189eJaargang Dinsdag 24 September IC.O No. 225 LEEUWARDER COURANT. Abonnement: Per 3 maanden voor Leeuwarden en Huizum ’1.50. Bulten Advertentiën: üit Friesland van I—3 regels 80 et, elke regel meer 20 et Leeuwarden franco 2 15. Buitenland volgens posttarief. Weekabonnementen in buiten Friesland van 1-3 regels 95 et, elke regel meer -25 et In bet Van per regel Leeuwarden en Huizum 12 cent, in plaatsen waar agenten gevestigd ziln 17 cent. Zaterdagsnummer en op dageD voorafgaande aan feestdagen 5 et Losse nummers 5 et.’ Postgiro 9910. Telef.: Administratie 3241. 3119. Brieven onder no. 50 et. extra. Reclames (ook Zaterdags) alt Friesland Redactie meer respectievelijk Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en feestdagen. Uitgave der 50 et per regel, alleenstaande 60 et per regel. Buiten Friesland «N. V. de Leeuwarder Courant" (v/h. Erven Koumans Smeding) te Leeuwarden. 55 en 65 et per regel. Minimum per reclame 10 regels. Incassokosten 13 cent
Dit nummer bestaat aft 3 bladen | HOOFDBLf D va» FRIESLAND |
HERVATTING DER BESPREKINGEN EN MAAN Buitenlandsch Overzicht BINNENLAND IN BATAVIA ZON de leider der DE ZOMERPOSTZEGELS De zeepdistributie Domei meldt uit Batavia: Nu ■ Zon op 7.31, onder 19.34 Japansche delegatie Ichizo Kobayasji is terug- De waarnemende secretaris-generaal, waar- Gedurende het tijdvak van 25 September hij Zaterdag- Maan onder 15.02, op 0.04 De Duitsche minister van Buitenlandsche departement gekeerd uit Bandoeng, waarheen nemend-hoofd van het van Sociale tot en met 18 October a.s. geeft de met vertrokken was, zullen ■ Laatste kwartier heden 6.07 Zaken, Von Ribbentrop, is direct na zijn Zaken, ir. R. A. Verwey, heeft gisteravond voor bon avond per vliegtuig ~104" genummerde van het alge- de Japansch-Nederlandsche besprekingen, terugkeer uit Rome te Berlijn bij Hitler ver- beide omroepzenders ten gunste va., de zomer- distributie-bonboekje op i Men is verplicht te verduisteren van ! postzegels meen recht het naar men aanneemt, deze week in een actiever slag gaan uitbrengen van zijn reis. Wat hij een toespraak gehouden, waarin hij koopen van 150 gram toiletzeep (nieuwe zonsondergang tot zonsopgang o. a. zeide: stadium komen. De ontwikkeling der onder- " verteld heeft, komt natuurlijk niet aan de samenstelling) óf 120 gram huishoud- de wijzi- Van de opbrengst van de zomerpostzegels handelingen wordt in verband met groote klok berichten uit komt zeep, óf 200 gram zachte zeep, óf 250 Europa en het te hangen, maar de de helft aan cultureele en de helft aan sociale öf gingen in de toestanden in Berlijn men het gram zeeppoeder, voorzoover voor- belangstelling ge- duiden er wel op, dat daar doeleinden ten goede. Onder de sociale doel- radig 125 gram zeepvlokken,— óf 250 Verre Oosten met groote gevoel heeft, voor groote, beslissende oogen- einden, waarvoor jaar de opbrengst volgd. De beide delegaties hebben vorige Op andere pagina's dit ten gram —zelfwerkende waschmiddelen, óf bijeen- blikken te Het zou geenszins behoeven deele bestemd is, is er één, dat nu reeds een week Dinsdag een gemeenschappelijke staan. 200 gram vloeibare zeep. Daarna te verbazen, men te Rome de laatste aantal jaren door de zomerpostzegels is begun- de verpakking toelaat, komst in Hotel des Indes gehouden. indien stigd. Voorzoover dit voorheen en thans. hand had gelegd aan de voorbereiding van een Het is de bestrijding van de tuberculose. kan de verbruiker desgewenscht is veelvuldig informeel contact onderhouden. De boerenarbeider Zoo ooit, moet vooral in tegenwoor- van beteekenis, dat de 2e Blad plan een spoedige afrekening met Engeland. dan de gedeelten van bovenstaande hoeveel- Waarnemers achten het tot dige tijdsomstandigheden, nu handhaving de op Gouverneur-Generaal jhr. Tjarda van Starken- Volkseenheid. op gewezen van heden in combinatie één bon koopen. . In dit verband kan er worden, volkskracht meer dan ooit ons aller plicht, ons dus b.v. op één bon borgh Stachouwer den heer Kobayasji had 2e Blad Men zal 60 gram zijn groeit Lemmer dat de toon der Duitsche bladen tegen het aller taak, ons aller doel moet zijn, alle aandacht huishoudzeep plus 100 gram zachte zeep uitgenoodigd het afgeloopen weekeinde in De polder Britsche rijk den laatsten tijd tot welhaast aan de bestrijding van deze belangrijke verkrijgen. paleis Buitenzorg te komen doorbrengen. bouwt. IV. _ _ volks- kunnen te . het uiterste ziekte worden besteed. Sedert tientallen jaren uitnoodiging had de Japansche 2e Blad verscherpt is, en dat reeds hier- Wasscherijen zullen voor de behandeling Aan deze ons gewest door een groote spanning is ontstaan. De zien wij in ons land een voortdurende daling van van de gezinswasch gedurende boven- minister evenwel geen gevolg kunnen geven, Het toeristenverkeer in het cijfer van de aan overledenen sterk van dit seizoen. Duitsche bladen kondigen in termen die aan tuberculose genoemd tijdvak den met „104" genum- aangezien hij zich onwel voelde en 2e Blad- en in de laatste jaren was de toestand op dit ge- merden bon van het algemeen distributie- de warmte te lijden had, om welke reden hij duidelijkheid niets te wenschen over laten, de Oogsten moestuin. bied in vergelijking met andere landen zóó gun- bonboekjevan hun clientèle in ontvangst naar Bandoeng vertrokken was. In den hevigste vergelding aan voor de slachtoffers stig, dat wij wat betreft de tuberculosesterfte in 2e Blad kunnen nemen voor het koopen van Groningen - onder de burgerij, welke de Britsche lucht- ons land zelfs een uitzonderingspositie innamen. waschpoeder, en wel één bon per acht Het Kunstseizoen te zij geven De sterfte is nu ongeveer een kwart van wat zij droog waschgoed. begonnen. aanvallen maken en te kennen dat kilogram De wasscherij DE BESPREKINGEN TE WASHINGTON 2e Blad het erge Londen reeds doorstaan kreeg, in het begin van deze eeuw in ons land was. zal per bon 600 gram waschpoeder wat te Wanneer kring in Parijs thans. H. zijn, vergeleken bij in een van medici 1900 iemand kunnen betrekken. Ook Ned-Indië heeft er belang bij niets zal de rampen welke had voorspeld, dat deze volksvijand in zoo sterke 3e Blad de stad in de naaste toekomst wachten. Tevens mate in eenige jaren zou D.N.B, Radioprogramma's. . tientallen worden het De „Sunday Times", aldus meldt Blad wordt er op gewezen dat, terwijl Engeland de overwonnen, dan zou men hem misschien als een uit Stockholm, verklaart omtrent de besprekin- 2e laatste reserves van zijn luchtmacht onop- fantast hebben beschouwd. Washington (Zie Telegrammen). AAN gen te tusschen den Amerikaan- verder houdelijk in het vuur moet houden, Duitsch- Dit moet ons er niet van weerhouden, ten aan- BOMMEN OP KOOG DE ZAAN schcn minister van buitenlandsche zaken, Cordel zien van tegenwoordige land nog aanzienlijke deelen van zijn lucht- de tuberculose in de zijn Koog aan de Huil, den Engelschen ambassadeur, Lord Lothian tijdsomstandigheden bijzondere waakzaamheid Vannacht in Zaan drie bom- gezant Casey, komende gevallen, uitgeworpen door Engelsche en den Australischen dat de ver- vloot heeft kunnen sparen voor de Wij op dit punt in de men NEDERLANDSCHE UNIE EN DE te betrachten. hebben vliegers. Het bommen kg. Zij dediging van den Stillen Oceaan, de toekomst DE aanvallen. jaren 1914—1918 een gevoelige les gehad. Tot waren van 150 wapen- hebben uitsluitend materieele schade aangericht. van Singapore als vlootbasis en de CORPORATIEVE GEDACHTE Een en ander maakt het wijd verspreide 1914 daalde in ons land de sterfte aan tuber- transporten naar China over Birma in het ge- regelmatig, jaren 1914—'18 In een weg werd een gat geslagen van 1.50 gevoel begrijpelijk, dat er iets in de lucht culose ook maar in de vijf middellijn. twee ding zijn. Ook andere mogendheden hebben be- Open brief aan de Vuurslag hebben wij een stijging van deze sterfte met meter diepte en meter De en hangt, en ofschoon het in dezen oorlog steeds kwamen bij een en op een lang hierbij, inzonderheid Ned.-Indië, China ongeveer 50 pet gehad. Tegen een dergelijk andere bommen sloot Sovj Unie, welke zich o. m. reeds gevaarlijk is gebleken, zich aan strategische rijwielpad terecht. de et-Unie. De Nationale onheil moet thans met alle kracht worden ge- jaren bezig houdt met de bestudeerinsf van de beschouwingen en voorspellingen te wagen, streden. Al het mogelijke moet worden gedaan corporatieve gedachte, heeft onlangs haar sym- mag er toch wel aan herinnerd worden, dat de om de tuberculose juist in de tegenwoordige SAMENWERKING TUSSCHEN NEDER- pathie betuigd met het streven van De Neder- verrassingen tot bijna altijd van tijdsomstandigheden zoo krachtig mogelijk te be- TREINSTORING Tegelijk heeft toen de Nationale dusver EN DUITSCHE POLITIE landsche Unie. Duitsche zijde zijn gekomen. strijden. LANDSCHE Unie haar naam in De Vuurslag veranderd om De twee andere doeleinden, waarvoor dit jaar, Zondagmorgen is het treinverkeer tus- buitengewoon politieblad, misverstanden te voorkomen. De besprekingen tusschen Ribbentrop en Verschenen is een in de toekomst wat den socialen kant betreft, de opbrengstvan de schen Amsterdam en Rotterdam eenigen tijd dat o. m. een brief bevat van den secretaris- Onlangs heeft De Vuurslag een open brief Mussolini zijn voorts gevolgd door nieuwe zomerpostzeizels ten goede komt, zijn de rheuma- gestoord geweest ten gevolge van een defect generaal, waarnemend hoofd van het departe- gericht tot de Nederlandsche Unie, waarin deze geruchten rondom Griekenland en Turkije, tiekbestrijding en de zorg voor de lichamelijke aan de baan, waardoor eenige stagnatie in- ment Justitie, aan de procureurs-generaal, opgewekt, thans onverwijld de grond- gebrekkigen. van werd hetgeen, naar we gisteren reeds deden uit- trad en verschillende treinen moesten worden fungeerend directeur van politie. Ten einde te slagen te leggen voor een corporatieve ordening. komen, behoeft te verwonderen. Het zijn twee nieuwe posten op de lijst van de omgeleid. Het defect ontstond op het baanvak kunnen voldoen aan de formeele vereischten Het driemanschap van de Ned. Unie heeft in allerminst door de zomerpostzegels begunstigde doeleinden. tusschen Lisse en Hillegom. Tusschen Hille- De Turksche gezant te Rome heeft nu in de voor het bewijs in strafzaken en wel in het antwoord daarop thans een open brief tot Twee onderwerpen van geheel anderen aard dan gom en Lisse werden de passagiers door de bijzonder geconstateerde overtredingen het uiteenzet, dat aanleiding gevonden om naar Ankara om van De Vuurslag gericht, waarin situatie de bestrijding van de tuberculose. N.Z.H.T.M. vervoerd. door een bevoegd opsporingsambtenaar proces- corporatief werk op sociaal- rapport uit te de lijders de Unie streeft naar te vertrekken, teneinde daar Rheumatiek is een ziekte, die voor verbaal te kunnen doen opmaken, zoo deelt de oeconomisch gebied. Wijzijn immers overtuigd, brengen, hetgeen er op kan wijzen, dat de daaraan niet alleen veel lichamelijk leed, maar secretaris-generaal in dit schrijven mede, brief, dat ook volks- arbeidstijd heeft zoo lezen wij in den onze druk der spil-mogendheden op de Middel- ook een groote mate van verlies van Befehlshaber der Ordnungspolizei bepaald, dat meening dit reeds verlangt. min- arbeidsvermogen medebrengt. be- ENGELSCHE VLIEGERS TER AARDE de Dit is echter landsche Zee-staten, die zich nog niet naar hun en Ook de met ingang van 25 September a.s. de z.g. „Ver- der vérgaand dan het corporatieve staatsbestel, strijding van deze ziekte is dus voor handhaving BESTELD kehrs-ueberwachungs-kommandos" zich bij de geheel politiek gevoegd hebben, zwaarder wordt. groot belang. hetwelk gij ons aanraadt, waarin het van de volkskracht van uitoefening van hun dienst zullen doen verge- in het maatschappelijke leven, doch ook Inmiddels heeft Engeland een tegenzet ge- De behandeling van rheumatiek-patiënten is Het A.N.P. meldt beleid zellen van een daartoe door de ter plaatse be- in het staatkundige leven bij corporaties berust. tijdroovend Om deze vorige zijn daan, door een vloot naar de Fransch- echter veelal en kostbaar. In den loop van de week in ons voegde Nederlandsche politie-autoriteit ter be- Wij meenen, dat de corporaties het terrein van havenstad Dakar te zenden, behandeling mogelijk te maken voor hen, waar- land twee Engelsche vliegtuigen door Duit- schikking Nederlandschen politie- mogen Marokkaansche zou zijn, is te stellen het sociaal-oeconomisch net verlaten. teneinde die te Veroveren. Aan deze operatie voor zulks onbereikbaar daarvoor sche nachtjagers naar beneden geschoten. ambtenaar (uiteraard zal deze opsporings- Wij hebben echter reeds bij de oprichting van ook een deel van de opbrengst van de zomer- Zaterdagmiddag zijn de stoffelijke resten bevoegdheid dienen te bezitten) behoorende tot werkt de Fransche generaal De Gaulle mede, postzegels De Nederlandsche Unie deze vraagstukken voor- bestemd. van de bemanningen der Britsche toestellen marechaussee, rijksveldwacht of gemeente- gelegd commUsie, op die destijds met eenige Fransche strijdkrachten slotte is object onder de doel- Op te aan een welke ons korten Ten als nieuw ter aarde besteld. het kerkhof Winters- politie. termijn haar advies uitbrengen naar Engeland was uitgeweken, en die daar nu einden van de zomerpostzegels opgenomen de wijk, Engelsche vliegers werden zal aan de hand waar drie Deze Nederlandsche politie-beambte neemt van Nederlandsche gegevens en opvattingen en als het hoofd der Fransche regeering wordt zorg voor lichamelijk gebrekkigen. Een onder- begraven, vormden Duitsche militairen de de „Verkehrs-ueber- destijds bijna deel aan controle door de van buitenlandsche ervaringen. beschouwd. Zijn optreden bedoelt natuurlijk, zoek in Haarlem wees uit, dat één eerewacht en het vuurpeloton. Een Ober- wachungs-kommandos". bevolking tot de lichamelijk terwijl Wij blijven open voor overleg met allen, die tegen legaliseeren, maar de ten honderd van de leutnant voerde het woord, een Hij ontvangt van dit kommando de door de werkelijk verbetering vernieuwing de actie Dakar te gebrekkigen moest worden gerekend. Gelukkig eenige bijbelteksten las en het Onze en in ons regeering Vichy Gaulle dominee Duitsche ambtenaren van geconstateerde straf- op wijze Fransche te erkent De kan door maatregelen van medische zorg, van Vader bad. De drie kisten werden in de opgemaakt „Anzeige", volksleven Nederlandsche voorstaan. niet, noemt hem een en verklaart bare feiten wanneer het Wij zijn bereid, met hen tezamen te komen tot verrader onderwijs en opleiding en van arbeidsvoorzie- groeve neergelaten, terwijl een Duitsch geval betreft, dat tot de competentie den groep een van een „beleidsprogramma" voor deze moeilijke zijn optreden als te zijn gericht tegen den ning heel veel voor deze worden gedaan. muziekkorps het „Nader mijn God tot U" Nederlandschen rechter behoort. Ter aanvul- Franschen staat. De bedoeling Engelschen Het zou te betreuren zijn, indien die door de speelde. tijden, op de b?sis van onderlinge toenadering. der ling van deze „Anzeige" en conform het door Doch wij kunnen ons eigen beleids-programma is duidelijk; zij trachten hun posities in Afrika tijdsomstandigheden onvermijdelijke wijziging in Ook te Ruurlo vormde een afdeeling Duit- hem bij zijn dienstuitoefening persoonlijk waar- organisatie het gevolg zou hebben, dat niet instellen op de gedachte van den corpora- nu zij zoo in de aan sche militairen de eerewacht. Een dominee genomene, maakt de betrokken opsporings- uit te breiden, wat daar bezitten de zomerpostzegels minder aandacht zou worden sprak aanleiding van Psalm 103 een af- tieven staat zonder grondig verder onderzoek en gevaar komt; afleidingsmanoeuvres en uit- naar ambtenaar vervolgens overeenkomstig het Wet- overleg. besteed dan anders het geval zou zijn. Zooals u scheidswoord en sloot met het Onze Vader. boek van Strafvordering proces-verbaal op en breiding der oorlogstooneelen hebben steeds uit mijn gebleken de doel- Ook buiten het staatskundige is er genoeg, dat woorden is, verdienen Een Oberleutnant bracht hier namens het levert dit met bijbehoorende stukken, waaronder een onderdeel van de Britsche politiek uit- einden, waaraan de opbrengst dit jaar ten goede luchtwapen den drie gesneuvelden ons allen thans behoort te binden: ons aller werk Duitsche de schriftelijke aangifte van het „Verkehrs- in gemaakt, al is die in de uitvoering daarvan komt de belangstelling meer dan ooit. den laatsten groet. Een muziekkorps van het ueberwachungs-kommando" voor een zichzelf sterk Nederland, waar ieder op de gebruikelijke arbeid heeft, waar klassentegenstellingen zijn tot dusver niet bepaald gelukkig geweest. Ik doe daarom een krachtig beroep op alle luchtwapen speelde gewijde muziek. wijze in. de zij de goede gewoonte begrafenisplechtigheden verdwenen, en waar geheel het volk als geheel Of het ditmaal anders zal gaan? De Franschen luisteraars om, indien Er bestond voor de hadden voor hun correspondentie in dezen tijd zeer groote belangstelling. arbeidt voor zijn aandeel in het nieuwe Europa schijnen bereid, zich teweer te stellen, en van het jaar zomerpostzegels te gebruiken, deze en in de betere wereld-verhoudingen, daarbij volgens een via Bern uit Vichy gekomen gewoonte dit jaar niet te laten varen en indien HERFSTVACANTIE WORDT UITGESTELD gedragen door geloof en tradities en gesterkt bericht, uit zij tot toe de zomerpostzegels geen ge- door zijn band met Nederland-overzee en door zouden Fransche vliegtuigen nu van Ter besparing van brandstof Marokko reeds een grooten aanval op Gibraltar bruik gemaakt hebben zich die goede gewoonte VERVOEDERVERBOD VOOR AARD- het ook daaruit voortkomende plichtsbesef. ingang jaar eigen te gedaan hebben. Op die rots loert voorts met van dit maken. De waarnemend secretaris-generaal van het Ik weet, dat de op gebied APPELEN departement Spanje Berlijn behoeften velerlei van Onderwijs, Kunsten en en sedert Suner's bezoek aan groot zijn en dat voor vele doeleinden een be- Wetenschappen heeft aan B. en W. van alle vermenigvuldigen dat dit Ten einde te voorkomen, dat voor mensche- BURGEMEESTER MARTENS ONGESTELD de teekenen zich, roep wordt gedaan op de offervaardigheid, maar lijke consumptie geschikte aardappelen van gemeenten, aan de besturen van scholen voor land zijn tijd gekomen acht om metterdaad van overtuigd, dat ik de drie mij Aan den burgemeester ik Één er door den oogst 1940 voor voederdoeleinden worden gewoon lager, uitgebreid lager en buiten- van Ermelo, den in den oorlog in te grijpen, teneinde zijn besproken onderwerpen: tuberculosebestrijding, wenschelijk gebleken, nu gewoon lager onderwijs, aan de directeuren heer H. M. Martens, vroeger burgemeester rheumatiekbestrijding zorg lichamelijk aangewend, is het van Wijmbritseradeel, nationale verlangen te bevredigen. en voor reeds gaan tot een vervoederverbod der Rijkskweekscholen en aan de besturen van is op geneeskundig gebrekkigen met klem onder uw aandacht moet over te advies drie maanden ziekteverlof verleend. Er is dus, blijven gebeurte- voor deze aardappelen. gesubsidieerde bijzondere kweekscholen mede- al beslissende brengen. September gedeeld, hij noodzakelijk oogenblik genoeg Met ingang van heden 24 is het dat het acht, een nissen voor het uit, beweging van oogst leerplan en verboden, aardappelen den 1940 eventueel in het der betrokken school in de wereld. Niet alleen in Europa A.R. EN C.H. IN FRIESLAND aan het vee te vervoederen, met bestemming opgenomen herfstvacantie niet in de maanden DANK AAN DE OOSTMARK Afrika; we konden gisteren melding maken vergaderde de Provinciale af te leveren of te verwerken. een Dezer dagen tot veevoeder September of October te houden, doch tot Voorstel om geld te storten voor van den Japanschen opmarsch in Indo-China. Contact-Commissie van de A.R. Partij en C.H. Hieronder valt dus niet alleen het recht- later tijdstip, bijv. de eerste dagen van Novem- Winterhilfe De Fransche regeering te Vichy is nu einde- Unie in Friesland voor de eerste maal, meldt streeks vervoederen, maar eveneens het stoo- ber, uit te stellen. in betrokken gouw lijk ook met een communiqué deze aan- de Standaard. men, ensileeren, e.d. van aardappelen. Hierdoor zal een besparing op het gebruik Het A.N.P. verspreidt den over verbodsbepalingen gelden niet voor volgenden aan dit gelegenheid gekomen. Daarin wordt melding De commissie constitueerde zich als volgt: Deze van brandstoffen worden verkregen, terwijl, bureau toegezonden oproep: te Ternaard, le voorzitter; aardappelen van den oogst 1939. gemaakt van het tot stand komen van een Ds. J. Hoekstra indien door een tijdelijk tekort aan brand- „Uit de vele pers- en radioberichten uit B. Anema te Minnertsga, 2e voorzitter; mr. Ontheffing van dit verbod kan worden ver- onderwijs verhalen en Fransch-Japansche overeenkomst kader provinciale voedselcommissa- stoffen voor de betrokken school het reisbeschrijvingen van he die in het J Algera te Leeuwarden, le secretaris; J. de leend door de voor eenigen tijd zou moeten worden stop- uw kinderen in de Oostmark bezocht hébben van de „nieuwe orde" in Azië, welke door Ruiter te Harich bij Balk, 2e secretaris. rissen. leerlingen van en vooral uit de ontheffing alleen in aanmer- gezet, de door het treffen dezen brieven van uw kinderen zelf, Japan gevestigd wordt. Frankrijk erkent die Er bestond volledige overeenstemming ten Voor komen maatregel ondervinden. hebt gij zonder samenwerking king partijen, welke voor menschelijke con- minder schade zullen uitzondering kunnen consta- orde, en verleent Japan het recht om ter aanzien van de doeleinden der secretaris-generaal vertrouwt dat onder teeren hoe liefderijk uw zijn middelen, waarvan de commissie sumptie ongeschikt zijn. De kinderen opge- vestiging ervan gebruik te maken van Indo- en van de de huidige omstandigheden aan bovenbedoeld nomen en verzorgd, ja zelfs in vele gevallen gebruik maken ter bereiking van haar zijn China, waartegenover Japan de territoriale zal verzoek gevolg zal worden gegeven en dat het verwend. onschendbaarheid van doel. noodig zal zijn nadere maatregelen ter Bij vele ouders is dan ook de vraag opge- Indo-China en de Zij adviseert aan de plaatselijke partij- niet komen op welke wijze zij Fransche souvereiniteit in dat gebied DUITSCHE IN DE LIMBURGSCHE zake te treffen. De inspecteurs zullen in de uitdrukking konden erkent. instanties om een soortgelijk contact te ver- SCHOLEN an Un jegens Maar intusschen is het toch feitelijk, wezenlijken. noodige eevallen de afwijking van het leer- ".V,iT l dankbaarheid de Oost- militair MIJNSTREEK secretaris-generaal marksche pleegouders. Afgaande op de wijze, gesproken, in de macht van Japan gekomen. Met vermijding van alles, wat aanleiding plan goedkeuren. De voor- waarop de geven verwijdering, zal In de Limburgsche mijnstreek zullen Duit- noemd heeft hun opgedragen hem er terstond Oostmarksche bevolking gehoor Het verzet van de Fransche koloniale troepen zou kunnen tot met gebouwd. heeft gegeven aan den oproep gouw- kracht een gezamenlijk optrekken worden be- sche scholen worden Zij zullen mededeeling van te doen, indien een school- van den —■ den r om eenige dat aan luitenant-kolonel Loubet, vorderd; streven zich ook uitstrekken komen in Brunsum, Kerkrade, Hoensbroek, ziin medewerking aan dezen maatregel nlhi S u °°?tmark duizenden dit zal bestuur Nederlandsche kinderen gedurende eenige commandant der strijdkrachten in Noordelijk tot de pers van de beide samenwerkende Übach over Worms en Eygelshoven. Met den mocht willen onthouden. leven heeft gekost scholen zal zoo spoedig mogelijk gast °P te mogen wij Indo-China het blijkt partijen. bouw dezer metTJ verwachten,au! dat nemen- op een misverstand te—hebben plaatselijke moeilijkheden mochten worden begonnen, zoodat zij op 1 Mei van het zij persoonlijke geschen- dus inderdaad Waar aanvaarden. Waar het tegen den rijzen, hoopt de commissie paraat te zijn om volgend jaar gereed zullen zijn. ÏÏ*hulpwerk nu „winter- berust. althans wenseh der KANALISATIE OUDEN IJSEL de bijzondere belangstelling en regeering-Pétain gevoerd te zijn. Het is thans deze op te lossen. sympathie heeft van het commissie besloot om op geregelde BEGONNEN denwij Duitsche volk, zou- overigens gestaakt. De als dank voor hetgeen onze kinderen tijden haar samensprekingen voort te zetten. LANGERE GELDIGHEIDSDUUR Gisteren is op officieele wijze een begin ge- in houding aanzien der zij de Oostmark hebben genoten, eveneens Amerika's blijft ten Zij constateerde met blijdschap, dat haar maakt met de uitvoering der nlannen tot aaartoe een steentje onbepaald. hand kan nemen op den WEEKEINDRETOURS kunnen bijdragen door gebeurtenissen in het verre Oosten werkzaamheden ter kanalisatie van den Ouden IJsel. De heer 6 van een op volledig vertrouwen. van de Nederlandsche Spoor- vr bedrag girorekening Wel heeft Huil een vaag protest uitgesproken, grondslag van een De directie W. H. Remmelink. watergraaf van het water- N ootorten82093 ten name wegen heeft met ingang van Vrijdag a.s. den schap Ouden van den heer C. J. Ver- en het Japansche optreden afkeurenswaardig van den IJsel nabij Hoogkeppel, schuur, Stationsplein no. 66, den Haag. geldigheidsduur van weekeindretours met een heeft de eerste spade in den grond genoemd, maar van eenigerlei actie ertegen gestoken' De totale opbrengst van deze stortingen vollen dag verlengd. Men kan dus van een Bij deze plechtigheid voerden verschillende zal gewaagde hij Japanners beweren oorlog zullen verzetten. Men weet niet, vervolge worden overgemaakt aan den gouw- niet. De —te weekeindretour in den vier volle spreker; het woord. leider Opperdonau op intimidatie sprake is, t. Vrijdag- der Oostmark ten behoeve intusschen, dat een Amerikaansche vloot in hoeverre hier van dagen gebruik maken, w. van Honderd arbeiders uit den Haag en Scheve- van winterhulpwerk weg vraag, Maandagavond het in deze gouw. Het is naar Singapore, en verklaren, zich afgescheiden nog van de of Amerika morgen eersten treia "£ tot ningen zijn voor de uitvoering der kanaal- storten der bijdragen, dat 31 October eindigt, daartegen met alle middelen — dus eventueel werkelijk zulk een vloot uitgezonden heeft. laatsten trein. plannen te werk gesteld. zal in de bladen worden verantwoord. DE WIJZIGINGEN DER ZIEKTEWET DUITSCHE BETAALMIDDELEN SCHAKEN Rijksbank- STADSNIEUWS Laatste Nieuws Doel en beteekenis In Nederland en Rentenbankbiljetten achtkamp De leider van de Geschaftsgruppe soziale Ver- evenals munten boven 10 pfg. verboden HET JAARVERSLAG VAN DE „FRICO" De Friesche waltung bij den commissaris-generaal voor Van bevoegde zijde wordt er op gewezen, Aan het jaarverslag van de Friesche Coöpe- BINNENLAND Financiën en Economische Zaken deelt het dat het ter betaling aanbieden en aannemen ratieve Zuivel-Export-Vereeniging, verkort KRAMER BOEKT ZIJN EERSTE WINSTPUNT volgende mede: Rentenbankbiljetten te wij: van Rijksbankbiljetten, „Frico", Leeuwarden ontleenen In het intieme bovenzaaltje van de Groene Verordening no. 150, uitgegeven op 21 Sep- en rijksmunten van meer dan 10 pfennig ver- Deelgenooten zijn thans 41 coöperatieve DE CONTROLE OP DE LEGITIMATIE- boekjaar Weide, dat wel bijzonder geschikt is voor het tember 1940, is een verordening van den secre- boden is. zuivelfabrieken, die in het laatste houden schaaktournooi, was het gister- VERPLICHTING beginsel betalingen voor 395,838,219 ontvangen, van een taris-generaal van het ministerie voor Sociale In moeten alle totaal kg melk hebben dit en gaan van Begint Neder- bijna 2 pet vorig boekjaar. avond weer een druk komen 1 October en 1 November Zaken, welke een reeks van maatregelenbevat op goederen, dienstverrichtingen enz. in is meer dan het schaakliefhebbers, die zich langs de speel- guldens geschieden. of het gebied der sociale verzekering. Deze maat- landsche Ook kunnen Boter tafels schaarden of in rustig hoekje zich on- 's Gravenhage, 24 September. De commis- regelen Reichskredit- een veiligheid werden op verzoek van de Duitsche „Reichskreditkassenscheine", De kwaliteit de deelgenoo- ledig hielden het analyseeren van een der saris-generaal voor de openbare en genomen, rijksmunten van 1, 2, 5 en van de boter, door met deelt officieel instanties en hebben het doel aan kassenmünzen en ten geleverd, was vrijwel gelijk aan die van het afgebroken partijen, liefst van dien stand hoogere S.S. en politieleider eenige tot nu toe bestaande h«*dheden in de 10 pfennig worden aangenomen. partij het volgende mede: Het bovengenoemde Duit- vorig jaar; 99.1 pet. van alle boter werd met natuurlijk, welke overbleef in de de Ziekte- en Ongevallenverzekering een einde te aannemen van de basisprijs (vorig jaar grooten toeloop De verordening no. 129 40 van secreta- rijksmunten, met een den of meer betaald 98.8 Landau—Kramer. Ondanks den maken. sche bankbiljetten, en pet); jaar voorbeeldige rissen-generaal van Binnenlandsche Zaken en hoogere pfennig, in ieder bij slechts 0.14 pet (vorig 0.11 pet.) heerschte er een stilte en met waarde dan 10 moet bedroeg per kg. groote verrichtingen van Justitie, betreffende de verplichting tot geval ontvanger de korting meer dan 1 cent Ge- aandacht werden de der Gehuwde en ongehuwde moeders worden geweigerd. De yan spelers gadegeslagen. legitimatie, treedt voor de Wadden-eilanden dergelijke betaalmiddelen loopt gevaar, hier- middeld werd 1.30' cent per kg boven den basis- 1 prijs, geldt (vorig in en en in het kustgebied van het bezette Neder- Van vérstrekkende beteekenis is wel art. van geen verder profijt te kunnen trekken. die voor a-kwaliteit, betaald De beide leiders dit tournooi Landau lijn van deze verordening. Deze paragraaf betreft jaar 1.295 cent). Cortlever kwamen gisteravond (in de landsche gebied, begrensd door de den gelijkstelling vrouwelijke De verpakking gewicht vol- vierde ronde) tegen en veler oogen Helder, Noord-Hollandsch Kanaal, Alkmaar, de van verzekerden zoowel als het elkaar uit Beverwijk, Velsen, Santpoort, de Volgens par. de tegen- deden algemeen gestelde richtten op Zij kunnen Uitgeest, Haar- in Ziektewet. 