pawel Janociński OP / Phnom Penh Sovanna poinformował, że poza nauką kla-

12 listopada 2005 Nowa Kaledonia: światowa sława restauracji prowadzonej przez zakonnice

Znajdująca się w Noumea, stolicy fran- Szczególną atrakcją "L'Eau Vive du Pa- cuskiej Nowej Kaledonii restauracja "L'Eau Vive cifique" jest śpiewana przez siostry każdego du Pacifique" prowadzona przez siostry zgro- wieczoru, oprócz niedzieli, pieśni "Ave Maria". madzenia rodziny misyjnej "Donum Dei" zysku- Inną atrakcją są tańce ludowe z rożnych krajów je światową sławę. Jest to największą z trzyna- Afryki, Ameryki Łacińskiej i Oceanii, wykonywa- stu restauracji prowadzonych na całym świecie ne przez kandydatki do zakonu, z klasztoru, przez siostry z tego zgromadzenia. Na jej temat który znajduje się niedaleko restauracji. Miesz- ukazało się wiele entuzjastycznych artykułów kają w nim także wszystkie pracujące tam sio- we francuskich i amerykańskich czasopismach. stry. Ostatnio napisał o niej japoński dziennik "The Siostry należą do karmelitańskiego Japan Times". zgromadzenia rodziny misyjnej "Donum Dei". Jednostronicowy artykuł na temat re- Zostało ono złożone w 1950 r. przez francu- stauracji ozdobiony został dwiema dużymi kolo- skiego księdza Marcela Roussel Galle (1910- rowymi fotografiami sióstr-kelnerek ubranych w 1984), a w 1987 r. afiliowane do rodziny karme- narodowe stroje francuskiej Nowej Kaledonii. litańskiej. Kierując się hasłem "Miłosierna mi- Pracujących w restauracji osiemnaście sióstr łość łączy ludzi całego świata" oraz duchowo- pochodzi z rożnych krajów m. in. z Peru, Burki- ścią św. Teresy z Lisieux od samego początku ny Faso oraz wysp archipelagu Nowej Kaledonii, prowadziły one działalność misyjną i duszpa- Wallis i Futuna. Siostry pracujące jako kelnerki sterską wśród ludzi nie mających żadnych kon- obsługują gości w ludowych strojach. Wraz z taktów z Kościołem, m. in. wśród paryskich pro- oryginalnym wystrojem wnętrza restauracji stytutek na placu Pigalle. stwarza to niepowtarzalną rodzinną atmosferę, o.Pawel Janociński OP miejsca słynącego z wybornych i egzotycznych potraw oraz bogatej listy podawanych tam win.

17 listopada 2005 Korea Pd.: pierwszy katechizm internetowy

Archidiecezja Seulu opublikowała pierw- Inicjatywę adresowaną do młodego po- szą w tym kraju stronę internetową zawierającą kolenia popiera wielu duchownych, m.in. arcy- katechizm. Nowy katechizm składający się z 50 biskup Seulu, Nicholas Cheong Jin-suk. Ks. lekcji został ułożony przez zespół archidiece- Simon Shin Hyun-man z diecezji Wonju powie- zjalnego sekretariatu ds. duszpasterstwa przez dział agencji UCANews, że "wreszcie otrzyma- Internet pod kierownictwem ks. Johna Ri Ki- liśmy to, na co czekałem długie lata". "W dzi- Junga. siejszej Korei Południowej bardzo trudno,

47 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii szczególnie młodym ludziom znaleźć czas, aby o katechizmie: "Inicjatywa ta jest godna po- uczęszczać na specjalne lekcje katechizmu" - chwały, gdyż może przyciągnąć młodzież, która podkreślił koreański kapłan. wzrasta w społeczeństwie i kulturze cyberne- Katechizm internetowy oparty jest w du- tycznej. Powodzenie jej zależeć będzie jednak żej mierze na konferencjach 60-letniego ks. Ri. od tego, na ile włączą się parafie, na ile będą Towarzyszą mu programy video zrealizowane otwarte na stykających się z katolicyzmem przez diecezjalny ośrodek multimedialny. przez Internet". Dyrektor Katolickiego Kursu Korespon- dencyjnego, o. Polycarp, Kim Jon-pil powiedział o.Pawel Janociński OP / Seul

19 listopada 2005 Japonia: media i władze krytykują budowę cerkwi na spornym terytorium

Japońskie środki przekazu skrytykowały tam stałych mieszkańców, którzy potrzebowali- budowę cerkwi na wysepce Suisho, położonej by dla siebie świątyni". na spornym terytorium w archipelagu Habomai, Budynek cerkwi jest widoczny z przyląd- siedem kilometrów na północny wschód od ka Nosappu (miasto Nemuro na wyspie Hokka- Hokkaido. 18 listopada japońska agencja Ky- ido), na którym znajduje się japońskie muzeum odo, a za nią m.in. jeden z największych dzien- poświęcone historii spornych Terytoriów Pół- ników "Yomiuri Shimbun" podały, że właśnie nocnych. ukończono trwające od 8 bm. prace nad budo- Japoński premier Koizumi w wywiadzie wą cerkwi. dla Kyodo 18 bm. zwrócił uwagę na "istotną Japończycy postrzegają tę budowę nie różnicę zdań (między Rosją a Japonią) w po- jako wewnętrzną sprawę Rosyjskiego Kościoła dejściu do spornych Terytoriów Północnych". Prawosławnego, ale jako prowokację polityczną Do obszarów tych, których zwrotu od związaną ze zbliżającą się wizytą [w przyszłą Rosji domagają się Japończycy, zalicza się trzy niedzielę, 27 bm.] prezydenta Władimira Putina wyspy Kunashiri, Etrofu, Shikotan oraz archipe- w Tokio. Media zwracają uwagę, że na Suisho lag Habomai, na którym znajduje się Suisho z znajdują się instalacje wojskowe, ale "nie ma kontrowersyjną budowlą. o.Pawel / Tokio

26 listopada 2005 Japonia: książka o wojennych doświadczeniach chrześcijan

"Doświadczenie wojny i moja wiara" - W przedmowie do książki przypomniano, pod takim tytułem ukazała się w japońskich że powstała ona na prośbę wielu czytelników księgarniach książka zawierająca wspomnienia japońskiego "Tygodnika Katolickiego" w związ- chrześcijan, m.in. prześladowanych w czasie II ku z 60. rocznicą zakończenia II wojny świato- wojny światowej za swoją wiarę, kiedy chrześci- wej. "Pragnęli oni, aby wojenne relacje, w któ- jaństwo było utożsamiane w Japonii za "ideolo- rych pojawiają się wątki wiary i modlitwy zostały gię białych kolonialistów". w jakiś sposób udokumentowane" - czytamy w Wydana staraniem katolickiej oficyny przedmowie. "Katorikku Shinbun Sha" książka jest świadec- Jednym z opowiadających swoje wojen- twem z jednej strony, ludzkiego okrucieństwa, a ne doświadczenia jest dominikański brat za- z drugiej - miłosierdzia w piekle bombardowań konny Dominik Masanobu Omiya. Urodzony w japońskich miast pod koniec II wojny i ataków 1914 r. w Okawara (w diecezji Sedai, w północ- atomowych na Hiroszimę i Nagasaki. Zawiera no-wschodniej Japonia), przed wybuchem woj- także wyznania winy za krzywdy wyrządzone ny przyjął chrzest w tamtejszym kościele z rąk ludziom w krajach Azji południowo-wschodniej, dominikanina, misjonarza z Kanady. Służył tam podbitych w czasie wojny przez armię japońską. do Mszy św. w każdą niedzielę pomimo nie-

48 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii przyjaznych głosów ze strony krewnych i zna- Wiedziony jakimś natchnieniem, czując, że mo- jomych. Wcielony do armii, został wysłany naj- że to być moja ostatnia chwila, przeżegnałem pierw do Singapuru, a następnie do Birmy. Pra- się, a następnie wyjąłem z kieszeni różaniec i cował tam jako zaopatrzeniowiec przy walczą- zacząłem się modlić. Co się potem stało, trudno cych oddziałach, i - jak pisze - na szczęście nie mi powiedzieć, ale żołnierz opuścił wymierzony musiał tam nikogo zabijać. we mnie karabin. Darowano mi życie. Zostałem Jako zwykły żołnierz gorzko wspomina potraktowany jako jeniec i wysłany do obozu ucieczkę dowódców, którzy zostawili swoich dla Japończyków w Indiach. Po trzech latach podwładnych na pastwę losu, gdy Japończycy dobry Bóg pozwolił mi powrócić w ojczyste zaczęli się wycofywać. Z jego kilkudziesięcio- strony. Po tych doświadczeniach postanowiłem osobowego, oddziału otoczonego przez żołnie- poświęcić moje życie służbie Bogu jako brat rzy angielskich i australijskich, przeżyły tylko zakonny i w 1952 r. zapukałem do nowicjatu trzy osoby. On sam, wtedy ranny, wspomina: dominikańskiego przy katedrze w Sendai" - "Leżałem nieprzytomny w okopie. Gdy ockną- pisze brat Dominik Masanobu Omiya. łem się zauważyłem przyłożoną do mojej głowy lufę karabinu i twarz angielskiego żołnierza. o.Pawel / Tokio

03 grudnia 2005 Japonia: Unia Europejska apeluje o zniesienie kary śmierci w Japonii

Unia Europejska ponownie wezwała 2 narkotyków, za co został skazany na karę grudnia Japonię do zniesienia kary śmierci. śmierci oraz tysięczną egzekucję w Stanach "Chcielibyśmy, aby kraj ten natychmiast Zjednoczonych od czasu przywrócenia tam wstrzymał wszystkie kary śmierci" - oświadczył kary śmierci w 1976 r. (chodzi o Kennetha Lee na konferencji prasowej w Tokio Michael Reite- Boyda z Północnej Karoliny, skazanego za za- rer, przewodniczący bawiącej tam obecnie de- bójstwo swojej żony, z którą żył w separacji i jej legacji Komisji Europejskiej. ojca). Jednocześnie skrytykował on "aurę ta- Reiterer wyraził też zaniepokojenie fak- jemniczości", otaczającą wykonywanie wyroków tem, że ostatnio rośnie w Japonii liczba zwo- w więzieniach japońskich, w których więźniowie lenników kary śmierci. Według badań staty- powiadamiani są o egzekucji na kilka godzin stycznych 80 proc. jej mieszkańców jest za przed jej wykonaniem. "Dziwnym zbiegiem oko- najwyższym wymiarem kary, co z kolei daje liczności egzekucje zawsze odbywają się wtedy, argument rządowi, aby nadal je orzekać i w ten gdy Parlament nie obraduje" - dodał wysłannik sposób "zapobiec rosnącej fali przestępstw". Unii. Taki pogląd wyraził m.in. minister sprawiedliwo- Zapowiedział on ponadto przeprowa- ści tego kraju Seiken Sugiura w rozmowach z dzenie w Tokio w dniach 6-7 bm. konferencji delegacją Komisji Europejskiej. Jednakże - międzynarodowej nt. kary śmierci, sponsoro- zdaniem jej przewodniczącego - "argument taki wanej przez Komisję Europejską oraz Izby Ad- nie odpowiada prawdzie, gdyż po przywróceniu wokackie z USA i Japonii. Forum to ma oma- kary śmierci w marcu 1993 r. (zawieszono je w wiać m.in. niedawne powieszenie w Singapurze latach 1989-93) liczba najcięższych zbrodni w 25-letniego Wietnamczyka z Australii Tuong Japonii wcale nie zmalała". Van Nguyena, który nie miał za sobą kryminal- o.Pawel / Tokio nej przeszłości, a złapano go na przemycie

10 grudnia 2005 Tajlandia: Kościół pomaga dzieciom - ofiarom turystyki seksualnej

W tajlandzkim porcie Pattaya, słynącym Jednym z domów kieruje siostra Voranut jako "centrum turystyki seksualnej", działają Pranommit z Chanthaburi, drugim zaś świecki dwa katolickie domy pomocy dzieciom i mło- psycholog Suchart Suttinak. "W moim przeko- dzieży. Oba ośrodki zarządzane są przez naniu Pattaya nie jest miejscowością, w której zgromadzenie redemptorystów. dzieci mogłyby normalnie wzrastać i rozwijać

