ONTDEKKINGSTOCHT DOOR DE TENTOONSTELLING 7+ Duitse expressionisten Ruim 100 jaar geleden wil een groep Duitse kunstenaars iets nieuws. Dat wat ze schilderen hoeft Ik ga op reis en ik neem mee… ZAAL 1 van hen niet echt te lijken. Dan kan je er net zo goed een van foto maken. Nee, met hun kunst willen Stel je voor: je gaat op vakantie naar de sneeuw. Wie denk je? Wat neem je mee in je koffer? Teken hieronder drie ze vooral hun gevoel uiten. Hoe ze dat doen? Dat ga je in deze tentoonstelling zien en ontdekken. dingen die je niet kunt missen. Hoe zie je eruit als je denkt? De kunstenaar Wilhelm Lehmbruck maakte een beeld van zichzelf (dat noem je ook wel een zelfportret) en noemde het ZAAL 2 ‘kop van een denker’. Beterschap in de bergen Sneeuw

Zoek het beeld en bekijk het. Hebben jullie de andere Denker gezien? Van de Duitse expressionisten is misschien wel Er is in deze zaal nog een schilderij met Dit beeld van de beroemde Franse kunstenaar Auguste Rodin vind je de beroemdste. In 1917 verhuist hij van Duitsland naar Zwitserland. Niet sneeuw te zien. Zoek naar dit kunstwerk. boven de ingang van de oude villa. Hier zie je het op een plaatje. alleen gaat hij in een ander land wonen, ook verhuist hij van de stad naar Welke sneeuw vind jij het best gelukt? Vind je een rustig dorp in de bergen. Hij komt naar Zwitserland om beter te vader/moeder/opa/oma/vriend of klasgenoot Welk beeld vind jij het meest dat ook? een denker? Waarom vind worden. Kirchner is ziek, leeft ongezond en is ook bang geworden door je dat? de Eerste Wereldoorlog. In de bergen knapt hij iets op en begint hij zelfs De mooiste sneeuw is te zien op het weer te schilderen. schilderij: Weetje Ernst Ludwig Kirchner Stafelalp bij maneschijn, 1919 Museum Ostwall De expressionistische  Stafelalp van Kirchner Oeps! (een mond vol)  Smeltende sneeuw van Pechstein kunstenaars willen Er is iets misgegaan. Het gezicht het anders doen. van het meisje is verdwenen. Zij vinden het juist Zoek het schilderij, bekijk het Welke Denker lijkt het meest belangrijk om nieuw goed en teken het gezicht terug. op een echt mens? werk te maken en niet Net even te doen wat iedereen Laat jij haar stiekem lachen?  De Denker van Auguste Rodin al doet. anders  De kop van een denker van Wilhelm Lehmbruck Er is zoveel te zien en te ontdekken op de kunstwerken. Kan jij goed zoeken? Auguste Rodin, De Denker, ca. 1881-1882, Singer Laren Kijk dan of je deze drie dingen Wie kunt vinden. Kleur het vierkantje, ben wanneer je ze gevonden hebt. Kleurige boer  Blauwe wegen ik?  Een danseres Met kleur kan je goed  Bont gekleurde (blauw, rood, groen, gevoelens laten zien. Tijd voor een spel- geel) gezichten Zo doen de schilders letje dat je met z’n dat dus. Bekijk het tweeën doet (met meer kan ook). schilderij van deze Loop rond en doe Zoek het schilderij De Stafelalp bij maneschijn. Bekijk het geelgroene licht van de maan, de roze boer. om de beurt iets of sneeuw en de zwarte berghutten. Wat vind jij: kan je aan dit schilderij zien hoe Kirchner zich iemand van een gevoeld moet hebben, daar in de bergen? Hoe zie je dat? Welke kleuren zie je en kunstwerk na. Je wat valt je op? mag de hele zaal door (of als jullie willen, het hele mu- , Meisjeskop, ongedateerd, seum). Misschien Museum Ostwall ben jij wel een meestertalent in Wilhelm Morgner, Soester het nadoen of raden boer, 1912, Museum Ostwall van de schilderijen.