37 van ONROERENDE in het aan de cisehen. zich hun bord. hebben Bermebroek, alsmede woordig geldende Ziektewet wordt bij zwan- DE VORDERING VAN Voor den toeslag, welke betaald wordt, indien genieten van een zeer correct gespeelde partij, lem, Heemstede. voor de gerschap gedurende de laatste zes weken ziekte- GOEDEREN TEN BEHOEVE VAN DE bij de keuring van oudere boter de kwaliteit waarin Landau al zijn vernuft aanwendde om geheele provincie Zuid-Holland en In de geld uitgekeerd. Na de bevalling kan nog aan- goed is en geen schimmelvorming optreedt, tastbaar succes te behalen, een poging, waar- provincie Noord-Brabant ten westen van de spraak worden gemaakt op ziektegeld gedu- DUITSCHE WEERMACHT kwamen van de 41 deelgenooten, die gedurende tegen Cortlever zich zeer goed verdedigde. Het spoorlijn, loopend van de grens der provincies Orten, s rende zes weken. Heeft echter de bevalling tot verordening van den rijkscommissaris het geheele jaar aan onze vereeniging leverden, was een Grünfeldverdediging der Konings- Gelderland—Noord-Brabant over Her- De togenbosch. Vught, Boxtel, Best, Acht, Eind- gevolg dat het verrichten van arbeid niet moge- betreffende de ingebruikneming van bebouwde 37 deelgenooten in aanmerking bij alle keuringen Indische partij, waarin Landau nu eens niet lijk is, dan kan nog gedurende ten hoogste 26 en 4 bij 3 keuringen. zijn typezetje 4. e2—e3 speelde, wel wetend, dat hoven, Valkenswaard in de richting Neerpelt, en onbebouwde erven voor doeleinden van de 1940 in werking. Voor het weken ziektegeld worden uitgekeerd. Het toe- weermacht, kring der ver- Cortlever met de mogelijkheden van dezen zet op 1 October geschiedt Duitsche sluit den Kaas rustige paden gebied zal voor kennen van deze uitkeeringen echter ordeningen, waarbij de vergoedingen voor goed bekend is. Er werden be- overige bezette Nederlandsche op „ge- De gemiddelde toeslag met A-kaas als grond- spoedig Op 1940 geen controle op de legiti- voorwaarde, dat de verzekerde een verrichtingen ten behoeve van de Duitsche jaar wandeld en het kwam al tot afruil. 1 November getrouwde vrouw slag was 0.80 cent per kg (het vorig 0.87 den Bsten zet verdwenen reeds van matieverplichting worden uitgeoefend. trouwde" vrouw is. Onder een worden geregeld. In tegenstelling cent). de dames verstaat verzekerde, wier weermacht het ook overigens op de Ziektewet een r-verrichtingen-verordening (nr. keuring bord en stuurde Landau huwelijk niet door scheiding is ontbonden. In- tot de z.g. Hieruit blijkt, dat de uitslag van de vereenvoudiging aan. Op den 24sten zet werd H.J.A. HOFLAND OVERLEDEN door 49/'4O) gaat deze verordening ervan uit, dat weer ongeveer gelijk is aan dien van het vorige geval van ontbinding van het huwelijk den reeds een eindspel bereikt, waarin Landau een Bekende figuur op onderwijsgebied echtgenoot geldt de vrouw ge- de weermacht erven slechts voor tijdelijk jaar. Gebreken van beteekenis kwamen slechts pion op damevleugel dood van den noodig goed weinig verbonden den had en den durende dagen hierna eveneens nog als ge- gebruik heeft, en niet voor aan voor. goeden looper, tegen paard. In Bussurn, 24 September. In den ouderdom 300 het ingeval de keu- Cortlever een trouwde vrouw. den eigendom behoeft te onttrekken. De Van recht van arbitrage den toegemeten speeltijd werd geen noemens- van 76 jaar is te Naarden overleden de heer Wanneer thans de bovengenoemde bepaling vordering van een zoodanig erf geschiedt door ring niet aan de verwachtingen beantwoordde, waardige verandering bereikt. In de afgebroken H. J. A. Hofland, een zeer bekende figuur der verordening aan dezen rechtstoestand een schriftelijke mededeeling aan de gemeente, werd 2 maal gebruik gemaakt. stelling staat Landau iets beter. Met belang- uit onderwijskringen in ons land. einde maakt, doordat zij aan de vrouwelijke waarin het erf gelegen is, welke gemeente Van de 22 diploma's, die op de Bondskeurin- stelling mag worden afgewacht of hij zijn talent De heer Hofland, die zijn levensbaan aan- verzekerden, zonder onderscheid tusschen ge- den eigenaar en den aireeten gebruiker hier- gen werden uitgereikt, behaalden onze deel- als eindspelspeler voldoende zal weten aan te ving als onderwijzer te Weesp, heeft aan het huwde, ongehuwde en gescheiden vrouwen, van onverwijld in kennis moet stellen. Voor genooten 14; een deel onzer deelgenooten zond wenden om winst uit deze stelling te halen. In einde van de vorige eeuw een handelsinstituut dezelfde bescherming in de ziekteverzekering het in gebruik nemen kan de weermacht een voor deze keuringen niet in. afwijking van het speelplan wordt deze partij geopend in Amsterdam, waar vele personen biedt, dan strekt deze maatregel niet slechts schadevergoeding betalen en wel aan den tot Geldmiddelen Woensdagochtend 10 uur afgespeeld. in den lande, die thans in handelskringen ten voordeel aan de volksgezondheid en aan een direct gebruik van het erf gerechtigde. Deze Ons crediet bij de Coöp. Zuivelbank bleef Van Doesburg h—K ra m er werd even- vooraanstaande posities bekleeden, hun oplei- gezonde nakomelingschap, doch wordt daardoor schadeloosstelling bedraagt voor landbouw- onveranderd 3,000.000. eens een Konings-Indische partij, een speelwijze, ding genoten. Dit instituut kan als den voor- tegelijkertijd de tot nu toe bestaande discrimi- gronden het bedrag van de jaarlijksche pacht- Het bedrag aan deposito's, bij ons gestort, be- welke den Frieschen kampioen heel goed ligt looper beschouwd worden van de Mulo- natie van de ongehuwde moeders, welke wel waarde, voor andere gronden tweederde deel droeg aan het’ einde van het jaar 100,185.26, en die hij dSn ook met voorliefde volgt. Beiden scholen. In 1916 ging de school over in andere alleen nog in Nederland voorkwam, uit de van de jaarlijksche huurwaarde, en voor alles waarvoor wij tot October 1939 2% pet. en na speelden een klassieke variant; van Doesburgh handen en wijdde de heer Hofland zich aan wereld geholpen. op erf procent van dien tijd 3 pet. buitte zijn voordeel, dat hij als witspeler had, de Mulo-examens, die vooral aan hem hun van wat zich het bevindt zes £ rente betaalden. ’ Wanneer nu deze zoowel van ethisch als de waarde. De waarde wordt volgens een De reservefondsen bedroegen op 12 Mei 1939 goed uit en mocht een voordeeltje boeken door ontstaan te danken hebben en waarbij hij op- verzekeringsrechtelijk oogpunt te veroordeelen vrij oordeel, raadpleging tezamen ’381,000. na torenruil zich van de open a-lijn te ver- trad als lid van de regelingscommissie. Voorts door echter na van Neder- toestand wordt afgeschaft, zal dat zeker landsche instanties, zooals de pachtbureaux en Verkoop zekeren. Nadat Kramer wit's dreigingen op den was de overledene vele jaren voorzitter van breede kringen der bevolking met instemming damevleugel had weerlegd en voorkomen had, de Nederlandsche Vereeniging van Institu- vernomen, meer, daar deze belastinginstanties, vastgesteld. Hij die aan- Het uitbreken van den oorlog bracht groote worden te kwestie schadeloosstelling, het dat wits aanval doorsloeg, begon de Friesche teurs en heeft hij zeer groote bekendheid reeds sinds het in werking treden van de Ziekte- spraak maakt op moet transportmoeilijkheden met zich mee, vooral verzoek daartoe bij den burgemeester van de voor het vervoer naar overzeesche gebieden. kampioen een actie op den Koningsvleugel, verworven als administrateur voor de Mulo- wet voorwerp van levendige discussie is ge- welke van Doesburgh geheel in de verdediging examens, waarvan hij de leidende figuur was. weest, het oorspronkelijk uit het jaar gemeente, waarin het erf is gelegen, indienen. Zeer onregelmatige afvaarten, hooge molest- want in maandelijks de premiën hooge drong. Van dat oogenblik af speelde Kramer op Destijds werd begonnen met 20 candidaten 1913 stammend ontwerp-Ziektewet was deze De gemeente kan als voorschot en vrachten belemmerden de zijn 20,000. waarschijnlijk per maand als verzending in sterke mate. moeilijkheden zijn best, won een pion en kwam zienderoogen voor de examens en thans er onsociale regeling niet vervat. Zij is eerst helft van het De te listig Voorts het schadevergoeding uit betalen bedrag be- waren echter niet zoo groot, dat de export be- beter staan. Een paardzetje, waarvan was de heer Hofland lid van tijdens de 12 jaren durende parlementaire be- te wit de draagwijdte had voorbij gezien, werd nu hoofdbestuur van de Vereeniging voor Mulo- handeling onder van een bepaalde reli- schikbaar stellen. hoefde te worden gestaakt; ten slotte kwamen druk producten de inleiding van een combinatie, welke den examens, waarvoor hij bedankte, toen hij 70 gieus-politieke parlementsfractie in de wet op- Is de schadevergoeding lager als een ver- de terecht in de landen, waarvoor ze jaar Vereenieing bestemd waren. Totdat land zwarten koning in een hevig spervuur plaatste werd. De benoemde hem toen genomen. goeding (pacht, huur, enz.), welke de tot direct ten slotte ook ons in den oorlog betrokken werd en de laatste van dame, paard en met promotie dreigenden tot eerelid van de Vereeniging. De regeering gebruik gerechtigde voor het gebruik van het dagen eindigden pion, waartegen geen kruid gewassen bleek, erkende zijn verdiensten door hem te benoe- Musici vergoeding van het boekjaar met een vol- erf betalen moet, dan wordt deze komen stilliggen van ons bedrijf. zoodat Van Doesburgh opgaf. men tot ridder in de orde van Oranje Nassau. 3, verminderd tot het bedrag van de door de Gelukkig Dit resultaat van kramer is moedgevend, Van bizondere beteekenis is paragraaf waar- schadeloosstelling. kon in het nieuwe boekjaar de ver- van de bepalingen definitief klaarheid brengen weermacht betaalde zending in het binnenland en naar Duitschland vooral omdat hij in deze partij toonde beter op in de plaats, die musici in de sociale verzeke- Geen schadeloosstelling wordt betaald voor spoedig hervat worden en niet lang daarna ook dreef te zijn dan in de vorige ronden. ring innemen. Tot dusver werd eenerzijds de het in gebruik nemen van erven van Neder- naar België. Prins speelt in dit tournooi veel beter dan BUITENLAND rechtsverhouding tusschen den orkestleider en landsche regeeringsorganen en Nederlandsche Onze totale aanvoer van producten was vrij- te Hilversum; degelijker zouden we willen de orkestleden door een gekunstelden en spits- regeeringsinstanties, van versterkings-, ver- wel gelijk aan dien van het vorige boekjaar, zeggen. Van een Fransche partij behandelde hij eigen wijze, vondige» vorm van overeenkomst verdoezeld en dedigings- en vlieghaveninstallaties der n.l. 33,454,090 kg (vorig jaar 33,500,266 kg). de opening op de hem door in HET DUITSCHE WEERMACHT- werden anderzijds de speelcontracten tusschen vroegere Nederlandsche zee- en landmacht, als- strijd met alle theorie te spelen: 3. b3en 3. Lb2. KERKNIEUWS ij k a, stond bij voorbaat vast, zou zich BERICHT den orkestleider en den ondernemer, in wiens mede van erven, waarvan de eigenaar zich D s tr het bedrijf het optrad, op zulk een wijze gebied De heer C. W. Wagenaar, candidaat tot den taai moeten verdedigen en hij heeft zich met orkest buiten het bezette Nederlandsche be- gekweten. Zijn verdediging Cambridge gebombardeerd opgemaakt, dat men ook daaruit geen vaste con- geval chef Heiligen Dienst alhier, is benoemd tot hulp- élan van die taak vindt. In het laatste kan de tegen eigenaardige opening bestond in clusie kon trekken voor wat betreft de werke- Intendant bij wijze' van uitzondering een prediker bij de Ned. Herv. gemeente te Zuilen wits Berlijn, 24 September. (D.N.8.) Het opper- lijke dienstverhoudingen. oorzaak, (Utr.) en heeft deze benoeming aangenomen. 3. de4: gevolgd door Pf6 (Lasker's systeem).. Dit was de billijke schadeloosstelling toestaan. Vanzelf- hij partij goed en bevel van de weermacht maakt bekend: dat de verzekeringsplicht musici in de Ook verder behandelde de Tijdens gewapende verkenningsvluchten der sprekend geldt deze verordening niet voor ver- gelijken zijn tegenstander te boven meeste gevallen werd en deze in den R.-K. ONDERWIJS wist tred met Zuid-Engeland het luchtwapen gis- ontkend richtingen, welke als inkwartiering vallen plek in zijn stelling heeft ook regel buitengesloten waren van werking en Jongensschool houden. Er zat één zwakke teren militaire bommen de onder de verordening nr. 50/1940, alsmede in Aan de R.-K. St. Bohlfatius penning zijn toren op g doelen met bestookt. bescherming hielp Jager en dat was de van 8door luchtgevechten de der Ziektewet. Het den gevallen waarin de Duitsche weermacht alhier is in de vacature-J. H. de be- omstandigheid Daarbij ontstonden verscheidene betrokken personen ook in het geheel niet als onderwijzer, ingang giste- LfB. Van deze heeft Prins wel vliegers volgens privaatrechtelijke overeenkomst ge- noemd tot met van gebruik gemaakt. Toen die voor de Duitsche succesvol ver- zij deze kwestie aanhangig maakten, want in ren, Engelen, een zeer mooi het eind- liepen. zetten gevechts- of gepacht, heeft. Een schadeloos- de heer Th. H. van thans onder- spel inging, moet fraaie, zettenlange Des nachts formaties verreweg de meeste gevallen moest zooals huurd wijzer de te Wijk bij hi.i de com- vliegers op stelling verleend voor ingebruik- aan R.-K. Ulo-school in gehad, haar aanvallen Londen en andere reeds gezegd op formeel-gerechtelijke—gronden wordt slechts Duurstede. binatie reeds het hoofd hebben die oorlog belangrijke centra Engeland nemingen verdere rekening met opmarcheeren voor den in te hunnen ongunste— beslist worden, aangezien de na den 29en Mei 1940. Een hield een van den Bij van betrokkenen door d-pion, gesteund door e-pion, toren en paard. voort. de Millwall- en India-docks alsmede rechtspraak niet in staat was, de bevoegde wets- schadeloosstelling de SPREEKONDERWIJS in de buurt van Wauxhall en Hydepark en op ontduiking met tegen te gaan. Nederlandsche instanties wordt door deze ver- slaagde De genoemde penning verhinderde Dijkstra in succes De nu Gisteren te 's Gravenhage voor het pion- andere plaatsen konden zware branden worden door de verordening ingestelde ondubbelzinnige ordening niet uitgesloten. diploma logopaedie phoniatrie de heer het nemen van tegenmaatregelen tegen en promotie bijna werkelijkheid was waargenomen. wettelijke regeling verzekert den musicus in G. alhier. en toen deze Liverpool Visser geworden, zag genoodzaakt op te In ontstonden eveneens zware bran- ieder geval de bescherming der sociale verzeke- de Fries zich vergelding werpen TERECHT geven. nederlaag heeft hij een heel den. Als voor het van bom- ring, want al naar het geval ligt, zal hij te DRIE VERMISTE MEISJES BINNENBRANDJE Ondanks de men door de Engelschen op de oude Duitsche beschouwen zijn zijnde woning goede prestatie verricht. Het is geen schande als in dienst óf van den De drie Amsterdamsche meisjes, die sedert In de achterkamer van de van den Prins universiteitsstad Heidelberg, welke in het ge- orkestleider öf van den ondernemer, in wiens heer Th. Kuipers in de Dekamastraat ontstond om na een combinatie sis hier uitvoerde, eenigen tijd vermist werden, de gezusters aan het kortste eind te trekken. heel geen militaire doelen bezit, werd Cambridge bedrijf het orkest optreedt. Daarmede zal vast- Feenstra en minderjarige Tenge, zijn hedenochtend omstreeks 10 uur een binnen- met bommen bestookt. Eenige vijandelijke staan, de De partij Ploeg h—M ulder va- Leens wie den verzekeringsplicht moet na- terecht. brandje. Een theelichtje, dat op een tafel havens werden opnieuw met mijnen afgesloten. komen. Wanneer al over de vraag, wie een be- geraakte in brand, Dijks t r a werd een Réti-systeem, waarvan aan- tusschen de ramen stond, zwart de opening niet op zijn speelde; In den nacht van 23 op 24 September deden paald geval als werkgever moet worden be- De meisjes Feenstra zijn te IJmuiden waarop de vlammen zich aan de gordijnen sterkst getroffen. Eergisteren reeds zagen vijf per- hij hield zwakken pion op 6, terwijl hij Britsche vliegtuigen aanvallen op eenige plaat- schouwd, kwestie kan ontstaan, dan zal de strijd meedeelden. Voordat het brandje grooter een d in niet uitgevochten op rug sonen te IJmuiden twee jongedames, die aan bovendien te vroeg tot ruil van een zijner sen Noord-Duitschland met als hoofddoel worden den van den- omvang kon aannemen, wisten omwonenden Berlijn. buitenwijken gene, bescherming het verspreide signalement beantwoordden. loopers overging; door de stelling te vereen- D* bommen richtten in die behoeft. Daarmede is het vuur met emmers water te blusschen. Berlijn beschadigingen jaren lang strijd Zij gevlucht, nog dien- voudigen speelde hij Ploegh in de kaart, die op en woonbuurten van aan een bestaand hebbende ten waren inmiddels doch Motorspuit en ladderwagen van de politie.- burgers ge- gunste der Nederlandsche musici beslist. zelfden avond wist de politie haar aan te een eindspel aanstuurde. Dit ontstond reeds op woonhuizen aan. Een aantal werd brandweer konden zonder dienst te hebben toen dood of gewond. Noch in Berlijn, noch in andere houden. gedaan, den 26sten zet, beiden met hun torens een „Leerlingen" weer inrukken. De brandweer heeft pionnenjacht hij te plaatsen werd militaire schade aangericht. De Het meisje Tenge werd dichter bij huis zoldering, ge- ondernamen. Hoewel kam- nog nagegaan of in de welke pen tijdnood, sloeg vijand verloor gisteren 24 vliegtuigen in lucht- bepaling paragraaf teruggevonden, in Badhoevedorp. Ook zij had met Mulder van Leens Ten slotte heeft de van blakerd werd, ook vuurresten waren achter- moeilijkheden gevechten. Eén vliegtuig werd door de lucht- 4 ten doel, het begrip „leerling" in de onge- werd door een burger herkend. gebleven. zich uitstekend door de heen. Het is hem een verdienste, dat hij in dit eindspel doelartillerie neergehaald. Zes Duitsche toe- vallenverzekering aan te passen bij de moderne stellen worden vermist. ontwikkeling van het leerlingwezen. Volgens remise heeft weten te houden, een resultaat dat men wel overeen had paragraaf 2, tweede afdeeling onder 1 van de KERK EN SCHOOL, BENOEMINGEN ENZ. zooals ds. Van Niel dat in zijn toespraak ge- ook bij den 26sten zet DE AANVALLEN OP ENGELAND destijds geldende Ongevallenwet 1921 zijn vraagd had, hun hulp en steun zouden ver- kunnen komen. De stand vierde ronde luidt: New Vork, 24 September. (D.N.8.) De slechts die leerlingen verzekeringsplichtig, die AFSCHEDD EVANGELIST leenen als dat noodig mocht zijn. na de militaire medewerker M. DIJKEMA zonder 1. Prins pnt en 1 afgebroken partij; 2. en 3. van het dagblad P. „met het oog op hun vorming nog geen loon Naar Uit het feit dat alle Ringpredikanten 2i/2 meldt, dat de dokwerken van ontvangen". we vernemen zal de heer Dijkema, onderscheid van richting hier tegenwoordig S. Landau en N. Cortlever 2 pnt en 2 afgebroken verscheidene evangelist bij de Herv. Evangelisatievereeniging partijen; 4. Ploegh groote Engelsche zeehavens bij de recente Deze formuleering werd nu in de practijk waren, bleek hoe er in de laatste jaren een en 5. E. er. K. D. Mulder van beschadigd „Bidt en Werkt" te Puntpaal onder Drachtster- geest Ringcollege Leens Dijkstra pnt en 1 afgebroken partij; 6. Duitsche luchtaanvallen zwaar zoo uitgelegd, dat in gevallen, waarin den van saamnoorigheid in het l/2 zijn. Na Londen heeft werkgever Compagnie, wegens gezondheidsredenen Zon- gegroeid. Hij hoop dat H. Kramer 1 pnt en 2 afgebroken partijen; 7. Liverpool het meest voor het toestaan van deze werk- dagmorgen was sprak de uit, ook geleden. 29 September zijn afscheid prediken. ds. blijken te zijn, die G. R. D. van Doesburgh % pnt en 1 afgebroken Verdediging van de groote industrie- zaamheid een leergeld betaald werd, de ver- Van Niel een collega zou steden en havens niet zekeringsvoorwaarden krachtens de Ongevallen- gaarne zijn medewerking zou verleenen bij het partij; 8. W. Dijkstra 0 pnt. buiten Londen wordt BEVESTIGING EN INTREDE Ringwerk. vergemakkelijkt door de omstandigheid, dat wet als niet van toepassing werden beschouwd, DE VIERKAMPEN piloten, vliegtuigen uit aangezien men aannam, in deze gevallen DS. H. C.A, Ten slotte Bouman het woord en luchtafweergeschut dat VAN NIEL TE BURGWERD voerde nog ds. zijn vierkampen andere een dienstverhouding niet bestond, welke men als scheidend consulent. Gistermiddag de beide be- streken van Engeland thans in het ge- Zondag j.l. had te Burgwerd de bevestiging gonnen. In de eerste won J. Tiemersma van R. bied van Londen zijn geplaatst. Toen vijf kon aannemen te bestaan bij leerlingen, die en intrede plaats van candidaat H. van Niel, Hij sprak met waardeerende woorden over de alleen gemeente, ge- Wassenaar, terwijl de partij J. Bierma—J. de weken geleden de grootsch opgezette Duitsche hun arbeidskracht als loon voor het hulpprediker te Halfweg, als predikant van de die nij éen korten tijd van dienst onderwijs ter beschikking stelden. weest was en beval gemeente en predikant in Vries werd afgebroken. In de tweede groep luchtaanvallen begonnen, waren de Britsche Ned. Herv. gemeente te Burgwerd, Hichtum en speelden J. Durksz en S. Miedema remise, ter- jachtvliegtuigen reeds over het Kanaal den De tot nu toe geldende practijk bracht ook Hartwerd. eikaars medewerking aan. nog deze hardheid mede, dat leerlingen van wijl de partij S. J. Rienks—J. U. Postma werd tegenstander tegemoet gevlogen. Thans is het In den morgendienst ging voor ds. van Elden afgebroken. tooneel der botsingen technische scholen, die ter practische aanvul- Haarlem, bevestiger optrad. DOOPSGEZINDE BROEDERSCHAP eerste naar het binnen- ling van te die ook als land verplaatst. Het luchtwapen theoretische kennis tijdelijk en met Na gelezen te hebben Romeinen 8 vers 28—39, De proponent Rotterdam, Britsche tusschenpoozen in een bedrijf gesteld A. J. Snaayer te kan zich naar het schijnt niet meer veroor- te werk ging zijn eerwaarde over tot behandeling van beroepen predikant te Irnsum—Poppingawier, AANBESTEDINGEN loven patrouil- worden, niet onder de ongevallenverzekering gekozen waren hoopt voortdurend in de lucht te vallen, daar zij den tekst, waarvoor de woorden den 20en October, 's namiddags halfdrie, leeren. Voorts zijn de vliegvelden aan de tot de bedrijfsvoering in geener- uit den Brief van Judas vers 3b, waarbij hij in zijn intrede Bevestiger zijn ds. lei betrekking Zij te doen. zal Engelsche Zuidoostkust onbruikbaar gemaakt van arbeidsrecht staan. het licht stelde de plichten, die de jonge pre- S. H. N. Gorter te Van het verbouwen van de Chr. Nat. School te kunnen noch als volontair, Rotterdam. Dronrijp, den L. en hun reparatiewerkplaatsen en tankinstal- noch als leerling dikant zou hebben tegenover de gemeente, om onder architectuur van heer laties zijn beschouwd worden. Hetzelfde geldt voor wijzen op plich- Reinalda, B.N.A. te vernield. De jagers, die Londen lingen leer- vervolgens de gemeente te haar HERDENKING 75-JARIG BESTAAN DOOPSGEZ. architect Leeuwarden. verdedigen, van die technische vakscholen, die bij Inschrijvers: te Beetgum 4800, zijn thans grootendeels ten Noor- bedrijven ten jegens hun herder en leeraar, hem in hun TE Corn. Tadema hooren. KERK TERHORNE Gebr. te 4798, Hamersma den van Londen gestationneerd. Vele Brit- De voorbede aanbevelend. Na Zondervan Menaldum sche door de verordening genomen maatregelen Aan de handoplegging werd deelgenomen het einde der herdenkingsrede van ds. J. H. te Dronrijp 4792, T. Ahrens te Dronrijp 4767,’ S. eskaders zijn reeds gedwongen op zoo brengen in de Sipkema werd nog het woord gevoerd door ds. Dronrijp grooten afstand te werken, dat zij door gebrek Nederlandsche sociale verzeke- door den dezen zomer vertrokken predikant, Sijtsma te Marssurn 4750, J. Westra’ te aan ring een nieuwe gedachte, die in de sociale Pasma van Grouw. Hij sprak naar aanleiding van ’4738, d. Zee te Berlikum ’4700, S. J. benzine slechts korten tijd in het ge- wetgeving van ds. A. D. Wumkes, de consulent, ds. Bouman P. D.’ v. ’ vechtsgebied de meeste Europeesche landen te Spannum, alsmede door den bevestiger, ds. het Bijbelwoord „Verblijdt u met de blijden en v. d. Mei te Berlikum’ ’4690, P. Lolkema te Ber- kunnen blijven reeds lang haar weerslag gevonden. treurt met de heeft Zij Van Elden. treurenden" en bracht daarin de likum ’4675, J. S. de Vries te Schingen ’4660, ENGELSCHE SPRAK IN DEN zal haar doel volkomen bereikt hebben indien felicitaties over van zijn eigen gemeente te Grouw, Venstra te Dronrijp ’4650, te KONING zij de Ds. Van Niel deed in den middagdienst zijn F. G. E. Smidstra sociale verzekeringsgedachte in de be- aanleiding van de A. D. S. en van den Ring Akkrum, van Wier ’4645, P. Schram te Berlikum ’4400, H. F. SCHUILKELDER trokken kringen intrede naar van de woorden uit welke versterkt en daarmede een beide laatste instanties hij voorzitter is. d. en v. d. Vliet te Marssurn 4350, wed. Stockholm, B). nieuwen aandrang vormt Efeze 6: 19 en 20, waarbij hij liet uitkomen zingen v. Meulen 24 September. (D. N. Naar voor de verdere ont- hoe dag feestdag voor hem, omdat Na het van Gez. 169 : 1 en 5 verlieten de Johs. Visser te Beetgumermolen 4347, Gebr. wikkeling van deze gedachte deze een was talrijke Stockholms Tidningen uit Londen meldt, werd in de wetgeving een lang begeerd aanwezigen het kerkgebouw, dat voor deze Mensing te Deinum ’4268, G. F. v. ’d. Witte te er vlak doel bereikt was. gelegenheid voor het begin der redevoering van Hoe de gemeente dag. ook moest be- eenvoudig, maar smaakvol was ver- Dronrijp 4134, Gebr. Rijpstra te Beetgumermolen’ den Engelschen dezen sierd. koning gistermiddag lucht- schouwen als een hoogtijdag. Immers bij al het 4074, L. Breuker te Menaldum 4067. alarm gemaakt, daar een Duitsch vliegtuig- NIEUW vele dat wankelde in deze zware tijden, bleef Begrooting’ 4450. Gunning aangehouden. Londen aanviel. De Engelsche koning SPOORBOEKJE DUITSCHE MILITAIREN TER AVONDMAAL eskader op j.l. het Woord Gods en Zijn beloften staan als een ’ ’ was genoodzaakt naar den schuilkelder Het 1 Juli uitgegeven spoorboekje, rots. De Standaard leest in het kerkeraadsverslag van zieh1* talrijke onwrikbare ’ van het Buckingham Paleis te begeven. Daar waarin de aanvullingsbladen waren Maar de gang der tijden ook de kerk niet de Ned. Herv. gemeente te Utrecht, gepubliceerd AANKONDIGING microphoon opgenomen is door de liet het was bij wijze van voorzorg een vele veranderingen, onberoerd, en het was in dezen tijd zaak de in Utrechtsch Predikbeurtenblad van 21 dezer van vergaderingen,uitvoeringen enz. te Leeuwarden opgesteld. koning toen welke er sindsdien plaats hadden, „Bij de censura vraag Van daar uit hield de wederom wacht te betrekken bij het Woord, opdat de morum wordt een gesteld WOENSDAG 25 SEPTEMBER zijn rede het Britsche rijk. voor de praktijk ongeschikt geworden, daar gemeente gebouwd omtrent onze verantwoordelijkheid tot kan worden. voor Duitsche „Spoorzicht", uur, spreekt intusschen niet minder dan 32 aanvullingen In zijn militairen, die aan het In hotel nam. 3 voor HONDERD DUITSCHE BOMMENWERPERS toespraak tot verschillende personen Avondmaal zouden willen de „Friesche Stoom- en Motorvaartbelangen" noodig zijn gebleken om het met goed gevolg dankte ds. Van Niel voor de hartelijke ont- deelnemen De vergadering is een in de overtui- OP WEG NAAR LONDEN te kunnen gebruiken. vangst ging, dat hier een te ge- mr. G. A. H. Grosheide. in de gemeente, terwijl hij ds. Wumkes weg behoort worden (D.N.8.). Hond r d Aan dezen toestand zal nu binnen enkele zijn bijzonderen wijze baand". In „de Groene Weide" Wil Hildering met zijn Londen, 24 September. n dank bracht voor de bommenwerpers vlogen vanmorge dagen een einde komen, omdat de Nederland- waarop hij hem de gemeente overgedragen. orkest en de K.R.0.