49 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii się. Wałęsające się po ulicach, stają się łatwym ziemcami" - wyznał młodzieniec. Sipong przy- łupem, dla «turystów seksualnych». Aby pomóc znaje, żeby zdobyć pieniądze na życie i zapła- tym dzieciom i młodzieży, trzeba wyjść na ulice, cenie za wynajęcie pokoju, który dzieli z kilko- rozmawiać z nimi i pokazać, że istnieją inne ma innymi chłopakami, a także na "klej do wą- możliwości w życiu. Pomagamy im na rożne chania" (popularny środek odurzający), para się sposoby np. przez przygotowanie do podjęcia prostytucją. Otrzymuje każdorazowo ok. 20 godziwej pracy, choćby umiejętności szycia dolarów. ubrań. Nasze domy działają na zasadzie, że Według działającej w Bangkoku organi- każdy może tu przyjść na krótki czas, nawet na zacji w ECPAT(End Child Prostitution in Asian kilka minut, o każdej porze dnia i nocy. Drzwi są Tourism) walczącej z seksualnym wykorzysty- zawsze otwarte" - powiedział psycholog w roz- waniem dzieci i młodzieży przez zagranicznych mowie z agencją UCAN. turystów, roczny dochód w całym kraju płynący Agencja przytacza historię 16-latka o z prostytucji wynosi setki milionów dolarów. W imieniu Sipong. "Dwa lata temu uciekłem z do- liczącej 63 mln mieszkańców Tajlandii, z prosty- mu, w którym nienawidziliśmy się z macochą. tucji żyje ok. 200 tys. ludzi, z czego 25 proc. Poszedłem szukać przygód w miejscu, gdzie stanowią dzieci. gromadzą się podobni do mnie, na starym na- brzeżu w Pattaya. Przychodzi tu także wielu o.Pawel / Bangkok szukających erotycznych kontaktów z cudzo-

24 grudnia 2005 Japonia: wystawa ikon i sztuki sakralnej tzw. ukrytych chrześcijan Jedna z najbardziej znanych w Japonii "Ikony i święte obrazy ukrytych chrześcijan" w malarek ikon, Maria Hideko przygotowuje wy- Państwowej Galerii Sztuki w Komagame, od 1 stawę poświęconą ikonom oraz sztuce sakral- Stycznia do 28 Lutego 2006 r. przedstawiona nej tzw. ukrytych chrześcijan. została scena Zwiastowania NMP: jej dwa Ukryci chrześcijanie, to ci, którzy pomi- przedstawienia reprezentujące dwie rożne tra- mo drakońskich przepisów zakazują- dycje. cych @pod groźbą tortur i śmierci wyznawania 65-letnia Hideko jest katoliczką. Mieszka wiary chrześcijańskiej w Japonii w okresie od obecnie w "Domu Ikon", położonym w górach początków XVII w. do polowy XIX w., potrafili niedaleko Komagame, gdzie oddaje się modli- zwłaszcza na wyspach Kyusiu zachować swoja twie i malowaniu ikon. "Tematy ikon i obrazów, wiarę, aż do ponownego przyjazdu tam misjo- które będą wystawiane w galerii w styczniu są narzy katolickich z Francji. Wyznawaniu ich w 80 procentach oparte na Piśmie św. Są one wiary towarzyszyło powstanie swoistej sztuki owocem i wyrazem modlitwy wynikającej w sakralnej: świętych obrazów, krzyży, reliefów kontemplacji Bożego słowa" - wyznała w roz- itp., które z jednej strony nasuwają skojarzenia mowie z KAI. z buddyzmem, z drugiej z chrześcijańskimi iko- o.Pawel Janociński OP/ Tokio nami. Na afiszach zapowiadających wystawę

24 grudnia 2005 Tajwan: kard. Shan optymistycznie patrzy na przyszłość Kościoła w Chinach

W komunistycznych Chinach zapanuje Kard. Shan wskazał, że mniej niż kiedy- większa wolność religijna, a w niedługim czasie kolwiek wcześniej zamyka się wierzących do nastąpi znaczący wzrost liczby chrześcijan - więzień i karnych obozów pracy. "W porówna- uważa kard. Paul Shan Kuo-hsi, ordynariusz niu do epoki Mao Tse-tunga obecny rząd jest diecezji Kaohsiung na Tajwanie. W wywiadzie wiele bardziej otwarty i liberalny. Jeśli ten pro- udzielonym tygodnikowi "Asia Focus" chiński ces będzie postępował dalej, to już niedługo hierarcha podkreślił, że sytuacja Kościoła w katolicy w Chinach będą cieszyć się wolnością Chińskiej Republice Ludowej jest o wiele lepsza oraz pełnym zjednoczeniem z Kościołem po- niż kiedykolwiek przedtem. wszechnym. Pozwoli to także biskupom z Chin

50 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii odbywać wizyty ad limina Apostolorum do Wa- ze Stolicą Apostolską powiedział, że Chiny od- tykanu, tak jak to czynią biskupi z całego świa- grywają dziś bardzo ważną rolę na świecie i w ta" - powiedział chiński hierarcha. ich własnym interesie leży nawiązanie stosun- Poruszając sprawę przyszłości założo- ków dyplomatycznych ze Stolicą Apostolską, z nego przez rząd w celu uzyskania kontroli nad którą relacje dyplomatyczne utrzymuje 174 kra- Kościołem katolickim w Chinach w 1957 r. - jów świata. "Zależy to zapewne od zmiany prio- Patriotycznego Stowarzyszenia Katolików rytetów w polityce rządu. W tej chwili dla chiń- Chińskich (PSKCh) kard. Shan powiedział, że skich władz najważniejszy jest rozwój ekono- "większość katolików w Chinach pragnie łącz- miczny" - zaznaczył kardynał. ności z Kościołem powszechnym". "PSKCh nie Kard. Shan wskazał na silny i szybki dąży do ogłoszenia niezależnego Kościoła, a rozwój Kościołów chrześcijańskich w Chinach. napięcia pomiędzy Kościołami: "patriotycznym" Szacuje się, że obecnie w Państwie Środka i "podziemnym" nie rosną, ale raczej zanikają" - żyje ok. 100 mln chrześcijan: 80 mln wiernych zaznaczył i dodał: "Wyznajemy tę samą wiarę i należy do rożnych Kościołów protestanckich, a mamy te same sakramenty. Są między nami 12-15 mln do Kościoła katolickiego. "Liczba różnice, ale wynikły one nie z wyboru wierzą- wyznawców szybko wzrasta, gdyż ludzie są cych, lecz z sytuacji, która została im narzuco- spragnieni wiary chrześcijańskiej" - zauważa na z zewnątrz." 82-letni kard. Paul Shan Kuo-hsi, który pocho- W tym kontekście hierarcha chwali dzi z miejscowości Puyan położonej w chińskiej "rozwiązania pragmatyczne " np. w kwestię prowincji Henan. W 1949 r. jeszcze przed peł- nominacji biskupich, czego przykładem była nym przejęciem władzy przez Mao Tse-tunga w nominacja, za zgodą Stolicy Apostolskiej, bi- Chinach przeniósł się on na Tajwan i tam wstą- skupa Josepha Xing Wenzhi w Szanghaiu, wy- pił do zakonu jezuitów. świeconego tam 28 czerwca b.r. Kard. Shan zapytany o problem nawią- o.Pawel Janociński OP/ Tajpej zania kontaktów dyplomatycznych przez Chiny

31 grudnia 2005 Japonia: Popularny tygodnik o rosnącej liczbie ślubów chrześcijańskich

"Shukan Bunshun", jeden z najbardziej oraz wymianie obrączek". Tego rodzaju ślubów cenionych i czytanych tygodników w Japonii odbyło się w kończącym się roku ponad 700 tys. zamieścił artykuł poświęcony rosnącej liczbie Ponieważ liczbę autentycznych du- ślubów chrześcijańskich, a także - "nieprawdzi- chownych chrześcijańskich w Japonii szacuje wym pastorom" (japońskie słowo 'nise bokushi' się na ok. 10 tys. - a część z nich nie chce asy- znaczy dosłownie pastor-oszust), których coraz stować przy ślubach - hotele i inne instytucje liczniej zatrudniają hotele i inne instytucje zaj- zabiegają o współpracę młodych mężczyzn o mujące się organizacją ślubów. białej karnacji skóry i znających trochę japoński, Według sondaży tygodnika, już ponad którzy po krótkim przeszkoleniu mogliby podjąć 80 proc. wszystkich zawieranych w Japonii ce- się tego zadania. Przeważnie są to nauczyciele remonii ślubnych odbywa się w większym lub języka angielskiego lub inni nie mających stałe- mniejszym stopniu w "oprawie chrześcijańskiej". go zajęcia Europejczycy lub Amerykanie, szu- Polega ona m.in. na śpiewaniu po- kający łatwego zarobku. wszechnie znanych pieśni religijnych, odczyta- Cytowany w artykule właściciel firmy niu fragmentu Pisma Świętego, krótkim prze- zajmującej się organizowaniem ślubów wyznał, mówieniu i modlitwie, które towarzyszą słowom że "przychodzą do nas ludzie, którzy szukają przysięgi i wymianie obrączek. Według "Shukan dobrze prezentującego się pastora, najlepiej Bunshun", wymarzony ślub w rozumieniu prze- blondyna. Ale nigdy nie zapytano mnie, czy ten ciętnej pary młodych Japończyków i ich rodzin, pastor rzeczywiście jest pastorem, czy nie. Po- to "obecność wielu gości i członków rodziny, nieważ śluby właściwie może celebrować każdy, muzyka, wykwintne potrawy i, co najważniejsze, kto się dobrze prezentuje, mogą zdarzyć się w amerykański lub europejski pastor asystujący tej sprawie nadużycia: o nierozerwalności mał- przy wymawianiu słów przysięgi małżeńskiej żeńskiego związku mówi człowiek, który sam jest rozwiedziony i prawie lub w ogóle nie cho-

51 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii dzi do kościoła". Autor artykułu spotkał co naj- muzyków i śpiewaków, wykonujących utwory mniej trzech takich "pastorów" klasyczne. Niektóre Kościoły protestanckie uważają Niekiedy dochodzi do paradoksów, np. śluby zawierane w hotelach za rodzaj działal- gdy za mąż wychodzi córka pastora z nielicz- ności misyjnej. Angażując innych do współpra- nego zboru, a rodzina chce, większego przepy- cy wymagają od nich zaświadczenia, że są chu w oprawie tego wydarzenia. Taki ślub odbył prawdziwymi duchownymi. Do takich należy np. się 12 grudnia b.r. w holu jednego z najwięk- afiliowane do Kościoła Baptystów "Chrześcijań- szych hoteli w Tokio, Keio-Plaza, w Shinjuku. W ska Służba na rzecz Ślubów" (Christian Wed- rozmowie z KAI ojciec córki, japoński pastor ding Ministry) oraz firma "Gust House" z Shi- posługujący w małej kaplicy - domu, w którym buya. Należąca do Kościoła Chrześcijan - mieszka, w Tanashi koło Tokio, wyznał, że "je- Ewangelików firma "Trinity" w Shinanomachi dynym warunkiem, jaki postawiłem firmie orga- organizuje ceremonię ślubną z bogatą oprawa nizującej uroczystość i hotelowi było to, aby muzyczną angażując do niej m.in. czarnoskó- ceremonii przewodniczył «prawdziwy» duchow- rych misjonarzy z USA, którzy śpiewają w stylu ny chrześcijański" negro-spiritual, a także miejscowych wybitnych o.Pawel Janociński OP/ Tokio

14 stycznia 2006 Japonia: nowa sztuka Teatru No "Matka Boża z Nagasaki"