Draai dit blad om voor meerdoor vragen naar en zaal loop 3. ZAAL 3 Vormen ZAAL 6 Verdrietig

De schilder is geboren in De kunstenaars in deze ten- Rusland. Hij gaat naar Duitsland en ontmoet toonstelling hebben geen mak- daar nieuwe vrienden die ook kunstenaar zijn. kelijk leven. Ze leven in een tijd In de schilderijen van Jawlensky kan je goed van oorlog en hun moderne vormen herkennen. Zoek het schilderij dat bij deze ogen hoort en bekijk het. Welke vormen kunstwerken worden zelfs herken je waar. Trek een pijl tussen de vorm en ZAAL 5 verboden. Het is niet meer het lichaamsdeel. veilig in Duitsland en ze moeten vluchten. Ook hun kunstwerken We helpen je alvast op weg, maar kan jij de moeten worden verstopt, anders andere vormen ontdekken? worden ze kapotgemaakt.

Franz Marc, Fabeldier (detail), 1912, Museum Ostwall Alexej von Jawlensky, Kop van een jongeman, genaamd Heracles (detail), 1912 Bekijk het beeld Het afscheid van de kunste- naar Henri Laurens. Wat zie jij in dit beeld?

Fabeldier Omschrijf het hieronder of vertel aan elkaar wat jullie zien. Zoek het kunstwerk dat bij dit plaatje hoort. Je ziet hier een fabeldier. Een fabeldier bestaat niet in het echt, maar wel in sprookjes, verhalen en films. Denk maar een eenhoorn, draak of weerwolf. Op welk dier vind jij dit NEK OVAAL beest lijken? OGEN DRIEHOEK Kunst doet iets met je. Je kunt er Teken hieronder je eigen fabeldier. Misschien heeft het wel de snor- GEZICHT RUIT bijvoorbeeld vrolijk of verdrietig haren van een kat, de poten van een olifant en de staart van een ezel. van worden, het kan je nieuws- Fantaseer er op los, alles is goed! LIPPE CILINDER gierig maken maar ook kan het je verbazen, laten schrikken of aan het denken zetten.

August Macke, Landschap aan het Tegernmeer met Welk gevoel krijg je bij het kijken naar lezende man en hond, 1910, Museum Ostwall dit beeld? Jouw verhaal blauwe olifant is dol op dieren. Zoek maar eens Bij kunstwerken horen verhalen, het kunstwerk waar je deze blauwe olifant op maar nog leuker: je kunt er ook ziet. Er zijn hier nog veel meer dieren te zien. je eigen verhaal bij bedenken. De tuin in Dat ga jij nu doen! Bekijk het Welke herken jij? Schrijf ze op. Je bent bij het einde gekomen van deze schilderij Landschap aan het speurtocht. Maar er is nog veel meer te Tegernmeer van de kunstenaar zien! In de tuinzalen zie je vanaf eind mei August Macke. Wat gebeurt schilderijen met bloemen en ook kun je de hier? Bedenk een leuke grap of beeldentuin bezoeken. We geven je daarom mooi verhaal en vul het denk- Hoe zie je dat het een dierentuin is? een tekenvel mee met daarop een vaas. Vul en tekstwolkje. deze lege vaas en teken er bloemen in. Je kunt ze natekenen van de schilderijen, of van de bloeiende bloemen in de tuin. Je mag Wat is onjuist? Op dit schilderij … ze natuurlijk ook zelf bedenken. Leef je uit en veel plezier! Zien je we nog eens terug?  hebben de vrouwen en meisjes een gezicht, de mannen hebben geen gezicht gekregen.  kun je ook vormen (driehoeken, rechthoeken en ovalen) herkennen. Samenstelling: educatie Singer Laren, ontwerp: Rooswerk  dragen de mannen allemaal verschillende Singer Laren wordt mede pakken en hoeden. gesteund door