-zanger Reti. Zondags- Duitsche had middags vergezeld van vele Messersmitt-jagers. langs > sche Spoorwegen een „derde verbeterde uit- Ds. Van Niel werd toegesproken door ouder- In de vacature bij het bewaarschoolonderwijs te matinee. Londen, zo gave" ling kust van Kent in de richting van het licht hebben doen zien. Bijlsrr.a namens den kerkeraad, door ds. Warga, ontstaan door het vertrek van mej. J. v. d. DONDERDAG 26 SEPTEMBER bewogen Reeds morgen zal het nieuwe boekje ver- Vink meldt Reuter. De Duitsche jagers van Bolsward namens den Ring. Heide, is voorzien door de benoeming van mej. 3e Leeuwarder Noodbeurs in „zWzic^ krijgbaar worden gesteld. Deze zeide o. a., Concertzaal rondom de bommenwerpers als een dat de Ringcollega's gaarne T. Bsrgstra. Schaaf van 2—6 en van 7—9 uur. horzels". ITALIAANSCHE militaire plan HIT WEERMACHT- door te zetten tegen iedere ..-| BERICHT oppositie van vreemde landen". MARKTBERICHTEN ■■"■■■" van Met luchtbases in Indo-China, aldus het blad, : TEN GERIEVE VAN ONZE ABONNÉ'S ! Beurs Amsterdam LUCHTBOMBARDEMENTEN kan Japan ook de provincies Joennan en : GEVEN WIJ EEN Szetsjoean bombardeeren, terwijl de Japansche AARDAPPEL Ergens Italië, September. VEILINGEN noteering 24 September In 24 (Stefani). Het landtroepen twee richtingen tegen Officieele van uit HARLINGEN, 23 September. R Italiaansche hoofdkwartier maakt in het weer- Tsjoengking kunnen optreden. Tevens „zal ed Star groote volgende ’5.80—’6.40, idem drielingen /4_/4i VADEMECUM I STAATSLEENIN GEN machtbericht no. 109 het bekend: positie o idem j Japan thans in een sterke zijn om op te bonken ’4.90—’5. Eigenheimers In Noord-Afrika werd Mersa-Matroe opnieuw treden in noordwestelijke richting en den weg groote ’5 20 UIT, MET DE DISTRIBUTIE- EN : Middenkoers succes gebombardeerd. idem drielingen 4.30, alles per 100 kg. Vorige met De vijandelijke door Burma voor militaire leveranties af te ï OVERHEIDSMAATREGELEN IN '. pet. Heden luchtaanvallen op Tobroek en Bardia maakten snijden. Dit is belangrijk, omdat het nauwelijks 23 September. '. REGISTER, OPBERGMAP le 1940 f 100 4 98%, 997), geen FRANEKER. ’ Borgers' groote EEN : Ned. obl. leen. slachtoffers. De aangerichte schade is ge- geheim is, dat de Britsche autoriteiten idem PRODUCTIE-INDEX, '. Dito 1940 f 500 4 «B%w 997/, ring. een voor- 1.75—’ 2. dikke 1.25. Bintjes ’1 25 ’1 30 : EN IN 931/, bereidingen hebben getroffen om het munitie- Roode Star ’2.25—’2.50, alles per ï WEKELIJKSCHE AFLEVE- '. Idem 2e leen. 1940 ’lOO 4 91»/, In Oost-Afrika dwcngen baal van 100 (m. bel.iac.) f 100 4 98%, 997„, onze verkennings- vervoer langs dezen weg te bespoedigen, zoodra pond.’ Handel goed met’ over 't geheel RINGEN. Dito vliegtuigen iets meer ; leen. 1940 f5OO 4 92 9tt/4 vijandelijke afdeelingen in de buurt het regenseizoen voorbij is, hetgeen over een vraag. I Dito 2e ' Todignac ■ dossier voor eiken zaken- Dito (m. bel.fac.) ’5OO 4 98U*,, 997;, van en Lioean (Rudolfmeer) tot den paar weken het geval zal zijn". Het onmisbaar j aftocht. Een 24 September. man en elke huismoeder is bijgehouden j Dito 1936 f5OO 3 911* van onze luchtformaties bombar- BEETGUMERMOLEN. Borgers 1937 f5OO 3 791,, g bepalingen van de Fransch-Japansche groote —’2.55, idem van den dag af dat de vele instructies en Dito 801/ deerde het vliegveld van Port Soedan, waarbij De ’2.15 bonken ’l9O ’2 f5OO (3%) 3 821-, 84S/4 tien vliegtuigen op groote maatregelen werden getroffen en in de Dito 1938 den beganen grond ernstig Roode Star 3.35—’ 3.65, alles per | a f5OO 1935 3V4; 82i,4 beschadigd overeenkomst baal' " gepubliceerd. Oost-Indië werden. Een andere formatie bom- Aanvoer 395 baal. ■ kranten do è f5OO 1937 3 78l/4 — 24 September. (D.N.8.). bardeerde het vliegveld van Aden. De vijand Genève, De mili- ’ Met kennis van zaken zijn deze j do a ’5OO 1937 A 3 I 7
De boerenarbeider Jonge schreef kort geleden in 't Algemeen Week- begrip betrekt zich natuurlijk allereerst op het van hun gemeenschappelijk vaderland heben ge- voorheen VOLKSEENHEID vleeschelijke, heidensche, streden, zien zich, weer blad nog: „Volkseenheid? Daarvoor moeten de natuurlijke, wil men thuis teruggekeerd, dade- oogen van tienduizenden nog op het geboren-zijn uit een bepaald, duidelijk lijk opgesloten in onderling meer of minder vijan- en geopend worden. dige groepeeringen. Ze vragen er thans Massa's Nederlanders waarneembaar en afgrensbaar milieu. Het zich af: Zou wel Het woord „wederopbouw" heeft in deze dagen hebben al hun energie be- Christen-zijn mag echter niet verder beperkt wor- één punt zijn, waar alle Nederlandsche staats- steed om hun partij of groepje burgers gelijk een typischen klank gekregen. Men denkt aan één zetel te laten den dan voor zoover Christus zelf het doet; het over denken? De verscheidenheid winnen. Was dat niet zoo op politiek hangt niet per se aan een zekere denominatie, maar schreeuwt haar aanwezigheid overal brutaal en puinhoopen in sommige steden, aan verwoestingen als op ker- bestaan sterke aanwijzingen, dat de land- kelijk het ligt op zuiver geestelijk gebied: het opgenomen uitdagend uit, maar waarom kruipt de eenheid daar, die men gaarne terrein een der teekenendste aspecten? arbeider, als historische verschijning, vrij hier en liefst zoo spoedig zijn in de Kerk van Christus. zoo onvindbaar weg? Er Over zulke triomfen konden zij in laat zijn intrede doet in de Friesche agra- mogelijk ongedaan zou willen maken. Men denkt opwinding ge- Als mensch onderscheidt de eene mensch zich Deze vragen leefden natuurlijk wel bij velen, raken, vooral als deze of gene tegenstander ook voor 10 Mei al, toch rische geschiedenis. In de „Rimen en Teltsjes", aan een zekere wilskrachtige volharding, die ver- in absoluten zin niet van den anderen mensch, maar moet het feit er- gebroeders niet slagen Ja, ons verscheurde zijn vereenigd in de de kend worden, dat de groote massa er vrij onver- waarin de Halbertsma op sociaal bij pakken wil gaan neerzitten, was. volksleven werd beiden solidariteit van de men constateert onchristelijker schillig tegenover stond. Denk maar eens aan de gebied geen blad voor den mond plegen te zelfs verdedigd als een wezenskenmerk derNeder- zonde (of, in termen gesproken, nemen, komt hij niet liefst zoo nuchter mogelijk, dat het leven toch en bloed, of van het lot). Dan is er slordige, gedachtenlooze wijze, waarop vele in- voor. Dr. Guibal wijst landers. Daarin uitte zich immers van ras tellectueelen, er in zijn werk „Democratie doorgaat en zijn „rechten" opeischt, men pleit voor onze indi- enkel de wereld, een wereld van volkeren. Als waaronder de vertegenwoordigers en Oligarchie in vidualiteit! Geld en werkkracht politieke partijen, Friesland" op, dat het stemrecht in het zeven- het waardevolle van een gezonde dosis optimisme, werden verdeeld, Christen weet hij echter, dat de eene moordenaar van de over „het Nederlandsche verspild, talrijke spraken. was eigenlijk? Was tiende eeuwsche Friesland uitgebreider was, wijst op het soms haast over scholen, veree- aan het kruis wél en de andere niet aangenomen volk" Wat dat het men versterkende element in een identiek met het totaal van staats- dan dat volgens de wet Van Houten, die in nigingen en groepjes. Dat zou dan de kleiirrijkdom wordt; hij weet dat echter alleen tot zijn veroot- Nederlandsche herleefde liefde tot de natuur. „Men" is dokter ge- moediging, hij weet dat de aanneming enkel ge- burgers? Of lag het criterium in den godsdienst, 1894—1917 het Nederlandsche kiesreclit zijn, die andere volken misten. Eenheid in ver- regelde worden en opvoeder, ja zelfs de zielzorger bij nade is. Elk syncretisme, elke dooreenmenging zoodat b.v. de Roomschen en humanisten als niet en vrij ver in de richting van hel scheidenheid, heette het dan! Was geheel nationaalvolwaardig uitgescha- algemeen kiesrecht ging. weet, uitstek! dat werkelijk op dit gebied werkt funest. Zoodra de Christen, werden Als men nu zoo? de spanning keld? Of in de verdraagzaamheid? dat in het Maar Of was verscheidenheid zoo scherp ge- de burger van twee werelden, de tus- Maar ook oude tijden het kiesrecht aan ondertusschen trekt de menigte van het en dus zich be- waren vele Nederlanders principieel tegenstan- grondgebruik verbonden was, dat de hoeve accentueerd, dat de eenheid wat bleek en bloed- schen deze beide wil nivelleeren volk zich van al deze goed bedoelde raadgevingen sfeer van het compromis begeeft, der. Dan in de afstamming? Wat een mengras over het algemeen kleiner, de bodemcultuur arm werd, waarover men alleen maar wat kon wust in de bitter weinig aan, stoort zij zich aan geen profe- wordt het zout zouteloos en verdient het wegge- vormen de Nederlanders dan wel niet! Zoo gezien extensiever was, dan volgt hier wel uit, dat fluisteren? Hoeveel hebben we gehad tieën of constateeringen, maar over voor worpen te worden. Hij, die den eisch kent om zouden immers alleen de Friezen en de Joden men in vroeger eeuwen een miniem aantal leeft in de onzeker- probeerden grenzen aanspraak op hebben heid van het oogenblik, onze volkseenheid? Waar we loyaal en den keizer te geven wat des keizers is, maar binnen de van Nederland vaste en losvaste landarbeiders moet in hoop of vertrouwen of al den naam van volk kunnen maken. Met het aan- gehad. hartelijk samen te werken, waar het maar even Gode wat Gods is, weet het uit zich zelf angstige spanning, maar in elk geval in afwachting. pijnlijk genoeg, doorn vleesch wijzen van taal- en cultuurgemeenschap komt zullen niet ver van de waarheid zijn kon? En als we ons in eigen kring bezin- welk een in het i Duizenden trekken willen halfslachtigheid kan zijn. Beide men er ook niet. De Friezen staan er dan al weer ■als het boerenbedrijf, zooals het oud- zich terug in de zekerheden hoogste de christelijke wij geloof nen op de levensvragen, was het dan om elkaar, maar buiten; zij hebben alle recht zich een volk te tijds in Friesland gevoerd werd, ons denken van het in Gods onwankelbaar bestel, dui- sferen staan immers niet los van daar de kracht te vernieuwen om straks het hebben een blijvend raakpunt, beïnvloeden elkaar noemen, maar als men het volgens dit criterium als een gezinsbedrijf, dat door den boer met zenden zoeken meer dan ooit de veüige besloten- de Nederlanders zou doen, zou Vlamingen behulp knechts gansche volk te dienen? Of was het lafheid en gedurig. men de van gezinsleden en inwonende heid van het gezin en wie zal en Zuid-Afrikaanders niet van tevoren mogen ontkennen, dat halfheid, dat we ons zoo knus en veilig Een noodelooze uitweiding dit alles? Elk ten meiden werd gedreven. hierin pilaren voelden op het uitschakelen. Neemt men dan ten einde raad het tijdens grootste name de hechtste van een volksbestaan eigen milieu en schuw en beangst Friesch dorpje is bij deze dingen aller- Alleen de drukte, met in waren om nauwst bijna onoverbrug- staatsverband als het normatieve, dan raakt men hulpkrachten liggen? En toch toen Nehemia zag welk voor voetlicht van het groote geheel te tre- betrokken. Wat een in den hooioogst werden losse in een het kloven daar in die kleinste, heelëmaal op een dwaalspoor: dat is vaak iets Duitschland gruwelijke verwoesting— den?" bare zijn intiemste gerequireerd, voornamelijk uit de stad Gods ter neer lag, volksgemeenschappen in den loop der tijden niet toevalligs, dat in de geschiedenis door geheel Wouden, mênschen, die buiten en de Friesche treurde hij niet alleen, maar greep den moed tot Wij in Friesland weten er alles van! Onze geschapen? Om maar één voorbeeld te noemen, andere instanties dan het volk zelf wordt uitge- de eigenlijke dorpsgemeenschap stonden. wederopbouw. individualistische eigenaard, vergezeld van een verwarring ken- maakt. intensiveering der den Zoolang het dag is, zal de waaraan de wel het duidelijkst En toen door oorzaken, als zekere eigengerechtigheid en niet minder baar is: gebeurd, dat er Neen, om tot een werkelijke volksgemeenschap grooter mensch werken, ook al zou God hem de op wegen geleid, Is het niet meermalen cultuur, worden der hoeven, toe- vruchten „Rechthaberei", heeft ons die in één dorp hetzelfde nationaal-heugelijke feit te komen, moet men nimmer aan struisvogelpoli- neming der bevolking, het aantal krachten in van dat werk zelf ontzeggen. wel tot volkomen ontbinding van de gansche gevierd, achtereenvolgende tiek doen. Men heeft te erkennen, dat het begrip moeilijk tweemaal werd op loondienst vermeerderde kon het Zoo staan we thans, op dit uitermate critisch volksgedachte moesten leiden. Zonder daarmee dagen of met een kleine tusschenruimte? Twee- volkseenheid in Nederland inhoudt, dat er bijv. janders, gezien de macht der traditie, of met een zekere theologi- een aparte bestaat, tijdstip van het nationaal persoonlijk het bestaan van antithese in maal genoten de dorpsbewoners van een natio- Friesche natie die recht heeft boerenarbeiders wist men sociaal gespro- en bestaan, willen ontkennen, is duidelijk, op de plicht schen zin te het nalen optocht! En wie nu dadelijk voornemens is voortbestaan. Men heeft te aanvaarden en te ken niet recht den weg te vinden. Als vol- voor den tot activiteit, tot handelen in nede- dat het aanvaarden van een antithese als politiek billijken, dat er groote tegenstellingen op gods- righeid noodzakelijk de schuldkwestie te stellen en naar menschelijke waardige leden der volksgemeenschap werden en. offergezindheid. Die beperking is wel werkschema de consequentie van een gewoonte de verantwoordelijkheid zulke dienstig en sociaal gebied bestaan. Er kan nim- verbrokkeling in voor zij niet beschouwd, vandaar dat deze gemeen- zeer hoofdzakelijk. De houding van „wij zullen bou- nationale zich houdt. Juist in dwaasheden op de „anderen" laadt, toch mer naar gestreefd worden om die door een kringen, ziet den onderling op schap niet spontaan haar beschermende hand die waar met voorliefde de lijnen vol- waren stand van zaken Allen waren hier compromis zoomaar te heffen, omdat wen en nu zal dan eindelijk het betere, het al het niet. ongetwijfeld over hen uitstrekte. En waar zij dit wel deed, gens dit schema werden getrokken, vermeed men schuldig! zeggen: dit een vervlakking van het leven voorgaande overtreffende, verrijzen", moest den gebruik Om het concreet te De recht- zou inhouden. behield deze bescherming steeds iets van geenszins het van het woord „nationaal" zinnige groepen (want in Friesland liggen de bedeeling. Ook de arbeiders zelf moeten in mensch nu toch haast wel eens afgeleerd zijn. Het evenwel, maar men kon er toch niet aan ont- tegenstellingen altijd op godsdienstig Zulk een volkseenheid zou alleen door een dic- meer dan tatuur den beginne hun positie als iets minderwaar- ligt in de menschelijke natuur, steeds weer torens komen dit begrip in hoogste instantie allereerst op sociaal gebied), trokken zich steeds in een bewerkstelligd kunnen worden, in op te abstracto dan. streven naar digs gevoeld hebben. Vandaar de enorme van Babel te willen bouwen, hoewel eenig inzicht voor zichzelf cisehen. Historisch gezien niet zekere zelfgenoegzaamheid of ascetische gezind- Het volksgemeenschap inspanning, welke zij zich getroostten om toch geheel ten onrechte; het is nu eenmaal een feit, heid in het terug, vereischt allereerst liefde voor het volksgeheel, in den gang der wereldgeschiedenis hem te dien isolement vast en welbewustin maar een eigen bedrijfje te stichten, al was dat het Calvinistisch Protestantisme de grootste hun principiëele levenshouding, terwijl de meer heeft mr. W. Verkade eens geschreven. Als nu hun bestaan dan vaak ook harder, waren hun aanzien toch wel uiterst voorzichtig moest maken. drijfkracht is geweest in den strijd tegen Spaan- liberale kringen daar van uit de hoogte op neer- niet gezocrrt werd naar wat vereenigt, wanneer inkomsten lager dan die van vele arbeiders. Noch optimisme, noch pessimisme is hier echter sche tirannie. Maar zoodra de historische evolutie zagen, zelden veel begrip aan den dag legden dan wèl? geboorte een „Nederlandsch Oppervlakkig gezien lijkt En toen in de laatste helft der negentiende gerechtvaardigd; de eenvoudige plicht en het on- 'de van nationaal van de dingen waar het hier om ging, en voor hel* eigenaardig, dat besef" omstreeks het jaar 1600), naar de sfeer het privilegie van verdraagzaam- al deze vragen in Friesland juist in de kringen eeuw de landarbeider meer en meer een on- misbaar verantwoordelijkheidsgevoel wijzen hier zichzelf steeds misbare schakel in ons economisch leven van het theologische denken wordt overgebracht, heid en gezond verstand opeischten. Contact- van de Friesche beweging het meest zijn bespro- werd, waren de tijden er niet naar om hem alleen den weg. moet er dan toch wel een groote verwarring ont- punten kwamen er zoo op den duur steeds minder; ken en bestudeerd en dat daar ook de meeste een aanzien en een verdienste te verschaffen, Dus toch wederopbouw? Natuurlijk, maar die staan. Dan begint de parallel met het eenige, de Friesche neiging om principiëele verschil- resultaten van dit streven naar volksgemeenschap getrokken punten zijn te onderkennen. ligt juist welke met zijn werk, dat toch vak-bekwame zal alleen vruchtdragend zijn, als het werk geeste- onherhaalbare volk Israël te worden, tot het uiterste door te drijven, stond een Toch het in de die we uit onze Friesche geschiedenis zoo goed onderling weinig in den weg en rede; de Friesche beweging wist, dat het Friesche mênschen eischt, in overeenstemming was. lijk stevig gefundeerd is. Als de storm enkel verstaan niet als kennen (als we die ten minste kennen!) Dan men daar nog den sterken aandrang te volk zelf in een crisis van zijn nationaal bestaan Vooreerst was het inkomen van den land- valsche geworpen zichzelf bouwenden stand in verhouding tdt de overige maar zekerheden omver heeft of wordt de natie beperkt tot „Protestantsche natie", laten gelden bij voegt, schijnt er reden genoeg te verkeerde. Thans, nu het Nederlandsche volk ook volksgroepen laag. Dezer dagen berekende tot een critisch zien van de fouten van het ver- waaruit dan nog weer de libertijnen en humanis- znn, om van alle kanten tot zelfherziening te uit zijn burgerlijke rust is weggerukt, wenscht de ten moeten uitgezuiverd, Friesche beweging anders niet dan Het Volk, dat hoewel Vs deel der Nederland- leden aanspoorde, zou dat al geen kleine winst worden zoodat er een komen. Veel te lang heeft men over al deze vragen solidair te sche „Gereformeerde" natie ontstaat. Op zulke wijze heengepraat. Eerst voor de jongere generaties zijn, trouw aan zichzelf en vertrouwende dat een bevolking van den landbouw leeft, het zijn, maar toch is het te hopen, dat er een diepere gezond-Nederlandsche inkomen der landbouwende bevolking worden begrippen dooreen gehaald; die dat ten werden ze tot een brandend probleem. Hoe vaak eenheid alleen bestaan kan nauwe- bezinning mag gezonde lijks meer dan de helft bedraagt van datgene, uit voortvloeien. eenenmale niet kunnen verdragen. Als Fries zijn is er de laatste jaren niet om een bevredigende uit deelen. De accenten worden in den loop Waarop zij bij een evenredige verdeeling En waar is die diepere bezinning noodzakelij- we eerst Fries en dan ook nog Nederlander en oplossing voor dit probleem gezocht? der geschiedenis nu eens meer op de verscheiden- en meer op jrecht zou hebben. ker dan bij het vraagstuk van de volkseenheid? bovendien, naar we hopen, nog kerklid. Maar als In deze tijden van ernstige nationale crisis heid dan weer de eenheid gelegd. plaats gingen Christen zijn we allereerst Christen, dat is burger- echter roept alles om zulk een oplossing. De Kwam het n u niet boven volkseenheid te staan, In de tweede de pogingen om Het woord „volkseenheid" is echter voor menig- spoedig geen Verbetering in het lot van de landarbeiders te van het Koninkrijk Gods en dan bovendien mogen jonge mannen, die naast elkaar zonder onderscheid dan was er van volk sprake meer. krijgen samen met het propageeren van denk- een al even vreemd als het begrip zelf. Ir. de we ook nog Fries en Nederlander zijn. Het natie- van rang, stand of godsdienst voor de belangen J. PIEBENGA. beelden, welke een scherpen strijd tusschen Werkgever en werknemer predikten, 't Gevolg was, dat de dorpsgemeenschappen, welke in het belang van de arbeiders steeds meer DE POLDER GROEIT.... LEMMER BOUWT gemeenschappen hadden moeten wor- den, in strijdgroepen uiteenvielen en het mede- IV leven van de beter gesitueerden met den blinderen man, eer af dan toe nam. Deze leerstellingen, die de arbeiders voor- VERSCHILLENDE TOEKOMSTPLANNEN Pielden, dat zij de stichters en dragers zouden Eijn van een nieuwe maatschappij, wisten groeit en wat er woningnood, zulks eveneens naar aanleiding van met de zelfstandige ondernemers geen raad. Wat er sterft dat onderhoud. En volksgroepen, welke geen plaats vinden We vroegen den burgemeester o.a. ook het vol- in de overheerschende ideologie, hebben de regenachtige Septembermorgen En twee gende: „Zijn er factoren, welke het gemeentebe- neiging zich in zich zelf op te sluiten, conser- Eendefecte bruggen in het centrum van Lemmer. stuur sedert den oorlog een andere richtlijn geven vatief en als groep egocentrisch te worden. Is het een wonder, dat de begenadigde autorijder, en zijn er plannen, welke het gemeentebestuur Ten derde waren ook de boeren als zelf- die voor de hulpbrug staat te wachten, zich laat als gevolg van den oorlog heeft moeten laten standige ondernemers maar al te vaak verleiden tot het maken van een paar onvriende- varen?" afhankelijk van grondeigenaren en hypotheek- lijke woorden? De burgemeester antwoordde ons, dat de ge- gevers, die den eigendom hoe langer hoe minder De Truitjezij lsbrug wordt vernieuwd. De wijzigde omstandigheden natuurlijk wél een als een functie, maar steeds meer als een Blokjesbrug is niet passabel, want juist, toen de en verschillende moeilijkheden recht gingen zien. plaats nieuwe situatie In van zich juist brug op kwam een storing hebben geschapen, welke ten opzichte van het eigendom grooter was, er in de electri- door den dienaren van een autorijder heeft de bouwen, door de aannemers, ook door het geheel te zij citeit. De via Kortestreek een evenals beschouwen, voelden zich de omweg de Langebrug moeten maken en nu gemeentebestuur wordt gevoeld. Doch bepaalde goeden niet te na gesproken en meester— over heer staat hij te wachten voor de hulp- plannen is van die gewijzigde om- en willekeurige — hetgeen al een kwartier laten varen beschikker over zij brug, schepen door moeten. standigheden de oorzaak geweest en zoo heeft het hunne noemden. Was in een vroeger tijd- waar al maar meer niet En toch is dat mopperen van dien automobilist het gemeentebestuur we deelden het ook reeds vak het „Adeldom verplicht" een algemeen eigenlijk onrechtvaardig. Want het feit, dat het vorig artikeltje— nog steeds zijn spreekwoord geweest, krijgt mee in ons bekend men wel moet behelpen, zal plannen tot den bouw van—twintig arbeiders- eens den dat met het afnemen van verkeer zich momenteel wat indruk, dat verkeer toch op den duur ten goede komen. woningen. Wèl kan zeker het feit, dat er geen den invloed van den adel ook het plichtsbesef namelijk in het zijn geld bouw van een nieuw gemeentehuis en Dan zal Lemmer bezit van voor den van de economisch sterkeren vervlakte tweetal bruggen in het centrum beschikbaar wordt gesteld, een gevolg van de vervaagde. Ook dit is der oorzaken, dat een uitstekende een van het dorp, welke, mét de reeds eerder ver- tijdsomstandigheden worden genoemd. de boeren, die bij ons veelal pachtboeren aan toevoegen, dat in de beterde verkeersstraten, volkomen zullen voldoen We kunnen hier thans Een scheepje zoekt zn weg naar de haven. Naast die haven ligt waren, zich niet alleen tot het uiterste moeten het raadsvergadering de vorige week besloten de werkhaven vol- aan de cisehen van drukke verkeer, dat Lem- van voor de Zuiderzeewerken en daar weer naast het inspannen om aan hun verplichtingen te mer in de toekomst, die den polder brengt, zal is tot verbetering van de gemeentesecretarie en opslagterrein, waar later zij tegenover hen, die van doen, maar ook, dat mogen verwachten. dat er, zooals men gelezen zal hebben, ook misschien nieuwe bedrijven zullen staan. hen afhankelijk waren, steeds meer een grondige verbetering van het (Eigen opname} zakelijkheid moesten plannen zijn tot een houding van koele Het onderhoud met den burgemeester dak van het gemeentehuis. Er is door een der aannemen. echter In dit laatste van de vier artikeltjes over Lem- raadsleden terecht op gewezen, dat men Verbindingsweg en organisatie marktwezen betrekking