W Nagasaki - stolicy japońskiego katoli- sama Matka Boża?" - kończy swą opowieść cyzmu, a zarazem mieście naznaczonym wy- owa kobieta. buchem bomby atomowej - wystawiono nową Twórca sztuki Tomio Tada jest zarazem sztukę w konwencji tradycyjnego japońskiego naukowcem, zajmującym się immunologią. Na Teatru No pt. "Matka Boża z Nagasaki". Histo- podstawie jego tekstów latem 2005 r. w Hiro- ria dotyczy pewnego cudownego zdarzenia szimie wystawiono sztukę "Genbakuki" (Lamen- związanego z tamtą tragedią w nocy z 9 na 10 tacje nad ofiarami wybuchu atomowego). Mó- sierpnia 1945 r. wiąc o swojej nowej sztuce Tada wyznał, że Przedstawienie rozpoczyna się od epi- pierwszy raz odwiedził katedrę w Nagasaki w zodu pielgrzymki do Nagasaki dwóch dziewcząt 1955 r. jako dwudziestolatek, gdy była ona z Tsuwano - historycznej miejscowości w za- jeszcze zwaliskiem gruzów. Później, po odbu- chodniej Japonii, podobnie jak Nagasaki zwią- dowaniu stopniowo wypiękniała. "Zapragnąłem zanej z początkami chrześcijaństwa w tym kraju wtedy napisać sztukę o jej «zmartwychwstaniu» w XVI w. Dziewczęta - w konwencji No zwane i o Maryi - opiekunce cierpiących" - powiedział Waki (charakter towarzyszący) - przybywają na autor przedstawienia. wzgórze Urakami nazajutrz po wybuchu bomby W realizacji "Matki Bożej z Nagasaki" i zagładzie miasta. Widzą dantejskie sceny, a w dużej pomocy udzielił miejscowy uniwersytet pobliżu zburzonej doszczętnie katedry katolic- katolicki Junshin i jego studentki, które także kiej (Urakami Tenshudo) spotykają pewną star- biorą udział w spektaklu, wystawianym w kate- szą kobietę, jedną z nielicznych osób, które drze Urakami Tenshudo. przeżyły kataklizm. Rektorka uczelni siostra Chizuko Kata- Kobieta ta jako tzw. Shite (główny cha- oka, komentując nową sztukę, powiedziała: rakter) opowiada niezwykłe zdarzenie. "Tej no- "Połączenie Teatru No, który znajduje się w cy wśród ciężko rannych i konających pojawiła samym centrum japońskiej tradycji i kultury z się pewna młoda niewiasta, która z wielkim tragedią wybuchu, zasługuje na szczególną oddaniem opatrywała im rany, przynosząc im uwagę, gdyż jest zarazem apelem i modlitwą o wielką ulgę. Wielką ulgą były też wszystkie sło- pokój skierowaną do całego świata". wa pocieszenia, jakie kierowała do nich. Nad ranem zniknęła, pozostawiając po sobie wielki o.Pawel Janociński OP/ Nagasaki bukiet białych lilii. Być może niewiastą tą była

52 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

25 stycznia 2006 Japonia: katolik - społecznik walczy o nowy wzorzec wychowania młodzieży

Osamu Mizutani, japoński katolik- z własnych rodzin. Poza patrolowaniem ulic społecznik, szeroko znany w swoim kraju i za Mizutani służy pomocą przez rozmowy telefo- granicą, podkreśla znaczenie i wagę zasad niczne i czaty internetowe. chrześcijańskich, którymi kieruje się w swej Gazeta podała przykład 18-letniej działalności i które - według niego - mogłyby dziewczyny z Fukuoki, uzależnionej od narkoty- uzdrowić szkoły japońskie. Wartości te to m.in. ków, której rozmowa z nauczycielem katolickim troska o potrzebujących i "ofiarowanie swego pomogła rozpocząć nowe, lepsze życie. W życia za cierpiących, aby w ten sposób przyjść dwugodzinnej rozmowie wyznała mu, że zaraz im z pomocą". po ukończeniu szkoły średniej przybrani rodzice Zdaniem Mizutaniego, szkoły w jego chcieli zmusić ją do prostytucji. W wyniku inter- kraju bagatelizują fakt, że coraz więcej dzieci i wencji policji aresztowano ich pod koniec ubie- młodzieży w myślało lub myśli o samobójstwie. głego roku. W zeszłym roku prób takich, jak podcięcie sobie Urodzony w 1956 r. Mizutani jest katoli- żył, zatrucie się itp. było ponad milion. W opinii kiem i absolwentem wydziału filozofii jezuickie- społecznika jest to "krzyk o pomoc" młodych, go Uniwersytetu Sophia w Tokio. W swoim ży- którym ciągle wytyka się w szkole i w rodzinie, ciu i pracy kieruje się zasadami chrześcijański- kto jest zwycięzcą a kto przegranym oraz kryty- mi, które ujął w swoiste Credo zamieszczone kuje się i karze za popełnienie jakiegokolwiek na swej stronie internetowej. Przez długie lata błędu. Ukazywane w ten sposób życie doro- był nauczycielem w Jokohamie, ale ze względu słych nie pociąga japońskiej młodzieży, która - na konflikt z władzami oświatowymi, m.in. na tle chroniąc przed nim - w skrajnych wypadkach modelu wychowania japońskiej młodzieży, roz- ucieka z domu albo, częściej, popada w "de- począł działalność jako społecznik pragnący presyjny styl życia, w którym brakuje zdrowych pomóc młodym ludziom w inny, bardziej twór- kontaktów z innymi ludźmi i takich słów jak czy i owocny sposób. «proszę» i «dziękuję»". Swoją działalność na tym polu opisał Następny problem, jaki świecki działacz m.in. w książce "Yomawari Sensei" (Nauczyciel katolicki widzi u młodych, to "brak myślenia o na nocnym patrolu), która stała się bestsellerem przyszłości, brak nadziei i tkwienie w starych (350 tys. egzemplarzy) nie tylko w Japonii, ale stereotypach". Dlatego też szkoły japońskie także w Korei Południowej i na Tajwanie. W powinny - jego zdaniem - uczyć "bardziej pozy- zeszłym roku wygłosił na ten temat 423 wykłady tywnego, twórczego, spojrzenia na życie". w różnych szkołach, kościołach chrześcijań- Postacią tego społecznika, jednego z skich i innych instytucjach. Odpowiedział także najbardziej obecnie znanych w Japonii, zajął się na ok. 200 tys. listów mailowych i rozmów tele- m.in. dziennik "The Japan Times", który 15 bm. fonicznych otrzymanych od młodych. Sam nie- poświęcił mu obszerny artykuł "Samotny zbaw- stety jest chory na raka. Twierdzi jednak, że ca na ulicach" (Solo Savior on the streets). Opi- wolałby raczej "szybko umrzeć niż zdradzić suje on codzienne życie nauczyciela, który choćby jedną osobę, która zwraca się do niego przemierza każdej nocy ulice Jokohamy i Tokio, o pomoc". aby pomagać młodzieży, głównie uciekinierom o.Pawel Janociński OP/ Tokio

28 stycznia 2006 Rok 2005 przełomowy dla Kościoła katolickiego w Wietnamie

Rok 2005 był wyjątkowym, jeśli nie prze- i znacznym umocnieniu pozycji Kościoła" w tym łomowym w historii Kościoła katolickiego w kraju. Wietnamie - uważa o. Guy Marie Nguyen Hong W wywiadzie dla tygodnika "Asia Focus", Giao, były prowincjał franciszkanów w tym kraju. 68-letni zakonnik podkreślił, że pojawiły się du- Zdaniem zasłużonego dla rozwoju Kościoła że szanse na nawiązanie przez Wietnam nor- franciszkanina, wydarzenia w ubiegłym roku malnych kontaktów dyplomatycznych ze Stolicą świadczą o "żywotności, dynamicznym rozwoju Apostolską.

53 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

Do najważniejszego wydarzeń dla Ko- dzy władzami kraju a Stolicą Apostolską". ścioła w Wietnamie w 2005 zalicza on oficjalną Oprócz bp. Tram, ostatnio wyświecono tam wizytę kard. Crescencio Sepe, prefekta Kon- dwóch innych biskupów: Jospha Vo Duc Minh gregacji Ewangelizacji Narodów, która odbyła dla diecezji Nha Trang oraz Pierre Nguyen Van się w dniach 28 listopada i 5 grudnia. Kardynał De, biskupa pomocniczego dla diecezji Bui Chu. uczestniczył wówczas w inauguracji diecezji Ba Zdaniem o. Giao dzięki wprowadzeniu Ria oraz ingresie jej biskupa Thomasa Nguyen 17 listopada 2004 r. nowej ustawy religijnej, Van Tram. Kościół w Wietnamie może rozwijać się bardziej Według zakonnika, wizyta ta oznaczała dynamicznie niż dotychczas. "duży krok w kierunku ustanowienia relacji mie- o.Pawel Janociński OP// Ho Chi Minh

03.02.2006 Uśmiech Pana Boga - Świętej pamięci ksiądz - poeta Jan Twardowski

18 stycznia b.r., odszedł od nas Ks. Jan Dogmatycy hałasują po łacinie Twardowski. Jego proste i mądre wiersze o moraliści brzęczą nad korytkiem ludzkiego sumienia kaznodzieje reperują głośnik, żeby ich było lepiej słychać Panu Bogu i o człowieku były inspiracją dla męczennicy liczą na głos uderzenia w twarz kilku pokoleń Polaków. Znane były także i za organiści oblizują dźwięki- granicą. Gdy przed dziesięcioma laty studiowa- wierni podzielili się na wojenne obozy łem teologię na uniwersytecie Sophia w Tokio I tylko w szczerym polu pewnego dnia podszedł do mnie pewien kleryk w oddechu zioła- na klęczkach podziwiając zaspy nieba z zapytaniem, czy słyszałem o „wybitnym pol- można jeszcze znaleźć Ciszę. skim księdzu-poecie”? Później ów kleryk, jak słyszałem, napisał na temat jego twórczo- Ks. Twardowskiego lubił mówić wier- ści pracę magisterską. szem do dzieci. Na jego msze, które pamiętam Gdy już po jego śmierci zastanawiam z czasów gdy byłem jeszcze klerykiem w Pol- się na ile ten ksiądz –poeta inspirował moje sce przychodziły tłumy. Dzieci mogły wów- życie to dochodzę do wniosku, że być mo- czas usłyszeć na kazaniu na przykła- że wpłynął on nawet na wybór mojej drogi ży- dzie "polna myszka siedzi sobie , konfesjonał ciowej jako duchownego. Pamiętam na przy- ząbkiem skrobie” lub dowiedzieć się rewelacji kład jego wiersz zatytułowany „Suplikacje”, bo na temat Siostry Konsolaty; „Siostra Konsolata wiele razy nie dawał mi on spokoju, zwłaszcza – bo kąsa i lata.” te słowa o „chrabąszczu łaskoczącym teologa”: Piszącego wiersze księdza darzyli wielkim szacunkiem sami poeci. Kilka dni po jego Boże, po stokroć święty, mocny i uśmiechnięty- śmierci, „opłakiwano” Jana Twardowskiego m.in. Iżeś stworzył papugę, zaskrońca, zebrę piegowatą- kazałeś żyć wiewiórce i hipopotamom- w Krakowskim Salonie Poezji, gdzie jego wier- teologów łaskoczesz chrabąszcza wąsami- sze odczytywali m.in. Anna Dymna oraz Maja dzisiaj, gdy mi tak smutno i duszno, i ciemno- Komorowska. Ks. Jan Twardowski kochał bo- uśmiechnij się nade mną wiem poetów szczególnie. Dla jednej z nich Anny Kamieńskiej zadedykował po jej śmierci Pan Bóg zapewne wiele razy uśmie- słynny wiersz „Spieszmy się”. Anna Kamieńska chał się do ks. Twardowskiego i do jego pokor- po burzliwym życiu zwróciła się pod jego wpły- nej modlitwy. Ten uśmiech z kolei promienio- wem ku Bogu, mało tego , została świecką ter- wał na wszystkich czytelników jego poezji, na cjarką dominikańską, a wiec moją siostrą w wierzących i niewierzących, starych i młodych. zakonie, pisząc przepiękną i głęboką poezję Była w niej boża dobroć ale i szczypta bożego religijną. O początkowej strofie tego wiersza śmiechu z pysznych – ubranych niekiedy w mówi się, że zasługuje ona nawet na literacką sutanny lub habity zakonnic. Te biblijne pod- nagrodę Nobla: stawy jego poezji dostrzegam na przykład w

Psalmie 2.: „Śmieje się ten który mieszka w Spieszmy się kochać ludzi tak szybko odchodzą niebie, Pan się z nich naigrywa „(wiersz Zostaną po nich buty i telefon głuchy. 4.).Wiersze skierowane do teologów paradoksalnie natchnęły mnie do zajęcia się głębiej Biografka księdza –poety, Milena Kin- teologią. Oto jeden z nich: dziuk podkreśla w jego twórczości kilka aspek- tów, to że był „polonistą z zamiłowania, który

54 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii przy tym kochał Pismo Święte“ to, że był „po- Urodzony w 1915 r. w Warsza- etą dla wierzących i niewierzących”, no i oczy- wie ksiądz-poeta, magister filologii polskiej i wiście to, że miał wyborne poczucie humoru. doktor honoris causa KUL, żołnierz Armii Kra- Potrafił nawet zażartować z własnej śmierci. jowej i wieloletni kapelan kościoła Wizytek w Pewnego razu gdy wybrał się z kolegą- Warszawie decyzją Prymasa Polski kard. Józe- księdzem na przechadzkę po cmentarzu Po- fa Glempa został pochowany w Świątyni wązkowskim w Warszawie zauważył napis na Opatrzności Bożej w Warszawie, w miejscu dla nagrobku „Spieszmy się kochać ludzi, tak szyb- ludzi wybitnych i zasłużonych dla naszego kraju. ko odchodzą. Ks. Jan Twardowski.” Gdy po- szedł do następnego grobu , ten sam napis . I o.Pawel Janociński OP tak dalej. Zapytał wówczas swojego kolegę „to ilu już tych księży Twardowskich zmarło?”.

O problemie „japońskich desperatów”

Według ks.Toru Nishimoto, katolickiego tych pubów ma być zapewnienie „dobrego sa- kapelana Japończyków mieszkających na Fili- mopoczucia ” mężczyznom przeżywającym pinach, w ostatnich kilku latach rośnie tam licz- swoje kryzysy wieku średniego głownie na tle ba tzw.: japońskich desperatów (desperate Ja- pracy zawodowej. W pubach oraz innych po- panese). Taka nazwa określa się męż- dobnych lokalach pracuje obecnie ok. 80 tys. czyzn przeważnie po pięćdziesiątce, którzy młodych Filipinek. porzucili prace w swojej ojczyźnie, niektórzy Przyjeżdżający na Filipiny „desperaci” przeszli na wcześniejszą emeryturę, a niektórzy przywożą na ogół ze sobą pewien kapitał. Na po prostu stracili pracę i przyjechali na Filipiny początku budują domy i kupują samochody. Im zwabieni opowieściami o tamtejszym „raju”. dłużej jednak przebywają za granica tym szyb- Większość z nich zerwała także kontakt z wła- ciej zaczyna im brakować pieniędzy. Nie zna- snymi rodzinami. Na obraz filipińskiego „ra- jąc ani miejscowych języków ani nawet dobrze ju” składa się dużo cieplejszy niż w Japo- angielskiego nie są w stanie podjąć jakiegokol- nii klimat, piękne plaże, urocze kobiety, go- wiek zajęcia. Po roku, czy dwóch, tracą wszyst- ścinni i łagodnie odnoszący się do obcokrajow- ko z czym przyjechali. Odchodzą od nich filipiń- ców mieszkańcy oraz kilkakrotnie tańsze życie. skie żony. Niektórzy nawet próbują sprzedawać Z podobnych racji na Filipiny przyjeżdża także własne paszporty aby znaleźć środki na dalsze dużo starszych Japończyków, zwłaszcza mał- utrzymanie. żeństwa, aby tam mieszkać w różnego rodza- Licząca 12.500 członków wspólnota Ja- ju domach seniora , o wiele tańszych niż we pończyków na Filipinach, jedna z większych w własnym kraju. Azji, organizuje co jakiś czas charytatywne Cytowany w „The Japan Times” 3 lu- zbiórki w celu pomocy zdesperowanym roda- tego b.r. ks. Nishimoto zwrócił uwagę na to, że kom. Z pomocą przychodzi też Kościół Katolicki, „japońscy desperaci” często przyjeżdżają z a zwłaszcza kapelan Japończyków, który w młodymi żonami – Filipinkami ,które poznali ostatnich kilku latach pomagał ,współpracując wcześniej we własnej ojczyźnie. Do znajomości z japońską ambasadą, w powrocie do ojczy- dochodzi przeważnie w tzw. „filipińskich pu- zny 180 tego rodzaju mężczyznom. bach”, których jest wiele w całej Japonii , nawet o.Pawel Janociński OP w małych miejscowościach. Celem działalności

10.02.2006 Japonia: dziennikarz-katolik mówi o problemach współczesnej kultury

Więzi kulturalne między Europą a Japo- głównymi tematami wykładu Fusanoriego Iso- nią, globalizacja w sferze kultury a także rola mury, jednego z najbardziej znanych japońskich Watykanu we współczesnym świecie były dziennikarzy i niestrudzonego ambasadora kul-

55 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii tury swego kraju na świecie. Jesat on katoli- kilkakrotnie odwiedzał Watykan. Był pod wra- kiem i przemawiał 7 lutego w kościele św. Igna- żeniem spotkania z Janem Pawłem II, gdy za- cego - największym i najnowocześniejszym biegał on o uniknięcie wojny w Iraku. Szczegól- kościele parafialnym w Tokio, związanym z nie utkwiły mu w pamięci słowa Papieża, że pobliskim uniwersytetem jezuickim "Sophia". "problemu zła i dobra nie można odnosić do Dziennikarz wskazał na niezdrową, jego jakiegokolwiek jednego kraju, lecz dotyczy on zdaniem, tendencję globalizacji w ogólnoświa- każdego człowieka, ludzkiego serca". towej kulturze. Jest ona widoczna w podpo- Urodzony w 1929 r. Fusanori Isomura rządkowaniu dziedzin informacji, show-biznesu przez wiele lat był redaktorem naczelnym Wia- oraz telewizji kilku ośrodkom o światowym za- domości w NHK. Zrealizował wiele programów, sięgu, określanym obecnie nowym słowem w czasie których przeprowadzał wywiady m.in. "mega-media". Będąc przez ostatnich 10 lat z dwoma prezydentami USA: Georgem dyrektorem Japońskiego Centrum Kulturalnego Bushem ojcem i jego synem (ojca wspomina w Paryżu Isomura starał się przez cały ten czas jako bardzo kulturalnego i mądrego człowieka). być ambasadorem kultury "wielowartościowej", Jest również twórcą programów o sprawach a nie "monolitycznej". Polegało to m.in. na or- europejskich, jeden z nich został poświęcony ganizowaniu wydarzeń kulturalnych, jak przed- epopei "Solidarności" w Polsce. Jako dyrektor stawienia japońskich teatrów No i Kabuki oraz Ośrodka Japońskiego w Paryżu a zarazem jako na zapraszaniu czołowych osobistości życia profesor w Wyższej Szkole Studiów Handlo- kulturalnego z Japonii. Było to, jego zdaniem, wych, otrzymał z rąk prezydenta Jacquesa Chi- odpowiedzią na zainteresowanie Europejczy- raca najwyższe odznaczenia francuskie. Jako ków kulturą Wschodu: Japonii, a ostatnio także katolik, po powrocie do Japonii jest członkiem Chin. wspomnianej parafii św. Ignacego. Jako dziennikarz, współpracujący z państwową siecią telewizyjną NHK, Isomura o.Pawel Janociński OP

2006-02-10 USA: misjonarze Maryknoll pomagają kształcić przy- szłych księży z Chin

Darem dla Kościoła w Chinach nazywa wobec studiujących teologię Chińczyków. ks. Paul Shi Hui Minh projekt kształcenia tam- "Uważają oni, że dzięki temu projektowi w USA tejszych duchownych w Stanach Zjednoczo- przygotowywani są "przyszli przywódcy Kościo- nych, realizowany od 1991 r. przez amerykań- ła katolickiego w Chinach" - mówi ks. Shi. skie zgromadzenie misyjne Maryknoll. Kapłan Ks. Larry Lewis, najbardziej zaangażo- ten jest chińskim koordynatorem tego projektu, wany i odpowiedzialny za ten projekt z ramienia który coraz bardziej rozwija się w miarę zmian episkopatu USA i Kongregacji Ewangelizacji w tamtejszym Kościele, a także w polityce Narodów, wyjaśnił, że w Stanach Zjednoczo- władz wobec katolików. nych studiowało dotychczas ponad 80 duchow- "Na początku chodziło nam o wykształ- nych i sióstr zakonnych, z których 50 powróciło cenie seminaryjne chińskich kleryków, którzy już do Chin, aby tam dalej działać. Najbardziej stanowili wówczas 80 proc. wszystkich objętych znaną osobą wśród nich jest nowy biskup programem. Obecnie kształcimy wykładowców Szanghaju - Joseph Xing Wen Zhi, pierwszy dla seminariów duchownych oraz specjalistów hierarcha od 1949 r., którego sakrę 28 czerwca od duchowości chrześcijańskiej" - powiedział 2005 r. zaaprobowały zarówno Watykan, jak i cytowany przez miesięcznik "Maryknoll" ks. Shi. władze chińskie. On sam, po ukończeniu takich studiów w semi- Ks. Lewis wspomina, jak pierwszy raz narium św. Wincentego w Latrobe (Pensylwa- spotkał przyszłego biskupa w 2003 r. na lotni- nia), przygotowuje obecnie doktorat z teologii sku im. Kennedy'ego JFK w Nowym Yorku. na Studium Biblijnym i Teologicznym w Berke- "Ponieważ obchodzony był właśnie chiński No- ley (Kalifornia). wy Rok, zaprosiłem go na obiad do chińskiej Księża amerykańscy, którzy pracują nad restauracji. Delikatny i trochę nieśmiały, wcale realizacją tego projektu, podkreślają ofiarność nie kojarzył mi się wówczas z przyszłym swych rodaków katolików i bardzo przychylne zwierzchnikiem diecezji liczącej 10 mln miesz- nastawienie amerykańskich uczelni katolickich kańców. Po obiedzie grzecznie mi podziękował.

56 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

Pomyślałem sobie w duchu: to musi być dobry 27. Miesięcznik "Maryknoll" przedstawia syl- człowiek" - opowiada ks. Lewis. wetki dwóch z nich, które uzyskały właśnie tytuł Dzięki projektowi Maryknoll przyszły bi- magistra w dziedzinie eklezjologii i kierownictwa skup studiował najpierw angielski na Uniwersy- duchowego na Uniwersytecie św. Jana w Col- tecie Pace w Pleasantville (Nowy Jork), a na- legeville (stan Minnesota). Siostra Paulina U stępnie teologię w cieszącym się sławą "wyjąt- Hun została właśnie wybrana przełożoną w kowo dobrego i «wspólnotowego»" Kolegium swoim zgromadzeniu, a s. Teresa Ma Lei - die- Teologicznym Uniwersytetu Katolickiego w Wa- cezjalnym kierownikiem duchowym. szyngtonie. Do USA przyjechał już jako wykła- Autorzy projektu Maryknoll mówią, że dowca i ojciec duchowny kleryków w semina- jego powstaniu towarzyszyły słowa członka rium She Shan w Szanghaju. "Cieszę się, że tego zgromadzenia bp. Jamesa Edwarda Wals- nowy biskup nie tylko mógł tu pogłębić swoje ha, który przez długie lata był misjonarzem w zainteresowania intelektualne, ale - co istotniej- Chinach, a w latach 1958-70 przebywał w sze - będzie mógł być lepszym duchowym areszcie domowym w Szanghaju: "Chwilowe przywódcą diecezji, w której pracuje" - podsu- kłopoty powinniśmy przyjmować właśnie jako mowuje swoją opowieść ks. Lewis. On sam «przejściowe». Powinniśmy widzieć w nich rze- często odwiedza Chiny, prowadząc tam semi- czy przyszłe, tak jakby, wpatrując się w krzyż, naria na temat duchowości chrześcijańskiej. widzieć zarazem koronę nad nim". Ostatnio prowadził je dla zakonnic w stolicy prowincji Shaanxi - mieście Xi'an. o.Pawel Janociński OP Tokio / Maryknoll Projekt Maryknoll obejmuje także siostry zakonne z Chin. Obecnie w USA kształci się ich