tusschen polderbewoners en deLemster Nu er alle kans op is, dat de landbouw in hebben te geld voor dergelijke verbeteringen handeldrijvende bevolking West-Europa maatschappelijke ont- mer en de toekomst we nog enkele zaken niet veel Reeds lang bestaan er plannen om aan den meer bevordert dan een door de behandelen, welke ter sprake kwamen in ons moet uitgeven, omdat de bouw van een nieuw weekmarkt? Het belang hiervan moet wikkeling en de evolutie der ideeën weer in te altijd zal oostkant van Lemmer, tusschen de aansluiting niet onder- onderhoud met mr. M. Krijger, burgemeester van gemeentehuis in de toekomst nog eens schat worden". aanzien zal stijgen en weer het hem toe- meening, die van den hoofdverkeersweg door den polder uit Lemsterland. Zooals men zich herinneren zal, moeten geschieden. Een welke ook De burgemeester gaf zijn komende aandeel in het volksinkomen zal thans voorgenomen het zuiden met de Friesche, kust en den rijks- thans als meening te schreven we in onze vorige artikeltjes over ver- van B. en W. is. Doch de straatweg kennen, dat het organiseeren van ontvangen, is het zaak er naar te streven, dat verbeteringen het gemeentehuis naar Sneek een verbindingsweg tot een marktwezen schillende plaatselijke verbeteringen en over den gedeeltelijke van brengen. te Lemmer nog afhankelijk is van ook in de volksgemeenschap ten plattelande het voor- stand te té veel omstan- kunnen niet gemist worden en zullen digheden, om er thans definitieve maatregelen een nieuwe koers zich baanbreekt. een nieuw gemeentehuis ten We hebben den burgemeester gevraagd, of hij, voor te (*) 111 in het nummer van 12 September, loopig gemis van nemen. Het is en blijft echter een punt Hierbij dient de gemeenschapsgedachte, de vergoeden. betreffende dezen verbindingsweg met den Noord- dat de volle wil voorop minste gedeeltelijk oostpolder, iets kon mededeelen. aandacht verdient. bewuste te staan. De andere plannen van het gemeentebestuur In de nieuwe verhoudingen, zooals wij ons omstandig- is antwoordde schijnen er dus alle, ook in de huidige „Dit een zaak", zoo de heer Wat er sterft die denken, wordt niet alleen aan de bodem- alleen in de zomermaanden, doch ook in de echter Krijger, „welke het gemeentebestuur na aan het vergroot. heden, te zijn gebleven. Anders is het productie, maar ook aan den boer, als drager wintermaanden wordt het vakonderwijs, welke hart ligt, ook in verband met de te maken uit- De polder groeit Lemmer nog regelingen komen om- met die ten opzichte van bouwt. Bouw* van die bodemproductie, een belangrijke rol Als hiernaast organisaties uitgaan. breidingsplannen. Het gemeentebestuur is er aan vele plannen, aan— toekomst-idealen, en sociale voorzieningen voor echter van dezen goede vervuld toegekend. En in deze rol zal niet het zake- trent het loon over het landbouwonderwijs in ver- steeds op uit, het totstandkomen van weg, van verwachtingen van het nieuwe land. de de landarbeiders dan zal men een mooi eind We hebben waar ze kan, te bevorderen. Ik verwacht, dat deze Doch in deze regels lijke dus vermeerdering van de bodem- band met den Noordoostpolder de laatste weken laatste van de vier arti- productie— het een en het al maar zal op weg zijn naar een toestand in onze agra- artikeltjes verbinding ook wel tijdig klaar zal zijn, maar er e aan de zijn, reeds enkele aparte geschreven, zoodat w„ toekomstverwachtingen ook het persoonlijke,— de boer dus als drager rische bedrijven, die den landarbeider die landbouwschool zitten nog verschillende moeilijkheden aan vast, elk!.7 P3St het ons positie geeft, waarop we nu zeer kort kunnen zijn. De gemakkelijk zijn op te ?ri,gf d', als Lamster, een van een belangrijk stuk volkscultuur, in het sociale en economische mogelijkheid een welke niet zoo lossen." oogenblik teWSdenken aan hetgeen' een weg, die voor de saneering zal er niet komen, doch de voor er sterft van het volle licht komen te staan. Krachtige maat- hij recht heeft, scholing Zuid-Fneschen Het laatste punt, dat we ter sprake brachten, oude- Lemmer. leven op het platteland ruime ver- goede technische van den regelen zullen worden genomen om hem de van het zij den voorgenomen akker- was de organisatie van het marktwezen te Lem- Een regenacntige Septembermorgen positie gezichten opent. ;.__._.. boer bestaat, dank In de Courant van 29 Decem- aan de economische en sociale te verzekeren, de Friesche commissie voor den mer. Leeuwarder haven. Visschers komen binnen met waarop heeft. 't Betreft hier een groot volksbelang, dat bouwcursus van ber 1937 schreven we, eveneens naar aanleiding aal, waar- hij recht Maar behalve op deze alledagspolitiek Noordoostpolder. Dat het van zeer veel belang van de vangsten, nu het seizoen ten einde loopt, rechten zal ook het volle accent op zijn plich- verre boven de uitsteekt en aan van een onderhoud met den burgemeester over reeds schaarscher overtuiging kan zijn mogelijkheid met beide handen worden waarvan de prijzonv-mj^u ten vallen, in de allereerste plaats op die waaraan ieder uit volle mede- zal deze te dit punt o.a .: langzaam dalen. - wel te grijpen, behoeven we thans niet opnieuw plichten, welke hij als bedrijfsleider jegens werken. «. . factor, waarmee rekening dient te wor- Eens is dit de althans, die...beseft de diepere betoogen. „Eén oude bedrijf de trots geweest van het Een ieder dorp, bij hem in dienst staande personen heeft te een zich verder de vraag voor: „Hoe den gehouden, is het nemen van die maatregelen, dat nu aan een nieuwe toekomst bouwt bedrijf waarheid van wat eens socialistische En nu doet noodig zullen zijn ter voorziening van een nieuw vervullen. Het toch, met name het met de ambachtsschool, waarvoor hier welke de bestaan in een nieuwen tijd. Doch we— dichteres zong: komt het den Noordoostpolder en den nemen kleine en middengroote bedrijf, is te be- nog steeds geijverd wordt?" behoeften van van dat niet aan, zonder soms met weemoed te als een der cellen, waaruit heeft zich bewogen verkoop van producten uit dien polder. Zeker, we denken aan het schouwen een ge- De wereld We hebben die vraag ook aan den burgemeester oude bedrijf, dat misschien niet zond gemeenschapsleven moet worden opge- En de dagen en de dingen maakte ons niet zoo weten het wel, zoover is het direct nog met. Het heelëmaal verdwijnen zal, doch opgezogen gesteld, doch het antwoord waarvan de glorie bouwd. En een goede verstandhouding Hebben in zich wijzer. „De kwestie is nog niet in een watervlak moet eerst maar eens land worden en sterft, of eigenlijk reeds gestorven i5.... herinneringen. heel veel blootgelegde grond moet nog boer en arbeider, welke niet alleen Vloeden van dergelijk stadium, dat er iets met zekerheid is te de dan dan bewerkt Een scheepje zoekt zn weg naar de haven. tusschen dichter gekomen gecultiveerd land pas "Naast die blijkt uit woorden, maar ook uit daden, zal Elk verlangen is zeggen" zei de heer Krijger, „de omstandigheden worden tot en dan zal het haven ligt de werkhaven voor de Langen mogelijk zijn te beginnen met saneering van ons volk een eerste Bij het murwe, zware zullen hun druk wel uitoefenen." een beschouwing. Zuiderzeewerken en daar weer naast het opslag- voor de vervulling worde opgenomen, ook hier nog wel eenige jaren, zijn. Van of 't In gesprek dat we met den voorzitter van Zeker, het duurt voor de terrein, waar later misschien nieuwe bedrijven vereischte ander verlangen. een producten uit den polder hierbij veel, zeer veel uit vrijen wil In den stroom van de Vereeniging voor ambachtsonderwijs te Lem- ter markt zullen wor- zullen staan. Hoewel tn woorden gebleken, aangeboden. Maar dan en langs den weg der volksopvoeding tot stand De oude leuzen mer hadden, is ons wel dat men in af- den moet ook het toe- Er sterft iets, wijl de polder groeit, wijl Lem- Zijn van nieuwen zin gezwollen, enquête het komstige marktwezen te Lemmer georganiseerd mer zich moet komen, zullen toch ook overheidsmaat- wachting staat. Een gehouden naar naar de toekomst ontwikkelt, onder onwilhgen, Als altijd langs dezelfde boorden leerlingen, dat uit deze omgeving op am- zijn. Er kan niet gewacht worden tot het laatste leiding van zijn actief gemeentebestuur, dat op regelen noodig zijn teneinde de de rollen. aantal oogenblik. te op hun plicht te Weer andere wateren bachtsonderwijs prijs zou stellen, heeft een zeer Ook voren moeten toekomstige be- de bres staat, Lemmers economische ontwikke- lakschen en de lauwen geschieden heeft gehad. Doch het moet nog van het Noordelijk gedeelte wijzen. Een nieuwe bevredigend resultaat woners van den pol- lingsmogelijkheid in verband met dien veel- moge Nieuwe namen gekregen, worden afgewacht, of in de huidige omstandig- der in Lemmer terecht kunnen om hun inkoopen omstreden polder te garandeeren. En zijn dan de Als eerste poging in deze richting neergestroomd als een regen, En wat geeft in ons Duur is heden een ambachtsschool kan worden gebouwd. te doen. dan meer aanleiding om belangen van Lemmer niet tevens die van de hier gewezen worden op de gisteren geleefd. op Haag. zich op Lemmer te provincie gepubliceerde waardoor de Leven is verder Voorloopig is het wachten bericht uit den oriënteeren dan een markt- Friesland? blad regeling, wat het onderwijs berefL dag?. .Wat is er dat een geregelde handels- Jtern van vaste en losvaste arbeiders, niet Tot zoover, tot één volk, tot één gemeenschap. Deze bevor- krijgen naar den geest van de waterschappen en PERSOVERZICHT dering van gemeenschapszin zou ook door de dus landschappen worden, ontstaan er streken Het toeristenverkeer in ons gewest dit seizoen keuze van de werkzaamheden nog moeten wor- waarin de kostprijs van de productie der ver- leiding van dezen landbouwvoortbrengselen noodig voor den gestimuleerd. Zou de schillende nagenoeg Wat de toerist in Friesland heeft. — Een Friesland DE N.S.B. EN ONZE VOLKSGEEST dienst de jongelui voornamelijk opdragen de gelijk is. uitvoering van cultuur-technische werken, dan Deze landschappen zullen rijk opslagboek. ontdekken hun eigen provincie. melding van een zelfbesturende — Friezen Ons Noorden maakt zou bij hen het besef worden aangekweekt, dat lichamen zijn, waarvan alle agrarische werkerg opmerkelijke N.S.B, stem, die, aldus dit r.-k. door gemeenschappelijk werken voor het volk lid moeten zijn en die gezamenlijk een derde van „Een raar land is Friesland", zeide eens tijdens bijna onbekende schoonheid van het waterland belangrijke zaken kunnen worden tot stand ge- het volk omvatten. Elfmerentocht, die orgaan, er op zou wijzen, dat in die kringen soort werken de mobilisatie een Nederlandsch officier. open ging tijdens den Sneeker bracht. Het belangrijke van deze Wanneer nu het landschap een collectief con- „Wanneer de Friesche jongens met verlof gaan, een groot succes was. Er is nog genoeg schoon- welke is ook, dat zoo duidelijk de resultaten worden met regeering een andere koers baan breekt, dan die bij tract afsluit de en namens zijn laten we ze zelf vertellen hoe laat ze uiterlijk heid in Friesland om vreemdelingen mee binnen gezien van den arbeid en evenals den leden, kan productie dezer dagen nog aan woord was en waarin de leiders de zonder rompslomp en weg moeten om 's avonds nog binnen te zijn. We te halen en 't kan geen kwaad dat de Friezen het Opbouwdienst het geval is, zouden met vermijding van oneenigheden over den prijg hebben in het begin geprobeerd de dienst- dit zelf zien en in gaan zien. 't Behoeft daarom zonder meer geschreven werd: dat men de ook de beteekenis daarvan aan de „arbeids- worden geregeld. watersport- regelingen zelf uit te zoeken, maar zijn er in niet gezegd, dat ook de bekende dienstplichtigen" moeten uiteenzetten. Hierdoor moet algemeen macht zal overnemen en deze desnoods met zou den arbeid kunnen ont- Hierop aansluiten een werk- groote wanhoop mee opgehouden. De vele dood- plaatsjes een goeden zomer hadden. ook de liefde voor plan, dat de bestaanbasis van het volk belang- dertig staan en ook de, op het oogenblik helaas nog loopende wegen en weggetjes in Friesland zijn De Elf en Dertig tocht, door elf steden en geweld aan ons volk zal worden opgelegd. rijk zal vergrooten. Uit berekeningen van den op zijn er uitgeschreven zoo gering zijnde waardeering daarvoor. zichzelf al een puzzle en daarenboven Grietenijen van onze provincie, Zoo schrijft dr. Goedewaagen in „Vova" het directeur van den Cultuur-technischen dienst en altijd wel# merkten we later, land- en weide- door de Prov. V., trok ook weer grooter belang- Ook zou het besef moeten worden bijgebracht, van ir. We3thoff blijkt, dat onze oppervlakte cul- paden, die bij niet te nat weer korter naar een stelling. De jongelui uit ons gewest vooral gingen volgende: dat arbeid ook een plicht is jegens de gemeen- tuurland door middel van versnelde ontginning bus-route voeren dan wij kunnen vermoeden. dezen zomer hun eigen land ontdekken. Wanneer schap. Men heeft in de laatste.tientallen jaren en inpoldering en door herontginning en ver- paden kortere een groepje een Friesche plaats den „Rechts richten wil zeggen, dat wij ons o. i. te veel gesproken over rechten en daarbij kaveling met 545,000 hectaren is te vergrooten Soms vormen deze een verrassend eenmaal uit boven wraakzucht verbinding met een geheel ander dorp dan men tocht gemaakt had. was het ijs gebroken en meld- kleingeestigheid en zure niet voldoende er op gewezen, dat de mensch zonder dat ons natuurschoon of onze natuur- aan. Zoo verheffen, dat wij niet worden, wat de tegen- daarnaast ook plichten heeft jegens de gemeen- reservaten worden aangetast. op de kaart in dit waterland zou verwachten." den zich uit dezelfde plaats meerderen stander Ja, weggetjes, die dood jongelui van Akkrum den van ons hoopt, maar ons zelf in toom schap. Te zeer is vaak het accent ook gelegd ontwatering Friesland heeft vele leek het wel of alle en tucht weinig Bovendien is door van een kwart loopen, maar daarnaast ook vele weggetjes, die tocht wilden maken, op den voet gevolgd door houden. op de belooning van den arbeid, en te van onze oppervlakte cultuurgrond een op- gaan hun voort- en Sneekers. De Elf en Dertig-tocht Het beteekent ook, dat wij ons niet ver- hebben de leidende personen betoogd, dat de krijgen, gelijk slechts schijnbaar niet verder en Sneeksters naar de brengstvermeerdering te aan een zetting vinden in de aardig slingerende land- en staat den deelnemenden dan ook toe per fiets eiken heffen op wat wij in de dagen van Mei van vraag naar de verdiensten wel eens landwinst van 190,000 hectaren. anderen ontvingen: vrijheid, dat wij tweede plaats moet worden gedrongen en moet weidepaden. Toch dient men zich te wapenen avond na een dagtocht thuis te zijn, zoodat onze Bovendien is ons weiland nog volgens dr. duidelijk met gerust hart hun kinderen aan grootspraak bannen uit onzen mond en panij- worden voorafgegaan door de noodzaak den met een goede kaart, waar de verharde de ouders een belang Frankena vatbaar voor een productievermeer- doodloopende wegen op aangegeven verkenningsreis kunnen laten deelnemen. hoogmoed uit onzen blik. Wij werden immers arbeid te verrichten in het van het volk. of bestrate de Dit zijn te zéér begrippen, die het dering van 50 pet., gelijkstaande dus aan een toerist, niet-Fries, goed doen ook van buiten onze provincie komen trek- bevrijd op een oogenblik, waarin ons vader- verwaarloosde 600,000 staan. Vooral de zal Maar vrijheid opgroeiende geslacht echter in den arbeidsdienst landwinst van hectaren. zich zoon kaart aan te schaffen, maar ook de kers, er zijn er zelfs bij, die meer dan een keer land zijn zag zinken. Onze bevrijders De en elk jaar weer nieuwe waren immers degenen, die ons voik over- zouden kunnen worden bijgebracht. Een en ander beteekent, dat zelfs afgezien Fries zelf kan zoon kaart goed gebruiken. dezen tocht maken mogelijkheden van intensiveering Vereeniging voor Vreemde- dingen langs de route ontdekken. Een jongedame manden. In die tragische situatie, waarin Het opgroeiende geslacht zelve zou echter van van de van Provinciale Friesche onze vreugde den akkerbouw, onze agrarische basis met 50 pet. lingenverkeer gaf in 1937 een handig zakkaartje uit Ruurloo bezoekt elk jaar opnieuw de elf zich met leed vermengt, en die den arbeidsdienst ook groote voordcelen kunnen bijwijlen als een last op drukt, hebben verwachten. De lichamelijke ontwikkeling zou kan worden versterkt. de provincie uit, waar duidelijk de wegen, steden en 30 grietenijen en keert elk jaar enthou- ons van wij innerlijke zéér worden Als men weet, dat onze invoer van veevoeder dikwijls tot nopen, op aangegeven siast met nieuwe vondsten huiswaarts. zelftucht iederen aanstoot te er in sterke mate moeten bevor- die omkeeren vermijden. hoogste wat gezondheid, gelijk stond met de opbrengst van een opper- verkrijgen op het informatie- dacht, Die situatie vereischt derd, aan de de kracht en het zijn. Het is te De zomer van „niks", zooals men bracht correctheid en innerlijken en uiterlijken stijl. weerstandsvermogen zou ten goedekomen. Van vlakte van 700,000 hectaren, ziet men dat bij een der Vereeniging op het dus Friesland een druk seizoen. Dit blijkt bureau Provinciale aan Zij vereischt van ons, nationaal-socialisten, algemeen standpunt bezien zou hierdoor de versnelde winning van nieuwe gronden en ver- Stationsplein. nog eens extra uit de vele aanvragen om inlich- betering van bestaande, gepaard met intensivee- losbladig uit allen stand en allen kring voornaamheid volkskracht op krachtige wijze worden bevor- Dit informatiebureau is dit jaar een tingen aan het informatiebureautje op het van houding en zelfbeheersching." derd. ring van het weielebedrijf, meer productieve rijker geworden, waarin de Stationsplein. Het aantal aanvragen was in Juli vrijgemaakt, A.N.V.V.-handboek Aldus dr. Goedewaagen, Ons dienstplicht krachten kunnen worden dan voor gegevens omtrent uitgebreide gegevens reeds hooger jaar. Augustus zoo schrijft Evenals de militaire zou ook de dekking veevoeder-import hotels en dan verleden in was Noorden verder: arbeidsdienstplicht opgroeiende weer van den noodig zijn. plaatsen in geheel Nederland verwerkt 50 procent dan in 1939 en deze afge- de jongelui plan van de het drukker eens een tijd lang in geordende banen leiden en Het van den Cultuur-technischen dienst zijn. Het handboek dat ieder inlichtingsbureau loopen weken gingen reeds tweemaal in- We zeggen niet dat op deze basis de N.S.B uitvoering jaar. zooveel ook orde, bij- was echter opgezet voor in 25 A.N.V.V.— bevat 76 geheele September door ons volk zou worden aanvaard. hun zoo tucht en netheid kunnen aangesloten bij de bezit lichtingen dan de maand van brengen. zou geen overbodige weelde Het is dringend noodzakelijk, dat dit tempo zeer pagina's en daarvan heeft —er 26 in bezit vorig jaar de deur Er dagen bij Maar wel dat hier geopend Dit zeker belangrijk mogelijk, Friesland het uit. waren een weg wordt zijn. onlangs zijde wordt versneld. Dat is door- Mevrouw L. de Vries—Jacobs, inspec- tot een samenwerking Het is ons van de van de genomen. dat 95 mênschen geholpen moesten worden. nationale tusschen leiding Opbouwdienst nogmaals dat de oude omslachtige procedure van ont- informatiebureau, heeft gegevens allen, die werkelijk van den' ver- eigening trice van het de Toch kan er nog veel voor het vreemdelingen- een nieuwen koers willen. men weer wordt getroffen is vervallen door afkondiging van het Zij daarbij mede- zekerd, dat telkens vorderingsbesluit. voor Friesland verzameld. vond verkeer in onze provincie gedaan worden. Van staaltjes burgemeesters en de hotelhouders door de meest verbluffende van slor- maatregelen werking van de de 23 plaatselijke V. V. V.'s zijn er slechts 13 lid ARBEIDSDIENSTPLICHT digheid en gemis aan orde. Dit is zoo in alle Al deze zouden echter geen nut van 43 plaatsen in ons gewest. de Provinciale Vereeniging vijf donateurs. lagen samenleving e,n zegen afwerpen, wanneer niet tegelijkertijd voor goed van en De N. Rott. Crt. bepleit onzer het zou een gemaakt stijging Een opslag-boek, verspreid over heel Neder- 23 V.'s provincie erg weinig, te voor ons land zijn ingesteld, een einde werd aan de van Friesland in V. V. in onze is als er een instituut zou worden grondrente land, met zooveel gegevens over weinig we gerust zeggen. de instelling van een arbeidsdienst van dat hiertegen met energie zou strijden. de en landprijs, die, zooals bekend, provincies, zal zeker bij- kunnen Verder zouden los iedere verhooging van de agrarische productie vergelijking tot andere zij toch alle aangesloten moeten zijn bij de Pro- vreemdelingenverkeer dan eenige wereldbeschouwing en evenmin als Wij hebben thans enkele redenen genoemd opslorpen. dragen tot nog grooter vinciale. Een nauwere samenwerking zeker gaf. zou waarom de instelling van een arbeidsdienst ons Wij deze zomer te zien het vergrooten, terwijl samenhangende met de omvangrijke werkloos- stellen daarom voor, dat er een Landfonds toeristenbezoek kunnen gewenscht voorkomt en wij zullen binnenkort zal worden ingesteld, waarin alle te ruimere kijk de op het toe- vorderen een van autoriteiten heid, welke hier helaas nog steeds heerscht. nog gelegenheid hebben op het een en ander gronden zullen worden ondergebracht. ristenland geen zijn. terug De oor- Langs de zeekust was het dezen zomer in Friesland luxe zou te komen. Het is niet onze bedoeling ge- spronkelijke eigenaars zullen dan betaald wor- De zomer is voorbij, Dertig-tocht is „Het zou o. i. noodig zijn de mannelijke jeugd Nederland zeer «slapjes met het vreemdelingen- de Elf en weest om dit instituut thans reeds in den breede den met obligaties op dat fonds. Zij kunnen gesloten, de herfst kleurt bosch en heide, het riet tusschen 18 en 20 jaar te verplichten een te bespreken. Vele kwesties men denke aan vervolgens verkeer, op de Veluwe was het stampvol en arbeidsdienstjaar — de verbeterde boerderijen van de r i de plassen met andere tinten. Ook nu is door te maken. Jongelui van het vraagstuk van den arbeidsdienstplicht voor Friesland kan tevreden zijn met het bezoek in staat huren op soortgelijke voorwaarden als op dagen allerlei rang en stand zouden daar tezamen moe- meisjes en aan vraag in seizoen van 1940. Veel Friezen ontdekten, Friesland de enkele mooie een bezoek de in hoeverre den tot groote tevredenheid van de boeren in de het waard, ten werken, allen op gelijken aangevuld vreemdelingen, eigen gewest, ook voor de eigen bewoners Straks komt voet. In de eer- arbeidsdienst ook de vakbekwaamheid moet wor- Wieringermeer worden toegepast. door hun ste plaats zou daardoor beter begrip ontstaan den bevorderd bijvoorbeeld wij Beetster- de w'nter met misschien ijs; de Friesche IJsbond hebben niet De hoogere waarde, die ontstaat door de ver- 't Is goed, dat de Fries uit het Noorden tusschen de onderscheidene lagen bevolking, aangeroerd. — Appelscha in rekent al op enthousiaste schaatsenrijders en ont- der Het was slechts ons voornemen deze betering van het land komt nu ten goede aan waag. en Gaasterland ontdekt en zouden eikaars deugden kunnen gewaar- zaak aan orde lijkt met werpt reeds tochten. worden de te stellen. Juist nu het het Fonds en dus aan de gemeenschap, terwijl Appelscha meewandelde de Staatsbosschen in deerd en (vaan vermeende) gebreken beter wor- ons het oogenblik voor de autoriteiten aan dit leiding den Zoo is er in ieder seizoen werk aan den winkel. grondspeculatie en opdrijving van den grond- een groep van 300 toeristen onder van den begrepen, terwijl het voortdurend samenzijn vraagstuk volledige aandacht te schenken. Eveneens kan het geen kwaad, dat de E. het rente door landhonger niet langer mogelijk zul- houtvester. besef zou verlevendigen allen te behooren Wij hebben er gisteren nog op gewezen, dat len zijn". de Opbouwdienst een tijdelijk karakter heeft, maar desniettemin heeft hij om zijn taak goed NATIONALE EERESCHULD staan dan uiterst noodig is, want de kwaliteit begint te vriezen uit den grond zijn. Ook hier te kunnen vervullen een aantal krachten tot zich der boontjes gaat dan zorgt de Oogsten in den moestuin snel achteruit, terwijl ze men wortels niet al te zeer te bescha- moeten trekken, die zich daaraan thans volledig De nieuwe regeling van de pensioenen van bij nat herfstweer niet hard blijven en beschim- digen. Om het optrekken te vergemakkelijken moeten geven. Ons dunkt, dat hier een mogelijk- melen of verrotten. wordt de veelal stijve grond met de greep iets heid is om uit dit kader ook een aantal leiders te hen, die in dienst van het vaderland in de losgewerkt. enkele zonnige dagen gedurende de laatste De sluitkool voor winteropslag kan nog even Het loof wordt afgesneden zonder halen voor een toekomstigen arbeidsdienst. De oorlogsdagen hun leven lieten, noemt Volk blijven staan, maar toch gaan wij geregeld het bovenste kopje te beschadigen en daar worden functie van deze mênschen, wij hebben er vroe- Deweek hebben de gewassen in den moestuin ze en zichtbaar goed gedaan. En wanneer wij nu nog inspecteeren. Door het natte weer willen de goede, onbeschadigde wortels, wanneer ze vol- ger ook op gewezen, is uitermate moeilijk. Op Vaderland een nationale schande, of een poosje goed weer mogen houden, dan is voor roode en witte kool graag doorgroeien, met het komen droog zijn, op een niet te vochtige, vorst- hen rust de belangrijke taak, niet alleen om de beter nog, een pijnlijk gemis aan nationale tijd gevolg, dat vrije plaats bewaard. Daar peen, vooral op jonge mênschen goed en nuttig bezig te houden, den moestuinbezitter wel de schoonste van ze berst. Zulke kool is ongeschikt som- waardigheid het geheele jaar aangebroken. Al de verrichte voor opslag; zoodra wij daarom bemerkten, dat de mige akkers, dikwijls veel last van „stekerig- maar vooral ook hun liefde en waardeering voor arbeid, alle moeite en zorg om het geplante en kool neiging tot bersten vertoont, gaan wy, zoo heid" heeft, worden de wortels voor ze naar de den arbeid bij te brengen en hen te doen be- winterbewaarplaats gaan, grijpen, welk een zij Want ook de nieuwe pensioenregeling Is In gezaaide op te kweeken, alle strijd tegen onkruid we ze niet voor direct gebruik noodig hebben, eerst gesorteerd. De onmisbaar element vormen wezen veroordeeling pauperisme. Het een slag aangestokene zijn in het maatschappelijke Zij een tot en schadelijk gedierte wordt nu door den oogst ze omdraaien, om den groei tot stilstand voor menschelijk gebruik niet bestel. moeten het gaat hier om van een nationale te brengen. opgroeiende geslacht leeren zich te het inlossen vergoed. Dubbel welkom onder de tegenwoordige zoo lekker, ze leveren een goed voeder voor onderwer- eereschuld, gaat allen geiten pen aan het boven hen gestelde gezag, en dat ons aan. omstandigheden, nu het te kort aan eerste levens- Late aardappels, welke voor winterprovisie schapen, en konijnen. maar het „Het noodlot van den oorlog, die over ons nijpender bestemd zijn, blijven Ook koolrapen en knolselderij tevens fierheid en zelfbewustheid bij te brengen. behoeften al wordt. in den grond tot het loof worden binnen- Zij land kwam, heeft rond drieduizend mannen Bij den ervaren kweeker is het wel zoo, dat begint te rijpen. Bij oogsten gaan kort gerooid en opdezelfde manier als peen en moeten onvoorwaardelijk hun leidende posi- het we direct tie tegenover de onder hen gestelde jonge en vaders of jonge mênschen, die dikwijls het geheele jaar door het een of ander geoogst sorteeren: het „kriel" wordt