18 lutego 2006 Japonia: rośnie zainteresowanie ojczyzną Jana Pawła II

Polska, która przeciętnemu Japończy- bego, należy do stałych punktów japońskich kowi kojarzy się z postacią Jana Pawła II oraz pielgrzymek z tej racji, że św. Maksymilian był muzyką Chopina, staje się krajem, do którego misjonarzem w Japonii i tam, w Nagasaki, zało- zaczynają oni coraz częściej przyjeżdżać. żył duży klasztor popularne zwany "japońskim Oczywiście najliczniej przybywają katoliccy Niepokalanowem". Do innych najczęściej od- pielgrzymi, zainteresowani ojczyzną zmarłego wiedzanych przez Japończyków miejsc piel- wielkiego Papieża. grzymkowych w naszym kraju należy Jasna W związku z coraz bardziej popularnymi Góra, Kraków - znany tu jako "papieskie miasto pielgrzymkami do Polski, w ostatnim numerze związane z kultem Miłosierdzia Bożego", tereny "Katorikku Shinbun," japońskiego Tygodnika hitlerowskiego obozu Auschwitz, gdzie zginęli Katolickiego, ukazała się korespondencja z męczeńską śmiercią m.in. św. Maksymilian Polski franciszkanina o. Maksymialiana Marii oraz bł. Edyta Stein oraz Wadowice - miejsce Nishimoto Hirofumi. Zauważa on, że Jan Paweł urodzin papieża Jana Pawła II. Te ostatnie po- II ciągle pozostaje obecny w Polsce, "i to nie jawiły się ostatnio w japońskich przewodnikach tylko na łamach katolickich, mediów, w kaza- turystycznych po Europie Centralnej, jako "jed- niach itp.". O. Nishimoto od września ub.r., na z miejscowości najbardziej zasługujących na przebywa na stale w klasztorze w Niepokala- odwiedzenie w Polsce". nowie. Do jego zajęć należy m.in. opieka dusz- Oprócz świeckich katolików, coraz czę- pasterska nad przybywającymi tam pielgrzy- ściej przyjeżdżają do Polski japońscy duchowni. mami. Pragnie przybliżyć nasz kraj swoim ro- Na przełomie września i października ub.r. od- dakom także za pomocą słowa drukowanego. była się największa, jak do tej pory, pielgrzymka "W Japonii jest sporo polskich misjonarzy (po- duchownych z udziałem kilkunastu biskupów, nad 20 samych księży i wiele zakonnic),a ja księży i sióstr zakonnych. Organizatorzy piel- jestem prawdopodobnie jedynym księdzem - grzymek do Polski - polscy misjonarze w Japo- Japończykiem zamieszkałym w Polsce" - napi- nii: dominikanie, salezjanie i werbiści - na ogół sał w japońskim tygodniku. Dlatego - jak pod- łączą zwiedzanie sanktuariów z innymi znanymi kreśla - właśnie chce się dzielić swoimi obser- miejscami związanymi z naszym krajem, gdyż wacjami z ojczyzny Jana Pawła II. dla większości uczestników jest to jedyna szan- Niepokalanów związany z osobą zało- sa, żeby je zobaczyć. Pomysłodawcą tego ro- życiela klasztoru - św. Maksymiliana Marii Kol- dzaju wyjazdów jest największy chyba organi-

57 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii zator pielgrzymek do Polski, ks. Edward Brzo- chają koncertu w Żelazowej Woli, a uczestni- stostki z Kawaski, znany w całym kraju misjo- czący w Mszy św. i nabożeństwach w Łagiew- narz z francuskiego zgromadzenia Prado, zaj- nikach zwiedzają później kopalnię soli w Wie- mujący się problemami ochrony pracy i ekologii, liczce o której wielokrotnie informowano w ja- a także autor wielu książek i artykułów. Taki pońskiej telewizji jako miejscu znajdującym się sam program stworzyły także katolickie biura w rejestrze światowego dziedzictwa kultury podróży, m.in."Pax International" w Japoniii UNESCO. oraz "Baja Tour" w Polsce. I tak na przykład o.Pawel Jaroslaw Janocinski / Tokio powracający z Niepokolanowa pielgrzymi słu-

23 lutego 2006 Myanmar: w ewangelizacji coraz większą rolę odgrywają świeccy wolontariusze

W misji ewangelizacyjnej coraz większą rych księża nie są w stanie dotrzeć, zwłaszcza rolę odgrywają świeccy wolontariusze - wynika w północno-wschodniej i centralnej części kraju. z artykułów zamieszczonych w tygodniku "Asia Jeden z wolontariuszy, 24-letni Mg Nga- Focus". Opisując sytuację Kościoła katolickiego aya podkreśla, że działalność ruchu ,"Zetamin" w Myanmar (dawniej Birma) czasopismo zwró- dotyczy równolegle kilku dziedzin: ewangelizacji, ciło uwagę, że część z wolontariuszy wstępuje duchowej pomocy katolikom, którzy mieszkają z do zakonów. dala od kościołów i oczywiście pomocy chorym Ostatnio pięć wolontariuszek złożyło i cierpiącym. Chęć wstąpienia do ruchu zrodziła śluby zakonne w nowopowstałym Instytucie się u niego pod wpływem spotkania z kilkoma Sióstr św. Teresy. Ceremonii przewodniczył woluntariuszami, którzy uczyli katechizmu, roz- abp Matthias U Shwe z diecezji w Taungyyi. dawali lekarstwa i pomagali chorym na terenie Będą one pracować w pięciu parafiach na tere- jego parafii w Dautada. "Wolontariusze poma- nie jego diecezji. gają w walce z malarią i dezynterią, które nie są Od 1995 r arcybiskup patronuje ruchowi tu rzadkie z powodu częstych przypadków za- katolickich wolontariuszy "Zetamin", co w miej- truć wody pitnej. Pięć moich znajomych wolon- scowym języku oznacza: "posłani" lub "aposto- tariuszek zmarło niestety na te choroby" - po- łowie". Rozwija się on już we wszystkich diece- wiedział Ngaaya. zjach Myanmaru. Ruch ma już własne struktury W liczącym 47 mln obywateli Myanma- i program. Według arcybiskupa ma on za zada- rze, w którym większość stanowią wyznawcy nie "ewangelizować w duchu pełnego rozwoju buddyzmu, żyje zaledwie 600 tys. katolików. człowieka", co zakłada także wysiłek edukacyj- Kraj jest podzielony na 12 diecezji, w których ny i pomoc w walce z chorobami. Jego 230 pracuje 16 biskupów, 600 księży, 1400 zakon- członków działa głównie na terenach, do któ- ników i zakonnic oraz 3 tys. katechetów. o.Pawel Jaroslaw Janocinsko / Rangun

7 marca 2006 Japonia: duszpasterstwo Polonii w Tokio

O wspólnocie katolików z Polski w stoli- mężowie Polek, a także inni ciekawi liturgii po cy Japonii Tokio pisze tygodnik japońskich ka- polsku. Msze św. oraz praca duszpasterska, do tolików "Katorikku Shinbun". Jest to trzeci arty- których należy głównie nauka religii dla dzieci, kuł z serii o duszpasterstwie obcokrajowców w odbywają się w każdą niedzielę w kościele pw. Kościele kraju Kwitnącej Wiśni. Autorem artyku- św. Ignacego w Tokio. Jest to wielki i nowocze- łu jest polska misjonarka, siostra Emanuela sny kościół położony w centrum miasta tuż Góra ze Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bo- obok dużej stacji metra i kolejki miejskiej. żej. Oprócz Mszy św. w języku japońskim, S. Góra współpracuje z duszpasterzem odbywają się w nim Msze św. dla obcokrajow- japońskiej Polonii, o. Tadeuszem Oblokiem, ców w wielu innych językach, zwłaszcza po jezuitą. "Wśród uczestników niedzielnych Mszy angielsku i hiszpańsku. Według o. Obloka, w św. ponad połowa to niechrześcijanie" - zauwa- wielkie święta: Boże Narodzenie i Wielkanoc, ża duszpasterz. Są to przeważnie Japończycy, na Mszy św. dla Polonii gromadzi się ok. 500

58 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii osób z rodzin japońsko-polskich, a także Pola- wieśnikami rozmawiając z nimi po polsku" - ków zatrudnionych w japońskich firmach, stu- powiedziała pani Katarzyna. dentów oraz osób odbywających staże. Często Duszpasterstwem Polonii obok o. Obla- przychodzą na nie także pracownicy ambasady ka i s. Emanueli zajmują się dwie inne siostry: Polskiej. Jordana Skakuj i Julisza Kobus. W święta, 83- W trakcie spotkań Polonii po Mszy rodzą letniemu duszpasterzowi pomagają dwaj inni się ciekawe pomysły, jak ten autorstwa Haliny misjonarze z Polski: dominikanin i salezjanin. Kumakura, aby utworzyć Złotą Księgę upamięt- Liczące już 25 lat duszpasterstwo Polo- niającą życie i zasługi Jana Pawła II dla całego nii w Tokio początkowo działało przy kościele i świata, w tym także dla Polonii. Projekt Księgi z klasztorze dominikanów w Tokio. Jego pierw- wpisami Polaków zamieszkałych w Japonii, a szym duszpasterzem był o. Julian Różycki. także Japończyków został sfinalizowany. "Za- Obecnie rozwija się ono, jeśli chodzi o liczbę wiozłam ją osobiście do tworzącego się Cen- wiernych, tak jak cały japoński Kościół, do któ- trum Jana Pawła II w Warszawie" - powiedziała rego przybywa coraz więcej katolików z zagra- autorka pomysłu. nicy. Z tej racji Kościół katolicki w Japonii w 33-letnia pani Katarzyna chwali duszpa- zeszłym roku po raz pierwszy w historii prze- sterstwo także za to, że może uczyć języka kroczył liczbę 1 mln wiernych. polskiego swoje dzieci. "Mieszkam w Machida pod Tokio. Tutaj moje dzieci w sposób natural- o.Pawel Jaroslaw Janocinski /Tokio ny uczestniczą w katechezie i zabawach z ró-

12 marca 2006 Japonia: Uniwersytet Kioto odrestaurował 400-letni obraz "ukrytych chrześcijan"

Na terenie jednej z czołowych uczelni gnaniu na Filipinach. Oprócz głębokiej wiary japońskich - Uniwersytetu Kioto zakończyły się znany był w Japonii z równie dogłębnego zro- prace nad rekonstrukcją liczącego ok. 400 lat zumienia sztuki chrześcijańskiej. Jemu także chrześcijańskiego zwoju - obrazu przedstawia- przypisuje się nadanie nowych form ceremonii jącego Madonnę z Dzieciątkiem, postacie świę- picia herbaty - jednemu z podstawowych ele- tych i tajemnice Różańca. Wizerunek ten - zda- mentów japońskiej kultury - i zbliżenie jej do niem historyków z tego Uniwersytetu - był duchowości chrześcijańskiej, zwłaszcza do ta- czczony przez tzw. ukrytych chrześcijan, czyli jemnicy mszy świętej. tych, którzy - mimo prześladowań i drakońskich Centralna cześć obrazu składa się z kar za wiarę w Chrystusa, trwali w niej w Japo- dwóch części. W górnej, widnieje Madonna nii od XVII do XIX w. obejmująca Dzieciątko, w dolnej znajdują się Obraz ma związek z postacią chrześci- czterej święci wielbiący Eucharystię: Ignacy jańskiego Daimyo (pana feudalnego) Takayama Loyola, Franciszek Ksawery oraz ewangeliści Ukona (1552-1615), gdyż odkryto go na terenie Mateusz i Łukasz. Tę centralną część otacza jego majątku w miejscowości Otowa koło Osaki. piętnaście scen wyrażających tajemnice Ró- W 1930 r. znaleziono to dzieło, ukryte w bam- żańca. Obraz został namalowany przy użyciu busowej tulei na strychu jednego ze starych chińskich farb na papierze z bambusu. Na domów. Od tamtego czasu przechowywano je pierwszy rzut oka kojarzyć się może z obrazami na pobliskim Uniwersytecie Kioto. europejskimi z tamtego okresu. O różnicy roz- Takayama Ukon, jeden z najbardziej strzyga kwiat w rękach Maryi - kamelia, kwiat znanych chrześcijan w okresie "japońskiego bardziej japoński niż róża, malowana na po- wieku chrześcijańskiego" na przełomie XVI i dobnych obrazach w Europie. XVII stulecia, uchodzi w oczach japońskich ka- Odrestaurowany obraz wysokości 76,5 tolików za świętego (o jego beatyfikację zabie- cm i szerokości 63,6 cm został udostępniony do ga japoński Kościół). W czasie prześladowań w oglądania w bibliotece Uniwersytetu Kioto. XVII w. musiał opuścić swój kraj. Zmarł na wy- o.Pawel - Kioto