afzonderlijk gehou- bieten bewaard. Voor het oogsten van al deze mên- kostwinners waren van hun arme ouders, voor- worden, toch, meeste gewassen den, gewassen men schen weten te handhaven, maar nochtans kan maar de evenals extra groote knollen, welke als neme zoo mogelijk droge dagen. omgaan eeuwig van de hunnen weggerukt; luttele rijpen omstreeks dezen tijd, zoodat eigenlijke eetaardappel grond met hen in goede kameraadschap. de ook minder geschikt zrjn. Ze De trapt dan niet zoo vast en de oogst is zij tientallen gelukkig slechts zijn voor het leven oogst nu begint en tot aan den laten herfst voort- leveren echter een uit den grond krijgen, terwijl Kortom, moeten een sfeer weten te scheppen, uitstekend voeder voor beter te ook niet waarvoor verminkt en niet meer tot volwaardigen duurt. Zooveel in ons vermogen is en vcor schapen, geiten en zooveel aarde aan de knollen vast- het bezit van bijzondere leidersgaven andere huisdieren en wortels absoluut noodzakelijk is. Degenen, arbeid in staat. een niet al te grooten moestuin is dit —met behulp Zieke of hecht, wat onnoodig en tijdverlies die thans in huisgenooten verdachte knollen worden ook afzon- schoonmaken den Opbouwdienst met gezag zijn bekleed, moeten Het komt de eer en de waardigheid van onzer heel wel mogelijk zien wij derlijk gehouden meebrengt. Om mooie knolselderij te krijgen, volk indien deze hon- gewas juisten tijd — en daar ze niet kunnen duren, ook aan deze voorwaarden voldoen, zoodat er ons te na, in gezinnen elk op den te oogsten: inzen- zoo spoedig mogelijk verwijderen wij nu aarde rondom den ger gebrek geleden. geldt kool, augurken, andijvie, aan het vee opgevoederd reeds de voldoende gelegenheid is om hun capaciteiten te en zou worden derheid dat van doch wy moeten zorg dragen knol en nemen de zijwortels weg. De laags- Wanneer de slaboontjes, enz., algemeen er geen groote hoe- beoordeelen en een goed corps van leiders voor verantwoordelijke Nederland- in 't dus de versch veelheden tegelijk van geven. gewijze weggenomen aarde wordt door goede sche te gebruiken groente. Geregeld te den toekomstigen arbeidsdienst daar uit te kie- autoriteiten aan het departement van wordt hierbij compostaarde vervangen, waardoor de knollen Defensie het been stijf eiken dag het oogstrijpe uitgezocht, waardoor Zoo blijven dus de middelmatig groote, gezonde zen. Op deze wijze krijgt men dan de beschik- houden, dan moet over, nog een paar weken flink in dikte toenemen. hoe bitter — voorkomen wordt, dat we binnenkort, het knollen welke voor winterprovisie moeten king over een goed functioneerend apparaat, dat in wezen ook de hulp van de over- Spruitkool boerenkool, tot in den Duitsche — rijpe, dat niet voor winteropslag geschikt is, of dienen. Hebben we gedurende den groeitijd en welke bij de instelling van den arbeidsdienst waarborg autoriteiten maar worden ingeroepen de winter blijven wij vrij onkruid Ons overhaast moeten zien te verbruiken of in het beste stammen niet gemerkt, dan staan, houden van is voor een goeden gang van zaken." inziens moet zoowel ten aanzien van de zoeken wn uit en schoffelen ook den grond tusschen de plan- oorlogsverminkten ergste geval gedeeltelijk moeten laten verrotten. den geheelen voorraad ook direct poot- als ten aanzien van de de ten zoo nu en dan goed los. oorlogsweduwen geval Dit laatste mag thans in geen geval gebeuren. aardappelen en bewaren deze, paar eens EEN NATIONAAL ARBEIDSPLAN en weezen voor geval dagen als ze een Leeggekomen akkers, gedurende den worden Voorop Late erwten en vroege stokboonen worden nu, hebben uitgewasemd, op een droge luch- welke bezien. moet staan, dat het tige, winter zoo blijven liggen, nu wel wor- Volgens waarborgen van een menschwaardig Indien zulks althans nog niet gebeurd is, geoogst. vorstvrije plaats. Hebben wy tijdens den kunnen het V o 1 k is de voornaamste zwak- bestaan Wij trekken de planten niet uit, doch snijden de groei de beste stammen gemerkt, den omgespit. Men kan er echter ook gerust nog heid voor deze slachtoffers een eereschuld onzer- dan zoeken eenige weken wachten, er van de parlementaire democratie geweest, zijds Een stengels dicht bij den grond af, waarna het rijs- wij van deze de mooiste knollen poters. mee daar allicht nu is. minimum van ’2O a ’25 per uit voor nog zijn. dat zij week hout en de stokken van de stengels worden ont- De laatste wijze van poters-uitzoeken wel andere noodzakelijke bezigheden het werkloosheidsvraagstuk niet heeft komt ons redelijk voor. Zonder in al te goed verdient Hebben wij echter af en toe een paar uren tijd groote schommelingen te zal daar- daan. De goede stokken worden, nadat ze verre de voorkeur daar men dan zeker is het kunnen oplossen. vervallen, gedroogd zijn, opgeborgen om een volgend jaar beste uit het beste te krijgen! over, dan verdient het wel aanbeveling de grep- naast met de positie, waarin de achtergebleve- weer dienst te kunnen doen. Versleten materiaal pels tusschen de laagstgelegen akkers klaar te „Naar onze nen en verminkten vroeger verkeerden en Op dezelfde wijze trachten wij ook meening staat of valt iedere wij afzonderlijk om het tegen den winter ons zaai- maken, opdat overtollige water niet zal blij- nieuwe staatsorganisatie met de kinderrijke gezinnen rekening moeten houden goed van erwten, boonen, peulen, het met een uitvoerbaar als brandhout te gebruiken. enz. te krijgen. ven staan, waardoor de grond verzuurt. Liefst plan, dat wél worden gehouden. Het uitzoeken kost wel tijd, een einde maakt aan deze kardi- Waarom wij erwten iets meer doch deze zorgen wij er voor, greppels niet op nale fout Zoodra de cijfers van weduwen, en stamboonen niet uit- wordt ruimschoots vergoed dat de van de samenleving. Een zoodanig officieele trekken, doch afsnijden, vragen. door de kans op dezelfde plaats ze het vorige jaar plan kan weezen, behoeftig geworden ouders ver- zal men Zooals betere oogsten volgende komen waar alleen worden ontworpen, wanneer het en men allicht weet, vlinderbloemige in de jaren. Het win- waren, akker, zoodat den minkten bekend zijn grootendeels zijn bezitten deze nen van eigen zaaigoed doch midden op den ouden landbouw als uitgangspunt neemt. Handel gewassen het vermogen stikstofverbindingen vast moet overigens met de de greppel vorige jaar het midden en industrie zijn deze getallen reeds bekend— kan meeste zorg geschieden. van het dan immers grootendeels lamge- worden te leggen in zich dientengevolge aan de wortels Het droogt nu niet meer van den nieuwen slagen, terwijl nagegaan welk bedrag jaarlijks— noodig is. Wij zoo sterk akker wordt daarentegen aan de landbouw- vormende knolletjes. plant uit den en niets heeft nadeeliger invloed op Waar nog producten grooter zijn er zeker van, dat door van een Wordt de de kiemkracht we in greppels of op akkers onkruid behoefte bestaat dan ooit. Wij middel grond getrokken, dan gaan de knolletjes natuur- dan het inzamelen van onvol- bespeuren, daar wij staan, doch moeten dus rekening beperkte „Eereschuld toeslag" op de komen droog zaad. laten het niet houden met het inkomstenbelas- lijk mee en wordt dus deze goedkoope stikstof Kan het door buiig weer roeien het zoo goed mogelijk uit Hoe schooner goederen- en grondstoffenverkeer. ting het Nederlandsche volk dit bedrag blij- buiten niet voldoende drogen, dan brenge aan den bodem onttrokken. Snijdt men de sten- men thans de moestuin des te minder last heeft Organisatie van moedig zal opbrengen. Om het karakter van gels het 's avonds in huis, of, is, den staat, uitgaande van den een af, dan blijft de kostbare stikstof voor den wat nog beter is, droge men het volgende jaar van het onkruid. landbouw, is echter niet nationale eereschuld te onderstrepen, zou bodem behouden. het onder een afdakje, dat aan alle zijden open gemakkelijk, omdat het kunnen worden bepaald, D. agrarische vraagstuk zeer veel tegenstrijdige dat zij die op grond Tegen het einde der wordt begonnen is, zoodat de wind er vrij onder door kan belangen yan hun bescheiden de maand Is waaien. in zich bergt. Deze tegenstrijdigheden inkomen buiten met het oogsten van stam- en stokboonen. Om het zaad goed droog, dan wordt het gedurende hebben als inkomstenbelasting vallen, een eereschuld- rijpen op grondoorzaak, dat tot nu toe werd toeslag" het der peulen te bevorderen, plukken wij den winter een voldoende droge, doch bovenal gewerkt tegen prijzen, geen van b.v. 1 per jaar moeten opbren- paar luchtige vorstvrije plaats die verband hielden gen. het blad een dagen voor het oogsten af; het bewaard. met de productiekosten bedrijf najaarszonnetje peulen van ieder of van Waar het kan dan de nog even Het bleeken van andijvie kan nog worden voort- ledere streek, maar bepaald werden, hier om’ een in verhouding slechts flink beschijnen hetzij op luttel bedrag en het rijpingsproces bevorderen. gezet. In plaats van de bladeren bijeen te bin- de wereldmarkt, hetzij door de regeering. gaat, zou dan wellicht uit het De stamboontjes werden bij droog weer opge- den, kan men ook wel kropjes aldus verkregen fonds tevens kunnen worden malsche krijgen In dit laatste geval en dit was geput trokken en aan bosjes gebonden. In de woud- een grooten bloempot de planten de toestand om Jan Fuselier, die zijn dorpen hangt door over te sinds de crisiswetgeving, bepaalde de regeering Indië met men deze bosjes veelal aan den stulpen. gaatje Courant bloed en leven verdedigde, zwarte Het Leeuwarder voor de moet dan echter worden één prijs voor muur onder het rieten dak der woning vol- HOOFDBLAD VAN FRIESLAND het geheele land. Dit systeem armoede op zijn om dichtgemaakt. kan niet langer gehandhaafd ouden dag te behoeden en komen te rijpen. Dit is van ouds Wij blijven, omdat in tevens onzen helden plaats, een Ideale willen hopen, dat zulks nog niet direct het de toekomst niet het geld, ter zee een menschwaar- maar niet ieder heeft meer een rieten geval zal maar de arbeid als dig bestaan te verzekeren" op zijn, doch de mogelijkheid voor spoedig voornaamste element in de staathuishouding dak zijn huis. Doch als de boontjes flink optreden zal winddroog geworden van nachtvorst bestaat, en vele gewas- worden erkend. DE zijn, kan men ze ook sen, TOEKOMST VAN DE PLUIMVEE- rondom grond welke thans nog In den moestuin staan, Reeds Dit brengt een in den geslagen paal, een zoo- daar Wij zorgen met zich mee, dat er gestreefd genaamden „tol" kunnen niet tegen. ze dus tijdig moet worden betaling HOUDERIJ opstapelen, zoodanig, dat de te oogsten naar van een „rechtvaar- wortels naar binnen en en in vorstvrije bewaarplaatsen op te digen prijs" welke verband Het de peulen naar buiten ge- slaan. bijna twee eeuwen houdt eenerzijds met Agrarisch Nieuwsblad wijst richt zijn. Men zorgt er voor, boontjes de productiekosten en anderzijds met het alge- dat de Daar zijn de van generalis in er op, de niet direct op den grond komen te liggen; vooreerst bekende roode bleten. op generatie, meene welvaartsniveau. dat Pluimveehouderij in ons land daarom Ze worden voorzichtig uit den grond getrokken, gelezen spijkeren wij een paar den Friesland het meelt Op het oogenblik komt typisch een bedrijf zelfstandigen is. handbreedten boven waarbij wij zorgen, uit- de landbouw daar van kleine grond een paar latjes kruisgewijs aan den paal vooral dat het dunne familieblad lang niet aan toe. einde niet afbreekt, sap er dan en stapelen daarop de boonenstronken. De wind daar het roode Bij een volksinkomen „In tegenstelling met Duitschland, waar het kan onder uitdruppelt. Ze gaan „bloeden" en zijn niet ge- van 5100 millioen, ont- grootgrondbezit dan dan den tol doorwaaien wat het vangt de landbouw slechts 600 van meer beteekenis is drogen bevordert, terwijl het schikt voor wintergebruik bewaard te blijven. millioen. Bij een hier en het pluimvee wordt vocht uit den grond ABONNEMENTSPRIJS" evenredige verdeeling zou de landbouwende be- waa.r meerendeels niet In den tol omhoog kan stijgen, Ook met het verwijderen van het loof zij men volking, gehouden op de groote gemengde bedrijven, waardoor de voorzichtig. Slechts f I.SO p. kwartaal v. Leeuwarden die een vijfde van het totaal uitmaakt, peulen zouden gaan rotten Natuurlijk zorgen Het wordt niet afgesneden, doch meer dan treft men hier te lande het grootste aantal wij aanbrengen afgewrongen, langer en Huizum 1000 millioen moeten ontvangen. Van kippen door het van een goed schuin waardoor ze niet alleen duren, een eenigszins rechtvaardige aan op bedrijven beneden 10 H.A. afloopend of stroodakje doch te bij Weekabonnementen 12 cent belooning is op het riet- boven aan den tol ook beter koken zijn, daar anders het oogenblik dus geen sprake. Het gevolg is geweest, dat de pluimvee- het regenwater af te leiden. koken een gedeelte van het sap verloren gaat. Bulten Leeuwarden f2.19 per kwartaal houderij in Nederland zich ontwikkelde tot Als de peulen zoo droog zijn, Beschadigde bleten, bij oogsten of 17 cent per week in plaatsen waar Teneinde nu den rechtvaardigen prijs zoo- een dat in dat de boontjes welke het haast veel mogelijk bedrijf, dat in tegenstelling met beginnen te rammelen, worden altijd voorkomen, afzonderlijk gehouden agenten gevestigd zijn te benaderen, worde het land ver- wer- ze binnengebracht worden deeld in „Land-schappen", Duitschland aan duizenden nijvere en op den drogen zolder bewaard tot den winter, en voor direct gebruik aangewend. die ieder een bepaald kers uit den —kleineren middenstand, een zelf- gedeelte van het land op agrarisch gebied om ze, op een dag. dat niet buiten gewerkt kan Gedurende den winter worden de bieten het Het laagst m prijs van alle provmctaU zullen standig bestaan gaf en als zoodanig de groep worden, uit te doppen. op hoop organiseeren. Nu onderscheidt, zooals op Heeft men een groote best een in den grond bewaard, welke hoofdbladen eerder betoogd, reeds van kleine zelfstandigen die zich plaatst hoeveelheid boonen, dan is het beter ze te voldoende vorstvrij is afgedekt. genood- de directie van den Landbouw in het standpunt van de persoonlijke bestaan s- Is men Nederland 84 landbouwgebieden, dorschen, dat, als we weinig bergruimte hebben, zaakt ze binnenshuis te bewaren, dan zorge men die ieder een verantwoordelijkheid, een groep, die me» gebeuren eigen karakter naar grondsoort en heeii reeds kan zoodra de boontjes voldoende vooral dat ze niet te sterk uitdrogen, wat men NEEMT PROEFABONNEMENT" bedrnfstype meermalen de ruggegraat van de natie zijn. wegspatten boontjes hebben. Deze gebieden beschouwen wij als hard Om het der te het best voorkomt door ze met een laagje droog aangewezen den genoemd, met duizenden versterkte. voorkomen, doen wij de stronken in een zak en zand te bedekken. grondslag voor de nieuwe regeling De vraag, die nu naar voren treedt, is "Mantgum le prijs: Lindberg Adema, H. Te Berlijn vindt het tooneelleven zijn hoogte- de kleinere bedrijven bijna geheel e m r 1 k, 24 Er zijn er in het van J. en In moeten Zuidoosten Friesland nog heel Hijlkema te Bozum 2e; Optimist IV, van J. R. punt in het oude Staatliche Schauspielhaus verdwijnen en dan zou aan duizenden hun van wat personen, begonnen am Kurfüstendamm. Maar ook buiten die bijen houden, hetzij als bron Oostra te Oosterlittens 2e; Bram, van' C. H. Jepma het Theater bestaan worden ontnomen. Tevens zou van inkomsten 3e; Oostra Berlijn het in de talrijke groote en met uit liefhebberij. Werd het er voor Kees, van J. te Mantgum 3e. bloeit tooneel één slag onze pluimveehouderij terugvallen of de imkers de middelgroote En dan zijn er nog de tal- op laatste jaren al niet beter op, talrijke Rubriek XIII. Stierkalveren, geb. na 28 Febr en steden. het peil, waarop zij voor ongeveer nu heide- 1940: Bonte rijke reizende tooneelgezel- vijftig jaar ontgonnen worden, dit jaar vóór 1 Mei Adema, van C. H Jepma Samenwerking met Friesland mogelijk? „Landesbühnen", stond. velden is het wel zeer Mantgum, 2e prijs; Pietjes schappen, die met auto of trein tot in de kleinste slecht. te Adema 11, van Deze kant van de denzelfde 3e; Jasper, van D. K. De heer Theo Oegema schrijft ons uit Groningen: dorpen komen en er belangstelling voor het kwestie lijkt ons van zoo weersgesteldheid dezen Bakker, 3e beteekenis, wij De zomer is voor de Rubriek XIV. Moederkoe met Groningen is begonnen. tooneel wekken. Jaarlijks vindt de Reichstheater- doorslaande dat met het oog bijenvolken slecht geweest, minstens 3 directe Het kunstseizoen te ensembles op deze noodlottige gevolgen zeer veel regen en vrouwelijke afstammelingen of twee museumconcerten, die al eerder festwoche plaats, waar verschillende voor vele kleine koude nachten. Heel wat korven blijken dochters en Afgezien van de opvoeren in onderlingen zelfstandigen, gepaard ernstige veel maar een dochters dochter: L. V. Klaver 26 met 3 aangevangen, en van de zomerconcerten in samenkomen, stukken met de daling weinig honig te bevatten, wat ten gevolge doch- zijn over het tooneel. van het peil onze pluimveehouderij moeten heeft ters en 3 dochters dochters, van S. Castelein te Harmonie, heeft de schildersvereeniging „De wedijver, en discussies houden dat de honig duur is. prijs, de zorgen meer. trachten te voorkomen, dat 't dezen kant uit Jorwerd, le benevens een verguld zilveren Ploeg" het geopend met een tentoonstelling in Het tooneel kent geen financieele medaille, aangeboden door zijn sinds 1933 door het rijk gaat. FOKVEEKEURING de „Noordkant" te Pictura. Deze jaarlijksche expositie is in vele De meeste theaters Leeuwarden; Wiepkje VI met 3 dochters, Ook in Friesland wisten overgenomen, en groote sommen zijn gevoteerd De pluimveehouderij blijve dus in de toe- g m, van R opzichten interessant. Mant u 21 September. Begunstigd door J. Oostra te Jorwerd, 2e; Doutje IX met 2 'dochters wel, dat het werk van Dijkstra, op grond van het beginsel, dat het tooneel, dat komst in hoofdzaak gereserveerd voor de herfstweer, werd alhier, 1 dochter, van we ten slotte moet worden fraai heden georganiseerd en dochters IJ. K. Bosma te Mant- Wiegers Altink, van der 2We, Faber, Martens. zuivere kunst brengt, gesubsidieerd kleine landbouwbedrijven beneden de 10 H.A. door de gum, 2e; VI met 2 en schouwburg zonder Friesche Maatschappij van Landbouw, Johanna dochters en 1 dochters Walrecht en Kleima. om maar een paar namen te en dat de intendant van een Hiermede dient o. i. de op handen zijnde in- afdeeling Baarderadeel, keuring gehouden dochter, B. Sienema te zorgen vrij moet kunnen werken. een van van H. Jorwerd, 3e. noemen, den dichter Hendrik de Vries financieele krimping in de eerste plaats rekening te hou- Er waren Groep eigen gefokte die van schouwburgen, die de sub- fokvee. 150 inzendingen, verdeeld over Rubriek XV. koekalveren ook, mag wezen. En tot onze blijde verras- Maar er zijn vrij wat den. Aan iedere regeling zijn natuurlijk be- volgende getale er betalen, ze op vol- de rubrieken: ten van minstens % van het aantal koeien sing schilders niet alleen hun inspi- sidie al spoedig terug omdat zwaren verbonden, maar dit punt is van veel aantal hebben deze winst maken. geboren en rieren, minimum 3: 4 koekalveren, in Groningen Ommelanden, maar komen normale wijze kans zien, te te groot belang, dan dat men zich eraf mag Rubriek I. Enterstieren, na 30 Sep- H. B. van ratie gezocht en tember 1938: Pietje*s Adema, Sienema te Jorwerd le prijs, benevens' wis- gekeken in De leiding bij dit alles heeft het ministerie van maken met een gelijke beperking over de ge- van C. H. Jepma selprijs (beker), aangeboden ook over de provinciale grenzen en te Mantgum, lste prijs; Deyne door N.V. Stijfsel- en Propaganda. Deze naam zou een verkeerde voor- heele linie. Dokter, van R. J. Gent; Friesland, Terhorne, Sneekermeer, „stof tot Oostra te Jorwerd, prijs Glucosefabriek te Sas van 5 koekalveren, stelling kunnen wekken. Door het tooneel wordt 2e benevens een zilveren van Britswerd, 2e; opzicht In verband met de richting, waarin onze aangeboden P. Bosma te 8 koekalveren, van schilderen gevonden. In meer dan één propaganda gemaakt, maar het ministerie ontwik- medaille, door N. V. „Bogena" te te Mantgum geen pluimveehouderij zich zal dienen te Schiedam. wed. Th. v. d. Hoek 2e; 3 koekalv'eren, doet ons dat plezier; minder ver van de cultuur en stelt op royale wijze belangrijk de aan- te we staan bevordert kelen, vraagt nog een punt van J. J. Wiersma Wieuwerd, 3e. zijn gelden beschikbaar, opdat de intendanten zich ook namelijk broederij. Rubriek 11. Kalve koeien, geboren Afstammelingen elkaar dan we wel eens geneigd te denken. dacht, de vóór Rubriek XVI. van in de afdee- bezig houden met experimenten, zelfs 1 October 1936: Neeltje 58, B. D. (tot vorige jaar of de Groninger Orkestvereeniging kunnen De ontwikkeling van de pluimveehouderij van Schouwstra ling het thans) aanwezige Thans heeft zulke, waarvan wij weinig verwachting hebben. te Oosterwierum, lste prijs verguld haar programma gepubliceerd. Er zullen middag- heeft met zich mee gebracht, dat de kuikens benevens stieren: Eelke met 8 afstammelingen, van A. N. Slechts wanneer een intendant voortdurend mis- zilveren medaille, aangeboden Osinga Britswerd, 2e prijs, concerten avondconcerten worden gegeven; thans voor verreweg het grootste deel in ma- door de N. V. te benevens een verguld en slagen blijkt te begaan, hebben wij natuurlijk het Oliefabriek „De Toekomst" te Wormerveer; zilveren medaille, aangeboden door N.V. Twijn- als de meest geschikte dagen heeft men den te benoemen, aldus chines worden uitgebroed. Deze machines U. Zondag uitge- recht, een ander in zijn plaats loopen sterk uiteen, wat de grootte betreft. Sikkema 48, van IJ. T. v. d. Valk te Bozum, stra's Oliefabrieken te Akkrum-Maarsen; Ceres Woensdag, den Zaterdag en den prijs; afstammelingen, vijftien volksconcer- de heer Frenzel. Men heeft er met een capaciteit van 100 3e Sjoukje VIII L, van J. R. Oostra te met 12 van wed Th. v. 'd. Hoek kozen. Niettemin zullen de taak van de Mantgum. ten Dinsdagavonden worden Hij wijdde vervolgens uit over de eieren, maar ook van 20,000 eieren. De Oosterlittens, 3e prijs, en Piebeltje 26, van te 3e. voor een deel op de vorming Groep gegeven. veertigtal solisten zijn Reichskulturkammer, die zorgt voor kleine machines, die veelal met petroleum H. Hilarides te Wieuwerd 3e prijs. Rubriek XVII. van een eigenaar: In totaal zal een filmacteurs, medewerking verleenen, terwijl behalve de be- der tooneelspelers, evenals voor de verwarmd worden, zijn oneconomisch en Rubriek 111. gem. 6 koeien. 3 rieren. 3 hokkelingen, 3 koekalveren, kamer voorkomt Productiekoeien min. vet te Jorwerd, directeur, Kor Kuiler, als dirigenten op- auteurs, radio-artiesten. De leveren in 't algemeen minder goede uitkom- 3.50 pet. Minstens afgesloten van S. H. Castelein le prijs, benevens kwame niet verstaan, % van het aantal wisselprijs (beker), aangeboden treden Eduard Flipse, van Rotterdam en Henry vooral, dat dilettanten, die het vak sten dan de moderne electrische broedkasten, melklijsten dienen te voldoen aan volgende door 'jhr. W. J. zij geeft raad aan jonge de H. Hora Siccama, burgemeester Hermans, van Maastricht. Buiten de volkscon- het toch uitoefenen, waarin soms duizenden eieren tegelijk worden boteropbrengst 2-j. kg, 3-j. van Leeuwarde- gedurende 2 of 3 jaar oplei- cisehen: als 160 180 radeel te Huizum; 5 koeien, 2 certen staan een dertig concerten op het pro- kunstenaars, laat hen uitgebroed. Deze kleinere machines zullen kg, 4-j. 220 kg, oudere 240 kg in 330 dagen. rieren, 2 hok- verstrekt ten slotte, na een soort examen, daarom langzamerhand dienen te verdwijnen. kelingen en 2 koekalveren, van' IJ. K. gram, waarop naast veel klassiek werk, men den, en A Kalve, geen bekroning; B Melkgevende: Bosma te Mantgum. 2e prijs, acht het thans geen tijd voor experimenten— ook een diploma. Bij het bepalen van de grootte der broed- Aagje benevens een 2e prijs! tfcmeelspeler, VI. van S. H. Castelein te Jorwerd, aangeboden door de T.0.F.-secr., A. werk van bekende oudere en jongere Nederland-— Zoo helpen beide instanties den vergunningen zal men zich mede moeten laten lste prijs benevens wisselprijs. aangeboden W. Landman! Zij door te Oosterlittens: 4 koeien, 2 2 sche componisten voorkomt. zonder in ambtenarij te vervallen. dienen het leiden door de gedachte, dat er een band moet rieren, hokkelingen! de be- mr. W. Hoekstra, burgemeester van Baarde- 2 koekalveren, van H. B. Sienema te Jorwerd, Ook ten opzichte van het tooneel wordt Gro- theater, ook door de „mobiliseering" van bestaan tusschen pluimveehouders en kuiken- radeel te Mantgum: Tjitske 3e' 8, van D. Rubriek XVIII. Opluistering (geen schapen)- ningen, rekening houdende met de omstandig- zoekers. broeder. Kuikens koopen is een zaak van Oosterwierum, lste prijs be- Meintema te Uilkje VI. van J. R. Oostra te Oosterlittens 3e prijs. heden, niet karig bedeeld. Het bestuur van den Freude heeft zich in dit opzicht vertrouwen en het ligt voor de hand, dat de nevens een beker, aangeboden Wouda's Kraft durch door N. V. Bij de demonstratie van 't voorbrengen van vee stadsschouwburg heeft een programma opgesteld, verdienstelijk gemaakt, terwijl de Theaterrlng pluimveehouder het liefst koopt bij iemand Meelfabrieken te Sneek; Tjitske 12, van Th. v. d. behaalden de volgende deelnemers dat een twintig voorstellingen van het Residenlie- onder de jeugd. wiens bedrijf hij van nabij kent. een onderschei- der Hitlerjeugd hetzelfde doet De vraag, Gaast te Jellum, 2e prijs; Agatha 38, van Th. v. d. ding: Jan Bruining te Mantgum zeer goed (83 tooneel, het Nederlandsch Tooneel en Het Masker gepatenteerden of een kuiken 18 p.); Het Duitsche tooneel kent geen tot 20 cent per stuk kost, Gaast te Jellum, 3e prijs. S. B. Schoustra te (80 bevat. Dankbaar heeft men de vijfdui-.end gul- is Oosterwierum eoed p.); stijl is een voortdurende ontwikkeling, maar voor hem van veel minder beteekenis, dan IJ. K. Bosma te Mantgum goed (80 den gemeentelijke subsidie aanvaard, een som. Er lijnen of hij een goed dan een Rubriek IV. Melkgevende koeien, geboren vóór p), Atté wordt overal gezocht naar de groote wel slecht kuiken 1 October 1936: Richtje Anema te Huins goed (80 p.); j. welke als garantie voor de tooneelgezclsch.ippen wel' ontvangst. De toestand, wij 58, van B. D. Schoustra R. Oostra te zuiveren, helderen stijl zonder bombast. zooals dien thans Oosterwierum, prijs; van H. Jorwerd goed (80 o.): Terpstra zal dienen. Deze staan namelijk voor groote en een bijv. hebben, dat men te lste Pietje XIX, C. Piet te Hijlaard Er allerlei experimenten gedaan, zoo vaak maar lukraak kuikens prijs ruim voldoende (77 p); F. Hooghiemster moeilijkheden nu tal van plaatsen, die mensnders worden koopt van iemand, Jepma te Mantgum, 3e benevens een zilveren D. te den toeschouwer en het tooneel nader tot die men heelëmaal niet aangeboden Winsum ruim voldoende (77 p); op zijn tournee placht te bezoeken, voor het om kent, zoodat men de kwaliteit medaille, door N. V. P. R. Roelfsema's Tiede Wassenaar elkaar te brengen, en de scheiding zooveel moge- van der kuikens Groningen; Bontje XXII, van te Mantgum voldoende (72 p.). geven van voorstellingen moesten vervallen. niets afweet, dient te tegengegaan. Oliefabriek te lijk op te heffen. worden Mantgum, prijs; Wiepkje IX P, De jury de In bijvoorbeeld geldt IJ. K. Bosma te 2e bestond uit heeren J. N. Wassenaar Friesland zulks voor betreft, wordt er in Duitsch- Men kan dit bereiken door geen hoogere van J. R. Oostra te Oosterlittens, 2e prijs: Sjoerdje te Jelsum, A. Smeding te Wat de stukken broedvergunningen Deinum. D. Schaap te Heerenveen. In onze provincie blijft alleen vrijwel alles gespeeld, van Aeschylos tot uit te reiken dan b.v. voor prijs; Klaver 31, Deersurn, J. Heeg te land eieren. 11, van S. Castelein te Jorwerd. 2e Oosterend, J. Sikma te Leeuwarden over. Behalve de gewone voorstel- Manfred Rosner, wat het eigen land en het 10,000 Hiermede wordt dan een eind van denzelfde, 2e prijs; Jantje XX, Castelein, Rauwerd en I. de Boer te Tirns. gemaakt van lingen op Donderdag- Zondagavonden belangrijks oplevert en opge- aan de z.g. kuikenfabriekjes, van- 3e prijs benevens bronzen medaille, aangeboden en zullen buitenland aan waar men de kuikens provincies er volksvoorstellingen en jeugdvoorstellingen leverd heeft. Daarbij wordt alleen de eisch ge- naar alle door N. V. „Bogena" te Schiedam. VEEKEURING in strijd verzendt waar men dikwijls wederverkoop- worden gegeven. steld, dat de inhoud der stukken niet V. Melkgevende twenterrieren, ge- beginselen pers aanstelt— en waarbij en Rubriek Franeker, 21 September. Aan het verslag Meermalen is gedacht aan dé vestiging van een is met de van het nieuwe Duitschland. leverancier September 1936: Grietje 146, van Maar toch is afnemer elkaar —meestal totaal onbekend zijn, boren na 30 van de veekeuring, welke hier verleden werd vast gezelschap. Er zijn zelfs besprekingen ge- Het society-stuk ziet men graag. Hoogma te Oosterwierum, lste prijs week vroeger. school- Deze kuikenfabriekjes, al werken zij mis- K. J. benevens gehouden, moet nog een bekroning worden toege- voerd met Ko Arnoldi, den directeur van Het er een onderscheid bij Zonder aangeboden door den deelen, schien nog iets meer economisch, zijn niet in verguld zilveren medaille, voegd en wel in de rubriek verzameling van 17—24 Masker. Door de bovengenoemde moeilijkheid, meesterachtige lessen op het tooneel uit te het belang van meer gezonde pluimveehoude- heer Joh. de Boer te Mantgum; Klaver 35, van koeien. wordt bijv. het huwelijksprobleem anders opge- Klaver 33, het uitvallen van tal van plaatsen, is het echter rijen en moeten als een uitwas worden be- S. H. Castelein te Jorwerd, 2e prijs; T. w.: Tine no. 111977, Baaije 22, Wijke 3, Wijke lost dan vroeger. Jorwerd, 3e prijs; Hieke IV, Klaasje niet mogelijk gebleken om vanuit Groningen het schouwd. van S. H. Castelein te 2. 3, Klaasje 5, Klaasje 4, Jantje 2 en De jonge dramatiek tracht bij den toeschouwer van H. B. Sienema te Jorwerd, 3e prijs. Wijke 5. geheele bespelen, wat opzet In de plaats hiervan zou men de broedver- Noorden te de was. energieën te ontwikkelen en hem niet slechts gunning van verschillende pluimveehouders, Rubriek VI. Melkgevende enterrieren, geboren Reserve: Aaltje 84. IJbeltje 3 en Richtje 2, van Daar voor Groningen alleen de financieele be- naar huis te sturen met een vagen indruk, die tevens kuikenbroeder, die een te kleine broed- na 30 September 1937: Pietje VII, van C. H. Jepma J. G. v. d. Pol te Herbaijum 3e prijs. zwaren te groot zyn, moest men het mooie plan hem niets speciaals zegt. Historische stof wordt vergunning hebben ten opzichte van de vraag te Mantgum, lste prijs a. benevens wisselprijs, een wel laten varen. niet meer uitsluitend als Interessante geschiedenis naar kuikens, kunnen verhoogen, waardoor beker, aangeboden door C.A.F, te Leeuwarden; VISCHWEDSTRIJD Om nog even op de muziek terug te komen, behandeld, maar men zoekt gebeurtenissen uit Jorwerd, vroeger weder voor velen de mogelijkheid om een be- Jantje 33, van S. H. Castelein te Bolsward, 23 September. De vanmiddag. Zondag, heeft het trio Dado-Zwane- tijd. die ook aan de mênschen van onzen d. onthouders- zeggen die in staan in de pluimveehouderij te verwerven, lste prijsb; Sikkema's Roosje, van IJ. T. v. vischclub hield gisteren haar zesden veld—Thomasius zich voor het eerst in het dans- tijd iets te hebben, en zekeren wed- zaaltje van Bruggen geschiedenis. vergroot wordt. Valk te Bozum, 2e prijs benevens een zilveren strijd, ditmaal in de Leeuwardervaart. Het mevrouw H. F. van aan het zin keerpunten waren in de weer trio, medaille, aangeboden door N. V. Wessanen s was gunstig, wat niet beteekende, de vangst Maritinikerkhof doen hooren. Dit dat eerst Ook wordt vaak stof van politieken aard ge- dat eenige op Koninklijke fabrieken te Wormerveer; Aagje XI, groot was. Slechts 19 baarzen boven de malen de museumconcerten heeft ge- dramatiseerd, sociale kwesties worden behan- „MEN" XII, wettelijke speeld, oogstte van S. H. Castelein te Jorwerd, 2e prijs; Afke maat verwisselden hun omgeving een welverdiend succes. De naam deld. elementaire met Dado trouwens niet van P. Bosma te Britswerd, 3e prijs benevens een het net. Met een baars van 22 de is den Leeuwarders onbe- In de pers vraagstukken De Haagsche Dagboekschryver schryft in cm behaalde heer kend, deze cellist heeft, evenals worden tal van be- plaquette, aangeboden door N. V. Koopmans P. de Wit den len prijs; 2e D. Kamstra; 3e Tj. v. Clemens Schröner, sproken, betreffen, d meermalen in die het tooneel en daardoor Het Ochtendblad: Meelfabrieken te Leeuwarden; Klaver 37, van Hauw; 4e S. v. d. Schaaf; 5e K. Nieuwenhuis; 6e de Friesche nooi'dstad gespeeld. wordt ook de belangstelling van het publiek voor te Jorwerd, 3e prijs; Klaver 38, A. de Vries; G. Nieuw voor Groningen was de omlijsting, het „Een praohtzinnetje: S. H. Castelein 7e v. d. Zee; 8e W. Leurink; 9e deze kunst gewekt. „Men is een schorre Sjoerdje V, van Castelein, J. d. Zee; danszaaltie met aan de wanden een schilderij van plaat op gramofoon beetje van denzelfde, 3e prijs; v. 10e R. v. d. Schaaf Sr. De pers in Duitschland levert geen kritiek de des levens". Een VIII, IJ. K. Bosma te Mant- Johan Dijkstra en weefwerk van mevrouw van bombastisch gezegd, met uw welnemen. 3e prijs; Hinke van meer. waarbij het om allerlei andere dingen gaat Maar gum, prijs. FLORALIA 't Oever. Dit enthousiaste troepje denkt eveneens tóch met een kern van waarheid. 3e middagen dan alleen om het stuk en de opvoering ervan, Rubriek VII. Hokkelingen bij tweetallen, ge- één of meer aan de balletkunst te wij bij gramofoonplaat Warns, 23 September. Uitgaande wijden, Bruggen maar een kunstbeschouwing, waarbij zy dient te Laten ons even die boren 30 September en vóór 1 Februari van de waaraan dan Gretel van met houden aardig na 1938 afdeeling Warns van de Vereeniging dansgroep begrypen, hoe vaak voor een jongen kunstenaar het beeld is er te voor —: Als Froukje en Wiepkjes Welkom, van R. J. van Volks- haar medewerking zal verleenen. Ook — plaat te krijgt, ge- 1939: 111 onderwijs had alhier een Floralia-tentoonstelling op een afbrekende kritiek zijn loopbaan kan ver- u met zoon schorre maken prijs: Sijke 45 en Sijke 46, een kwartet staat het program met Clemens bruik vooral een naald. Oostra te Jorwerd, lste plaats. De uitslag was als volgt: Schröner, nietigen. dan zachte Want „Men" Oosterwierum, 2e prijs; Stutzer, E. M. Mari Spijker en S. J. is een kwaadspreker die erg van fluisteren houdt. van B. D. Schoustra te Gloxina's: le prijs mevr. van der Zwaag: Dado. Ten slotte, aldus de heer Frenzel, kan niemand Klaver 40 en Klaver 42. van S. H. Castelein, „Men" altijd Knolbegonia's; le prijs dezelfde; Fuchsia's: le pr Allerwegen zoekt men te Groningen samen- In de toekomst zien. Wij weten niet, hoe het heeft iemand iets in het oor te 3e prijs; Trijntje Klaver 45, van denzelfde, omkijkt VI en mevr. Tromp Visser; Geraniums: le pr. mej. A. werking. Op initiatief der Groninger tooneel zich in Duitschland In de eerstvolgende fluisteren en als ge om hem ferm in de 3e prys. universi- oogen te zien, hij Zeldenrust. teit hebben verschillende lultureele vereenigin- jaren zal ontwikkelen, maar wy zyn tevreden, dan is verdwenen. Rubriek VIII. Hokkelingen bij tweetallen, ge- Als Hij hij keurmeester fungeerde de heer R. de Jong, gen. het aardrijkskundig genootschap, de ver- dat het bezoek aan de schouwburgen is gestegen, zit mee aan tafel, loopt met u mee te boren na Januari 1939: Rooske's Adema en tuinbouwkundige te en dat hij zingt zelfs 31 Workum. eeniging voor wijsbegeert» het Nut. zich voor onze tooneelgezelschappen niet meer fail- wandelen; met u méé in de kerk; Sikkema 50. van IJ. T. w d. Valk te Bozum, Wegens geringe aantal gaan. hy schrijft het deelnemers werden het gemeenschappelijk organiseeren van lezingen liet De oorlogsomstandigheden en de ver- iets in uw notitieboekje; hij speelt 2e prijs: Wimpie 26 en Juliana 18. van J. H. uitsluitend eerste prijzen uitgereikt. duistering met hij en dergelijke aaneengesloten. hebben slechts weinig invloed gehad. de kinderen en melodiet u in een zoeten Hrjlkema te Bozum, 3e prys; Pietje W V en Wellicht Is er op voorstellingen sluimer. Hij De beginnen een half uur vroeger port u wakker, als hij het tijd van Roosje 11. H. Jepma te Mantgum. 3e prijs; JONGELINGSVEREENIGING dit terrein ook te Leeuwarden iets te onder- opstaan hij danst van C. GEREF. en soms hebben wij de stukken wat bekort. vindt en een satanischen dans IX en Taetske XI, O. J. Annema te Ons is bekend, dat Groningen Taetske van Op (Sm.), 23 September. nemen. er in als hij u met uw vrienden tegen elkaar op „ge- Huins, prijs. eind e In de eerste heeft. 3e vergadering van de alhier opgerichte Geref. Jonge- pogingen worden aangewend om tenminste op het ment" Rubriek IX. Koekalveren by tweetallen, ge- lingsvereeniging als gekozen terrein der kunst tot een „GRAND THEATRE" TE GENT IN Hij is nergens te vinden. Hij schuilt in de 30 September 1939 en vóór 1 Februari werden bestuursleden nauwere samenwerking boren na de heeren K. v. d. Kooi, voorzitter: S. Nicolai, hoeken van de conversatiezaal; hij zit onder den Fokje en Astrid 11, van met Friesland te geraken. Men denkt met name NEDERLANDSCHE OPERA OMGEZET 1940: IV H. B. Sienema alg. adj., Tj. Lindeboom, secretaris, stoel aan het bittertafeltje hij staat onzicht- prijs; Kl. Schipstra, het en te Jorwerd, 2e Pel II en Miss Lindberg 11, penningmeester Boersma, aan uitwisselen van tentoonstellingen, van Het Brusselsche blad Volk en Staat meldt, Daar op het achterbalcon van lijn 3. Wieuwerd, prijs: en A. bibliothecaris. dat de van J. J. Wiersma te 3e Klaske concerten en wat dies meer zy. Hopen we. dat bekende Gentenaar Hendrik Caspeele, regisseur Hij ongemerkt zijn injecties zooals van Fopma te Mantgum. 3e prijs: dient toe, XI, P. IJ. het niet by voornemens en vage plannen blijft, aan de Koninklijke Vlaamsche Opera te Antwer- een vitrioolwerper zijn laffe laaghartigheden Zwartje XXIII en Pietje XXXV, van H. Sienema pen, die samenwerking en dat het contact, 't welk men zoekt, o. m. in met Emiel Hulle- uithaalt. te Jorwerd. 3e prijs. VERKOOPINGEN inderdaad broeck een paar geslaagde zangspelen tot samenwerking mag schreef, tot Hy is een ophitser en als hy de kans schoon Rubriek X. Koekalveren bij tweetallen, geboren leiden. Ten nutte van bestuurder van den Lyrischen Stadsschouwburg te ziet, zet hy een heele menigte in actie. né 31 Januari en vóór 1 Mei 1940: Rooske's Athleet Friesland en van Groningen. Gent benoemd is. Dit beteekent meteen het einde 11, Wiersma le prys; Tjetje Hy is een vernieler van veel geluk en een van J. J. te Wieuwerd Finale door notaris D. Straatsma, van Veen- van het vermaarde „Grand Théatre" aldaar, waar, ongure chantagepleger. IX en Bonny, van P. Bosma te Wieuwerd 2e; wouden, voor de erven van wylen den heer zoo vervolgt het blad, onze verfranschte „cultuur- Zwartkop 4 en Aafke 18, van P. Bosma te TOONEEL IN HET DERDE menschen" gedurende Hij draagt zich, Brits- J. Westra, van vier perceelen weiland in een RIJK een eeuw den scepter ge- alle verboden wapenen by werd, 2e; Trijntje 32 en Klaske 78, van J. H. kavel van- en aan de Stroo- zwaaid hebben en waar waartegen niemand zich verzetten kan. gelegen ten westen Wat in zeven jaar bereikt werd de Vlaamsche kunst nu Hylkema te Bozum, 3e. Buiten stamboek: De Nette bosser trekvaart onder Lutjewoude, bij de en dan langs een achterdeurtje beschroomd mocht Hy gluurt om het hoekje van de deur, waar- en Riemke, van Jac. J. de Vries, 2e. plaats Poortinga, samen groot 6.00.40 Op uitnoodiging van den heer Schmidt-Burgh, binnensluipen. Wij achter van H. zullen voortaan te Gent onzen een mensch worstelt tegen den laster Rubriek XI. Stierkalveren, geboren na September H.A., in 4 perceelen. Kulturreferent by het Rykscommissariaat te Vlaamschen lyrischen schouwburg bezitten, waar die „men" over hem uitstrooit. 1939 en vóór 1 Jan. 1940: Bram, van R J Oostra te Koopster: Firma F. Heeger & Zonen te Kol- 's Gravenhage, sprak Maandagmiddag de heer nog uitsluitend Vlaamsche kunst hoogty mag Hy is een gluiper en en bedrieger; een sensa- Jorwerd, 2e prijs; Boudewijn, van M. W. Algera te lum, bij samenvoeging voor 16,344.80. Frenzel, referent bij het ministerie van Propa- vieren. tioneel individuutje, dat kwaad sticht waar het maar kwaad stichten kan. En hij is een mach- ’ tig vorst in het ryk der duisternis, met vele af- gezanten en onderdanen, die hem dienen. Laffe, slappe slaven zyn wij van dezen „men", Het elfje Myra en de boze kabouter Zwartvoet die gretig luisteren als de meester spreekt, en buigen en knippen en zyn opdracht „zegt het de mênschen", haastig en nauwgezet volbrengen. Hy onderwerpt iedereen aan zyn duivelsche wet. Hy kent het geheim van der mênschen zwak en hy hoeft maar even aan te tikken met zyn: „Men zegt", of hy heeft de aandacht De aandacht van den patroon, als het over een ondergeschikte gaat; de aandacht van een vriend, als het over zyn vriend gaat; de aan- dacht van de vrouw als over haar man gefluis- terd wordt. „Men" heeft altyd een aandachtig gehoor. En daar is niemand, die hem kloek en moedig de deur wyst. Hy brengt ons met listige woordjes van de wys; hij verstoort de harmonie en wekt achter- docht. Hy dicteert ontslagbriefjes en hy vlucht in een donkeren schuilhoek als er tranen vloeien om het leed dat hy berokkend heeft. Hy lacht in zyn vuistje als er geen redden meer aan is en hy schatert om onze onderwor- penheid aan hem. Hy laat my dit rustig in myn dagboek schry- plannetje van Myra 104. Terwijl Peter en Myra aan land gaan en de ven, omdat hy weet, dat het tóch niet helpen 103. Het is gelukt. De 105. Peter zit op 't strand van het vasteland boven zaL yskabouters willen graag helpen en beginnen ijskabouters wegkruipen voor de zon, die nu opge- op een mand en Myra is, kyken staat naast hem. Ze weten Hy speelt meteen een vlot te bouwen van dunne boom- komen we even in de Eskimo-hut. Och, met waar het Zuiden met ons zyn listig spel en wy ver- Gelukkig schijnt wat is en wachten tot er iemand liezen altyd stammetjes. die avond de maan. och, is daar een verdriet. De kleine Eskimo's langs komt, om weer, ook al laat hy ons eerst aar- zyn tot de ontdekking gekomen, dat Peter en Myra hun de weg te w:jzen. Plotseling dig winnen; per zyn Door twee kereltjes worden Myra en Peter naar staat er een visser jij slot hém de knikkers en gebracht. „Kijk, zijn nog steeds niet terug zyn. Akita huilt uit by zyn voor hen. „Waar kom van- ons: de kuil. het vasteland Peter, daar ook daan, kereltje, en wie heb je daar by je?" „Ik ben je vader en moeder aan land gegaan", wyst Myra moeder. „Stil maar, Myra is een elfje, dat liever in een En niemand heeft den moed hem een trap te bos terugkeert. Ut denk, dat zy Peter schipbreukeling en ik zoek nüjn vader en geven met haar kleine vingertje. Intussen is 't vlot de haar heeft moeder", zegt Peter. . kust genaderd. meegenomen", troost moeder. Gemachtigde: U verliest uit het oog, dat ver- DIEFSTALLEN IN OORLOGSTIJD RADIO-PROGRAMMA INGEZONDEN RECHTZAKEN voer in dezelfde gemeente by den veearts niet STUKKEN bekend is. Hij stelde den getuige voorts de K. H. Sch., 33 Jaar, bakker te Bourtange, werd (Buiten verantwoordelijkheid der Redactie) vraag of er op de plaats van de noodslachtplaats, door den Groninger politierechter veroordeeld tot 4 maanden gevangenisstraf wegens diefstal Woensdag 25 September Gerechtshof gelegen te Remborg, een zeer afgelegen deel der WARNS—WÜNS te Leeuwarden gemeente, wel klanten zouden komen, indien van hout en 4 asbestplaten, ter waarde van Jaarsveld, golfl. 414.4 M. KRO-Uitzending. ongeveer 60, ter nadeele van den Staat der 8.15 Wy beginnen Sybesma Buitengewone zitting van Maandag 23 September er een slagery zou zijn zoo modern men maar B.— Nieuwsberichten ANP. De hearen Kiestra en habbe de lêze Nederlanden. den dag. 8.30 10— VPRO: fen de Ljouwerter krante forgaste op in wil. Gramofoonmuziek. daverwiJ ni OVERTREDING VESTIGINGSWET Getuige kan daarop geen antwoord geven. Getuige’J. Scheepvaart, gemeenteveldwachter, Morgenwijding. 10.15 Gramofoonmuziek. 11.30 stik oer Warns. meening bevestigde by Godsdienstig 12.— Ber. 12.05 Gramofoon- Foardet yn 'e W. K., 29 jaar, slager te Veele, gemeente Getuige geeft nog eens blijk van zyn verdachte een hoeveelheid hout halfuur. Nederlan oarloch bitritsen waerd asbestplaten muziek Rococo-octet. 12.45 Nieuws- en eco- hat de bitinking fen Warns oan 'e Vlagtwedde, oefende in de maand Februari over het uitoefenen van het beroep door een en in beslag te hebben genomen; 12.15 oarder west vn 1939 alles ANP, gramofoonmuziek. 1.15 de Fryske biweging. De mieningcn het bedrijf slager uit, niettegenstaande hij bona-fide-slager, waarop de president opmerkt: dit was afkomstig van militaire barakken, nomische berichten wierne fordieid van Musiquette gramofoonmuziek 2.— Vrouwen- mar grif wirde niet in het bezit was van vergunning, dat is uw persoonlijke meening, maar kunt u die door de Nederlandsche militairen op 11 Mei en hie min it iens kind, as fen' to de bedoeld solist. 3.30 Gramo- foaren mar fêst stien hie, in de Vestigingswet Kleinbedrijf die kracht bijzetten met de wet in de hand? waren verlaten. De asbestplaten wilde ver- uurtje. 3.— KRO-Melodisten en det it bitinken fen Warns 1937. gebruiken en solist. 4.30 net bitsjutte scoe it ophysjen fen de Verdachte genoemde op Hierna wordt de gemachtigde verhoord, die dachte om zijn woning te herstellen, foonmuziek. 3.45 KRO-Melodisten Friezen tsii»m trad sinds maand als die Kinderuurtje. 5.15 berich- de Hollanners. ondernemer slagerij toegeeft, dat verdachte varkensvleesch voorhan- beschadigd was ten gevolge van het opblazen Nieuws- en-economische en beheerder in de van H. gebruik, van een ten 5.45 KRO-Nachte- Mar twisken do en nou leit Wüns. Sikkens, dien hij was opgevolgd. den heeft gehad, anders dan voor eigen brug. Eenige dagen na den inval werd ANP. 5.30 Gramofoonmuziek. om mar net zonder de speciale vergunning, voorgeschreven bekend gemaakt, dat alle eigendommen van den gaaltjes. 6.05 Cyclus „Uitingen van Nationale mear to neamen. Ik ha soarch, det de measte Frie De Winschoter kantonrechter veroordeelde (6.45—6.50 Ber.) zen Warns en verdachte bij artikel 1 der Vestigingswet. Hij bleef van Staat moesten worden ingeleverd. Cultuur". 6.20 KRO-orkest. 7.— Wüns net ütinoar halde scille. Scoe tot één maand hechtenis voorwaar- (ANP). Gramofoon- it mar net forstanniger wêze swy op delijk met proeftijd jaar. oordeel, dat verdachte een slagerij had ge- Getuige J. Bont heeft in opdracht van ver- Vragen van den dag 7.15 en dit stuit een van een Reportage. B.— oer Warns? It is yet altiten iergenóch om Door de Groninger rechtbank werd deze straf vestigd in den zin der wet sinds 1936 en dus dachte een paardenstal getimmerd van hout, muziek. 7.20 KRO-orkest. 7.45 üs by it noodig gramofoonmuziek. folk ünmooglik to meitsjen. veranderd in 2 voorwaardelijk geen speciale verdunning had. afkomstig van de militaire barakken, terwijl Nieuwsberichten ANP, 8.15 weken hechtenis Nahuys, 8.35 KRO-Melo- Mei hwet minder lawaei en hwet mear met 2 proefjaren, waarna verdachte in cassatie De procureur-generaal, jhr. mr. hij het dak van de woning herstelde met asbest- Radiotooneel met luisterwedstrijd. stil yn ging. merkte op, dat het hier slechts gaat om de platen. disten. 8.50 Wij sluiten den dag. 8.55—9.— Nieuws- moedich wirk koe it yn üs tiid ek wol ta, woe 'J voor het inwerking berichten ANP. habbe. Bij arrest van den Hoogen Raad werd deze vraag, of verdachte reeds Verdachte erkende het hem ten laste gelegde * treden der wet had een inrichting en of hy toen Vn elts gefal mei wol ris düdlik sein wirde, zaak verwezen naar het hof te Leeuwarden. Als en zeide vergunning verkregen te hebben om K o o t w ij k, golfl. AVRO-Uitzending. Sybesma det gemachtigde reeds het beroep van slager uitoefende. 1875 M. Kiestra en skriuwe èf persoanlik èf fJ treedt op mr. Veldhuis te Win- de ramen dicht te spijkeren. 7.—Ber. (Duitsch). 7.15 Ber. (Engelsch). 7.30 hjar organisaesjes, mar nèt Fryske Indien die vragen bevestigend worden beant- # for de biwegin- schoten. President: Maar u mee, Gramofoonmuziek. B.— Niêuwsber. ANP, gramo- Getuige J. Scheepvaart, gemeente-veldwachter woord, dan had verdachte geen speciale ver- nam meer dan daar- Hirdegaryp. gunning noodig. voor noodig was. foonmuziek. 9.— Orgelspel. 9.20 Gramofoonmuziek. te Bourtange, heeft in deze zaak proces-verbaal 10.— Morgenwijding. 10.15 Gramofoonmuziek. 10.30 J. H. opgemaakt, gedateerd 26 Februari en 12 Maart. Volgens spreker is komen vast te staan, dat De procureur-generaal wees op den chaoti- BROUWER. schen toestand dagen; Omroeporkest. 11.15 Berichten (Engelsch). 11.30 Bij zijn onderzoek heeft verdachte erkend het verdachte een inrichting had, waarin hij zijn in die verdachte heeft (Duitsch). uitoefende, hij gemeend, dat hij, gezien toestand, wel wat AVRO-Amusementsorkest. 12.30 Ber. bedrijf van slager uit te oefenen, hoewel hy bedrijf als slager zoodat geen den A.N.P., gramo- vergunning noodig gemeente hout kon meenemen. Onder alle omstandig- 12.45 Nieuws- en economische ber. geen had. vergunning had om binnen de foonmuziek. I.— Omroeporkest. 2. Ber. TOEZICHT OP DE LADING 1 geen zijn slagerij te verplaatsen. Eisch vernietiging heden moet men echter van andermans goed Voor December 1937 had verdachte afblijven. (Duitsch). 2.15 Sylvestre-trio. 3.— Gramofoon-— dat chauffeurs slagerswinkel, doch wel een slachthuisje, waaruit van de gewezen vonnissen en ontslag van rechts- Eisch bevestiging. Het komt me voor van vracht- muziek. 3.30 Ber. (Engelsch). 3.45 Orgelspel. 4.10 rijden altijd hij vleesch ventte. De inventaris werd bij ver- vervolging. De verdediger, mr. Veldhuis, bepleitte Gramofoonmuziek. 4.28 AVRO-Tango-orkest (opn.). auto's onder 't niet voldoende toe- beslag genomen. dachte in De gemachtigde stond allereerst stil bij de clementie. 5.— (Duitsch). 5.15 Nieuws- zicht hebben op hun lading. Of hieromtrent voor- Getuige Ber. en economische M. Bakker, secretaris van de Kamer oogmerken, waarom de Middenstandsbonden berichten ANP. 5.30 Onderwijsfonds voor de schriften bestaan is me onbekend, maar dan hoop van Koophandel te Veendam, deelde mede, dat aangedrongen op het hebben tot stand komen van scheepvaart: Causerie „Stoomketels en stoom- ik, dat dezen chauffeurs wordt voorgeschreven, verdachte een vergunning had aangevraagd, doch de Vestigingswet Kleinbedrijf. machines aan boord van schepen". 6.— AVRO- dat die was geweigerd. In den spertijd had hy spiegeltjes zodanig te plaatsen, dat ze in staat Omdat kruideniers aan geen enkelen eisch jaar, Amusementsorkest. 6.15 Ber. (Engelsch). 6.30 .reeds een vergunning aangevraagd bij den inrichting Hierna stonden terecht I. G., 33 arbeider zyn steeds hun lading te overzien. Kort geleden minister t. a. van de behoeven te voldoen, heb- te Bourtange, die door den Groninger politie- AVRO-Amusementsorkest. 7.— Vragen van den om de zaak van zekeren Van der Veen ben Bonden mogelijke omschrij- dag (ANP). 7.15 7.35 wielrijder te mogen Volgens de een zoo ruim rechter was veroordeeld tot 6 maanden ge- Pianovoordracht. Kinderkoor kon ik als ternauwernood het vege lijf overnemen. getuige was ver- ving beroep slager gegeven. ..Zanglust" (opn.). B.— Ber. (Duitsch). 8.15 in van het vangenisstraf wegens Nieuws- bergen voor een loswapperend dekkleed. Deze dachte den zin der wet vóór den spertijd geen diefstal van een hoeveel- berichten 8.25 8.30 Ber. auto In eerste instantie is volgens spreker ten hout, ijzeren ANP. Gramofoonmuziek. ik gevaar zag slager, doch hij was venter. Zoo af en toe heid een steenen- en een buis enz. (Engelsch). kwam me tegen, zodat het en den kocht hij vleesch, uitgevent. onrechte een vergunning aangevraagd en dan ter waarde van 93 en G. K., 53 jaar, timmer- 8.45 Gramofoonmuziek. 8.55—9.— hetwelk werd Van Nieuwsberichten ANP, sluiting. chauffeur door tekens opmerkzaam maakte. een geregejjjl bedrijf was volgens getuige geen ook geweigerd, omdat er geen vergunning noo- man te Bourtange, die door den Groninger sprake. dig was, daar het bedrijf in dezelfde gemeente politierechter was’ veroordeeld tot 2 maanden Zaterdagmiddag reed me een auto van achteren President: Sinds 1936 heeft verdachte vleesch werd verplaatst. gevangenisstraf wegens het wegnemen van in, geladen met battings. Een dezer battings stak enz. bewerkt en verkocht, zoodat hij het slagers- Met den procureur-generaal is spreker het eenig hout, ter waarde van ’22. BRIEFWISSELING ongeveer een meter naar rechts uit. Ik voelde dat bedrijf uitoefende, maar een andere vraag is, of eens, dat verdachte vleesch in voorraad had, De veldwachter deelde mede, dat verdachten myn kleren werden aangeraakt, 't Was me on- de inrichting anders dan voor eigen gebruik, Wij verzoeken beleefd artikelen, berichten, aan de cisehen voldeed. welk vleesch de barak met elkaar geheel hebben afgebroken. Ingezonden mogelijk de aandacht van den chauffeur te trek- Getuige geeft daarvan n' nadere preciseering, geschikt werd gemaakt voor den verkoop. Ver- ge- stukken enz. te adresseeren Aan Verdachte G. betoogde, dat hy mee heeft de Redactie en hetgeen betrekking heeft op wielrijder, waarop raadsheer mr. Clysenaer opmerkt, dat dachte was dus slager in den zin der wet. Reeds holpen de barak af te breken, omdat hij den al ken. Ik beefde voor het lot van een die nergens in het besluit vermeld 'staat, dat de in- in 1928 werd vergunning verleend voor het grond, waarop gebruik advertenties en abonnement Aan de Admi- ongeveer 300 M. voor me uit reed. Zou die ook de de barak stond, weer in nistratie der Leeuwarder Courant. richting voor het publiek toegangelijk moet zijn. perceel, waarin verdachte het vleesch geregeld wilde nemen. dans zo goed ontspringen? Gelukkig raakte de Gemachtigde: Indertijd „Ingezonden Stukken", is de aanvraag onvol- verwerkte. Waar van het begrip „inrichting" tegen Van al of niet batting paal langs behandeld, geen De eisch luidde elk der verdachten geplaatst, copie teruggegeven een de weg en viel van de doende reeds in 1928 was de nood- nadere omschrijving is gegeven, vertrouwt bevestiging van het wordt de niet slachtplaats goedgekeurd. Er werd geregeld spreker, dat het hof het spraakgebruik zal vol- vonnis. Artikelen of berichten, strekkende tot auto; myn onbekende collega wielrijder was ge- vleesch aangevoerd. gen. Hij concludeerde tot ontslag van rechts- De verdediger van G. vroeg een voorwaarde- reclame voor handelsartikelen enz., komen red. De chauffeur merkte niets. Getuige: Volgens den dierenarts werd er zoo vervolging en wees er nog op, dat verdachte is lijke straf of een gecombineerde straf. niet voor plaatsing onder het redactioneele af en toe vleesch aangevoerd. ingeschakeld in de vleeschdistributie. Uitspraak 3 October. sedeelte in aanmerking. Molkwerum, G. KROL.