59 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

15 marca 2006 Japonia: książka o samurajach-katolikach w XVI-wiecznej Europie

Pierwszymi Japończykami, jacy dotarli do Europy, byli czterej samuraje-katolicy - pisze historyk amerykański Michael Cooper w książce "Japońska misja do Europy 1582-1590". Stu- diowali oni teologię w jezuickim seminarium w Arima na wyspie Kiusiu. Jako arystokraci od- wiedzili królewskie i książęce dwory w Portugalii, Hiszpanii i Włoszech. A jako pierwsi przedstawiciele Kościoła w Japonii zostali przyjęci przez papieża Grzegorza XII, a po jego śmierci przez Sykstusa V oraz przez licznych kardynałów i biskupów. Michael Cooper, długoletni redaktor czasopisma "Monumenta Nipponica", opubli- kował swoje najnowsze badania, związane z przyczyną i przebiegiem pierwszej dyploma- zawiera opisy stosunkowo mało jeszcze zna- tycznej misji japońskiej w Europie, w książce nych epizodów z tej podroży. Wydana równole- "Japońska Misja do Europy 1582-1590" ("The gle w USA i Japonii zawiera kopie 19 dokumen- Japanese Mission to Europe 1582-1990: The tów związanych z tą wyprawą. Jej cena, jak to Journey of Four Samurai Boys Through Portu- bywa z tego rodzaju książkami, nie jest niska i gal, Spain and Italy"). wynosi 85 dolarów. Książka chwalona przez krytyków za o. Pawel / Tokio "mrówczą pracę i szerokie spojrzenie na temat"

25 marca 2006 Chiny: dawny ministrant wspiera powołania kapłańskie

Świecki katolik chiński Sun Guifu, który Focus". Obecnie zaś, po ponad pięćdziesięciu pół wieku temu, z powodu sprzeciwów władz latach, dzięki m.in. jego wysiłkom z Liuhe po- komunistycznych nie mógł zostać kapłanem, chodzi już kilkunastu kapłanów, a wśród nich obecnie cieszy się powołaniami, jakie zrodziły jego syn. się w jego miejscowości. Odkrywszy w sobie Od 1980 r., na fali odwilży religijnej w wcześnie powołanie do stanu kapłańskiej, w Chinach, do Liuhe po raz pierwszy od 30 lat 1950 r. wstąpił do diecezjalnego seminarium zaczął przyjeżdżać kapłan katolicki. "Gdy tylko duchownego w Taiyuan w prowincji Shanxi odwiedzał nas i zaczął odprawiać msze święte, (północno-zachodnie Chiny). Ale już w dwa lata za każdym razem służyłem mu do tych mszy i później musiał je opuścić, gdyż władze zarzą- na nowo zostałem ministrantem", kontynuuje dziły zamknięcie wszystkich instytucji katolic- swoją opowieść. kich. Został świeckim liderem wspólnoty katoli- Guifu w dużej mierze przyczynił się do ków w rodzinnej miejscowości Liuhe. odrodzenia życia parafii, tak aby mógł tam za- 68-letni obecnie Guifu kontynuował tę mieszkać na stałe ksiądz. Obecnie jako świecki kierowniczą działalność religijną nawet w cza- katecheta organizuje grupy ministrantów mając sach największych prześladowań Kościoła na na uwadze kultywowanie przyszłych powołań przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych kapłańskich. Uczy także dzieci katechizmu. Z XX w. "Pod nieobecność kapłana właśnie na okolic Liuhe pochodzi kilkunastu ostatnio wy- mnie spadła odpowiedzialność za błogosławie- święconych księży, a wśród nich jego syn. Gu- nie związków małżeńskich wśród miejscowych ifu przyznaje, że "w ten nieoczekiwany sposób wiernych i chrzczenia większości dzieci" - przy- ziściło się moje marzenie o służbie kapłańskiej". znał Guifu w wywiadzie dla czasopisma "Asia o. Paweł Janociński / Pekin

60 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

01 kwietnia 2006 Chiny: nieznany los reżysera dokumentującego życie Kościoła "podziemnego"

Nadal nieznany jest los 34-letniego Hao nie i potem wszelki ślad po nim zaginął. Jego Wu, reżysera filmowego, pracującego ostatnio siostra, Nina pisze każdego dnia poświecony nad dokumentem o chińskich katolikach z Ko- mu dziennik na jednaj z internetowych stron. ścioła "podziemnego". Reżyser został areszto- Przyjaciele wskazują na dwie możliwe przyczy- wany 22 Lutego w Pekinie. Niewiadomo gdzie ny aresztowania. Wu kontaktował się telefo- przebywa i czy w ogóle żyje. nicznie z Gao Zhishen, chińskim adwokatem Wu od 1992 do 2004 r. przebywał w specjalizującym się w problemach praw czło- USA gdzie ukończył studia dotyczące m.in. wieka. Druga przyczyna to praca nad udoku- biologii molekularnej. Od 2004 r. odkrył w sobie mentowaniem działalności chińskiego Kościoła zainteresowanie sztuką filmową. Poświęcił się "podziemnego" dokumentowaniu problemów Azji, a szczególnie O jego uwolnienie zabiega nie tylko ro- Chin. Pracował przez jakiś czas w wytworni dzina i przyjaciele, ale i wielkie portale interne- "Earthlink Inc." w Atlancie. Później postanowił towe jak "Wikipedia" a także ostatnio amery- działać na własną rękę. "Beijing or Bust" film, kańskie czasopisma m.in. "The Wall Street Jo- który zrealizował już w Chinach dotyczył życia urnal, który w artykule "Rome's moral choice" z Chińczyków, którzy podobnie jak on po latach 31 marca b.r. (wydanie azjatyckie) pisząc o Wu spędzonych w USA powrócili do swojej pierw- odniósł do niego słowa Ewangelii: "Błogosła- szej ojczyzny. Wu był także głównym menedże- wieni, którzy cierpią prześladowanie dla spra- rem portalu internetowgo "Space", zajmującego wiedliwości, albowiem do nich należy królestwo się sprawami chińskimi. niebieskie" (Mt: 5,10). 22 Lutego b.r. został wezwany bez podania powodu przez komendę policji w Peki- o. Paweł Janociński / Pekin

2 kwietnia 2006 Japonia: Polonia tokijska modliła się o rychłą kanonizację Jana Pawła II

Na specjalnej mszy św. 2 kwietnia w ko- Japońskim elementem tej mszy św. był ściele św. Ignacego w Tokio ponad stu miej- herb Jana Pawła II, wykonany specjalną techni- scowych Polaków modliło się o kanonizację ką z emalii jubilerskiej przez znaną tutaj pla- Jana Pawła II. W świątyni tej są odprawiane styczkę Mikiko Yamamoto. Umieszczono go cotygodniowe msze św. dla stołecznej Polonii. obok ołtarza i ozdobiono kwiatami. Herb ten o Liturgii przewodniczył duszpasterz Polonii jezu- wymiarach 80 cm na 60 cm autorka przekazała ita o. Tadeusz Obłąk. niedawno ambasadzie Polski w Tokio z prośbą W kazaniu przypomniał on m.in., że rok o ofiarowanie go Muzeum Papieskiemu w na- temu w papieskim pogrzebie, który był znakiem szym kraju. Dziś, w rocznicę odejścia Ojca dla całej ludzkości świata, uczestniczył w jakimś Świętego do wieczności, mogli go obejrzeć sensie cały świat. Następnie zachęcił do dal- miejscowi Polacy i wszyscy inni sympatycy Ja- szych modlitw w intencji kanonizacji tego wiel- na Pawła II. kiego Biskupa Rzymu. o. Paweł Janociński(KAI Tokio) / Tokio

5 kwietnia 2006 Tajwan: Polka bada "światopogląd chińskich chrześcijan"

Aleksandra Siodmak z Instytutu Religio- skich chrześcijan". W rozmowie z KAI powie- znawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego prowa- działa: "Moja praca związana jest z nową dziedzi na Katolickim Uniwersytecie Fu Jen w Taj- dziną wiedzy jaką jest "psychologia kulturowa" i pei badania nad "strukturą światopoglądu chiń- dotyczy problemu akulturacji, czyli tego, co da

61 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii się przyjąć do chrześcijaństwa z tradycyjnej (np. rozumienie celibatu, nieznane w konfucja- chińskiej kultury a czego nie". nizmie, ale znane w buddyzmie). "To, co robię na Tajwanie to ankiety Aleksandra Siodmak przyjechała na skierowane do ostatnio ochrzczonych, zwłasz- Tajwan za własne oszczędności z kilku lat. "Tu cza studentów Katolickiego Uniwersytetu Fu na miejscu spotkałam się w wielka pomocą ze Jen dotyczące ich rozumienia wybranych tek- strony polskich dominikanów, zwłaszcza su- stów biblijnych" - tłumaczy A. Siodmak. Praca bprzeora klasztoru św. Alberta w Tajpei, o. An- badawcza polskiej doktorantki dotyczy takich drzeja Wójcika, który polecił mnie tutejszym problemów jak: natura świata (problemy duali- siostrom dominikankom. U nich zamieszkałam" zmu i monizmu w religiach azjatyckich), natura - wyznała. Od strony naukowej polskiej dokto- człowieka i rozumienie grzechu (pojecie grze- rantce szczególnie pomogli: o. Miguel Angel chu i odkupienia u ludzi wychowanych przez Perez, hiszpański dominikanin, który od lat wy- filozofie Konfucjusza i Mencjusza), pojecie Bo- kłada misjologię na Uniwersytecie Fu Jen oraz ga (Bóg jako "ojciec", problemy dotyczące mo- ks. Elias Corezo kapłan przygotowujący do noteizmu i politeizmu), życie po śmierci, wy- chrztu chińskich studentów. Zdaniem specjali- obrażenia eschatologiczne (według Konfucju- stów praca pani Siodmak może mieć duże zna- sza "tylko mędrcy są w niebie"), podstawy mo- czenie i dotyczyć nie tylko Chin, ale i innych ralności (np. według Konfucjusza "zapłatę za krajów w Azji, np. Japonii. dobre czyny" otrzymuje się na ziemi), obyczaje o. Paweł Janociński(KAI Tokio) / tajnej

10 kwietnia 2006 Pękający w szwach „juche”

Koreańczycy z Północy zaczynają pod- szkołą, przywiązano do pali i rozstrzelano. Jej dawać próbie wytrzymałość totalitarnego sys- babka nauczyła ją kolędy Cicha noc. Nuciła ją temu Kim Il Sunga i praktykowanie religii w tym cichutko, tak aby nikt postronny tego nie usły- kraju staje się obecnie coraz częstsze. szał. Jeżeli w ogóle rozmawiano w jej domu Ostatnio na stronach japońskiego o religii, to tylko stłumionym głosem. dziennika „The Japan Times” pojawiła się histo- Opowieść innego 30–letniego uciekinie- ria ucieczki Choi Hwa z Korei Północnej i jej ra dotyczy grupy pięciu osób w średnim wieku, nawrócenia na chrześcijaństwo. To historia, którzy założyli w swoim domu podziemny ko- jakich wiele w tym zakątku świata. ściół. W 1996 roku na ślad tego kościoła wpa- Choi Hwa pochodzi z Musan, małej dła milicja, gdy przebudowywano piwnicę domu, miejscowości górniczej przy granicy z Chinami. w którym się zbierali, ze względu na rozszerze- Chciała się przekonać, na ile prawdziwa jest nie szosy. Wśród usuwanych cegieł znaleziono pogłoska, że jeśli uda się przedostać przez nie- egzemplarz Biblii oraz listę uczestników niele- zbyt szczelnie strzeżoną granicę i po drugiej galnych nabożeństw. Aresztowaną piątkę stronie zobaczyć dom z krzyżem, wówczas przewieziono do pobliskich koszar. Tam zginęli dowie się czegoś więcej o chrześcijaństwie i zamordowani w bestialski sposób, gdy po poło- w dodatku nasyci swój głód. 19–letnia Choi, żonych na drodze przejechał walec. której udało się zbiec ostatecznie do Korei Po- Dziękujemy ci, Ojcze Kim łudniowej i która jak większość jej rodaków — Jeśli choć raz poczytasz Biblię, to zmieniła tam nazwisko, tak aby rodzina na Pół- przestaniesz wierzyć w Kim Il Sunga jako boga nocy uniknęła represji, podkreśla, że jej zainte- — twierdzi Choi, nawiązując do obowiązującej resowanie chrześcijaństwem zrodziło się nie w Korei Północnej ideologii „juche” (jooh–cheh tylko pod wpływem opowieści o misce ryżu po znaczy po koreańsku „samowystarczalność”), drugiej stronie granicy. Siedem lat temu wraz która w 1977 roku oficjalnie zastąpiła tam z całą klasą musiała oglądać egzekucję dwojga marksizm. Jej założyciele Kim Il Sung i jego syn schwytanych w Musan chrześcijan: ojca i córki, Kim Jong Il zostali w niej przedstawieni jako która nią do głębi wstrząsnęła. Przyczyną ska- bogowie. Według opowiadania uciekinierki, zania ich na śmierć było znalezienie egzempla- dzieci i młodzież w szkołach codziennie muszą rza Biblii. 20–letnia dziewczyna przez pomyłkę tam recytować „Dziękujemy ci, Ojcze–Kim Il zostawiła ją wraz z rzeczami oddanymi do pra- Sung”. Choi, która studiowała chrześcijaństwo nia. Choi do dziś nie może zapomnieć postaci u misjonarzy w Chinach i w Korei Południowej, torturowanych ludzi, których przywleczono interpretuje to następująco: „Kim w miejsce z połamanymi nogami jak lalki na plac przed należące się Bogu wsadził swoje nazwisko”.

62 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

Doktryna „juche” zawiera więcej takich bluź- zawsze pragnący oszukać i ograbić Koreańczy- nierczych elementów zapożyczonych z Biblii ków”. i odniesionych do przywódców narodu. Głosi na System „juche” zaczyna jednak pękać przykład, że urodzeniu Kim Jong Ila towarzy- w szwach, ponieważ nie jest w stanie spełnić szyło pojawienie się na nieboskłonie szczegól- tego, co obiecuje. Przeciwnie, przynosi głód nie jaśniejącej gwiazdy, co jest paralelą historii i upadek gospodarki. „Koreańczycy z Północy o narodzeniu Jezusa. Nic więc dziwnego, że zaczynają więc poddawać próbie jego wytrzy- ideologia ta postrzega inne religie jako swoich małość i praktykowanie religii staje się tam wrogów, a w chrześcijaństwie widzi śmiertelne obecnie coraz częstsze” — uważa David Hawk niebezpieczeństwo. Dramat bowiem odbywa ze specjalnej Komisji ds. Wolności Religijnej się w kraju, w którym do wybuchu wojny (niezależnej organizacji utrzymywanej przez w latach 1950–1953 około 30% mieszkańców Kongres USA) — na podstawie wywiadów z 40 uważało się za chrześcijan i który z tej racji na- Koreańczykami, którzy podobnie jak Choi ucie- zywany był Jerozolimą Dalekiego Wschodu. kli przed śmiercią z głodu — a także Michael Chrześcijanie stanowili tam poważną siłę poli- Cromartie, przewodniczący konferencji „Asia– tyczną zdolną przeciwstawić się reżimowi ko- Pacyfic Economic Cooperation”, która odbyła munistycznemu. Przed wojną i podziałem kraju się 15 listopada w Seulu i która dotyczyła m.in. było tam także wielu wyznawców buddyzmu, relacji z reżimem w Korei Północnej. konfucjanizmu, szamanizmu i innych wschod- Misjonarze dla Korei Północnej nich religii. Nie stanowili oni jednak poważniej- Działalność misjonarzy chrześcijańskich szego zagrożenia dla komunistycznych przy- z USA, Australii, Korei Południowej, a nawet wódców. Oficjalnie w 68 artykule konstytucji Japonii koncentruje się głównie w chińskich kraju została zagwarantowana „wolność religii”. miejscowościach wzdłuż granicznej rzeki Tu- Jednakże według oficjalnych statystyk chrześci- men. Powstają tam mniej lub bardziej rzucające jaństwo wyznaje tylko 0,2% społeczeństwa. się w oczy stacje misyjne. Na niektórych zain- W kraju tym funkcjonują oficjalnie trzy kościoły stalowano nawet neonowe krzyże, widoczne chrześcijańskie, wszystkie w Pyongyang z daleka dla tych, którzy w nocy przekraczają i wszystkie przeznaczone dla zagranicznych granicę, a inne — aby uniknąć kłopotów dyplomatów. Trwa zarazem otwarta walka z chińską policją, która oficjalnie zabrania dzia- z chrześcijaństwem i jego przenikaniem łalności misyjnej — działają bez wystawiania na z zewnątrz do kontrolowanego przez „juche” zewnątrz chrześcijańskich symboli. Kim Young społeczeństwa. Wszystkich, którzy wyjechali za Geol, Koreańczyk misjonarz, który prowadzi granicę, po powrocie na granicy czeka pytanie: prowizoryczny punkt pomocy dla uciekinierów „Czy byłeś w kościele?”. Biada, jeśli ktoś powie, z Północy, mówi, że „potrzebują oni ryżu, ubrań, że był. Do niedawna dokonywano egzekucji lekarstw, a w pobliżu nie ma nikogo, kto mógłby schwytanych chrześcijan, podobnych do tych im pomóc”. Dodaje przy tym, że „trudno jest opisanych wyżej. Przerwano je w roku 2000 powiedzieć, ilu ludzi uciekło z Korei Północnej pod naciskiem ONZ. Adwokaci praw człowieka ze względu na głód i ilu później przeszło na ostrzegają jednak, że fala egzekucji może po- chrześcijaństwo. Większość z nich trafia tam wrócić. Wskazują na to przeszmuglowane z powrotem, wyłapanych i deportowanych przez ostatnio taśmy wideo zwierające dokumentację Chińczyków. Część zaś wraca z własnej woli dwóch egzekucji w miastach Hoeryong z pieniędzmi potrzebnymi dla swoich głodują- i Onsong. Dalej trwa akcja propagandowa skie- cych rodzin”. Koreański misjonarz zdradził też rowana zwłaszcza przeciwko szmuglowaniu dziennikarzowi, że Biblię, którą jeszcze do nie- przez granicę Biblii, którą według ustaleń kon- dawna wysyłano wraz z ryżem balonami na gresu rządzącej Partii Pracy z 2002 roku uważa Północ, obecnie transportuje się się za „materiał wulgarny, pornograficzny w kontrabandzie wraz z płytami DVD — prze- i niemoralny (...) oraz środek, za którego pomo- ważnie pirackimi kopiami hollywoodzkich filmów. cą imperialiści chcą przeniknąć nasze granice”. Na podstawie „The JapanTimes” z 26 li- Misjonarze chrześcijańscy z kolei są przedsta- stopada 2005 roku. wiani w różnego rodzaju filmach jako „chciwcy O. Paweł Janociński OP.

16 kwietnia 2006 Japonia: wielkanocne chrzty katechumenów

Dla katolików w Japonii największą ra- kościelnych nowych braci i sióstr, którzy w tym dością wielkanocną jest przyjęcie do wspólnot właśnie okresie są chrzczeni. Obrzędy chrztu -

63 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii w większości dorosłych katechumenów - odby- "Nasza znajomość, o dziwo, odnowiła wają się w Wielką Sobotę 15 i w Niedzielę się niedawno, gdy spotkałam ją przypadkowo Wielkanocną 16 kwietnia. gdzieś w Tokio. Powiedziała mi, że przygotowu- W każdym z głównych kościołów w To- je się do chrztu. Po kilku dniach zapytała mnie, kio ochrzczono w tym roku kilkanaście osób, np. czy mogłabym być jej matką chrzestną. Oczy- w kościele dominikanów w Shibuya - 15 i w wiście z radością zgodziłam się" - powiedziała s. parafii Toshima - 14. Kilkudziesięciu chrztów Małgorzata. Dodał, że oprócz pianistki chrzest udzielono w jezuickiej parafii św. Ignacego w przyjęło dziś na tej mszy św. 14 osób, a jedna Yotsuya. Sakrament ten przyjmowały tam kilka osoba przeszła z protestantyzmu na katolicyzm. razy na różnych mszach kilkunastoosobowe Głoszenie "zmartwychwstania" w kraju, grupy katechumenów. którego duża większość mieszkańców łączy W czasie jednej z takich mszy w Nie- swe wyobrażenia eschatologiczne z buddyjską dzielę Wielkanocną na łono Kościoła przeszła ideą reinkarnacji, przypomina zdaniem pracują- m.in. Maria Teresa - pianistka, która dwa lata cych tu misjonarzy - "kazania św. Pawła na studiowała muzykę Chopina w Polsce. Jej mat- Areopagu w Atenach o zmartwychwstaniu dla ką chrzestną jest s. Małgorzata Mazur, fran- ludzi żyjących myślą platońską, że «dusza żyje ciszkanka misjonarka Maryi. Powiedziała ona w okowach czy jaskini ciała»". KAI, że Marię Teresę spotkała po raz pierwszy Jednym z polskich akcentów tokijskiej 15 lat temu na stacji Warszawa Centralna, gdy Wielkanocy była msza św. dla Poloni, w której - przebywała w Polsce na urlopie misyjnym. Ja- według jej duszpasterza, jezuity o. Tadeusza ponka wybierała się do Łodzi w jakiejś sprawie. Obłąka - wzięło udział ok. 300-400 Polaków i "Znając japoński, pomogłam jej odszukać wła- Japończyków. W czasie tej liturgii, koncelebro- ściwy pociąg. Po dwóch latach spotkałam ją wanej przez trzech polskich misjonarzy, o. przypadkowo na mszy św. dla Polaków w ko- Obłąk ogłosił, że "owocem Wielkanocy" będzie ściele św. Ignacego. Widocznie miała jakieś m.in. bierzmowanie 15 Polaków. Odbędzie się zainteresowania i Polską, i katolicyzmem. Za- ono w kościele św. Ignacego w maju, na mszy prosiłam ją nawet na herbatkę do siebie, do św. celebrowanej przez tokijskiego metropolitę klasztoru" - wspomina zakonnica. abp. Petoro Okadę Takeo. O. Paweł Janociński OP

21 kwietnia 2006 Japonia: odkryto pierwsze po okresie prześladowań tłumaczenie Biblii

Misacho Sato, tłumaczka katolickich Głównym autorem "Krótkiej Historii No- książek i artykułów, przypadkowo odkryła wego Testamentu" był Masanao Nakamura, pierwsze tłumaczenie Pisma Świętego, które pierwszy rektor protestanckiej Tokijskiej Wyż- ukazało się w Japonii w 1873 r., w 3 lata po szej Szkoły dla Kobiet, który jest obecnie Uni- zniesieniu przez ten kraj zakazu głoszenia wersytetem dla Kobiet. Była to pierwsza w hi- chrześcijaństwa. Okazało się, że współautorem storii uczelnia dla kobiet w Japonii. Protestant "Krótkiej Historii Nowego Testamentu" jest jej Nakamura i prawosławny Horie należeli do gru- pradziadek. Na ślad dzieła wpadła przypadko- py chrześcijańskich intelektualistów, którzy po wo dzięki telefonowi od znajomej, która odkryła przyjęciu chrztu pragnęli szerzyć chrześcijań- księgę w bibliotece kościoła prawosławnego w stwo w swoim kraju. W duchu "chrześcijan epo- Nagoi. ki Meiji" współpracowali ze sobą, wierząc, że W wywiadzie dla japońskiego "Tygodni- "Kościół Chrystusa jest i będzie jeden". ka Katolickiego" (Katorikku Shinbun) Sato po- Sato, badając szczegóły życiorysu pra- wiedziała, że jej pradziadek Fuku Horie pisał dziadka, stwierdziła, że był on najpierw sędzią książki chrześcijańskie, ale nie znała żadnych wysłanym do pracy z Sendai do Hakodate na szczegółów na ten temat. "Pojechałam więc do wyspie Hokkaido. Tam po raz pierwszy zetknął Nagoi i znalazłam wiele innych śladów po nim się z charyzmatyczną postacią prawosławnego w Bibliotece Narodowej oraz w prawosławnej misjonarza, późniejszego biskupa Mikołaja (Jo- katedrze św. Mikołaja w Tokio. Mój pradziadek ann Dimitrijewicz Kasatkin, 1836-1912), kano- pragnął przybliżyć przeciętnym Japończykom nizowanego przez Rosyjski Kościół Prawosław- Pismo Święte, tłumacząc trudne słowa, pocho- ny jako "apostoł Japonii". To on go ochrzcił, dzące z chińskiego, na słowa łatwiejsze i uży- nadając mu imię Sawa. Już w Tokio Horie pra- wane potocznie" - wyznała tłumaczka. cował u boku bp. Mikołaja w cerkwi Zmar- twychwstania Pańskiego (obecnie katedra św.