Den 25 September 1940 is onze beste Pake 40 jaar molenaar geweest Herv. Wijkvereeniging „DE ZAAIER". in de Dronrijpster Poelen. Heden overleed, zacht en kalm, Ned. na een geduldig gedrager lijden Aangifte voor het GODSDIENSTONDERWIJS en de cursussen: FRAAIE GRIET, JANKE en van eenige dagen, onze beste en NUTTIGE HANDWERKEN, NAAIEN en VERSTELLEN, FIGUURZAGEN, FROUKJE v. d. KOOI. vrouw, moeder, behuwd- en groot- HOUTSNIJDEN, RHYTHMISCHE GYMNASTIEK, VERTELUURTJE, RECI- Marssurn, 24 September 1940. moeder TEER- en TOONEELVEREENIGING, in het WIJKGEBOUW, Noordersingel 66 op Zaterdag 21 Sept. en Woensdag 25 Sept., telkens van 3—5 en van SA %Vi V Ondertrouwd: NEELTJE KLAZES HESLINGA, uur (ook voor hen, die vorig jaar een cursus volgden). Bij het vaststellen— SIKKE KLOOSTERMAN van de uren zal rekening met de verduistering worden gehouden. en in den ouderdom van ruim 63 EEP KLAZINGA. jaar, na een genoegelijke echt- vereeniging van 39 jaar. sjfryfr j/m Ternaard \ 23 September urn Ferwerd J 1940. Beetgum, 22 Sept. 1940. DE JONGS DANSSCHOOL Huwelijksvoltrekk. D.V. 10 Oct. a.s. PLAATS DAMES EN Kerkelijke inzegening nam. 3 uur in MINZE J. DE VRIES. HEEFT NOO VOOR HEEREN BIJ de Ned. Herv. Kerk te Ternaard door HINKE KRAMER—DE VRIES. jongelui uit de stad. Zondagsmiddags en in de week den WelEerw. HeerDs. J. HOEKSTRA AART KRAMER. voor jongelui van buiten. Zondagsmiddags U/t uur Toekomstig adres: NEELIE. (voorvoor speciaal R-Katholieken, Zondagsmiddags en in de week Oostersingel 18, Leeuwarden. FOKJE. GEVORMDE voor ttudeerende jongelui Woensdags- en Zaterdagsmidd" Getrouwd: " EjjßßßsMÉlËiil *»* / Desgewenscht 's avonds DJOERD HIEMSTRA PiCLUBSduo en voor gehuwden in de week HEEP BOERSMA, Voor de vele bewijzen van deel- voor dames en heeren, leeftijd pi. m. 26 jaar die, neming tijdens ziekte en bij het over- ' WJJifitennuJimöjtK jfl mede namens wederzijdsche lijden van onze lieve vrouw en moeder 20 serie use en gezellige lessen f 10, in termijnen familie, hartelijk dank zeggen voor B^^^s. w*^**'^ ..tw^^rn* de vele blijken van belangstelling. JANTJE VOLLEMA, Aangifte en vrijbl. ml. dagelijks. Wijbr. de Geeststr.27a. Tel.3007 Kootstermolen, 19 September 1940. onze hartelijke dank. In 't bijzonder Kleiner clubs (ten hoogste 40 leerlingen) niet minder gezellig. *j* Mei tankberens en bliidskip onze hartelijke dank aan Dr. VAN BETER ONDERRICHT dogge wy kinde fen 'e berte fen in MERVENNEE en ZUSTERS van het soan Diakonessenhuis. LEEUWARDEN Over deKelders 14-16-18 OBE LIUWE. Rauwerd, 23 Sept. 1940. Dansclub voor Buitenmenschen Filiaal Groningen, Guldenstraat 22-24 Ir. G. POSTHUMUS. Fam. SJ. DEELSTRA F. M. POSTHUMUS—DE BOER. Met het oog op de a.s. verduistering houden Warnsveld, 22 Septimber 1940. Boonendaalsche weg 26. Bij dezen betuigen wij onzen harte- wij dit jaar een club voor buitenmenschen op lijken dank voor de zeer vele blijken dWmm %.* Met dank aan God geven wij van medeleven, ontvangen tijdens de kennis van de geboorte van een wel- ziekte en bij het overlijden van onzen '1 Woensdag- of Donderdagmiddag giflL-3i<^ijvg> Wij leveren uit voorraad geschapen dochter vader ■II in onze school Parkstraat 11 te Sneek Snijmachin.es, IJBELTJE. FOLKERT TILSTRA. jjßßir.iyFiHiW;? Aangifte dagelijks a. d school liefst ten spoedigste] r _ ttfei> ifTL' Snelwegers D. F. DE JONG. Tevens onzen hartelijken dank aan ir-Vj^ ;O^OrNIN6INR:|^T' T. DE JONG—NAUTA. Dr. VENEMA voor de liefderijke -**^ Aanvang lessen volgende week. De leeraar Electr. Gehaktmolens, Nijhuizum, 21 September 1940. behandeling. JOUSTRA # Electr. Koffiemolens V Geboren Uit naam der KINDEREN PARKSTRAAT Koelkasten ELISABETH YFKE, en KLEINKINDEREN. P. J. HEERINGA, 11 dochter van Morra, 24 September 1940. SNEEK, Tel. 2898 Aardappelschilmachines R. DE VRIES enz. F. VRIES—YPMA. DE ,\- Midlum, 22 September 1940. I «S* y ■-.-.)■.■-. V v:'"* * jlJ*~ Ungabuurt. Dankbetuiging. Pot punten '*^&T^iafc;m?:^fellßl Steeds voorradig alle soorten H :--ï ï '■- Vn'v^S^:^-. Geboren Hiermede betuigen wij onzen harte- f-. gebruikte en herbouwde LOLKJE, "lyken dank voor de betoonde belang- Winkelmachines. dochtertje***' van stelling bij het overlijden van onzen Winteravonden S. HOEKSTRA. lieven vader Speciaal adres in Rebuilt hebben in een smaakvol interieur W. HOEKSTRA—DE VRIES. SIJE GIESING. National Kasregisters. Warga, 24 September 1940. een machtige bekoring Menaldum, 24 September De Heere verblijdde ons met 1940. AFGHAN BIDKLEEDJES .... 23.50 Reparaties worden door ons de geboorte van een welgeschapen FAM. GIESING. SHIRAS TAFELKLEEDJES 70/75 . 15.— onder leiding van bekwame dochter*** BELOUTSCH (nog enkele stuks) 70/75 16.50 monteurs JIETSKE. PERZISCHE TAFEL- en WANDDOEKEN uitgevoerd. A. DE ROOS. DANKBETUIGING. als U in een vergadering wat Ce 2.10 5.— 7.50 13.50 15.— T. DE ROOS—RIEMERSMA. Bij dezen betuigen wij onzen harte- zeggen hebt. Men ziet U en hoort Groote collectie PERZISCHE KUSSENS HANDELSONDERNEMING Leeuwarden, 24 September 1940. lijken dank voor de zeer vele blyken IL Vele middenstanders laten hun 11.75 12.50 13.50 14.50 20.- Frederik Ruyschstraat 25. van medeleven bij het zoo plotseling advertenties in de bijeenkomst der en smartelijk verlies van onzen lieven aankondiging echter „zitten". Zij IJ. MINKS Als nieuw ! zijn er wel, maar Heden overleed, zacht en kalm, zoon en broeder ze vallen niet op. Ziet U het verschil met Laat Uw advertenties „opstaan", Woninginrichting Verl. Schrans 72,Te1. 6230 in den ouderdom van 74 jaar, BOUWE. onze beste vrouw, moeder, een nieuw pek? Wy niet! zoodat zij worden gezien en ge- behuwd- en grootmoeder Uit aller naam, Toch is het een oud, hoord. Aan een vakman Uw re- chemisch ge- clame toevertrouwd ! Zij, opslag- JAPKE L. D. HIEMSTRA. maar.. Hij besteedt die van ons hun LIEMBURG, reinigd en ontvlekt, vak- Uw geld voor reclame op de aller- JOUSTRA Leeuwarden, Bothastraat 13. kundig .opgeperst. aardappelen hebben gekocht, door na een genoegelijke echtvereeni- beste wijze. Juist au is dit noodig ! Heerenwaltje bij P. S. BAKKER ging van 52 jaar. f roemen allen Menaldum, 24 September 1940. VOOR: HOEKSEMA KELDERS IS ERKEND ADVERTENTIEBUREAU over de PRIMA KWALITEIT. JAN HERREMA. aardappelen heb- Ried: Honderden korven TYPEN ben wij reeds voor opslag geleverfl. L. HERREMA. Zelfs plaatsen i (Blind en Rhythmisch typen) uit verschillende T. HERREMA—DE . .UES Holland werd ons, nadat wij een gestuurd, bij 20 kor- en KLEINKINDEREN. VOOR monster hadden ADVIESBUREAU REC L A DRAISMA'-vatt ven tegelijk besteld. TEL. 5186 EMMAKADE 8. LEEUWARDEN mßMm^mmm^mm%»^mmmWm^9MMMMM9MMMMMMMMmm^m^m^m^mmlm^m^mmWmMM VALKENBURG'S Mevrouw, f STENO LEVERTRAAN-*. nog langer, he waarom wacht U nut, wan Heden overleed, zacht en kalm, LEEUWARDEn-tV heeft immers absoluut geen onze lieve moeder, behuwd-, wij garandeeren DUURZAAM!»;"' groot- en overgrootmoeder op *eb,ed van en de ALLERBESTE KWALITEH- AIICS Koopt Uw aardappelen bij den vak- JELTJE H. VELDMAN, INSTITUUT Jr Geverfd binnen 2x 2« «sjfti machines repa- W man!!!!! weduwe van FREERK W. WAR- Dtepjcwcrt «o alet tlji «J reert en maakt Alleen in de den ouderdom van TENA, in MODERNE GROENTEN- EN 91 jaar en 8 maanden. RÖBEN I Fa. M. EERLIGH FRUITCENTRALE VAN Uit aller naam: W. WARTENA. 52 Machinelabnek.Draai-, Lasch-en Schaaiwerk '"""" il J. DOKTER, SPOORSTRAAT 22 TELEF. 5355 * Grouw, 23 September 1940. KLEINE HOOGSTRAAT - 20. Tel. 3688- Opgericht 1867 Op kon van uw doktor OOSTERKADE LET OP HET JLIST* AJ>R £S' Derde Blad LEEUWARDER COURANT Dinsdag 24 September 1940
Jhr. Mr. M.P.M. v. KARNEBEEK, burgemeester van Zuidlaren, is thans benoemd tot burgemeester van Zwolle. KOSTBARE VOORRAAD VOOR DE KOUDE DAGEN. Het kolen- (Foto Pax Holland) bij transport geschiedt voor een belangrijk gedeelte per schip. Een sleep DE BIETENOOGST IS BEGONNEN en binnenkort worden ze weer uit het Limburgsche kolengebied passeert een der rivieren. honderdduizenden tegelijk in de fabrieken verwerkt. (Foto Pax Holland) (Foto Pax Holland)
DE HANDEL IN SCHAPEN was gisteren willig op de Amsterdamsche vee-, VAN HET AFGEWAADDE FRUIT, dat anders voor de consumptie BOMMEN OP DE OORLOGSHAVEN VAN PORTSMOUTH. markt in verband met de jongste distributie-bepalingen. Een stoet distributie- Rookontwikkeling duidt de plaatsen aan, waar de projec- waardeloos zou zijn, maken de kweekers bij Hoorn zoeten most. tielen hun vernielend werk verrichtten. vrije koopwaar doet zijn intree (Foto Polygoon). (Foto Holland-Scherl); (Foto Pax Holland)
Dernières nouvelles de Paris en La France au Maarschalk Pétain heeft terstond na de ont- schen omgekomen of gewond. Elders in het PARIJS THANS Travail. De Paris-Midi is verdwenen; 's avonds BUITENLAND vangst van de eerste berichten uit Dakar, den land zijn eveneens bommen gevallen." is men vrijwel aangewezen op de Paris-Soir. vice-president Laval, den minister van Buiten- In den afgeloopen nacht en vroeg in den Oeuvre, Soir en Humanité ziet men natuurlijk den ochtend zijn BRITSCHE AANVAL OP DAKAR landsche Zaken, Baudoin, minister van Oor- verschillende huizen in het cen- II niet meer, evenmin als de Intransigéant; log generaal Huntziger, den minister van Marine trum van Londen door bommen getroffen. De Journal en Figaro verschijnen nog in het Generaal De Gaulle eischt Fransche kolonie op admiraal Darlan en den minister van Koloniën, aanvallen begonnen bij het vallen van de EEN ANDERE EN TÒCH DEZELFDE onbezette gebied. Temps en bijeengeroepen te duisternis. Den geheelen Petit Parisien, September. (D.N.8.). Naar Platen, om besluiten nemen nacht hoorde men Marianne, Gringoire en Candide hebben Parijs Genève, 23 over de noodige maatregelen. Men is overeen- hevig kanongebulder, vooral in PARIJZENAAR Engelsche de Zuid- verlaten, Priori en Gerbe namen hun plaats in. uit Vichy wordt gemeld, hebben gekomen Dakar uit alle kracht te verdedigen en Westelijke en Noordelijke wijken. In het Maar reeds verschijnen er nieuwe tijdschriften oorlogsschepen Maandagmiddag het vuur ge- op dezen aanval te antwoorden met dezelfde Noord-Westen van de stad zijn verschillende opend op de Fransche haven Dakar in West- slagen. huizen Lofwaardige houding van den Duitschen in den trant van Match, zooals La Semaine. En De toestand is buitengewoon ernstig. en kantoorgebouwen vernield door men mag zich in gemoede afvragen of iemand, Afrika en op de daar liggende Fransche Men staat voor een keerpunt in de Fransch- zeer explosieve bommen. Ook in het Zuid- militair die den voor-oorlogschen overvloed, de over- oorlogsschepen. Engelsche betrekkingen. Frankrijks kracht is Oosten van Engeland zijn bommen gevallen. gekend, eenig Op Engelsche schepen bevond zich, nog niet zoozeer gebroken, dat 't op den Engel- Vijandelijke vliegtuigen hebben verschei- daad, niet heeft gemis aan kran- een der dene ander Parijs en tóch hetzelfde Parijs. tenlectuur zal gevoelen. De Parijzenaar van aldus dit bericht, de vroegere generaal De schen aanval niet doeltreffend kan antwoorden. steden aan de Zuid-Oostkust gebombar- conclusie van mijn eerste gouverneur-generaal van deerd. In een dezer steden hebben gistermid- EenDat was de thans zoekt in ieder geval zijn troost meer in Gaulle, die van den vliegtuigen geldt bij. overgave Fransche bombardeeren Gibraltar dag twaalf bommen aanzienlijke schade artikel. Eigenlijk zulks ook voor den het boek en voelt er zich wel Fransch West-Afrika de der kolonie gericht. aan- Bern, 24 September. (D.N.8.). In een andere stad zijn vier hij is een andere en toch dezelfde geen eischte. De gouverneur wees het ultimatum Honderd en gevallen. bommen Er is enkele reden om te verhelen, dat twintig Parijzenaar. er in den beginne gevreesd werd voor wrijvin- af, waarna de Engelschen het vuur openden, in Marokko gestationneerde Fransche Hij is anders, omdat hij een stuk van den gen dat door de Franschen werd beantwoord. vliegtuigen hebben, naar gisteren laat in den BRITSCHE tusschen Duitschers en Franschen. Ik moet nacht nog Vichy VLIEGTUIGEN BOVEN BERLIJN oorlog heeft meegemaakt. leder had wel zeggen, strubbelingen geen sprake heeft de Fransche regeering uit verluidde, in aansluiting op leger. Hij anders, omdat dat er van Gisteravond beschieting door Engelsche vloot- Berlijn, 24 September. (D.N.8.). familieleden in het is is geweest mijn plicht te ge- gebeurtenis beziggehouden. In de van Dakar In den vluchtelingen op En ik acht het om zich met deze strijdkrachten bij wijze represaille nacht van 23 op 24 September eenigen hij tot de heeft behoord of tuigen, dat zulks in de eerste plaats te danken gepubliceerd communiqué wordt van Gibraltar is het beleefd. Hij is een door haar hevig gebombardeerd. Op dat oogenblik Engelschen vliegtuigen gelukt andere wijze de debacle heeft is geweest aan de Duitschers, die nergens in- geconstateerd, dat de vroegere generaal De was ondanks het anders, omdat het leven van vroeger verschilt nog niet bekend, of de Engelschen voor Dakar heftige afweervuur boven de buitenwijken in hij correct zijn opgetreden Integendeel, hun ge- Gaulle thans aan het hoofd van buitenlandsche zijn overgegaan tot landingsactie. met dat van tegenwoordig. Maar is de- tegen een Men ver- het Noorden en Oosten van Berlijn te komen nog drag was zoo correct en zoo gedisciplineerd, strijdkrachten den aanval Franschen moedt echter in Vichy, Engeland en zelfde optimist van vroeger. Hij bezit nog geaarzeld had zich dat 'n drieste daar bommen neer te werpen. De plaats hij dat de Franschen zich verbaasden en zichzelf leidt. Dengene, die actie tegen de Fransche koloniën wil dezelfde vaardigheid van geest. En be- vraag keeren, zullen nu in Afrika waar de bommen vielen, ver van alle militaire zoo niet meer, aan- de stelden, of de Franschen van eenzelf- tegen dezen „verrader" te gaan ondernemen. of voor den oorlog belangrijke schikt over hetzelfde, de discipline zouden hebben blijk gegeven, opengegaan. installaties, passingsvermogen. de oogen zijn vormt er opnieuw een "bewijs voor, dat de valt het eerst op. als zij bijgeval als overwinnaars Berlijn waren In goed ingelichte Fransche kringen te NIEUWE DUITSCHE AANVALLEN OP Britsche vliegers Dat aanpassingsvermogen binnengetrokken. op, dat de at- volkomen opzettelijk woon- waren geen taxi's, de Parijzenaar nam een Vichy legt men er den nadruk ENGELAND wijken aanvallen. Er is daarbij eenige Er van De Gaulle in Togo, fiets en peddelde langs de boulevards. Soms Weliswaar kwamen de Duitschers al dadelijk scheidingspogingen Berlijn, 23 September. (D.N.8.) materieele schade aan woonhuizen aangericht. met tal van maatregelen, die vrijheid Réunion, de Antillen, de Nieuwe In den loop met een aanhangwagentje voor de bagage. de der Dahomé, op zyn van den ochtend zijn wederom oorlogs- en voor Verscheidene burgers werden gedood of Franschen beperkten. Maar die maatregelen Hebriden en Madagascar, zonder resultaat gewond. Aan den trein vindt men handkarren. „Snel- vyf Fransche het leven noodzakelijke installaties in Zuid- Militaire schade is niet ontstaan. ironisch golden ook voor de Duitschers. Een typeerend gebleven. Daarentegen staan de Engeland vervoer door geheel Parijs" staat er onder Engelsche con- door Duitsche vliegtuigen met bom- „DE STRIJD TEGEN op geschreven. voorbeeld. Het werd den Franschen vrouwen steden in Voor-Indië bestookt. Hierbij ENGELAND op men kwam het tot verscheidene IS EEN Zoo behelpt men zich en slaat zich door de verboden om café-terrassen te rooken. Dat trole. hevige luchtgevechten, in het REVOLUTIE" ze voortaan maar binnenskamers commentaar verloop waarvan moeilijkheden. Het hoogste gebod is thans moeten doen Fransch de Duitsche jagers de overhand behielden. Tot De Italiaansche Gazette del Popoio publiceert „se débrouiller", dat is, vrij vertaald, zich of geheel nalaten. Den Duitschen soldaat ech- September. (D.N.8.). Uit Vichy nu toe werden 17 Britsche vliegtuigen een hoofdartikel, waarin gewezen ter was het totaal verboden om op Genève, 24 neer- wordt, dat weten te redden. We hebben gedemobiliseerde straat te gemeld, de Fransche minister van geschoten. Vier Duitsche vliegtuigen zijn terwijl de Londensche lords in gepantserde rooken. Zij zelf legden zich dus veel grootere wordt dat niet Fransche soldaten gezien, die een karretje aan- Buitenlandsche Zaken tijdens een ontvangst op hun uitgangspunt teruggekeerd. schuilplaatsen leven, die van comfort voorzien schaften daarmede beperkingen op. Daarvoor had de Franschman, persvertegenwoordigers zijn, en wat winkelwaren en der buitenlandsche Berlijn, 23 September. (D.N.8.) honderd-duizenden armen moeten leven in langs de huizen gingen venten. Dat was in gevoelig als hij is voor „tenue", toch respect. Engelsche vloot op Dakar en Over den de onwelriekende tunnels van Duitsche autoriteiten wilden elke on- den aanval der Duitschen luchtaanval op Londen van den den ondergrond- Parijs nog nooit vertoond, voorheen moest elke De de beschieting van de stad en de haven een sche. Dit is dezelfde tegenstelling als ook in aansleepen noodig noodige aanraking tusschen Franschen en Hy wees er op, dat afgeloopen nacht verneemt het D.N.B, nog nader, Europa huismoeder zelf wat ze had. schandaal heeft genoemd. dat hieraan bestaat, waar men een ideaal van recht- „Hoe mogelijk", vermijden. Vandaar, dat zij tal van ernstiger was, dan de be- 150 Duitsche gevechtsvliegtuigen vaardigheid is het zegt men thans, „minder Duitschers deze aanval veel hebben deelgenomen. wil verwezenlijken, terwijl de tijdverlies en een man heeft bestaan. Dat inrichtingen voor de Duitschers reserveerden vloot voor Oran. Toen In aanrollende golven Angelsaksische wereld een schieting der Fransche vielen zij de Engelsche hoofdstad en be- de voorrechten van het men er nooit eerder aan heeft gedacht". Zoo en voor anderen verbood. Maar het omgekeer- had Engeland een voorwendsel gevonden. aan geld wil doen gelden. Het op stookten zij haveninstallaties en havenwerken, bombardement van is een nieuwe serie van beroepen ontstaan, men de was minstens even vaak het geval; tal van Ditmaal ging het om een directen aanval Londen is meer dan een oorlogsdaad, het bezit, op een Fransche haven alsmede belangrijke militaire objecten met tal- episode is een „débrouilleert" zich. Alleen is er te veel con- lokalen zijn streng verboden voor de Duit- hecht Fransch rijke uit een revolutie. Ten slotte spoedig zij aanval en de bommen van alle soorten kaliber. In de zullen de currentie; voor drie franken per uur, dus nog schers. Trouwens al hadden hun en een Fransche kolonie. Deze Docks, bij Piccadilly Duitsche bommen den opstand van de massa's cent, kun je bioscopen eigen theaters. Het kan door niets worden Commercial Circus en in Engelsche geen vijftien in Parijs al Duitsche eigen en tooneel beschieting van Dakar het Regentpark der armen doen oplaaien en op dien nemen, men verkoopt durch Freude speelt op de Avenue gerechtvaardigd. de buurt van ontstonden reus- dag heeft de Engelsche lessen er tien verschil- van Kraft achtige branden. Nieuwe Duitsche vliegtuigen, aristocratie het verloren lende Duitsch-Fransche woordenboeken, net Wagram te Parijs. En daar, waar aanraking aldus het Italiaansche blad. gidsjes groote café's bijvoor- die in de tweede helft van den nacht voor een aantal Duitsche is ontelbaar, en reeds onvermijdelijk is, in de actie tegen Engeland opstegen, zagen er souvenirs met opschriften zijn houding wel te bewaren. accepteeren op basis van reeds RADIOTOESPRAAK VAN DEN KONING verschenen in de beeld, weet ieder kredietkas had te vanaf de Fransche kust een vuurgloed, waar- Duitsche taal. Van aanpassing gesproken! Ik heb eens meegemaakt, dat een Fransche twintig Fransche franken voor een Mark. groote bijna VAN ENGELAND binnentrad, stellig dikwijls met door deelen van Londen daghelder Ook in zijn dagelijksch leven heeft de Parijze- dame een café-restaurant waar Momenteel wordt er even verlicht waren. Stockholm, 23 September. aangepast. stampvol met franken, en na den (D NB ) Van- naar zich snel Aanvankelijk mocht muziek werd gemaakt en dat solda- marken betaald als middag heeft de Engelsche koning hij na negen uur 's avonds niet restaurant", Frankrijk de herstelbetalingen in Een Duitsche verkenner, die hedenochtend een radio- meer op den ten zat. „Maar dat is geen zei de oorlog zal toespraak tot de volken van het Britsche openbaren weg verkeeren. Na eenigen tijd verontwaardiad, „dat is een Duitsch geld, dus met dezelfde bankbiljetten boven Londen heeft gevlogen bevestigde de ge- gehouden. rijk Francaise Hij wees op de veranderingen, die werd het tien uur, thans heeft men tot elf uur Een Duitsch officier, die blijkbaar kunnen voldoen. weldige uitwerking van het nachtelijk bom- sedert het begin kazerne " waariyk met met recht be- Hij meldde, dat ook van den oorlog zijn ingetreden den tijd. Men moet de jacht meemaken naar Fransch verstond, lachte even gul als de Neen, men kan bardement. een belangrijke en zeide met nadruk, metro, 's avonds tegen snedige opmerking en weren, de Franschman, per slot van reke- Londensche electrische centrale in vuur dat de strijd thans vlak de laatste tienen. „Och", Franschen zelf om de 'dat en voor de deur van Engeland koning zegt de Parijzenaar luchthartig, „toen vroeger hoffelijk zn stoel aan. ning de verliezer, in zijn land ten achter vlammen stond. sprak staat. De bood de dame tóch Duitscher. De Fransch- herhaaldelijk van „den slag om Engeland de ondergrondsche om één uur des nachts sloot — relletjes achterwege bleven is ook te wordt gesteld bij den met Dat bezette gebied reizen waar- Britsche mededeeling over de luchtaanvallen Londen als middelpunt". Hij sprak de was het net eender. Dezelfde dwaze holpartij. danken aan de Fransche politie, die, onder man kan in het meening uit, dat Engeland maar waar men zich aan gewent." met de garde mobile en heen hij maar wil; de Duitsche militairen en Londen, 23 September. (Reuter). in dezen strijd niet Het is Duitsch oppergezag, hebben een passepartout noo- Het minis- alleen staat: in dit verband noemde hij de Aldus is er na elven te Parijs niemand meer op garde républicaine samenwerkt. De politie civiele personen terie van Luchtvaart heeft vanochtend eenigde Ver- de dig militairen, die in de voorsteden mede- Staten. Verder verklaarde de koning, straat, en de bewoner van de banlieue ziet zn is niet gevlucht, zij werd ontwapend, doch Zelfs den gedeeld: fiat het Engelsche Parijs in garnizoen liggen, is den toegang volk nog steeds een vol- stamcafé reeds om halfnegen gesloten. doet verder den gewonen dienst onder de oude van „In den afgeloopen nacht bestond de activi- komen vertrouwen indruk, Parijzenaar standpunt uitge- tot de metropool zonder schriftelijke vergun- vijand in de gerechtigheid zijner We hebben den dat de chefs. Duitschland is van het teit van den uit eenige aanvallen zaak heeft. Hij gaf Hij altijd nogal belangen moge- ning verboden. Een Franschman moet z'ch echter toe, dat de toekomst meer leest dan vroeger. was eaan dat de Fransche zooveel altijd ondernomen door afzonderlijk vliegende toe- koud en bijna kunnen legitimeeren, doch dit is al zoo donker is, zoodat „in deze tijden van een lezer; een Parijzenaar zonder krant is lijk door de Franschen zeli moeten worden geen uitvinding stellen. Het hoofddoel der aanvallen was beproeving" hij nog, in de richtlijn is tot dusver steeds ge- geweest, de identiteitskaart is wederom Londen; de aanvallen het volk vertrouwen in God moet onbestaanbaar. Krantlezen doet behartigd. Die Duitschers. strekten zich hebben en het geloof aan de Britsche Metro voornamelijk^ maar menigeen heeft een volgd. van de hier over een groot gebied uit. Op over- Zoo leeft dus de Parijzenaar in een ande- zijn verschil- winning moet behouden. boek meegebracht. De kranten zijn niet altijd Even heeft moeilijkheid gedreigd. Dat Parijs. Dezelfde Parijzenaar lende plaatsen huizen en fabrieksgebou- De koning verschijnen een bankbiljetten als be- en tóch hetzelfde wen beschadigd. Er is een zeker deelde voorts mede, dat hij een even interessant, vele trouwens was toen de Duitsche een andere. Maar de meening van dien aantal ge- nieuwe onderscheiding heeft ingesteld, is er ingevoerd, dus onmid- en tóch wonden; eenige personen zijn het niet in Parijs. Van de ochtendbladen talingsmiddel werden Parijzenaar, en de stemming te Parijs? Daar- doodelijk se Georgekruis, dat in rang volgt op alleen de kortelings aangevuld met de dellijk bij aanvang. Maar de moeilijkheid kwetst. Ook op verschillende steden het Victoria- Matin, den over in een slotartikel. Zuid-Oosten in het kruis en dv! George-medaille en verleend wordt werd spoedig opgelost, er kwam een officieel zijn bommen geworpen In drie ter biljetten van de T. O. steden zijn huizen beschadigd belooning van verdiensten jegens de ver- .(*)). I in het no. van 21 September. bericht, dat men de rijks- en eenige men- dediging van het vaderland. verleening en vaststelling der oorlogs- De wedstrijd VZK—Kinea 11, eveneenj om het BE ZETEL DER BRITSCHE REGEERING verwachten en niets meer met het gekonkel van van SPEL 2e klasse kampioenschap, werd afgelast het verleden te doen willen hebben. schade besproken. SPORT EN itockholm, 23 September. (D.N.8.) In buiten- In het verdere verloop van zijn rede bracht Er is veel, heel veel te herstellen, aldus de Adsplranten landsche kringen alhier heeft de door bevoegde burgemeester van Bordeaux zijn overtuiging heer Custers. De gegevens van 2506 ge- In de adspirantengroep B behaalde VKC de België KAATSEN «en "rijde te Londen uitgegeven verklaring, volgens tot uitdrukking, dat het voor Engeland onmoge- meenten van de 2629 gemeenten die 6—l zege op LDO 11, zoodat thans een beslissing,, — zoodat het wedstrijd kampioenschap gespeeld welke de Britsche regeering er niet aan denkt lijk is den oorlog te winnen. Bij deze vooruit- thans telt zijn binnengekomen, BAARDERADEEL—HENNAARDERADEEL- om het moet de hoofdstad te verlaten, eenige verrassing ge- zichten is het de plicht van het Fransche volk mogelijk is—zich nu een beeld te vormen van PARTIJ worden tusschen LDO I (Terwispel) en slaan, zijn (Siegerswoude) VKC wekt, nadat in den laatsten tijd sprake is ge- moedig den eenig mogelijken weg in te het werk, dat verricht moet worden. Er Door kaatsvereenlgingen „Wom- de de besturen der gewone weest van het verplaatsen van regeerings- die open staat. Deze eenig juiste weg is alleen reeds meer dan 1400 bruggen, water- mels" en „Winsum en O." werd onlangs overeen- In groep C beëindigde WK de competitlei Frankrijk heden terug- met een 16—0 zege op de 11. bureaux naar andere steden van het land. Vol- nationaal-socialistische. Het van torens en electrische centrales door de gekomen een Baarderadeel-Hennaarderadeelpartij Hoeve weer De eindstand luidt gens een mededeeling van het ministerie voor zoekt in zijn gelederen den man, die het trekkende troepen vernield, voorts werden in het leven te roepen. hier: de binnenlandsche veiligheid wil de Engelsche uit den chaos voert. 