64 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

Mikołaja), tłumacząc na japoński wiele chrześci- dów biblijnych, że dzieło to było pierwszym od jańskich książek i tekstów. czasu zaprzestania prześladowań przekazem 74-letnia tłumaczka przez długie lata Pisma Świętego w Japonii. Gdy pomyślę, że uczyła angielskiego w katolickiej szkole w mie- moja działalność po 130 latach dotyczy tego ście Saitama koło Tokio. Po przejściu na eme- samego celu: głoszenia Ewangelii w Japonii, ryturę tłumaczy książki i prace naukowe, zwią- zdumiewam się nad niezbadanymi wyrokami zane z teologią katolicką. "Po odkryciu «Krótkiej Bożej Opatrzności i dziękuje Bogu za tę łaskę" - Historii Nowego Testamentu» dowiedziałam się wyznała M. Sato. w Japońskim Towarzystwie Biblijnym, które O. Paweł Janociński OP / Tokio prowadzi rejestr wszystkich japońskich przekła-

23 kwietnia 2006 Japonia: Kościół wyjaśnia znaczenie Niedzieli Miłosierdzia Bożego

"O Niedzieli Miłosierdzia Bożego" - pod liczącym ponad milion wiernych Kościele kato- takim tytułem ukazał się artykuł w czasopiśmie lickim Japonii. "Pismo św. i Liturgia", z którego w każdą nie- Zdaniem pracujących w Japonii misjona- dzielę korzystają wszyscy katolicy w Japonii. rzy, artykuł "O Bożym Miłosierdziu" jest zna- Pismo wydawane jest przez komisję liturgiczną czącym krokiem w kierunku zaznajomienia japońskiego episkopatu oraz Instytut Liturgiczny wiernych ze znaczeniem święta, które do tej "Oriens". pory katolicy w Japonii znali jedynie z zapowie- Artykuł w dużej części nawiązuje do ak- dzi liturgicznych zamieszczanych w czasopi- tu zawierzenia przez Jana Pawła II świata Bo- śmie "Pismo św. i Liturgia". żemu Miłosierdziu, który został wcześniej prze- tłumaczony i wydany w niewielkim nakładzie. O. Paweł Janociński OP / Tokio Teraz tekst został wydany ponownie i kult Miło- sierdzia Bożego szerzy się coraz bardziej w

24 kwietnia 2006 Sri Lanka: buddyjski duchowny zabiega o dobre relacje z katolikami

Przełożony buddyjskiej świątyni Sri Ve- czenie w kraju, w którym często giną ludzie, luwanaramaya położonej koło stolicy Sri Lanki, ofiary terrorystycznych ataków. W jednym z Kolombo słynie z działań na rzecz dobrych re- nich w kwietniu b.r. zginęli m.in. dwaj pracowni- lacji z katolikami. Jak pisze tygodnik "Asia Fo- cy katolickiej Caritas. cus" buddyjski mnich Kovinne Vimalatissa The- Od 1983 r. w Sri Lance trwa konflikt ro często spotyka się z miejscowym probosz- między rządem a "Tamilskimi Tygrysami" - czem katolickiej parafii Różańca Świętego, ks. ugrupowaniem walczącym o niepodległość za- Jude Samantha Fernadopullem w miejscowości mieszkiwanej przez nich północnej części Sri Negombo, nazywanej przez katolików Sri Lanki Lanki. W wyniku walk zginęło już ok. 60 tys. "małym Rzymem". osób. Od 2002 r. obowiązuje zawieszenie broni, W spotkaniach rady buddyjskiej świątyni jednak od 2003 r. proces pokojowy został biorą udział przedstawiciele rady parafialnej wstrzymany. Konflikt na wyspie ma również katolickiego kościoła i odwrotnie. Innym przy- charakter religijny. Rząd reprezentuje syngale- kładem dobrosąsiedzkich stosunków jest udział ską buddyjską większość, natomiast Tamilowie mieszkańców w celebrowaniu dużych świąt to przede wszystkim wyznawcy hinduizmu.Sri chrześcijańskich, zwłaszcza Bożego Narodze- Lanka liczy ok. 19 milionów mieszkańców. nia i buddyjskich: "Vesakh" oraz syngaleskiego Niemal 70 proc. stanowią buddyści, 15 proc. - Nowego Roku. Buddyjski duchowny uważa, że hinduiści, a 8 proc. - muzułmanie. Chrześcijanie "zarówno Budda jak i Jezus zasługują na ludzki różnych wyznań to 7,5 proc. ludności. szacunek, z którego rodzi się pokój między ludźmi". Jego wypowiedz ma szczególne zna- O. Paweł Janociński OP/ Kolombo

65 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

24 kwietnia 2006 Hong Kong: przygotowania do IV Azjatyckich Dni Młodzieży

Diecezja Hong-Kongu przygotowuje się IV ADM odbędzie się na terenach i w do Azjatyckich Dni Młodzieży, które odbędą się obiektach należących do YMCA w Hong Kongu. tam od 28 lipca do 5 Sierpnia b.r. Hasłem spo- Zdaniem organizatorów głównym celem Dni ma tkania są słowa: "Młodzi nadzieją rodzin w Azji". być zbliżenie młodych katolików w Azji do "ide- Według członków komitetu organizacyj- ałów chrześcijańskiej rodziny". nego nowym akcentem Dni będzie udzielenie Organizatorem Dnia obok diecezji Hong gościny dla przyjezdnych z zagranicy przez Kongu jest Biuro ds. Młodych Świeckich, działa- rożne parafie. Na apel komitetu odpowiedziały jące w ramach Federacji Azjatyckich Konferen- już 33 parafie z 60 działających w Hong Kongu. cji Biskupich - FABC. "Zapewne przyczyni się to do dalszego «prze- Ostatnie, III Azjatyckie Dni Młodzieży kraczania granic» wśród azjatyckich katolików" odbyły się w 2003 r. w indyjskim mieście Ban- - podkreślają organizatorzy. galore. Wzięło w nich udział ponad 700 mło- Nowością jest sposób zgłaszania dych wyznawców różnych religii z 19 krajów uczestnictwa w Dniach, których obecnie doko- tego kontynentu. nują rady parafialne, a nie jak było do tej pory, księża. "Taki sposób zgłoszeń zapewne przy- O. Paweł Janociński OP/ Hong Kong czyni się do budowania więzi wśród parafian" - twierdzą organizatorzy.

11 maja 2006 Francuski misjonarz o podobieństwach i różni- cach między buddyzmem a chrześcijaństwem

O podobieństwach i różnicach między twierdzi przy tym, że to Budda jest drogą i chrześcijaństwem a buddyzmem mówi o. Ber- prawdą. Gdyby obie te religie były krańcowo nard Senecal, francuski jezuita w wywiedzie dla różne albo gdyby były dokładnie te same wów- tygodnika "Asia Focus" . Od 1984 r. o. Senecal czas nie byłoby potrzeby dialogu między nimi. pracuje jako misjonarz w Korei Południowej i Ale właśnie jest taka potrzeba z powodów wykłada buddyzm na jezuickim Uniwersytecie wskazanych wyżej. Dlatego też spotykamy się i Sogang w Seulu. prowadzimy dialog z buddyzmem a także z O. Bernard Senecal porównując obie re- innymi religiami. Jezuici w Japonii pracują nad ligie powiedział, że według doktryny chrześci- tym dialogiem od 50 lat". jańskiej człowiek jest stworzony na obraz i po- Francuski jezuita zajmuje się najpopu- dobieństwo Boże, natomiast buddyzm uczy, że larniejszą w Korei, Japonii i Wietnamie odmianą wszyscy ludzie mają udział w naturze Buddy. buddyzmu Zen, która w Korei Południowej na- "Jeśli chodzi o sferę ludzkiego poznania obie zywa się "Seon", a szczególnie dorobkiem jego religie uczą właściwie tego samego. Do słów dwóch wielkich mistrzów: Wielebnego Jinul Księgi Rodzaju "Uczyńmy człowieka na Nasz (1158-1210) oraz Wielebnego Seongcheol obraz, podobnego Nam" (Rodz. 1, 26) można (1912-1993). odnieść buddyjską naukę "Mahayana" (wielkie- O. Senecal urodził się w 1953 r. w Mont- go wozu), która uczy, że każdy człowiek realu, w Kanadzie. Mając 19 lat wyjechał do uczestnicząc w naturze Buddy powinien sam Francji gdzie później przyjął obywatelstwo tego stać się Buddą. W tym sensie buddyzm i chrze- kraju. Tam też 6 lat studiował medycynę. Na- ścijaństwo są podobnie" - tłumaczy francuski stępnie w 1979 r. wstąpił do zakonu jezuitów. W misjonarz. 1984 r. wyjechał do Korei południowej na misje. Wskazując na różnice i potrzebę dialogu W 1992 r. przyjął tam święcenia kapłańskie. W między dwiema religiami o. Senecal powiedział: 2004 r. ukończył studia na temat buddyzmu "My chrześcijanie uznajemy Jezusa za Syna uwieńczone doktoratem na Uniwersytecie Pa- Bożego, Odwieczne Słowo i zarazem za drogę, ryskim. Jest pierwszym katolickim księdzem, prawdę i życie. Buddyzm jedynie pokazuje dro- który wykłada buddyzm w Korei. gę, którą odkrył Budda. Religia ta nigdy nie O. Paweł Janociński OP/ Tokio

66 korespondencja o.Pawła dla Klubu Polsko Japońskiego w Szwajcarii

13 maja 2006 Japonia: musical o bracie Zenonie Żebrowskim cieszy się powodzeniem

"Brat Zenon Żebrowski" - to tytuł musi- się do Rzymu gdzie jego fragment zaprezento- calu wystawianego z wielkim powodzeniem wały Benedyktowi XVI na Placu św. Piotra w przez dzieci w Sapporo. Do dziś postać pol- Watykanie. Musical o bracie Zeno miał swoją skiego franciszkanina, zwanego popularnie premierę w marcu br. w Sapporo. bratem Zeno, jest bardzo popularna w Japonii. Zmarły w 1982 r. brat Zenon większość Musical opowiada o działalności zakonnika, swojego 90-letniego życia spędził w Kraju Kwit- który w latach czterdziestych i pięćdziesiątych nącej Wiśni. Przeżywszy wybuch bomby ato- XX w. przemierzał cały kraj spiesząc z pomocą mowej w Nagasaki, otoczył opieką ofiary wojny. ubogim, zwłaszcza osieroconym w czasie II Stale organizował działalność charytatywną, wojny światowej dzieciom. śpiesząc do wszystkich potrzebujących i za- O sukcesach 50-osobowej grupy dzieci chęcając innych, aby nieśli im pomoc. Zyskał z Sapporo w Europie i reżyserce musicalu, Ma- szerokie uznanie i pamięć o nim trwa nadal riko Hosokawa informuje ostatni tygodnik ja- wśród Japończyków. pońskich katolików, "Katorikku Shinbun". Dzieci prezentowały w kwietniu musical w Polsce, w o. pj (KAI Tokio) / Tokio Warszawie i Niepokalanowie, a następnie udały