352 industriegebouwen volkomen verwoest, De eerste wedstrijd werd gisteren te Winsum gesp. gew. gel. verl. pnt. doelp regeering thans in Londen en in de groote 839 zwaar en 1662 licht beschadigd. Boven- gehouden viel uitstekend in den smaak. WK 8 8 0 0 18 72— j KRIJGS- en feestelijke provinciesteden groote openbare schuilkelders VRIJLATING VAN FRANSCHE dien zijn tienduizenden woonhuizen min of Na afloop van den wedstrijd werd in Advendo 8 5 0 3 10 50— 14 laten bouwen, resp. aan de werkelijke behoeften meer zwaar gehavend. Aangezien elke .ge- bijeenkomst besloten, dat de partij om de beurt te De Hoeve 8 5 0 3 10 28— ziekte, GEVANGENEN 15 aanpassen. In Londen grijpt een nieuwe meente den graad van de beschadiging naar Wommels en Winsum zal worden gespeeld, terwijl Sportclub II 8 2 0 6 4 10— 28 (A.N.P.). Naar ver- de „trommelvuurepidemie" steeds verder om Berlijn, 23 September. eigen goeddunken heeft bepaald, is het ook het in de bedoeling ligt, een volgende seizoen ook De Hoeve II 8 0 0 8 0 I—lol zich heen. Vele personen zijn ten gevolge van luidt, zal de Duitsche regeering zeer binnen- niet de bedoeling den commissaris- gezamenlijke jongenswedstrijden te organiseeren. dag Fransche krijgs- van het vreeselijke lawaai, waarvan Londen en kort zekere categorieën van generaal om bepaalde grenzen te stellen aan Op Winsums „ald terp" traden ditmaal 19 par- VOETBAL nacht vervuld is, doof geworden. Bovendien gevangenen vrijlaten en naar Frankrijk laten het krijt. Vooral in den plaats de credietverleening voor wat de te verleenen turen tegen elkaar in lijden talrijke bewoners a&n zenuwtrekkingen, terugkeeren. Dit geldt in de eerste gelds eersten tweeden omloop werd er uitstekend ge- JUBn^EUMWEDSTRIJDEN A.P.G.S. gevangenen, een ziekte of gebrek som betreft. en omdat hun zenuwen zijn bezweken door het voor de die De grens van 10,000 francs, door sommige kaatst en liet de spanning niets te wenschen over. Zondagmiddag zijn er in de hoofdstad in vuren luchtdoelartillerie en door het hebben, dat vermeld wordt in de Geneefsche het der vrij- bladen als hoogste credietbedrag genoemd Het vijftal kader van de wedstrijden ter eere van het trommelvuur van bommen. conventie van 1929 en als reden voor aangegeven. ligt het in het voor woningen van burgers, bestaat niet. Om- Heeg te Oosterend, K. de Jong te 25-jarige bestaan van de Amsterdamsche Politie lating is Verder schade No. 1. Jan Gymnastiek- en Sportvereeniging gevangen genomen hospitaal- trent de te verrichten ramingen van Jorwerd en J. Volbeda te Weidurn. A.P.G.S. e«n EGYPTISCHE voornemen de voetbalwedstrijden HET AFTREDEN DER soldaten vrij te laten, voor zoover zij niet noo- bestaan nog heel wat verkeerde begrippen. No. 5. H. Tippersma te Wommels, D. Hempenius serie gehouden, waaraan MINISTERS dig zijn voor de .verpleging van Fransche In ieder geval zullen geen ramingen worden te Huins en J. Okkinga te Baard. werd meegedaan door het tweede elftal van krijgsgevangenen. Ten slotte zullen ook de aanvaard van niet door den commissaris- No. 7. S. de Groot te Weidurn, J. Lettinga te A.F.C., het tweede elftal van Blauw Wit en het Het antwoord van den minister-president veldpredikers vrijheid gesteld worden. generaal erkende Aan controle zal te tweede elftal van de Spartaan en uiteraard door in schatters. Winsum en J. Twerda Wommels. jubileerende Egyptische het niet ontbreken. Bij het verrichten der No. 11. K. Riemersma te Winsum, W. Steegstra het eerste elftal van de vereeniging, Ankara, 23 September. (A.N.P.) De dossiers en Het elftal van de Spartaan heeft de overwin- bladen publiceeren het antwoord van den SPANJE VOOR DE BESLISSING schattingen, het samenstellen der te Oosterlittens en P. Bos te Huins. het aanvragen van de credieten dient men wel No. 15. N. Fopma te Oosterlittens, J. Wieringa ning weggedragen. Tweede werd A.P.G.S. Egyptischen premier op het schrijven der vier derde Blauw Wit, terwijl A.F.C, de minister-president zegt Madrid, 23 September. (A.N.P.). De Arriba te bedenken, dat een en ander geheel in den te Baard en U. van Dijk te Baard. laatste afgetreden ministers. De eerlijk- plaats bezette. daarin: „Gij hebt het kabinet een ernstig voor- Herraiz schrijft, dat Spanje aan den voor- nieuwen geest, n.l. dien van absolute De vroegere koning-kaatser Jan Heeg sloeg uit- gedaan, het onmiddellijk zou bloot- avond van het belangrijkste oogenblik in zijn heid, dient te geschieden. Men mag immers muntend op en gunde de tegenpartij geen enkel De gedetailleerde uitslagen luiden: stel dat land diplomatie en komende gevraagde stellen aan de verschrikkingen van den oorlog, moderne staat dat de niet uit het oog verliezen, dat de halfspel. A.F.C. 2—A.P.G.S. o—2 geen duidelijk en zeer zeker uren van sensationeele en historische beteeke- credieten en kosten ten laste komen van de De Groot en Twerda moesten zich gewonnen Spartaan die doel heeft zijn. niet Blauw Wit 2—De 2 o—2 geen dwingende noodzaak is. Het kabinet heeft nis zullen Serrano Suner is te Ber- Belgische volksgemeenschap en dat het geheele geven, toen op 5 om 2 en 6—2 Riemersma op tac- A.F.C. 2—Blauw Wit 2 2—3 eenstemmig afgewezen en uw lijn om vredesvoorstellen te overhandi- Belgische volk in de toekomst dezen last zal tische wijze de kaats passeerde. A.P.G.S.—De Spartaan 2 uw voorstel gen, maar om mede te helpen bij het ten val o—3 ambtsgenooten zijn van meening, dat het raad- moeten dragen. Op de drie zaam is bij de beslissing over de toekomst van brengen van de oude Europeesche orde. ALS Hoewel Heeg en zijn maten hun uiterste best ZEILEN Egypte geduld te hebben, tot de concrete plan- ZIGEUNERS IN BELGIË VALSCHE tegenstander verslaan, sloeg RIJKSMINISTER RUST IN ROME deden den te het nen van Italië bekend.zijn". MUNTERS Baarder tweetal er zoo geducht op los (ook Fopma ONDERLINGE WEDSTRIJD ZEILVEREENIGING rijks- was prima aan den opslag), dat partuur no. 5 op „WORKUM" Rome, 23 September. (D.N.8.) Naar aanleiding Rome, 24 September. (Stefani). De sinds eenigen tij had men opgemerkt, vanmorgen Reeds 1 3 om 5 en 2—6 het loodje moest leggen. Begunstigd prachtig herfstweer van het aftreden der vier Egyptische ministers minister van Opvoeding, Rust, is dat in zekere gemeenten bij Charleroi valsche door hield de en van het verstandige antwoord, dat de om acht uur in Rome aangekomen. Op het geldstukken omloop waren Om prijs en premie Zeilvereeniging „Workum" op de Groote Gaast- en van 50 francs in sluitingsoefening minister-president op hun brief heeft gegeven, station werd hij verwelkomd door den en in het bijzonder in die gemeenten, ging het nog vrij spannend toe. De spelers van Zandmeer haar van dit seizoen. wel In de groep Schouwen De Brekken merkt men in Romeinsche kringen op, dat de Italiaanschen minister van Opvoeding, Bottai, waar zigeuners verbleven. Bij een huis- no. 15 hadden aanvankelijk de beste kansen en wist twee- bedoelingen geheel bekend zijn: die met een vroegeren trein uit Florence was Lodelinsart boekten spoedig een spel voorsprong. Door prima maal als eerste te passeeren voor zijn eenigen Italiaansche zoeking in een zigeunerkamp te concurrent Lytse Jouke. mets zal worden gedaan tegen Egypte, alles aangekomen. Voorts waren aanwezig de thans ongeveer honderd van deze spel van Piet Bos werden de bordjes tegen Engelschen, heeft men Van de groep 16M?. klasse, waarin 9 wordt ondernomen de die in Duitsche ambassadeur te Rome, von Macken- geldstukken ontdekt, achter het dubbele spoedig verhangen en bij den stand 5 om 3 en 6—2 deelnemers, Egypte opgeslagen om Italië welke passeerde de Njord tweemaal als eerste, de Syl- hun tenten hebben sen, met alle ambtenaren der ambassade en beschot van een woonwagen waren verborgen. kwam 't einde, toen Bos den uilgeslagen bal in het beoorlogen en wier aanwezigheid een schen- perk retourneerde. nocht eenmaal als derde en eindigde als tweede, te alle ambtenaren van het Italiaansche De eigenaar van den woonwagen werd aan- ding van de Egyptische onafhankelijkheid be- Op Stations- gesteld. De eerste prijs was dus voor partuur no. 11, de terwijl Anneke derde werd. Skrepskutel kwam ministerie van Opvoeding. het "ehourien en in verzekerde bewaring als vierde binnen. teekent. leerlingen van Rome tweede voor partuur no. 15 en de derde voor par- plein stonden der scholen De valsche muntstukken, welke in zekere In de groep gemengde liep langs rijen. wegen tuur no. 1. booten met handicap opgesteld Minister Rust hun opzichten uitstekend zijn nagemaakt, passeerde de Lark eerste; ENGELSCHE STEUNPUNTEN VOOR twintig. De uitgeloofde koningsmedaille werd toegekend van Frankena als tweede slechts veertien gram in plaats van werd de Friesche Tjotter Twee Zusters. AMERIKA? DER NIEUWE aan K. Riemersma, de medaille voor de meeste MAATREGELEN boyenslagen in den eersten omloop verkreeg J. De volledige uitslag is als volgt: New-York, 23 September. (D.N.8.). De ROEMEENSCHE REGEERING ONDERVOEDING VAN HET Stellingwerf te Oosterlittens. terwijl de medaille Schouwen: le prijs De Brekken, van Gebr. New-York Times zegt in diplomatieke krin- VOLK voor den versten boyenslag ten deel viel aan J. Castelein te Nijhuizum. Herziening politieke processen AMERIKAANSCHE gen te Washington vernomen te hebben, dat Twerda te Wommels. 16 M.-klasse: le Njord, van S. A. Visser te Vork, September. (D.N.8.) De door Sylnocht, gebr. Tjaarda een steunpunt in Freetown (Britsch Sierra Bij New 24 Tijdens de feestelijke prijsuitdeeling werd door Workum: 2e van te Boekarest, 24 September. (D.N.8.). benoemde commissie van advies voor Heidenschap: 3e Anneke, van W. Valk te Leone) op de Westkust van Afrika voor de allen, Roosevelt den voorzitter nog een woord van warme hulde Wor- decreet wordt bepaald, dat die moreel en regeering in alle bewapeningskwesties heeft kum; 4e Skrepskutel, van S. C. Gielstra te Amerikaansche marine zeer welkom zou zijn, verantwoordelijk zijn voor de mis- de gericht tot de veteranen L. Bonnema en G. v. d. Wor- rechtstreeks geconstateerd, dat een derde deel van het prestaties op kum. in het geval dat men tot een overeenkomst bij de onderdrukking politieke Plaats voor hun uitstekende het daden, die van Amerikaansche volk ondervoed is. 45 millioen groene Gemengde booten met handicap: le Lark, van over het gebruik van Engelsche vlootsteun- 1933 gepleegd zijn, voor het veld. strijdkrachten acties na 1 Januari Amerikanen kunnen zich niet voldoende voeden B. Frankena te Gaastmeer; 2e Twee Zusters, van punten door Amerikaansche gerecht verschijnen. Reeds gevelde zou willen geraken. Het blad schrijft, dat het moeten om gezond en sterk te worden. Amerika heeft KORFBAL J. S. Haagsma te Workum. rechtskrachtige vonnissen kunnen worden opge- land en machines en moet zich er eindelijk toe De startbeker, in 1938 aangeboden door ds. bezit van steunpunten in Freetown en Bra- deze misdaden ge- mogelijk heven. Het onderzoek naar zetten dit doel te bereiken. OVERZICHT NOORDELIJKE NKB Grootes, welke in het bezit is geweest van de zilië het de Amerikaansche vloot schiedt door een speciale commissie, waarin drie zou maken den Zuidelijken Atlantischen le KLASSERS eigenaren van de volgende jachten: Alie, Njord, rechters van het hoogste hof van cassatie zitting Wetterrot, Brekken, Swealtsje Lytse Jouke, Oceaan te blokkeeren. KORTE BERICHTEN Noordelijke le schijnen en is hebben. De commissie heeft het recht last te In de klasse zich ditmaal thans definitief in het bezit gekomen van de gebr. geven tot arrestatie van personen. De commissie belangrijke krachtsverschuivingen te hebben voor- HERNIEUWD JAPANSCH PROTEST TE De Duitsche Rijksminister van Binnenlandsche gedaan. Castelein met de schouw Brekken. heeft reeds besloten tot revisie van het proces loop een reis Zoo bleek in den wedstrijd WK—Club Medegedeeld werd, dat Zaterdag Septem- Zaken, dr. Frick, is in den van Brothers de sterkte van kampioenen a.s. 28 SINGAPORE tegen Codreanu. in de aanmer- de sluitings-clubtocht wordt gehouden. door de bezette gebieden uit Nederland kelijk zijn gegaan. ber aangekomen. te achteruit Wel wist WK Singapore, 23 September. (Domei). De Japan- De controle op de vermogens van Roemeensche Brussel voor rust een kleinen ?.—1 voorsprong te nemen, sche consul-generaal, Kaoroe Toyoda, heeft doch in staatslieden de tweede helft bleek Club Brothers over krachtig geprotesteerd bij de Britsche Paus Pius XII heeft gisteren den Italiaanschen meer uithoudingsvermogen te beschikken en be- autoriteiten wegens het nog steeds gevangen Boekarest, 24 September. (D.N.8.). Ter uit- ambassadeur bij het Vaticaan, Attolico, alsmede haalde in de laatste minuten een 4—3 zege. Vooral Abonnementsgeld 4e kwartaal 1940 houden van den consulairen ambtenaar, Mamoroe voering van het besluit der nieuwe Roemeensche den gezant van Hongarije ontvangen. het dameszestal van WK stelde teleur. Sjinozaki en juffrouw Atsoeko Yamakawa en regeering, om de vermogens te controleeren van Ook in den wedstrijd Rood Zwart—Nic bleek Wij herinneren er onze abonné's bulten hun onmiddellijke vrijlating verlangd. Naar ver- allen, die hooge posten in den staat hebben be- De Engelsche minister van bevoorrading, Rood Zwart tegen veler verwachting de sterkste Leeuwarden aan, dat zij het abonne- luidt heeft Toyoda voorts ernstige vertoogen kleed, gedurende de laatste 10 jaar, is thans een Morrison, heeft medegedeeld, dat er een uit- te zijn. Een 2—o voorsprong reeds bij de rust ver- mentsgeld 4e kwartaal 1940 kunnen over- gehouden over het feit, dat de politie zich met opgesteld, geeft tot vermogens- inzameling ijzer gehouden kregen, bleek voldoende zijn wet die last gebreide van oud zal te om een onver- schrijven of storten op onze postrekening geweld toegang heeft verschaft tot het controle voor allen, die in de laatste 10 jaar worden. Alle niet gebruikte bruggen, stalen wachte zege te behalen op het onproductieve spel consulaat-generaal en ondanks het protest van de functie hebben bekleed van minister- torens enz. moeten onderzocht worden of zij niet van Nic, dat het vorig seizoen nog afdeelings- no. 9910. Toyoda heeft geprobeerd Sjinozaki's kantoor te president, minister, onderstaatssecretaris, secre- voor oorlogsdoeleinden gebruikt kunnen wor- kampioen was. Het is echter noodzakelijk dat de over- doorzoeken alsmede de safe in dit kantoor heeft taris-generaal van een ministerie, of prefect den. schrijvingen en stortingen tijdig geschieden, verzegeld. burgemeester DE NOORDELIJKE 2e KLASSERS van politie te Boekarest, eersten vóór 1 October a.s. niet be- van Boekarest, directeur-generaal van staats- De Italiaansche consul Bianehi, die met andere In beide Noordelijke 2e klasse afdeelingen wer- daar wij over de DE TOESTAND IN FRANKRIJK bedrijven, chef van den grooten generalen staf, Italianen op weg naar Brazilië kortgeleden op den Zondag j.l. een tweetal wedstrijden gespeeld. taalde abonnementsgelden per postkwitantie gouverneur Engelsche In groep A schijnt Noord Oosten de sterkste ploeg Bordeaux, 23 September. (D.N.8.) De eerste van de Roemeensche Nationale een Portugeesch schip bij een controle zullen disponeeren, verhoogd met 13 cents Bank, commandant van de jeugdorganisatie gearresteerd was, is thans uit de gevangenschap te zijn, want ook ditmaal werd met flinke cijfers burgemeester van Bordeaux, Adrien Marquet, (7—2) incassokosten. Landwacht of koninklijk stadhouder. De be- ontslagen en in Malaga aangekomen. De andere van de CB-reserves gewonnen. Una (Leek), thans minister van Binnenlandsche Zaken in moeten zichzelf hun blijven nog dat opnieuw teruggekeerd is in den NKB, begon Abonné's, die de courant door tusschen* zijn terugkeer trokkenen voor en familie- Italianen geïnterneerd. het kabinet-Pétain, heeft na uit leden den oorsprong van hun vermogen aan- slecht door met 4—2 van Nic II te verliezen. komst van een Hulppostkantoor of van ome Vichy en een kortstondig verblijf te Parijs in groep B moesten de toonen. Vermogens, welker wettelijk onberis- Volgens Temps afge- In WK-reserves een zware agenten ontvangen, behooren het abonne- een rede verslag uitgebracht over zijn indrukken de heeft de Fransche 10—2 nederlaag tegen Moedig pelijke oorsprong niet kan worden bewezen, vaardigde Scapini, in den wereldoorlog Voorwaarts incas- dech in het bezette en onbezette gebied. Hij vatte die in seeren, terwijl 4—o mentsgeld niet te gireeren of te storten, worden ten gunste van den staat in beslag strijd geworden, den rang van Advendo met van de WWMD- deze als volgt samen: den blind is reserves won. het bedrag aan den Kantoorhouder of aan de* genomen. ambassadeur gekregen, nu hij voor de Fransche Er zijn thans in Frankrijk drie stroomingen. Agent te betalen. Eén der groepen hoopt nog op een overwinning regeering met de Duitsche autoriteiten zal DE FKB-COMPETITIES HET HERSTEL VAN DE OORLOGSSCHADE op gelegenheid tot automatische der Engelschen. Deze lieden zullen al hun onderhandelen over alle vraagstukken, die de De kampioenswedstrijd Leeuwarden—Dio om het Er bestaat ook krijgsgevangenen betrekking hebben. door den pest- illusies nog in rook zien opgaan. Een tweede IN BELGIË FKB-kampioenschap le klasse kon ook ditmaal overschrijving per kwartaal groep bestaat uit bourgeois en intrigeerende niet doorgaan, doch is opnieuw vastgesteld op girodienst. Uit Brussel meldt Belga: In een pers- In nabijheid in Spanje Zondag parlementariërs, die hopen, dat alles nog weer de van Valladolid is a.s. Inlichtingen en formulieren hiervoor geiler» eens zoo wordt als het geweest is. De derde conferentie ten bureele van den commissaris- een ernstig ontplof'ingsongeluk ontstaan in een Voor de 2e klasse kampioenschappen werd te groep is echter het Fransche volk, het volk van generaal voor den wederopbouw des lands, kruitdepót. Er werd materieele schade aan- Birdaard gespeeld de halve eindstrijd Blauwwit— men aan te vragen bij boeren en arbeiders, die een principiëele ver- heeft de heer Custers, secretaris van den gericht en verscheidene slachtoffers vielen. De Quick. Na spannenden strijd bleef Quick met 4—3 DE ADMINISTRATIE DER andering van den toestand en een nieuwe orde commissaris-generaal, de wijze van crediet- oorzaak der ontploffing is nog onbekend. in de meerderheid. LEEUWARDER COURANT.
plotseling stil. Hij liet zijn uitgestrekte armen logen, maar dat had hij gedaan, om de vrouw te te vertellen heeft op het hoofdbureau der spoor- „Misschien. Wie zal dat zeggen? Geen vrouw, zakken.... beschermen, die hem diensten had bewezen en wegmaatschappij? " die van een man houdt, geeft een snars om de „Hoe meen je dat?" vroeg hij. bereid was. hem nog verder te beschermen. Om- „Onnoozel schaap! Natuurlijk ethische zijde van dergelijke dingen. Ze wil „Vraag jij je die hij wel! Heeft Ace dat? Zoodra me vertelt, wat dat haar beloofd had, niemand iets van hun niet alle mogelijke speelhuizen en kroegen in haar stralend aan. „Jij bent een vrouw, die iej* vrouw voor je is, waarom je tegen me liegt, als ontmoetingen te vertellen. Hij wist immers, dat beheer, overal langs ik ben trotsch op je, omdat je als een goed sol- gaat die de lijnen rijk worden het over haar en wat ze voor macht over jou Ada door hem vriendschap te betoonen, haar van het geld daat handelt Zoo behoort een man over ziJn je vraag eigen loon der werklui? En met kun je heeft, dan zal ik beantwoorden." leven op het spel zette. invloedryke vrienden koopen'. werk te denken". „Mary!" Hij „Zoo minste", Ben en keeK SPOORWEG had het aanbod van McLean verworpen, „Maar je zult me toch nooit kunnen wijs- voel ik het ten zei „Je zegt, dat je me liefhebt", gooide ze er uit. nadat Ada hem dien middag belangrijk nieuws haar man buiten gevaar zien. Maar.... .""""" de je maken, dat iemand als McLean met geld omge- door J. Bechdolt „Je beweert, dat het er alleen om te doen is, medegedeeld. meer gehol- had Ze was terstond na haar ont- kocht kan worden!" riep Ben uit. „Door weet te begrijpen Je hebt me mij gelukkig te maken! Maar als ik bang ben, moeting met Mary hem toegereden, zeggen kan!" je naar hoe- niemand!" En toen hij zich aldus ietwat ver- pen, dan ik n dat die bende van Moseby naar het leven hij Onderweg plan wat wat nu? wel dat niet wist. had ze een raden had, hij hij „Maar, 8en.... doe Je staat, dan lach je me uit. Als je die vrouw wilt gevormd, in vertelde haar ook, hoe reeds blijven 26. verband met den afkeer van Ben een aanbod van McLean gekregen Ze ver- „Natuu'iyk hier en het uitvechten. spreken, lieg je tegen me, alsof ik een kind was, voor haar man. had. „Gelukkig!" zei Ada vurig gemeend. „Ik oen leugens gelooft, als je zekerde hem, dat ze McLean volstrekt niet van „Ada Moseby is voor mij niets anders dan een dat zulke domme en ik ongerust je," blij voor jou. maar nog veel meer voor mezen. goede vraag, weiger je te „Ace maakt zich echt over had een of anderen schurkenstreek betichtte „Maar kennis. Misschien een vriendin. Hoe naar de waarheid dan die je bedacht, mijn eenigen vriend zou je dat de ze gezegd. „Hij is er achter gekomen, hoe de anderen kunnen hem dat idee in zijn hoofd ge- Toen ik dat ik kom in vredesnaam...." antwoordde Ben. vertellen. Als liefde van een man betee- organiseert, want geval zijn als ]U Mary noodig!" landeigenaars hier in den omtrek praat hebben. Eerlijke mênschen zijn geschikte verliezen dat zou het Maar viel hem met verstikte stem in de kent, dan heb ik die niet om hem is hij bang wegging —scheen het me iets ondragelijks toe. rede: „Vertel de eiuit te werken en daar werktuigen in de handen van schurken". waarheid!" Rechtop en bleek stond hij voor haar, tot ze voor.. Nu heeft hij een plan gevormd, om je uit Ik had het— je niet willen laten bemerken. Maar „Dat doe ik!" zei hij, opeens driftiger, dan ze uitgesproken was. Ada beschouwde met aandacht zijn verblufte je alles, heb. Ik hel» den weg te ruimen en daar loop je zeker in, als gezichtsuitdrukking. heelëmaal bent wat ik hier nog ooit van hem gehoord had. Schande, dat hij zoo „Je zegt het wel heel duidelijk", was zijn je hem Ze had alles niemand, tot wien ik me kan wenden. -K niet doorziet." zelf verzonnen. En haar volgende zet was nog a» tegen haar sprak; schande, dat ze daar zoo uit- eenige opmerking. „Wat heb geen echt tehuis. Moseby beschouwt me dagend voor hem volkomen nu weer?" Stuurt hij weer moordenaars handiger. Ze keek Ben smeekend aan met nooit stond. Alsof ze „En zal ik je nog wat zeggen", schreeuwde op me af?" vroeg hy een kostbaar meubelstuk en hij zal me vreemden voor elkaar waren! dan ontstemd. tranen in haar oogen. „Och, waarom neem je gaan. ik van ze, razend van angst. „Ik geloof, dat je meer plan. eigenlijk laten Niet uit liefde. Maar omdat „Neen, ditmaal niet. Het is een heel sluw dat aanbod van McLean toch maar niet goede als een Verbaasd, overbluft, verward en geërgerd van Ada je goed baantje je familie ben en hij mij beschouwt keek hij op haar neer en zei gejaagd: " Er zal binnenkort een heel wor- aan? Hier waag je je leven voor iets, wat voorbeeld van zijn succes". „Ada beleediging!" viel hij haar half aangeboden.... bij wijze promotie." weinig aangaat. Wat .. Moseby heeft „Dat is een den van feitelijk toch zoo komt „En hij je tegen gekant bent. niets met me uit te staan. Ik ken op Moseby troep weet, dat hem die vrouw nauwelijks. Ik heb haar bijna nooit verstikt in de rede. Ze zag aan zijn gezicht, dat ze hem verrast het er aan, of Ace dien werklui Dat heb je duidelijk genoeg getoond in aai besteelt? hy' deed iemand toch ontmoet". En toen keerde hij haar den rug toe en sprong had. Hy zei niet dadelijk: „Dat is me al aange- As het niet deed, dan geval met Thurlow". sporen, anders Wat je schelen, of dit (k1* waar! in het zadel. Hij gaf zijn paard de het boden." Zoover vertrouwde hij haar niet. Maar het. kan het nest „Hij bang denkt, dat „Dat is niet Je sprak haar vaak in in hier geregeerd is niet voor me. Hü geniep. schichtige dier deed een zijsprong en rende hij luisterde met belangstelling en eerbied voor wordt door een schurk of door erg goed het zou het Je hebt haar gesproken op den dag een stel fatsoenlijke jy er hem niet aandurf. En *,/* proces, wilde vaart den weg op. Ze verdwenen in een haar scherpzinnigheid. mênschen? Wat heb kunstje zijn ongemerkt uu van het toen je mij wilde wijsmaken.dat voor belang by, spoorweg gebouwd klein voor hem mü je stofwolk, die lang boven de prairie bleef han- je gedaan wordt, dan zal het of deze den weg met een zakenvriend moest spreken. En „Als dat aanbod of toch weg! Toe, Ben! Al blyf te ruimen". daarna heb je haar gen en zich als een zandhoos naar de stad ver- heel natuurlijk en gewoon geschieden. Daar kun wordt niet? Ga Ben fronste vaak ontmoet.... hier in de plaatste. ik dan zonder een enkelen vriend achter.... de wenkbrauwen. . . buurt zelfs!" je op rekenen. Het een heel vleiend aanbod „Dat niev- zal ga je veiligheid staat me niet aan, Ada. Heelëmaal j Als langzaam uit een nacht- zijn, wel zeggen, wie toe, toch maar, dan ben in en zullen Hij schrok er van en kreeg een kleur. Ze had ontwaakte ze maar ik kan je te voren gelukkig". Als je bij Moseby vandaan wilt, dan medelijden met merrie staarde Mary om zich heen. Ze was uit- er achter zit. Moseby en niemand anders!" vrienden je helpen. We zullen het dien »"_ hem kunnen hebben; als ze niet het Ze greep zijn „Toe, Ben ga te geweest, zijn geput van overspanning. Dit was dus einde „Het komt beetje ver ge- arm beet. maar! wel onmogelijk maken je ooit meer zoo razend was zou ze om ver- dingen me toch wel een Toe!" nedering hebben kunnen huilen van verdriet. van hun liefde! Ze had onvergeeflijke zocht en ingewikkeld voor, Ada." dreigen of zelfs te ontmoeten". gezegd, die niet meer ongedaan gemaakt konden Zooals ze verwacht had schudde hij het hoofd mettertijd nog cci . De man, dien zij liefhad, stond om een andere „Wat je mag ik toch zoo „Misschien zal ik je worden. Het was voorbij! ben bescheiden! Dat Er kwam een besliste trek op zijn gelaat. Ik bedanu j vrouw als een bedremmelde schooljongen te graag in je. Het is echt een teeken van groot- vragen die belofte In te lossen. liegen! Versuft liep ze naar binnen, tasttte als een „Ik -»u je graag doen begrijpen, waarom ik uit heel mijn hart voor die woorden!" heid in een man." di baantje hij. pret- 6 gezegd, mij blinde naar den deurknop, kon de klink niet aan hecht", zei „Ik zou het „Wel, je zult mij ten minste niet kwUtraK „Ik heb. dat Ada voor niets be- „Nu wordt het nog ingewikkelder en geheim- tig zijn", zei o < Dat je op mijn gelooven! vinden en begon te snikken als een klein kind. vinden, als ten minste één mensch me be- als vriend, als dat je troost kan teekent. moet woord zinniger," zei Ben lachend. „Waar wil je eigen- greep. Eentje, bij was. » weiger verder over te praten." Ben reed in een warrelende stofwolk naar het die zich niet overstuur maakt zoo luchthartig het hem mogelijk tfl "k er spoorwegkamp. Hij overtuigd, lijk heen?" de gedachte, ik eenig gevaar bij loop. moeilijk zijn tegen Mary Uitdagend was er ook van dat er zal anders wel het toe Tlet klonk beslist. keken ze elkaar dat dit verschrikkelijke „Maar lieve jongen, snap je dat dan niet? Jij Tk moet eens je praten, Ada. Jy kunt voegde aan gleed uit het zadel en kwam tooneel het einde van met het vertellen", hij er zuchtend ran. Plotseling Ben alles was. Hij was niet meer razend op Mary om bent een bedreiging voor de zaken van mijn uegrijpen, als je er je best voo» doet." „Mary is er zoo op gesteld, dat ik het ba»' naar haar toe. haar jaloerschheid. zijn, *" _ Hij man. Jij zult niet tevreden voordat je hem „Maar beste jongen, dat behoef je me niet te vroeg zelfs niet wie de zal aannemen". . u|t, „Mary! Liefste Mary, zoo kunnen we niet schuld van het gebeurde droeg. kwijt bent en hij weet, dat je de macht. ertoe vertellen," riep ze volkomen oprecht uit. riep medelydenn Het was immers „Dat „Och, arm kind!" Ada on t doorgaan! We houden immers van elkaar! We toch voorbij. Mary zou hem zijn leugens niet hebt. Ace xtt echt in den knoei, zoo erg, dr' ht) weet ik wel. Je bent net als alle mannen van „Maar ze zal vol eerbied tegen je opzien, zijn verloofd! We moeten elkaar vertrouwen, vergeven en hij kon haar die redelooze jaloezie alles op haren en snaren zet om j^u eruit te beteekenis. Je wilt het veld niet ruimen, als je zooveel moed toont, Ben. Dat doet als we ooit gelukkig willen worden!" niet vergeven. werken." je onder vuur genomen wordt". echte vrouw!" „Als we...." herhaalde Mary. en hield zich Die was redeloos en ongegrond. Hy' had ge- «Wl le Keu beweren, dat Ace Moseby iets „Nou, heb ik daarin geen gelijk?" (Wordt vervolg-~